یک کشاورز بلوچ در محوطه داخلی اداره جهاد کشاورزی شهرستان کهنوج خودکشی کرد و جان باخت. هم‌زمان یک پزشک متخصص بیماری‌های داخلی بیمارستان ایرانمهر سراوان در پانسیون محل استراحت خود و یک دانشجوی دختر در خوابگاه دانشگاه محقق اردبیلی به زندگی‌شان پایان دادند.
الیابایف که مشاور سازمان‌ها، شرکت‌ها و دولت‌هاست، در نشست هوش مصنوعی کالکالیست در اسرائیل گفت هوش مصنوعی به یک دارایی راهبردی تبدیل شده و موازنه‌های قدرت جهانی را دگرگون کرده است.
او افزود: «این نشان می‌دهد که هوش مصنوعی چقدر به موضوعی مرکزی بدل شده است.»
الیابایف گفت که در جنگ اخیر میان اسرائیل و جمهوری اسلامی، علاوه بر دست‌اندرکاران برنامه هسته‌ای در ایران، دانشمندان هوش مصنوعی نیز هدف حمله اسرائیل قرار گرفتند
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، اوایل شهریور در مصاحبه تلویزیونی با صداوسیما گفت اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه تصور می‌کرد جمهوری اسلامی سقوط می‌کند و با تکیه بر «هوش مصنوعی» پیش‌بینی کرده بود مردم در روز سوم به خیابان‌ها بیایند.
جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر و هم‌زمان با قدرت گرفتن ابزارهای هوش مصنوعی در جهان، هم‌زمان رویکرد تشویقی و سلبی نسبت به این فن‌آوری نوین داشته است.
پیشرفت جمهوری اسلامی در هوش مصنوعی: بزرگ‌نمایی یا واقعیت؟
آیا ادعای این کارشناس اسرائیلی درباره دست‌یابی جمهوری اسلامی به پیشرفت‌هایی در حوزه هوش مصنوعی بزرگ‌نمایی است یا بر واقعیت استوار است؟
فرزین ندیمی، پژوهشگر ارشد امور دفاعی و امنیتی در موسسه واشینگتن، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال توضیح داد که دانشگاه‌های ایران طی سال‌های اخیر در رشته‌های کامپیوتر و برنامه‌نویسی دانشجویان نخبه‌ای تربیت کرده‌اند.
او گفت: «هرچند ایران سابقه طولانی در عرصه هوش مصنوعی ندارد، اما به نظر می‌رسد جوانان نخبه ایرانی در دانشگاه‌های معتبر کشور پیشرفت‌هایی در این زمینه داشته‌اند.»
به گفته ندیمی، جمهوری اسلامی نیز همچون بسیاری از دولت‌ها علاقه‌مند است از ظرفیت‌های هوش مصنوعی در صنایع دفاعی، نظامی و امنیتی بهره ببرد و این احتمال وجود دارد که برخی پروژه‌های پژوهشی دانشگاهی با حمایت مالی نهادهای دولتی، نظامی یا امنیتی انجام شده باشند.
او یادآور شد: «اغلب دانشمندان کشته‌شده در جنگ ۱۲ روزه از متخصصان هسته‌ای بودند، اما دست‌کم یکی از قربانیان، دکتر مجید تجن‌جاری، جوان ۳۵ ساله و نخبه‌ای بود که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت می‌کرد، آکادمی آیولِرن را در این زمینه تاسیس کرده و به تدریس هوش مصنوعی مشغول بود.»
به گزارش رسانه‌های داخلی ایران، مجید تجن‌جاری بر اثر حملات بامداد ۲۳ خرداد جان باخت.
در اطلاعیه رسمی موسسه آیولِرن که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، آمده است که موج شدید ناشی از انفجار ساختمانی روبه‌روی خانه او در محله مرزداران تهران که محل سکونت یکی از دانشمندان هسته‌ای بود، موجب جراحات سنگین و خون‌ریزی شدید در ناحیه کبد او شد و سرانجام شدت آسیب‌ها به ایست قلبی او در بیمارستان انجامید.
اگرچه این بیانیه هرگونه همکاری تجن‌جاری با نهادهای نظامی را رد می‌کند، ندیمی معتقد است همچنان نمی‌توان احتمال همکاری او با بخش‌های دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی را به‌کل منتفی دانست؛ احتمالی که می‌تواند توضیح دهد چرا او به یکی از اهداف حملات اسرائیل بدل شد.
ندیمی همچنین توضیح داد که بنا بر شنیده‌ها، دانشگاه‌های نظامی ایران، از جمله دانشگاه امام حسین و مالک اشتر، و حتی برخی دانشگاه‌های غیرنظامی مانند شریف و بهشتی که همکاری‌های نزدیکی با صنایع دفاعی دارند، در حال توسعه هوش مصنوعی برای بهبود هدایت و دقت تسلیحات هستند.
او افزود: این فعالیت‌ها به حوزه تسلیحاتی محدود نمی‌شود و پروژه‌هایی در زمینه رمزگشایی و نفوذ به شبکه‌های مخابراتی و اطلاعاتی را هم در بر می‌گیرد.
به گفته او، در این مسیر بهره‌گیری از محاسبات کوانتومی می‌تواند فرآیند شکستن رمزهای پیچیده و دسترسی به داده‌های حفاظت‌شده را با سرعتی بسیار بیشتر از روش‌های متعارف ممکن سازد.
هوش مصنوعی بخشی از دکترین ملی کشورهاست
الیابایف گفت اسرائیل در برخی موارد در رقابت جهانی هوش مصنوعی از دیگر کشورها عقب مانده است و با اشاره به فرصت بزرگ برای تغییر، افزود: «همه کشورها در حال پیشروی هستند و ما باید در صف مقدم باشیم. پژوهش‌گران، شرکت‌ها و موقعیت مناسبی داریم اما نباید دست روی دست بگذاریم.»
این کارشناس با اشاره به رویکرد قدرت‌های بزرگ جهانی نسبت به هوش مصنوعی گفت که جهان پس از عرضه موفق چت جی‌پی‌تی، شاهد ظهور مدل‌های غربی مانند میدجورنی، نمونه چینی دیپ‌سیک و همچنین تلاش امارات متحده عربی برای راه‌اندازی یک مدل زبانی بومی بود.
به گفته او، این آغاز یک رقابت ژئوپلیتیک تازه بود: «تا پیش از آن رقابت بر سر ارتباطات، فضا و ماهواره بود اما ناگهان هوش مصنوعی به بخشی راهبردی از دکترین ملی کشورها تبدیل شد.»
الیابایف به فعالیت ایران در این زمینه نیز اشاره کرد و گفت جمهوری اسلامی در حال «توسعه سلاح‌های جدید مبتنی بر هوش مصنوعی» است و قطعات رایانه‌ای را از بازار سیاه برای ساخت ابررایانه‌ها قاچاق می‌کند.
مرداد سال گذشته علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران، گفته بود در تازه‌ترین تجهیزات موشکی و پهپادی سپاه، از هوش مصنوعی استفاده شده است.
تنگسیری همچنین تاکید کرده بود سپاه پاسداران در فرآیند «افزایش دقت و نقطه‌زنی» تجهیزات موشکی و راداری و پهپادی، از دانش هوش مصنوعی بهره گرفته است.
روزنامه وال‌استریت ژورنال بهمن سال گذشته به نقل از مقام‌های آمریکایی و پژوهش‌های امنیتی جدید گزارش داد هکرهای وابسته به جمهوری اسلامی از فن‌آوری هوش مصنوعی برای تشدید حملات سایبری خود علیه اهدافی در آمریکا و سایر کشورها استفاده می‌کنند.
پیش از آن و در خرداد ۱۴۰۳، اوپن اِی‌آی هشدار داد حساب‌های کاربری وابسته به جمهوری اسلامی از فن‌آوری هوش مصنوعی این شرکت برای ترویج پروپاگاندای مرتبط با حکومت ایران استفاده می‌کنند.
آمریکا اردیبهشت ۱۴۰۳ اعلام کرد با هدف جلوگیری از دسترسی کشورهای ایران، چین، روسیه و کره شمالی به مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی ساخت ایالات متحده، به دنبال اعمال محدودیت‌هایی در این حوزه است.
(به توصیه کارشناسان، اگر با فردی روبه‌رو شدید که از جملات یا عباراتی حاکی از افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده می‌کند، از او بخواهید با یک پزشک متخصص معتمد، نهادهای فعال در این زمینه یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانی‌هایش صحبت کند. اگر خودتان به خودکشی فکر می‌کنید، در ایران می‌توانید با اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.)
سایت حال‌وش که اخبار استان سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، دوشنبه ۱۷ شهریور خبر داد رضا قلندری، کشاورز بلوچ اهل روستا‌ی لنگ‌آباد کهنوج در استان کرمان در اعتراض به فشارهای معیشتی و مشکلات ناشی از جریمه و محرومیت از دریافت سوخت، خودکشی کرد و جان باخت.
حال‌وش با انتشار تصویر و ویدیویی از از لحظات اولیه خودکشی این کشاورز نوشت او به‌دلیل ناتوانی در پرداخت جریمه تمدید پروانه موتور کشاورزی و عدم دریافت سهمیه سوخت از سوی اداره جهاد کشاورزی، تحت فشار مالی و معیشتی شدید قرار داشت و در محوطه داخلی اداره جهاد کشاورزی شهرستان کهنوج خودکشی کرد.
به نوشته این وب‌سایت، خودکشی قلندری با شوک و اندوه عمیق میان کشاورزان و شهروندان منطقه همراه شد و بسیاری از اهالی اقدام او را نمادی از بی‌توجهی نهادهای مسئول به وضعیت کشاورزان بلوچ دانسته و خواستار رسیدگی به مشکلات معیشتی آنان شدند.
به گفته فعالان کارگری، ناامنی شغلی، سختی کار، وقفه‌های طولانی در پرداخت دستمزد و افزایش مشکلات معیشتی، از عوامل اصلی سوق یافتن برخی کارگران به خودکشی بوده و نگرانی‌ها را درباره تداوم و تکرار این موارد بالا برده است.
خودکشی یک پزشک متخصص
حال‌وش خبر داد که اکرم شیری، پزشک متخصص بیماری‌های داخلی بیمارستان ایرانمهر سراوان در استان سیستان و بلوچستان و فارغ‌التحصیل دانشگاه علوم پزشکی اهواز، در پانسیون محل استراحت خود به زندگی‌اش پایان داد.
بنا بر این گزارش، همکاران و نزدیکان این پزشک، فشارهای کاری سنگین و شرایط طاقت‌فرسای کار در بیمارستان ایرانمهر را عامل اصلی این اتفاق دانسته‌اند.
حال‌وش با بیان این‌که این نخستین بار نیست که در بیمارستان‌های سراوان چنین حوادثی رخ می‌دهد، نوشت در خرداد و مرداد ۱۴۰۳ دو پزشک اورژانس در بیمارستان‌های ایرانمهر و رازی سراوان به نام‌های فاطمه رضایی‌پور و مهران خسروانیان از طریق اقدام به خودکشی به زندگی خود پایان دادند.
بر اساس این گزارش، یک پرستار بلوچ بیمارستان ایرانمهر نیز ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ اقدام به خودکشی کرده بود.
به نوشته حال‌وش، تکرار این حوادث در یک بازه کوتاه نگرانیهای گستردهای را درباره فشار روانی و شرایط کاری کادر درمان در شهرستان سراوان ایجاد کرده است.
موضوع خودکشی پزشکان و دستیاران پزشکی در ایران در سال‌های اخیر به یک بحران در نظام سلامت تبدیل شده است.
تنها در سال ۱۴۰۳ دست‌کم ۱۶ رزیدنت با مرگ خودخواسته به زندگی خود پایان دادند.
فرسودگی شغلی ناشی از کمبود نیرو و شیفتهای طولانی، فشارهای اقتصادی، پايين بودن حقوق و تاخیر در پرداختها و نبود سازوکارهای منظم حمایت روانی از مهمترین محرکهای افزایش خودکشی در میان کادر درمان در ایران عنوان شده است.
فروردین ۱۴۰۴، رسانهها و دانشگاه‌های علوم پزشکی از انتشار خبر خودکشی کادر درمان منع شدند و از آنها خواسته شد علت اینگونه مرگها را مواردی چون ایست قلبی اعلام کنند.
خودکشی یک دانشجوی دختر در اردبیل
کانال تلگرامی دانشجویان متحد خبر داد شامگاه یکشنبه ۱۶ شهریور، یک دانشجوی دختر در خوابگاه دانشگاه محقق اردبیلی خودکشی کرده است.
بنا بر این گزارش این سومین مورد خودکشی در میان دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی طی یک سال اخیر محسوب میشود و نگرانی‌ها درباره سلامت روان دانشجویان و فضای دانشگاه را تشدید کرده است.
کانال دانشجویان متحد در گزارش خود نوشت جو امنیتی حاکم بر دانشگاه، تهدیدها، پروندهسازیهای کمیته انضباطی و فشارهای سیستماتیک حراست دانشگاه از جمله عواملی هستند که گفته میشود در شکلگیری این موج خودکشیها نقش مستقیم داشته‌اند.
به نوشته این تشکل صنفی، مسئولان دانشگاه تاکنون واکنش رسمی در این خصوص ارائه نکردهاند، اما دانشجویان خواستار رسیدگی فوری به شرایط آموزشی و امنیتی شدهاند.
خودکشی یک کشاورز در کهنوج، یک پزشک در سراوان و یک دانشجو در اردبیل طی یک روز، بار دیگر زنگ خطر درباره وخامت بحران سلامت روان در ایران را به صدا درآورده است.
این خودکشیها در کنار رخدادهای مشابه، نشان میدهند عواملی از جمله بحران معیشت و فرسودگی شغلی در میان کارگران و کادر درمان همچنان ادامه دارد.