عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با تاکید بر اینکه ممکن است بین روایت او و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره توافق امضاشده در مصر تفاوت وجود داشته باشد گفت که در این توافق هیچ قراری برای بازرسی گذاشته نشده است.
او شامگاه پنج‌شنبه ۲۰ شهریور گفت: «اگر الان از گروسی بپرسید می‌گوید قرار بر بازرسی در توافق جدید هست. هست، اما باید شورای عالی امنیت ملی تایید کند. همه درخواست‌های بازرسی باید از طریق شورای عالی امنیت ملی تایید شود.»
پس از امضای توافقی بین جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدیر کل آژانس اعلام کرد توافق آژانس با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی مبتنی بر بازگشت بازرسان به همه تاسیسات اتمی و گزارش درباره مراکز مورد حمله خواهد بود.
با این حال اندکی پس از این اظهارات، عباس عراقچی گفت که همکاری‌ها دیگر نمی‌تواند مانند گذشته ادامه یابد و باید چارچوب جدیدی برای آن تعریف شود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، چهارشنبه ۱۹ شهریور در روایتی متفاوت از مدیرکل آژانس درباره توافقی که در قاهره امضا شد، گفت: «بر اساس این توافق باید تاکید کنم که هیچ دسترسی به بازرسین آژانس داده نمی‌شود؛ مگر در مورد نیروگاه بوشهر که به‌دلیل تعویض سوخت و بنا به مصوبه شورای عالی امنیت ملی از قبل در جریان بوده و همچنان ادامه دارد.»
عراقچی افزود: «نفس این توافق هیچ دسترسی تازه‌ای را ایجاد نمی‌کند.»
این در حالی است که گروسی پیش‌تر گفته بود که این توافق شامل همه تاسیسات و مراکز در ایران می‌شود و همچنین گزارش‌دهی الزامی درباره همه تأسیسات مورد حمله قرار گرفته، از جمله مواد هسته‌ای موجود در آن‌ها را نیز در نظر می‌گیرد.
مدیرکل آژانس گفته بود که برای این منظور، ایران از رویه‌های داخلی تازه‌تصویب‌شده خود پیروی خواهد کرد و این راه را برای بازرسی‌ها و دسترسی‌های لازم باز خواهد کرد.
عراقچی در اظهارات پنج‌شنبه شب خود درباره توافق با مدیرکل آژانس در مصر گفت: «آژانس در توافق جدید قبول کرده که شرایط جدیدی ایجاد شده که باید همکاری‌ها تغییر کند و دیگر نمی‌تواند مثل قبل باشد.»
او افزود: «آژانس پذیرفته که شکل جدید همکاری‌ها باید طبق قانون مجلس شورای اسلامی باشد.»
به گفته وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، آژانس پذیرفته بین تاسیسات بمباران‌شده و نشده تفکیک قائل شود.
عراقچی گفت: «درباره تاسیسات بمباران‌نشده، قاعده جدید این است که آژانس مورد به مورد درخواست می‌کند، اگر مورد پذیرش شورا قرار بگیرد، دسترسی داده خواهد شد.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در حالی از همکاری مشروط و مورد به مورد با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سخن گفت که آمریکا و سه کشور اروپایی در آستانه بازگرداندن همه تحریمهای سازمان ملل متحد بار دیگر به تهران هشدار دادند.
بریتانیا، آلمان و فرانسه چهارشنبه ۱۹ شهریور در بیانیه مشترکی که در جلسه شورای حکام خوانده شد، با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی باید فورا همکاری با آژانس را از سر بگیرد، اعلام کرد عقبنشینی تهران از تعهدات برجامی و توقف همکاریهای پادمانی، توانایی آژانس برای نتیجهگیری درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را «به شدت مختل کرده است».
این سه کشور با اشاره به آغاز روند فعالسازی «مکانیسم ماشه» در شورای امنیت گفت اکنون لحظهای حساس فرا رسیده و تهران باید گامهای عملی و فوری بردارد تا نشان دهد بهدنبال راهحل دیپلماتیک است.
اروپا همچنین با استقبال از توافق اخیر ایران و آژانس برای از سرگیری بازرسی‌ها، یادآور شد که اجرای فوری و کامل این توافق «غیرقابل مذاکره» است.
همزمان، هاوارد سالومون، نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اقدام فوری حکومت ایران را «حیاتی و ضروری» خواند و هشدار داد در صورت تداوم عدم همکاری، شورای حکام باید آماده اتخاذ گامهای سختگیرانهتر باشد.
او توقف اجرای تعهدات هسته‌ای از سوی ایران را «غیرقابل قبول و عمیقا نگرانکننده» توصیف کرد و تاکید کرد واشینگتن آماده مذاکره با حسن نیت است، اما این تهران است که از تعامل خودداری می‌کند.
در مقابل، روسیه از فشار اروپا و آمریکا به ایران انتقاد کرد. نمایندگی روسیه در وین موضع سه کشور اروپایی را «لجاجت» توصیف کرد و گفت این کشورها در حل مسائل مربوط به برجام ناتوان بودهاند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه، پیشنهاد داد طرفهای اولیه برجام مشورتهای فوری برگزار کنند تا از بروز بحران تازه جلوگیری شود.
اتحادیه اروپا و آمریکا در نهایت تاکید کردند مسیر دیپلماتیک تنها زمانی معنا خواهد داشت که ایران همکاری کامل با آژانس را از سر بگیرد. در غیر این صورت، فعالسازی مکانیسم ماشه به بازگشت خودکار تحریمهای شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی منجر خواهد شد.
