دنی سیتری‌نوویچ، رییس پیشین بخش ایران در اطلاعات دفاعی ارتش اسرائیل، گفت برکناری نیکولاس مادورو، رییس‌جمهوری ونزوئلا، می‌تواند «ضربه‌ای شدید» به شبکه‌های نفوذ جمهوری اسلامی در آمریکای لاتین وارد کند. او تاکید کرد که ونزوئلا «مرکز لجستیکی» عملیات تهران و حزب‌الله در این منطقه است.
بر اساس گزارش کمیسیون «بررسی اقتصادیـامنیتی آمریکا و چین»، پکن با انتشار عکسها و حتی تصاویر بازیهای ویدیویی بهعنوان بقایای هواپیماهای ساقطشده، کوشیده نشان دهد که تسلیحات چینی بر رافال برتری دارند.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۹ آبان گزارش داد پکن این گزارش کنگره آمریکا را «نادرست و بیاعتبار» خوانده است.
مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت: «این گزارش از اساس نادرست است. این کمیسیون سالهاست با تعصب ایدئولوژیک علیه چین فعالیت می‌کند و قابل اعتماد نیست.»
این گزارش پس از امضای «نامه نیت» میان اوکراین و گروه هوانوردی داسو فرانسه برای خرید حداکثر ۱۰۰ فروند رافال طی ۱۰ سال آینده منتشر شد؛ قراردادی که اهمیت و بازار جهانی این جنگنده فرانسوی را برجسته می‌کند.
«نامه نیت» سندی غیرالزامآور به شمار میرود که نشاندهنده قصد اولیه یک طرف برای وارد شدن به معامله پیش از تنظیم قرارداد رسمی است.
در درگیری ماه می میان اسلامآباد و دهلینو، پاکستان اعلام کرد پنج جنگنده نیروی هوایی هند، شامل سه فروند جنگنده پیشرفته رافال، یک سوخو-۳۰ و یک میگ-۲۹، هر دو ساخت روسیه، را سرنگون کرده است.
طبق گزارش کمیسیون کنگره آمریکا، هرچند تنها سه هواپیمای هند در این درگیری هدف قرار گرفتند و روشن نیست که همه آنها رافال بوده باشند، اما چین این روایت را بهعنوان «نمونه موفقیت سلاحهای خود» در تبلیغات فروش تسلیحات به کار گرفت.
در گزارش کمیسیون آمده است که دیپلماتهای نظامی چین، اندونزی را که پیش‌تر در حال خرید جنگنده‌های رافال بود، به توقف این فرآیند متقاعد کردهاند.
مقامات اندونزی هنوز به این گزارش واکنشی نشان ندادهاند اما معاون وزیر دفاع این کشور پیش‌تر گفته بود جاکارتا پیشنهاد خرید جی-۱۰ ساخت چین را بررسی می‌کند و عملکرد این جنگنده در درگیری هند و پاکستان را «در ارزیابی نهایی لحاظ خواهد کرد».
وزارت خارجه هند نیز تا لحظه انتشار گزارش پاسخی به پرسشهای رویترز نداده است.
کمیسیون کنگره در جمعبندی خود نوشت هرچند نقش چین در آغاز درگیری را نمیتوان «جنگ نیابتی» نامید، اما پکن از این فرصت برای تبلیغ تواناییهای تسلیحاتی خود و تضعیف رقبای اروپایی استفاده کرده است.
پزشکیان پنجشنبه ۲۹ آبان گفت: «وقتی به ما حمله شد قاعدتا باید یک سری از کشورها که با آنها دوست بودیم به کمک می‌آمدند، ولی نیامدند.»
پزشکیان با اشاره به وضعیت کشور پس از حملات اخیر افزود: «من که اینجا ایستادم، به جز خدا و مردم، به هیچ کس چشم امید ندارم.»
او تاکید کرد ایران باید بدون انتظار کمک بیرونی از بحران عبور کند. پزشکیان افرود: «دیگر کشورها چه بخواهند کمک بکنند یا نخواهند کمک بکنند، ما باید از این بحران خارج شویم و خارج هم خواهیم شد.»
پزشکیان گفت: «نباید چشم امیدمان به خارج باشد که آیا می‌آیند کمک کنند یا نمی‌آیند؛ مگر آنها چه کسی هستند؟ مگر ما از آنها کمتر هستیم؟»
محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ۹ مهر درباره جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل گفت که حکومت ایران انتظار داشت که روسیه در جریان این جنگ به کمکش بیاید اما مسکو کمکی نکرد.
او تاکید کرد که روسیه در زمینه پزشکی «به هیچ وجه کمک نکرد» و در دیگر زمینه‌ها نیز کمکی به جمهوری اسلامی نکرد.
ظفرقندی افزود که پیمان‌ها، تفاهم‌نامه‌های راهبردی، نظامی یا امنیتی، هیچ‌گاه در عمل به درد جمهوری اسلامی نخورده‌اند.
پیش‌تر محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در اوایل شهریور اعلام کرد که در جریان جنگ اخیر و جنگ قبل از آن میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، این تردید به وجود آمده بود که چرا اسرائیل دقیقا از مکان‌های تجهیزات پدافند هوایی ایران مطلع است.
او افزود که هم ارزیابی‌اش و هم اطلاعاتی که به او رسیده، حاکی است که «روس‌ها اطلاعات تمام مراکز پدافندی را به اسرائیلی‌ها داده بودند».
صدر با اشاره به «نامردی روسیه»، تاکید کرد: «روس‌ها این جوری هستند.»
یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه پاسداران نیز در مردادماه در پاسخ به انتقادها درباره اینکه چرا چین و روسیه در جریان جنگ ۱۲ روزه به ایران کمک نکردند، گفت چون تهران از آنها کمک نخواست و از طرفی، قراردادهای طولانی‌مدت با این دو کشور شامل الزام آنها به دفاع از جمهوری اسلامی در جریان جنگ نمی‌شود.
این در حالی است که نشریه فارین‌پالیسی ۱۰ مرداد در تحلیلی «سکوت و انفعال پکن» در برابر حمله به متحد خود را نشانه‌ای از محدودیت‌های واقعی چین در مدیریت بحران‌های نظامی و ضعف ساختاری این کشور در اتحادهای غیررسمی‌اش با کشورهایی نظیر ایران و روسیه خواند.
سیتری‌نوویچ در گفت‌وگو با شبکه «آی‌نیوز۲۴» گفت حضور جمهوری اسلامی در آمریکای لاتین بر همکاری عمیق با ونزوئلا، شبکه‌های قاچاق مواد مخدر و فعالیت‌های حزب‌الله استوار است و مادورو نقش کلیدی در این ساختار دارد.
او افزود تهران از ونزوئلا برای جذب نیرو، انتقال سلاح و تامین مالی حزب‌الله استفاده می‌کند و حتی یک کارخانه مشترک ساخت پهپاد در نزدیکی کاراکاس ایجاد شده است.
سیتری‌نوویچ گفت: «پروازهای مستمر میان تهران و ونزوئلا برقرار است. اگر مادورو دیگر نباشد، این موضوع ضربه شدیدی به جاه‌طلبی‌های حکومت ایران در آمریکای لاتین وارد می‌کند.»
نیویورک‌تایمز ۲۸ آبان گزارش داد دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، مجوز اجرای طرح‌های سازمان سیا برای اقدامات مخفیانه در ونزوئلا را صادر کرده و دور جدیدی از مذاکرات محرمانه را نیز مجاز کرده است.
رییس پیشین بخش ایران در اطلاعات دفاعی ارتش اسرائیل، در ادامه با اشاره به تلاش تهران برای ترور سفیر اسرائیل در مکزیک توضیح داد که نیروی قدس از پوشش ونزوئلایی برای صدور گذرنامه، تامین قلمرو امن و برنامه‌ریزی حملات خارجی بهره می‌برد.
او گفت شراکت حزب‌الله با کارتل‌های منطقه نه تنها عملیاتی، بلکه ابزار اصلی تامین مالی این گروه در شرایط فشار اقتصادی ایران است.
به گفته او، شبکه‌های حزب‌الله در منطقه سه‌مرزی پاراگوئه، آرژانتین و برزیل مسیر انتقال کوکائین به غرب آفریقا را فراهم می‌کنند و سود این فعالیت‌ها دوباره به لبنان منتقل می‌شود.
او تاکید کرد که کارزار دولت ترامپ علیه کارتل در ونزوئلا اهمیت دارد زیرا می‌تواند هم استفاده جمهوری اسلامی از ونزوئلا به عنوان «مرکز عملیات» را محدود کند و هم مسیرهای مالی حزب‌الله را کاهش دهد.
ایالات متحده در هفته‌های اخیر کارزاری از حملات علیه قایق‌های مظنون به قاچاق مواد مخدر در نزدیکی سواحل ونزوئلا و در آب‌های اقیانوس آرام به راه انداخته است.
در سال گذشته، سلولها و شبکه‌های وابسته به ایران و حزب‌الله در چند کشور از جمله یونان، آلمان، برخی کشورهای شمال اروپا و استرالیا شناسایی شدند و در پرو و برزیل نیز شبکههایی کشف شد که بهگفته مقامهای امنیتی قصد ترور سفیر اسرائیل در برازیلیا را داشتند.
حضور جوامع شیعه در کشورهایی چون برزیل، آرژانتین و کلمبیا نیز بستر نفوذ مذهبی و سیاسی جمهوری اسلامی را فراهم کرده است.
در این میان، ونزوئلا تحت حاکمیت نیکلاس مادورو بهعنوان پایگاه اصلی عملیات ایران در آمریکای لاتین شناخته می‌شود و نقش مرکز لجستیکی تهران در این قاره را ایفا می‌کند.
ترامپ ۲۷ آبان نیز گفت که استقرار نیروهای آمریکایی در ونزوئلا را منتفی نمیداند و در عین حال تمایل خود را برای شنیدن مستقیم پیشنهادهای مادورو درباره جلوگیری از تشدید بیشتر اقدامهای نظامی آمریکا اعلام کرد.
رییس‌جمهوری ونزوئلا کمی بعد در نشستی خبری گفت که برای گفتوگوی رودررو درباره مسائل دیپلماتیک آمادگی دارد.
مادورو به تقلب گسترده در انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته ونزوئلا متهم شده و ایالات متحده دولت او را به رسمیت نمیشناسد.
برخی تحلیلگران معتقدند تضعیف یا سقوط دولت مادورو می‌تواند بخش مهمی از ابزارهای نفوذ و شبکه‌های پشتیبانی جمهوری اسلامی در آمریکای لاتین را از بین ببرد؛ رخدادی که «نقشه قدرت ایران در این منطقه را دگرگون خواهد کرد.»
