یک کمیسیون دوحزبی کنگره آمریکا گزارش داد پس از آنکه پاکستان با جنگنده چینی جی-۱۰ یک هواپیمای رافال هند را سرنگون کرد، پکن کارزار گسترده‌ای از تصاویر و حساب‌های جعلی برای تضعیف اعتبار رافال و جلوگیری از فروش آن به کشورهایی مانند اوکراین و اندونزی به راه انداخته است.
بر اساس گزارش کمیسیون «بررسی اقتصادی‌ـ‌امنیتی آمریکا و چین»، پکن با انتشار عکس‌ها و حتی تصاویر بازی‌های ویدیویی به‌عنوان بقایای هواپیماهای ساقط‌شده، کوشیده نشان دهد که تسلیحات چینی بر رافال برتری دارند.
خبرگزاری رویترز پنج‌شنبه ۲۹ آبان گزارش داد پکن این گزارش کنگره آمریکا را «نادرست و بی‌اعتبار» خوانده است.
مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت: «این گزارش از اساس نادرست است. این کمیسیون سال‌هاست با تعصب ایدئولوژیک علیه چین فعالیت می‌کند و قابل اعتماد نیست.»
این گزارش پس از امضای «نامه نیت» میان اوکراین و گروه هوانوردی داسو فرانسه برای خرید حداکثر ۱۰۰ فروند رافال طی ۱۰ سال آینده منتشر شد؛ قراردادی که اهمیت و بازار جهانی این جنگنده فرانسوی را برجسته می‌کند.
«نامه نیت» سندی غیرالزام‌آور به شمار می‌رود که نشان‌دهنده قصد اولیه یک طرف برای وارد شدن به معامله پیش از تنظیم قرارداد رسمی است.
در درگیری ماه می میان اسلام‌آباد و دهلی‌نو، پاکستان اعلام کرد پنج جنگنده نیروی هوایی هند، شامل سه فروند جنگنده پیشرفته رافال، یک سوخو-۳۰ و یک میگ-۲۹، هر دو ساخت روسیه، را سرنگون کرده است.
طبق گزارش کمیسیون کنگره آمریکا، هرچند تنها سه هواپیمای هند در این درگیری هدف قرار گرفتند و روشن نیست که همه آنها رافال بوده باشند، اما چین این روایت را به‌عنوان «نمونه موفقیت سلاح‌های خود» در تبلیغات فروش تسلیحات به کار گرفت.
در گزارش کمیسیون آمده است که دیپلمات‌های نظامی چین، اندونزی را که پیش‌تر در حال خرید جنگنده‌های رافال بود، به توقف این فرآیند متقاعد کرده‌اند.
مقامات اندونزی هنوز به این گزارش واکنشی نشان نداده‌اند اما معاون وزیر دفاع این کشور پیش‌تر گفته بود جاکارتا پیشنهاد خرید جی-۱۰ ساخت چین را بررسی می‌کند و عملکرد این جنگنده در درگیری هند و پاکستان را «در ارزیابی نهایی لحاظ خواهد کرد».
وزارت خارجه هند نیز تا لحظه انتشار گزارش پاسخی به پرسش‌های رویترز نداده است.
کمیسیون کنگره در جمع‌بندی خود نوشت هرچند نقش چین در آغاز درگیری را نمی‌توان «جنگ نیابتی» نامید، اما پکن از این فرصت برای تبلیغ توانایی‌های تسلیحاتی خود و تضعیف رقبای اروپایی استفاده کرده است.
پرده اول
نمایش انتخابات : روایت من از انتخاباتی که قرار نبود واقعی باشد
اما این طبیعت بکر را در مسیر فرودگاه انتبه به کامپالا، پوسترهای پرشمار تبلیغاتی یوری کاگوتا موسوِوِنی، رییس‌جمهور اوگاندا، مخدوش کرده است؛ پوسترهایی با لبخند همیشگی موسوِوِنی، پس‌زمینه زرد و کلاهی بر سر. مردی که از سال ۱۹۸۶ -یعنی ۳۹ سال- در قدرت مانده و اکنون تلاش می‌کند پنج سال دیگر نیز در کاخ ریاست‌جمهوری بماند و برای انتخابات ژانویه ۲۰۲۶ خیز برداشته است.
تام، راننده تاکسی فرودگاه ـ مردی با سه زن و ۱۰ فرزند ـ با خشم از موسوِوِنی و فساد فراگیر در کشور حرف می‌زند و می‌گوید ژانویه پایان کار اوست: «این بار باید برود.»
اما این حجم عظیم تبلیغات برای رییس‌جمهوری ۸۱ ساله اوگاندا، در کنار فضای سرکوب و خفقان علیه احزاب مخالف، پیام دیگری نیز دارد. همانند دوره‌های پیشین، تهدیدهای امنیتی علیه فعالان سیاسی، محدودیت در برگزاری تجمع طرفداران اپوزیسیون و از همه مهم‌تر نبود یک چهره قدرتمند مخالف، از انتخابات چیزی بیش از یک نمایش پرهزینه باقی نگذاشته است.
نزدیک به چهار دهه حضور موسوِوِنی در قدرت، میراثی از فساد و سرکوب سیستماتیک برجای گذاشته؛ میراثی که ممکن است آرزوهای امثال تام را برای تغییر را باز هم ناکام بگذارد.
درست مانند روایت همسایه جنوبی اوگاندا؛ تانزانیا
انتخابات ۲۹ اکتبر ۲۰۲۵ در تانزانیا بی‌شباهت به داستان اوگاندا نبود. سامیا صولحو حسن کارزار انتخاباتی گسترده‌ای را بدون حضور هیچ رقیب جدی هدایت کرد. او که در سال ۲۰۲۱ پس از مرگ جان مگوفولی رییس جمهور فقید تانزانیا، از سمت معاونت به ریاست‌جمهوری رسید، گام‌به‌گام با حذف رقبای اصلی برای انتخابات ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی کرد: توندو لیسو، رهبر بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون، را با اتهام «خیانت» به دادگاه کشاند، نامزد حزب ACT-Wazalendo را رد صلاحیت کرد، و با کنترل شدید رسانه‌ها، ایجاد فضای ارعاب و بازداشت‌های خودسرانه، از رقابت انتخاباتی تنها اسمی باقی گذاشت.
به‌عنوان گردشگری که تنها دو روز پیش از انتخابات در زنگبار و دارالسلام بودم، حجم و گستره تبلیغات انتخاباتی صولحو حسن شگفت‌زده‌ام کرد. کمتر خیابانی بود که با پوسترهای یکپارچه و باکیفیت او -با روسری سبز و رژ لب سرخ- تزئین نشده باشد. در ساحل زنگبار نیز بالگردهای تبلیغاتی با افراشتن بنرهای عظیمِ تصویر او آرامش گردشگران را برهم زده و ماسایی‌های دستفروش را هیجان‌زده کرده بودند.
پارادوکس تلخی بود؛ مردمی با میانگین درآمد ماهانه کمتر از ۱۰۰ دلار، و رییس‌جمهوری که از آسمان، لبخندزنان بر آنان سایه می‌انداخت.
از عبدالله، جوان نارگیل‌فروش ساحلی توریستی در زنگبار، پرسیدم: «فکر می‌کنی خانم حسن رأی می‌آورد؟»
لبخندی زد و گفت: «فکر نمی‌کنم.»
گفتم: «بعد از انتخابات ممکن است درگیری بشود؟»
قهقهه زد و گفت: «ما می‌رویم رأی می‌دهیم، بعدش هاکونا ماتاتا» به زبان سواحیلی یعنی «بیخیال، مهم نیست.»
اما پیش‌بینی عبدالله درست از آب درنیامد و این بار مردم تانزانیا «هاکونا ماتاتا» نبودند. انتخابات برگزار شد و طبق انتظار، صولحو حسن با اکثریت آرا پیروز اعلام شد. مردم اما این بار به خیابان آمدند و اعتراض‌های خونینی شکل گرفت. دولت با سرکوب شدید، قطع اینترنت و بازداشت رهبران مخالف، کنترل اوضاع را به دست گرفت.
رویترز گزارش داد که در این درگیری‌ها صدها نفر کشته شدند؛ رقمی که اپوزیسیون آن را حدود ۷۰۰ نفر اعلام کرده است. سامیا صولحو حسن ۶۵ ساله برای پنج سال دیگر به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهور زنِ محجبه آفریقا قدرت خود را تثبیت کرد و نمایش انتخابات به پایان رسید.
پرده دوم
پیوند اژدهای سرخ و دیکتاتورهای سالخورده
اوگاندا و تانزانیا فقط از نظر داشتن حکومت‌های تمامیت‌خواه به هم شبیه نیستند. این دو کشور ثروتمند شرق آفریقا تولیدکننده و صادرکننده طلا و محصولات کم‌نظیر کشاورزی هستند. طبق گزارش‌های رسمی، نزدیک به ۴۰ درصد صادرات این دو کشور طلا است و فقط در اوگاندا، طبق گزارش بانک مرکزی، در سال ۲۰۲۳ صادرات طلا بیش از ده برابر افزایش یافته است؛ آن هم بعد از سرمایه‌گذاری چین در یک کارخانه ذوب و تصفیه طلا در شرق این کشور.
چینی‌ها حالا تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران و وام‌دهندگان به کشورهای شرق آفریقا شده‌اند. دیدن رستوران‌های چینی و مهندسان و تکنسین‌هایی که در شرق آفریقا برای به سامان رساندن پروژه‌های کوچک و بزرگ زندگی می‌کنند، تصویر آشنایی است.
چین از پروژه‌های عمرانی مثل ساخت جاده و راه‌آهن تا کشاورزی و مخابرات در شرق آفریقا حضور دارد. برای بسیاری از پروژه‌ها، پکن از ترکیب وام‌های بلندمدت از طریق بانک‌های چینی و اجرای شرکت‌های ساختمانی پیمانکاری چینی استفاده کرده است.
به‌عنوان نمونه، تنها در پروژه نیروگاه حرارتی/آبی کاروما، چین حدود ۱٫۴ میلیارد دلار به اوگاندا وام داده است. در حوزه کشاورزی هم شرکت‌های بزرگ چینی با اجاره زمین در شرق آفریقا محصولاتی مانند برنج، سویا و سیسال برای صادرات تولید می‌کنند. برخی زمین‌هایی که شرکت‌های چینی اجاره کرده‌اند، قبلا به دست کشاورزان کوچک محلی برای خودکفایی یا تولید محصولات محلی استفاده می‌شد. اجاره بلندمدت این زمین‌ها، در برخی قراردادها تا ۹۹ سال، باعث شده کشاورزان محلی دسترسی خود به زمین را از دست بدهند.
اما نگرانی اصلی این است که سرمایه‌گذاران چینی عمدتا علاقه‌ای به شفافیت در پروژه‌های خود ندارند. آنها تمایل دارند جزئیات مالی، نرخ بهره و شرایط وام‌ها یا قراردادهای سرمایه‌گذاری را منتشر نکنند. بسیاری از پروژه‌ها از طریق وام‌های دولتی یا شرکت‌های دولتی چینی انجام می‌شوند و قراردادها محرمانه‌اند. حتی میزان پرداخت اقساط، تضمین‌های دولتی یا نرخ سود معمولاً در دسترس عمومی نیست. از همه مهم‌تر بسیاری از پروژه‌ها ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی محدود یا ناقص دارند.
قراردادهایی که با حمایت حکومت‌های تمامیت‌خواه امضا می‌شوند و سود مردم محلی از آنها ناچیز است. تام، راننده تاکسی ما در اوگاندا، از نابود کردن جنگل‌ها و از دست رفتن زمین‌های کشاورزی مناسب برای سرمایه‌گذاری خارجی گلایه می‌کرد؛ از آلوده شدن آب رودخانه‌ها با کودهای شیمیایی و بیکار شدن کشاورزان محلی.
اما این تنها گوشه‌ای از حضور گسترده چینی‌ها در شرق آفریقاست. اینکه منافع ملی مردم شرق آفریقا کجای این بده بستان‌های اقتصادی است و بازپرداخت وام‌های محرمانه‌ای که به حکومت‌های توتالیتر تقدیم می‌شود چه آینده‌ای را در اقتصاد این کشورها رقم می‌زند موضوعی فراتر از نگرانی کشاورزان محلی است. پشت پرده همکاری پکن با دیکتاتورهای سالخورده آفریقا است.
پرده سوم
فقر از جنسی دیگر، کریه و بی‌انتها
«ساحل کوکو» در دارالسلام از محبوب‌ترین مکان‌های شهر برای خوش‌گذرانی در یک آخر هفته گرم و شرجی است. جمعیتی انبوه از مردم شهر که به این گوشه تفریحی هجوم می‌آورند، شنا می‌کنند و از دکه‌های ارزان‌قیمت، موزهای کباب شده و نوشیدنی می‌خرند و با موسیقی و رقص معاشرت می‌کنند. سروصدای دست‌فروشان، گداها و تعداد زیاد کودکان در ساحل و شیطنت‌هایشان هیاهو را به اوج می‌رساند.
دیدن این تعداد کودک یک جا در ساحل برایم تازگی داشت. اما برای کشوری که نرخ باروری در آن ۴/۶ برای هر زن است، محل تفریح شهر هم باید این‌گونه باشد. کودکانی که طبق گزارش یونیسف و اداره آمار ملی تانزانیا، ۷۴ درصد آنها دچار فقر چندبعدی‌اند؛ یعنی در حداقل سه حوزه مانند سلامت، آموزش، مسکن، آب و سرویس‌های بهداشتی فقیرند. فقر در کشور اوگاندا وضعیت به مراتب وخیم‌تری دارد.
در مسیر رسیدن به سرچشمه رود نیل در شهر جینجا در اوگاندا، از شهرهای کوچک و روستاهای بسیاری عبور کردیم. جنس فقر در این گوشه از جهان متفاوت است: کریه، عریان و آوار بر سر زنان و کودکان. دیدن کودکانی که بعد از مدرسه، ساقه نیشکر به دهان و بدون کفش دبه‌های سنگین آب را تا خانه حمل می‌کنند، تصویر مشترک نیمروز روستاهای اوگانداست؛ روستاهایی که به معنای واقعی هیچ ندارند. داشتن برق و آب آشامیدنی سالم آرزویی دور برای روستاییان است. جاده‌ها هم حتی در این مسیر توریستی که سالانه میلیون‌ها دلار برای دولت درآمد دارد، خاکی و پر از دست‌انداز رها شده‌اند.
بعد از ساعت‌ها رانندگی به شهر جینجا رسیدیم؛ در میان همه زاغه‌ها و آلونک‌ها، یک خانه ویلایی زیبا با درختان بلند آووکادو و انبه خودنمایی می‌کرد. خانه‌ای که روی دیوارهایش سیم‌های خاردار و نیزه کار گذاشته بودند. راهنمای محلی گفت که این، خانه‌ی شهردار جینجاست. محو زیبایی فضای سبز خانه بودم که ماشین در چاله‌ای بزرگ افتاد و راهنما با خنده گفت: «فقط خانه خودش آباد است و حتی جاده اینجا را هم درست نکرده.»
روایت شهردار جینجا روایت کل کشور و حتی فراتر از آن شرق آفریقاست: سرزمینی که روی ثروت خوابیده، اما فساد حکومت‌های تمامیت‌خواه، مردم را غارت کرده. دیکتاتورهایی که رفاه را به انحصار خودی‌ها درآورده‌اند و آرامش را تا چهارچوب دروازه خانه‌هایشان متصور شده‌اند.اقلیتی که کنترل ثروت ملی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی را در دست دارند و باقی کشور را در فقر و محنت بی‌پایان رها کرده‌اند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، پنج‌شنبه ۲۹ آبان ضمن اعلام این موضوع گفت برای سامان‌دهی و طبقه‌بندی پرسش‌های شهروندان در برنامه سالانه پرسش و پاسخ پوتین، از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده شده است.
پوتین ۲۸ آبان در رویداد «سفر هوش مصنوعی» که مهم‌ترین گردهمایی روسیه در این حوزه محسوب می‌شود، خواستار تشکیل یک کارگروه ملی برای هماهنگی فعالیت‌های روسیه در زمینه مدل‌های بومی هوش مصنوعی مولد شد.
او گفت مدل‌های زبانی بزرگ به ابزاری مهم در انتشار اطلاعات تبدیل شده‌اند و توانایی تاثیرگذاری بر مواضع ملت‌ها را دارند؛ به همین دلیل، وابستگی به مدل‌هایی که در کشورهای دیگر طراحی شده‌اند، برای مسکو پذیرفتنی نیست.
پوتین تاکید کرد این فناوری‌ها برای حفظ حاکمیت روسیه حیاتی هستند: «کشور ما باید مجموعه‌ای جامع از فناوری‌ها و محصولات بومی خود را در زمینه هوش مصنوعی مولد در اختیار داشته باشد.»
به گفته رییس‌جمهوری روسیه، کارگروه ملی باید تمرکز خود را بر گسترش مراکز داده در سراسر کشور و ایجاد منابع انرژی محلی، از جمله نیروگاه‌های کوچک هسته‌ای، معطوف کند.
خبرگزاری رویترز نوشت با وجود عقب ماندن روسیه از آمریکا و چین در عرصه هوش مصنوعی، دو مدل زبانی پیشرفته با نام‌های «گیگاچت» و «یاندکس جی‌پی‌تی» از سوی دو شرکت روسی فعال در این حوزه، «اسبر‌بانک» و «یاندکس»، طراحی شده و توسعه یافته‌اند.
اسبر‌بانک که از یک بانک سنتی به یک شرکت فناورانه تبدیل شده، ۲۸ آبان از نسخه تازه‌ای از «گیگاچت» رونمایی کرد و در حضور پوتین مجموعه‌ای از محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی، از جمله ربات‌های انسان‌نما و دستگاه‌های خودپرداز مجهز به سامانه تشخیص سلامت را به نمایش گذاشت.
همچنین در این نمایشگاه، رباتی مجهز به هوش مصنوعی برای پوتین به اجرا و رقص پرداخت.
پوتین در ادامه سخنان خود گفت سهم فناوری‌های هوش مصنوعی در تولید ناخالص داخلی روسیه باید تا سال ۲۰۳۰ از ۱۱ تریلیون روبل (حدود ۱۳۶ میلیارد دلار) فراتر رود.
او خاطرنشان کرد اگرچه نباید مقررات سخت‌گیرانه و بیش از حد در حوزه هوش مصنوعی وضع شود، اما برای حفظ امنیت ملی و اطلاعاتی، استفاده از مدل‌های بومی روسی ضروری است تا از انتقال داده‌ها به خارج از این کشور ممانعت به عمل آید.
به گزارش رویترز، تحریم‌های غرب در خصوص منع فروش سخت‌افزار، از جمله ریزتراشه‌ها به روسیه، روند توسعه ظرفیت محاسباتی و گسترش هوش مصنوعی در این کشور را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده‌اند.
از ۳۵ عضو شورای حکام، ۱۹ کشور به قطعنامه پیشنهادی آمریکا و تروئیکای اروپایی رای موافق دادند، سه کشور با آن مخالفت کردند و ۱۲ عضو نیز رای ممتنع دادند.
روسیه، چین و نیجر تنها اعضای شورای حکام بودند که با این قطعنامه مخالفت کردند.
خبرگزاری رویترز پنج‌شنبه ۲۹ آبان به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت این قطعنامه با هدف تمدید و بازتنظیم ماموریت آژانس برای نظارت و گزارش‌دهی درباره ابعادی از برنامه هسته‌ای حکومت ایران صادر شد.
این قطعنامه از تهران می‌خواهد پاسخ‌های مورد نیاز و دسترسی‌های لازم را «بدون تاخیر» در اختیار بازرسان آژانس قرار دهد.
پیش‌تر یک دیپلمات ارشد اروپایی در حاشیه نشست شورای حکام به ایران‌اینترنشنال گفت قطعنامه ارائه‌شده علیه برنامه هسته‌ای تهران رای لازم را به‌دست خواهد آورد.
آلمان، ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه، پیش‌نویس این قطعنامه را به شورای حکام ارائه کرده بودند که در آن از جمهوری اسلامی خواسته شده بلافاصله و به‌طور کامل با آژانس همکاری کند و اجرای کامل پروتکل الحاقی را از سر بگیرد.
این چهار کشور شامگاه ۲۸ آبان در بیانیه‌ای تاکید کردند: «پیام ما روشن است: ایران باید بدون تاخیر، مسائل پادمانی خود را حل کند. ایران باید از طریق فراهم کردن دسترسی، پاسخ‌گویی و احیای نظارت‌ها، همکاری عملی لازم را ارائه دهد تا آژانس بتواند وظایف خود را انجام دهد و روند بازسازی اعتماد تسهیل شود.»
جمهوری اسلامی پیش از این تهدید کرده بود تصویب این قطعنامه بر روابط تهران و آژانس «تاثیر منفی» خواهد گذاشت.
بیانیه مشترک جمهوری اسلامی، روسیه و چین
رسانه‌های حکومتی در ایران ۲۹ آبان گزارش دادند جمهوری اسلامی، روسیه، بلاروس، چین، کوبا، نیکاراگوئه، ونزوئلا و زیمبابوه، همزمان با نشست شورای حکام، بیانیه‌ای مشترک صادر کردند.
در این بیانیه حملات آمریکا و اسرائیل به سایت‌های اتمی حکومت ایران در جریان جنگ ۱۲ روزه محکوم شده است.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، تاکنون بارها اعلام کرده در پی حملات ایالات متحده به سایت‌های نطنز، فردو و اصفهان در جریان جنگ، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نابود شده است.
با این حال، دیپلمات‌های غربی بر این باورند که این حملات هرچند خسارت‌های جدی بر جای گذاشت، اما نتوانست زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را منهدم کند و از همین رو، گمانه‌زنی‌ها درباره ذخایر اورانیوم غنی‌شده تهران همچنان ادامه دارد.
میل به مذاکره با آمریکا
ترامپ ۲۷ آبان در نشست خبری مشترک با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در کاخ سفید گفت جمهوری اسلامی به‌شدت خواهان دستیابی به توافق است و «ما مشغول گفتوگو با آنها هستیم».
در سوی دیگر، ابراهیم عزیزی، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس، ۲۹ آبان از سرگیری مذاکرات میان تهران و واشینگتن را تکذیب کرد و در عین حال گفت: «میل به مذاکره بوده و هست.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز ۲۸ آبان تاکید کرد حکومت ایران هرگونه توافق غنی‌سازی صفر را «خیانت» می‌داند و «به هیچ وجه» چنین شرطی را نخواهد پذیرفت.
پیش از جنگ ۱۲ روزه، پنج دور مذاکرات هسته‌ای میان تهران و واشینگتن برگزار شد اما با تاکید مقام‌های جمهوری اسلامی بر ادامه غنی‌سازی در خاک ایران، گفت‌وگوها به بن‌بست رسید.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ۲۸ آبان در گفتوگو با خبرنگار ایران‌اینترنشنال گفت همه تاسیسات هسته‌ای ایران از بین نرفته‌اند و تنها بخشی از آنها «آسیب شدیدی» دیده‌اند.
او تاکید کرد تخریب بخشی از این تاسیسات نمی‌تواند دلیلی برای توقف بازرسی‌ها باشد و نظارت آژانس همچنان ضروری است.
اوکراین پنج‌شنبه ۲۹ آبان خبر داد در تازه‌ترین روند بازگرداندن اجساد که از معدود زمینه‌های همکاری میان مسکو و کی‌یف به شمار می‌رود، پیکر هزار سرباز کشته‌شده خود را دریافت کرد.
این خبر را ستاد هماهنگی رسیدگی به اسیران جنگی اوکراین در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد: «امروز روند بازگردانی انجام شد. هزار پیکر که طرف روسی ادعا می‌کند متعلق به نظامیان اوکراینی است، به اوکراین بازگردانده شد.»
از سوی دیگر چهار منبع آگاه ضمن اعلام خبر خروج کلوگ از دولت ترامپ، به خبرگزاری رویترز گفتند عنوان «فرستاده ویژه» در ساختار دولت آمریکا موقت است و برای ادامه فعالیت بیش از ۳۶۰ روز، تایید سنا الزامی است.
به گفته این منابع که به‌دلیل حساسیت موضوع خواسته‌اند نامشان فاش نشود، کلوگ با توجه به این محدودیت قانونی، ژانویه را زمان طبیعی برای خروج از دولت دانسته است.
رویترز افزود کناره‌گیری کلوگ برای کی‌یف خوشایند نخواهد بود. از نگاه دیپلمات‌های اروپایی و مقامات اوکراینی، این ژنرال بازنشسته یکی از معدود صداهای همدل با کی‌یف در دولت ترامپ به شمار می‌رفت؛ به‌ویژه در شرایطی که کاخ سفید در مواردی به دیدگاه مسکو درباره ریشه‌های جنگ اوکراین گرایش نشان داده است.
فشار تازه واشینگتن بر زلنسکی
خبر کناره‌گیری کلوگ در زمانی منتشر می‌شود که اوکراین با موانع دیپلماتیک جدیدی روبه‌روست.
دو منبع دیگر به رویترز گفتند ایالات متحده به ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، نشانه‌هایی ارسال کرده است مبنی بر اینکه باید چارچوب پیشنهادی واشینگتن را برای پایان جنگ با روسیه بپذیرد.
این طرح شامل واگذاری بخشی از مناطق تحت کنترل اوکراین، تحویل برخی تسلیحات و کاهش تعداد نیروهای مسلح اوکراین است. اقداماتی که به نوشته رویترز، «یک عقب‌نشینی بزرگ» برای کی‌یف محسوب می‌شود.
طرح مورد نظر از سوی استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در ماموریت‌های صلح تدوین شده و به نظر نمی‌رسد کلوگ نقشی در آن داشته باشد.
اختلاف با ویتکاف بر سر مسکو
کلوگ، برخلاف شماری از مقامات دولت ترامپ، حملات روسیه به زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین را با لحنی صریح محکوم کرده است.
او گاه با ویتکاف که برخی مواضع ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، را تکرار کرده و مدت‌هاست خواهان یک معاوضه سرزمینی نابرابر در قالب صلح بلندمدت است، دچار تنش شده است.
از جمله موفقیت‌های کلوگ در این دوره، مشارکت در آزادی ده‌ها گروگان بازداشت‌شده در بلاروس در قبال تخفیف‌های محدود تحریمی بوده است.
کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا در خصوص آینده کلوگ اظهار نظری نکرده‌اند.
یک فرد نزدیک به کلوگ گفت او از ابتدا نیز قصد نداشته مدت زیادی در دولت بماند.
رویکرد متغیر دولت ترامپ نسبت به جنگ اوکراین
رویترز در ادامه گزارش خود نوشت هرچند ترامپ اصرار داشته جنگ اوکراین هرچه سریع‌تر پایان یابد، اما راهبرد او در رسیدن به این هدف در ماه‌های گذشته تغییرات بزرگی داشته است.
این تغییرات شامل قطع موقت همکاری اطلاعاتی با اوکراین در ماه مارس و برقراری مجدد آن، افزایش همکاری‌های اطلاعاتی در ماه‌های اخیر، ایجاد برنامه خرید تسلیحات از آمریکا از سوی متحدان اروپایی برای کی‌یف و توقف بخش عمده حمایت‌های نظامی مستقیم آمریکا که در دولت جو بایدن پایه‌گذاری شده بود، هستند.
ترامپ هنگام آغاز به کار خود در کاخ سفید خواستار آتش‌بس فوری در جنگ اوکراین بود اما پس از دیدار با پوتین در آلاسکا، از این مطالبه عقب نشست.
او سپس در اکتبر، بعد از دیدار با زلنسکی در واشینگتن، فشارها بر مسکو را افزایش داد.
رویترز افزود تازه‌ترین طرح تحت هدایت ویتکاف، اگر مورد قبول سایر جناح‌های دولت قرار گیرد، نشانه دیگری از حرکت کاخ سفید به سمت در نظر گرفتن منافع کرملین خواهد بود.
ادامه حملات مرگبار روسیه به اوکراین
زلنسکی پنج‌شنبه ۲۹ آبان اعلام کرد ۲۲ نفر در محل حمله ۲۸ آبان روسیه به شهر ترنوپیل در غرب اوکراین مفقود شده‌اند.
او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت تا این لحظه کشته شدن ۲۶ نفر در این حمله به تایید رسیده است که سه کودک نیز در میان آنها هستند.
زلنسکی افزود عملیات جست‌وجو و نجات تا صبح ادامه یافته است.
روزنامه اورشلیم‌پست پنج‌شنبه ۲۹ آبان به نقل از مقام‌های دفاعی اسرائیل گزارش داد نگرانی‌ها درباره احتمال ازسرگیری شلیک راکت از غزه و واکنش اسرائیل در جبهه شمالی افزایش یافته است.
منابع ارتش اسرائیل می‌گویند فشار آمریکا در حال حاضر مانع واکنش سخت‌تر این کشور به نقض‌های آتش‌بس از سوی حماس و حزب‌الله شده است.
به گفته منابع فرماندهی جنوب، شاخه نظامی حماس از زمان اجرای آتش‌بس دوباره در حال جمع‌آوری اطلاعات، جذب نیرو و آموزش است و دنبال فرصت‌هایی برای انجام یک حمله غافلگیرکننده محدود علیه واحدهای ارتش در داخل مناطق فلسطینی می‌گردد؛ اقدامی که نقض آشکار توافق آتش‌بس محسوب می‌شود.
وب‌سایت نشنال‌اینترست چهارشنبه در گزارشی نوشت: «تحولات اخیر در امتداد مرز اسرائیل و لبنان بیش از پیش نشان می‌دهد که احتمال یک رویارویی بزرگ میان اسرائیل و حزب‌الله وجود دارد.»
اوشلیم‌پست می‌گوید فرماندهی جنوب، به‌ویژه سرتیپ یانیو آسور و فرماندهان تیپ‌ها، خواهان رویکرد تهاجمی‌تر در برابر فعالیت‌های نظامی حماس در نوار غزه هستند.
در جبهه شمالی، مقام‌های نظامی می‌گویند حزب‌الله با تشویق و تامین مالی جمهوری اسلامی در حال بازسازی زیرساخت‌های نظامی، انتقال سلاح به جنوب و دره بقاع، جذب نیرو و افزایش تمرین‌های نظامی برای دور جدید درگیری با اسرائیل است.
به گفته این منابع، حزب‌الله آشکارا مفاد آتش‌بس را نقض می‌کند و برخلاف تعهدات، به‌جای خلع سلاح، توان نظامی خود را تقویت کرده است.
ارتش اسرائیل طی هفته‌های اخیر چندین مرکز و عناصر مرتبط با این روند را هدف قرار داده است.
در همین حال، فرمانده جبهه شمالی تمایل دارد واکنش بسیار سخت‌تری به نقض‌های آتش‌بس حزب‌الله نشان دهد اما واشینگتن فعلا دست اسرائیل را بسته است.
بازدید بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از جنوب سوریه همراه با وزیر دفاع، وزیر خارجه و رییس شین‌بت نیز با هدف انتقال پیام روشنی به آمریکا و احمد الشرع، رییس‌جمهوری موقت سوریه، انجام شد: اسرائیل حاضر نیست از «کمربند امنیتی» خود در بلندی‌های جولان عقب‌نشینی کند.
این موضع‌گیری پس از آن انجام شد که الشرع گفت در ازای خروج ارتش اسرائیل از جولان، آماده عادی‌سازی روابط با این کشور است.
مقام‌های امنیتی اسرائیل می‌گویند تحولات اخیر در روابط کاخ سفید و دمشق با میانجی‌گری ترکیه، باعث تغییر نگاه آنها به دولت سوریه نشده است.
به گفته آنها، «گذشته جهادی» الشرع با لغو جایزه آمریکا از سر او پاک نمی‌شود و او «حتی کنترل کامل کشور خود را نیز در دست ندارد».
