نوای موسیقی؛ دوای سکته و پارکینسون؟
هنگامی که خوشحالیم یک موسیقی شاد می‌تواند ما را بیشتر سر حال بیاورد و هنگامی که زانوی غم بغل می‌گیریم یک آهنگ غم‌انگیز می‌تواند به‌رسایی روایتگر اندوهمان باشد.
هنگامی که خوشحالیم یک موسیقی شاد می‌تواند ما را بیشتر سر حال بیاورد و هنگامی که زانوی غم بغل می‌گیریم یک آهنگ غم‌انگیز می‌تواند به‌رسایی روایتگر اندوهمان باشد.
اما تحقیقات نشان می‌دهد که موسیقی تنها غذا و دوای روح نیست و به جسم هم خدمت می‌کند. وبسایت کانورسیشن در مطلبی به تاثیر موسیقی در درمان برخی عارضه‌ها پرداخته است که در زیر می‌آید.
احتمالا هنگامی که به آهنگ موردعلاقه‌تان گوش می‌کنید چندان توجه نکرده باشید، اما موسیقی تاثیر بی‌اندازه قدرتمندی بر مغز انسان دارد. آواز خواندن، نواختن ساز و گوش کردن به موسیقی، همه و همه، مناطقی از مغز را فعال می‌کند که اغلب در آن واحد مسئولیت مدیریت گفتار، حرکت، ادراک، حافظه و احساسات را بر عهده دارد. نکته جالب‌توجه این که بنا بر پژوهش‌ها، موسیقی می‌تواند به مغز برای ترمیم خودش کمک کند.
خیره‌کننده‌تر از آن، تاثیر موسیقی بر مغز در شرایطی است که این عضو، آنگونه که باید و شاید عمل نمی‌کند. به‌عنوان مثال، تحقیقات نشان می‌دهد که موسیقی می‌تواند در بیماران مبتلا به آلزایمرعکس‌العملی برانگیزد و به آنان در بازیابی حافظه از دست‌رفته‌شان کمک کند. همچنین شواهدی از بیمارانی وجود دارد که دچار آسیب مغزی شده‌اند و توانایی تکلم را از دست داده‌اند اما همچنان می‌توانند هنگام پخش موسیقی آواز بخوانند.
با علم به تاثیر شگرف موسیقی بر مغز، پژوهشگران در حال بررسی آن‌اند که آیا موسیقی می‌تواند عارضه‌های عصب‌شناختی همچون سکته، پارکینسون و یا آسیب مغزی را درمان کند یا نه. تاثیر یکی از این‌دست درمان‌ها هم‌اکنون در «موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی» تحت بررسی قرار دارد.
موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی تا اندازه‌ای به فیزیوتراپی و گفتاردرمانی شباهت دارد، چرا که به بیماران در مدیریت علایم و عملکرد بهتر در زندگی روزمره کمک می‌کند. در این جلسات از نرمش‌هایی آهنگین و موزون بهره گرفته میشود که کمک می‌کند بیماران مهارت‌های عملی‌شان را دوباره به دست آورند. به‌عنوان مثال، به بیماران توان می‌بخشد تا بعد از سر گذراندن تجربه تصادف و یا تروما، در یک جلسه درمانی و همگام با ضرباهنگ موسیقی، دوباره راه بروند.
سخن گفتن، راه رفتن، اندیشیدن
این‌گونه درمان در کمک به نجات‌یافتگان سکته، موثر واقع شده است و بیش از درمان‌های معمول، در بازیابی گفتار و پیشرفت در حرکت و راه رفتن به آنان کمک کرده است.
پژوهشگران همچنین به بررسی تاثیر موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی در درمان دیگر اختلالات حرکتی، همچون بیماری پارکینسون، پرداخته‌اند. بسیاری تحقیقات در این حوزه، متکی به شیوه‌ای به‌نام نرمش‌های مفرح موزون بوده است که از توانایی مغز برای هماهنگی ناخودآگاه با یک ضرب موسیقی استفاده می‌کند؛ به‌نحوی که بیمار نیاز دارد هماهنگ با یک ضرباهنگ و یا گام خاص موسیقی، راه برود.
در مقایسه با جلسات درمانی که در آنها از آهنگ استفاده نمی‌شود، موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی راه رفتن بیماران مبتلا به پارکینسون را بهبود می‌بخشد و مدت لحظاتی که بیمار درجا خشکش می‌زند- عاملی که موقتا توانایی حرکت را از بیمار سلب می‌کند- را کاهش می‌دهد.
پژوهش‌ها همچنین تاثیر این شیوه مداوا برای درمان مشکلات ادراکی در افرادی که از «ترومای سر» رنج می‌برند و یا مبتلا به بیماری هانتینگتون‌اند را نیز مورد بررسی قرار داده‌اند. در این موارد، موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی بر فعال‌سازی و تحریک مناطق آسیب‌دیده مغز بیمار تمرکز می‌کند؛ مناطقی همچون قشر پیش‌پیشانی، قسمتی از مغز که مسئول برنامه‌ریزی،تصمیم‌گیری، توانایی حل مساله و خویشتنداری است، از آن جمله است. در این درمان ممکن است از بیمار خواسته شود که در هنگام نواختن موسیقی، به‌محض شنیدن تغییری در گام آهنگ، مثلا تندتر یا کندتر شدن آن، به سراغ ساز دیگری برود و در حقیقت دو ساز را، یکی در خلال دیگری، بنوازد.
یک پژوهش در این باره نشان می‌دهد که چنین فعالیت‌هایی تمرکز و توجه دربیماران مبتلا به «ترومای سر» را بهبود بخشیده است و این خود تاثیر مثبتی بر سلامت بیماران داشته و احساس افسردگی و اضطراب در آنان را کاهش داده است.
مغز و موسیقی
به‌باور پژوهشگران علت موثر بودن موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی به این دلیل است که این شیوه درمانی می‌تواند در آن واحد، چندین قسمت گوناگون در مغز را تحریک و فعال کند. برای بیماران مبتلا به عارضه‌های عصب‌شناختی، اغلب ارتباط بین قسمت‌های مغز است که مشکل‌ساز است و نه یک ناحیه از آن به‌خودی خود.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که موسیقی قادر است به‌شکل یگانه‌ای ارتباطات جدیدی میان نواحی گوناگون مغز برقرار کند. گوش گردن به موسیقی نیز، بیش از باقی فعالیت‌ها، مثلا گوش دادن به کتاب صوتی، توانایی تعمیر نورون‌های آسیب‌دیده مغز را دارد؛ این ممکن است بدان معنا باشد که با موسیقی، عملکرد مغز بهتر میشود و ارتباطات جدیدی میان بخش‌های خود شکل می‌دهد.
موسیقی همچنین تاثیرات پایداری بر روی مغز دارد. در فواید آن همین بس که قسمت‌های گوناگون مغز یک موسیقیدان معمولا بهتر از مغز آنانی که سازی نمی‌نوازند با هم پیوند دارد و این همان چیزی است که برای بیماران مبتلا به عارضه‌های عصب‌شناختی مهم محسوب میشود؛ موسیقی می‌تواند در گذر زمان به آنان برای ترمیم پیوندهای صدمه‌دیده در مغزشان کمک کند.
فعال‌سازی چندین ناحیه از مغز می‌تواند دلیل برتری موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی نسبت به سایر درمان‌های معمول باشد؛ چرا که بسیاری عارضه‌های عصب‌شناختی روابط میان نواحی مغز را مختل می‌کند و توانایی موسیقی برای فعال‌سازی چندین قسمت مغز در آن واحد، ممکن است بتواند این اختلالات ارتباطی را دور بزند و ارتباطات جدیدی برقرار کند که به بیماران برای غلبه بر برخی علایم خاص عارضه و یا مدیریت بهتر آن کمک کند.
گرچه پژوهش‌های بیشتری در حوزه موسیقی‌درمانی عصب‌شناختی لازم است تا بتواند آن را به درمانی فراگیر در نظام‌های بهداشت و درمان بدل کند، نتایج اولیه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این شیوه درمانی، مداوایی آتیه‌دار است و می‌تواند کمک‌حال بیماران باشد. تاثیر این شیوه درمانی بر بیمارانی که عارضه‌شان ناشی از سالمندی است، مانند مبتلایان به زوال عقل و یا آلزایمر، نیز در دست بررسی است.
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که برخی ویژگیهای فردی می‌تواند طول عمری متضمن سلامت برای افراد تا دهه هشتاد زندگی و بیشتر از آن به ارمغان بیاورد. بر اساس این تحقیقات، رابطه بین شخصیت و طول عمر بهاندازه رابطه میان هوش و درآمد است و البته هر دوی این موارد با طول عمر مرتبط است.
مشخصات ذهن نسبتا ثابتاند. اما صاحبنظران بر این باورند که افراد می‌توانند آنها را در هر سنی، شاید حتی آسانتر از وضعیت حساب بانکیشاK بهبود بخشند. به پنج خصوصیت فردی که عمری دراز و پر از سلامت به همراه می‌آورند، نگاهی بیندازیم.
آگاهی
افراد مسئول و مرتب، احتمالا از طول عمر بیشتری برخوردارند. نیکلاس توریانو، استاد روانشناسی می‌گوید که آگاهی، چوب جادوی افراد است چرا که یک «عامل تابآوری» محسوب میشود که می‌تواند به برخی افراد برای فائق آمدن بر خطرات تهدیدکننده سلامت، همچون زیستن در فقر، کمک کند.
توریانو می‌گوید که افراد آگاه پیگیر ورزش و تغذیهاند و به نظر می‌رسد برای دستوپنجه نرم کردن با شرایط استرسزا به راهبردهای بهتری مجهزند؛ این خود موجب کاهش التهاب در بدن و در نتیجه کند شدن روند پیری میشود.
افراد می‌تواند از طریق حمایت دوستان، مربیان و روانشناسان آگاهتر شوند. گوشیهای هوشمند هم می‌توانند کمک حال باشند. به‌عنوان مثال، شرکتکنندگان در یک پژوهش، با استفاده از یک مربی دیجیتال بهاسم «هُلو» آگاهیشان را به‌شکل چشمگیری افزایش دادند. این برنامه، از طریق یک «چتبات» ترفندهایی در اختیار کاربران قرار میداد و تغییر عادات شخصیتی را در آنان جا میانداخت. راههایی مانند یادآوری به کاربر برای نوشتن درباره پیشرفتی که در مسیر تحقق اهدافش حاصل کرده بود، از آن جمله بود.
هدفمندی
یکی دیگر از صفات فردی برای افزایش طول عمر، هدفمند بودن و داشتن مسیری در زندگی با اهداف روشن که به فرد نیرو می‌بخشد، است. برای مثال، افرادی که خود را هدفمند توصیف می‌کنند، زودتر از سایرین ناراحتی ناشی از تماشای تصاویری همچون تصاویر آلودگی و عکسهای آزاردهنده را پشت سر میگذارند. همچنین حجم قسمتی از مغزشان که مرتبط با خودآگاهی و تصمیم‌گیری است، بزرگتر است.
انواع بسیاری از اهداف سودمند و از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است. پاتریک هیل، روانشناس دانشگاه واشینگتن، می‌گوید که برای بعضی این هدف در کارشان نهفته است و این در حالی است که برخی بازنشستگان، هدفمندی را در گرو روابط اجتماعی روزانه میدانند. بهگفته هیل افرادی که اهداف هنری در سر میپرورانند نیز احتمالا طول عمر بیشتری خواهند داشت. چرا که تمایل به خلاقیت می‌تواند سمتوسویی برای شخص مشخص کند.
هدفمندی و آگاهی همچنین شانهبهشانه راه میروند. اما دقیقا یک ویژگی شخصیتی نیستند. کارمندی آگاه و وظیفهشناس را در نظر بگیرید که اوامر رییسش را بیچونوچرا اجرا می‌کند، در نشستهای کاری حضوری سودمند دارد؛ اما رابطه عمیقی با شغل خود برقرار نکرده است. هیل بر این باور است که هدفمندی، برتر و بالاتر از آگاهی، متضمن سلامت است.
یافتن یک راهنما می‌تواند در هدفمندتر شدن، تاثیر بسیار داشته باشد. برای افراد پرسنوسالتر، درگیر شدن با فعالیتهای سرگرمکننده مانند کلاسهای هنری، می‌تواند در تعیین هدف، سلامت و موارد کمتر زوال عقل و افسردگی، بسیار موثر باشد.
خوشبینی
برای داشتن عمردراز پرسلامت، به روزنه امید چشم بدوزید. خوشبینی با عمر بسیار طولانی در ارتباط است. بر اساس یک پژوهش لوئینا لی، استاد روانشناسی دانشگاه بوستون، این خوشبینی می‌تواند نگاه مثبت به ایام سالمندی باشد. او گفت که افراد خوشبین به توانایی برای رسیدن به اهدافشان، فارغ از هر سنوسال، باور بیشتری دارند.
در حقیقت، افرادی که در بالا رفتن سنوسال موارد مثبتی همچون عقل و بلوغ عاطفی میبینند، بیشتر زندگی می‌کنند. بکا لِوی، روانشناس دانشکده سلامت عمومی ییل، گفت که این دسته افراد به‌دلیل ورزش کردن، غذای سالمتر خوردن و التهاب کمتر مرتبط با شاخصهای زیستی پایینتر استرس، طول عمر بیشتری دارند.
افراد می‌توانند با نوشتن درباره بهترین شکل خودشان، خوشبینی را در خود پرورش دهند. همچنین برای رویکرد مثبتتر داشتن به مقوله سنوسال، بهتر است کلیشههای مربوط به سن را کنار بگذارید.
بکا لوی می‌گوید که کودکان از سه یا چهار سالگی باورهای مربوط به سن مختص فرهنگشان را جذب می‌کنند و در سنین بالاتر، آن باورها بر خود فرد اطلاق پیدا می‌کند و بر سلامت او تاثیر میگذارد. اما لوی بر این باور است که رویکرد سنگرایانه می‌تواند با درخواست کردن از افراد برای نوشتن درباره سبک زندگی فعالانه اشخاص سالمند، بهبود بخشیده شود. تحقیقات او نشان می‌دهد که پروراندن باورهای مثبتتر درباره سنوسال در دوران کهنسالی، می‌تواند عملکرد جسمی سالمندان را بهتر کند.
بهتوصیه لوی، جوانان نیز می‌توانند باور مثبت به سالمندی را از طریق تعامل با کنهسالان، از جمله افرادی که الگوی آناناند، همکارانشان و همچنین پیوستن به اجتماعات میاننسلی در خود درونی کنند.
برونگرایی
برونگرایی و زودجوش بودن از دیگر خصوصیاتی است که موجب افزایش طول عمر میشود. سوزان چارلز، استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا-ارواین می‌گوید که تاثیر روابط اجتماعی با طول عمر مانند رابطه آن با میزان کلسترول و سیگار کشیدن است و «تاثیر عظیمی» دارد.
بهگفته چارلز، افراد اجتماعی و برونگرا فعالترند که خود این امرحافظ سلامتشان است. اما بهتر است این دسته افراد بیش از حد سازگاری پیشه نکنند، چرا که این خصوصیت آنان را پذیرای عادات بد دیگران خواهد کرد و ممکن است آنان را بهسمت دوستان میگسار، اهل دود و دم و کسانی که که عادات غذایی ناسالمی دارند بکشاند.
برای برونگراتر شدن، داشتن جلسات با یک روانشناس کمک حال خواهد بود. همچنین انتخاب یک سبک زندگی سالمتر، می‌تواند به احساس راحتی افراد در موقعیتهای اجتماعی کمک کند. بسیاری می‌توانند با آگاهی از مسائل روز و کمک گرفتن از آموزشهای آنلاین، مهارت‌های اجتماعیشان را جلوهوجلا ببخشند.
غیاب روانرنجوری
چارلز می‌گوید کسانی برازنده پا به سن میگذارند که به هنر آرام بودن هم آراستهاند و احتمال کمتری دارد که آنقدر سرخوش شوند و یا آنچنان غمگین، که چیزی نتواند آنان را شاد کند. آرامش و سکون درونی برای قلب بهتر است و خواب آسودهتر هم به ارمغان می‌آورد. هر دو عاملی که نقش مهمی در افزایش طول عمر دارند.
البته این به معنای جا خالی دادن در هر میدان نبردی نیست. گرچه افرادی که استرس صفر دارند خود را شادتر توصیف می‌کنند، ممکن است توانایی شناختی این افراد بدتر باشد، که این خود برای سلامت طولانیمدت مضر است. بهتوصیه چارلز، کمی چالش لازمه سلامت بهینه است. چارلز می‌گوید که اغلب افراد دیگر، مایه استرساند، اما اشخاصی که موفق وارد دوران سالمندی می‌شوند آنانیاند که می‌توانند از مواهب روابط اجتماعی با دیگران، بدون آنکه حضور آنان مایه تهدید و یا آزردگیشان باشد، بهره ببرند.
همچنین ایجاد تغییرات در ثبات عاطفی می‌تواند به افراد بهویژه با تیپ شخصیتی آ کمک کند. این دسته افراد گرچه جاهطلبتر و هدفمندترند، اما از سوی دیگر مستعد خصومتاند که خود با بیماری‌های قلبی در ارتباط است. موارد رواننژندی دیگر همچون اضطراب و افسردگی نیز به همین شکل با سریعتر پیر شدن مرتبط است.
بهتوصیه توریانو، کمی خلاقیت به خرج دادن نیز کمککننده است چرا که اگر افراد هنگامی که چیزها آنچنان که باید پیش نمیرود، انعطاف داشته باشند که مسیرهای متفاوتی را امتحان کنند، آنچنان احساس آشفتگی نخواهند کرد.
آهسته رفتن هم راه دیگری است. چارلز اشاره می‌کند که هنگامی که از افراد با تیپ شخصیتی آ خواسته شد که آرامتر غذا بخورند، نرخ سکته قلبی در آنان کاهش یافت. همچنین افرادی که مراقبه می‌کنند نیز مرگ را به تاخیر میاندازند. اما این راهها برای همه مناسب نیست. چارلز توصیه می‌کند که برای پرورش چنین ویژگیهایی، باید به دنبال مواردی رفت که انجام آنها برای آن فرد راحت است.
جوزف پور جانورشناس و نویسنده اصلی یک تحقیق در مورد تاثیرات زیست‌محیطی مواد غذایی، می‌گوید «رژیم غذایی که کاملا مبتنی بر گیاهان (وگان) باشد، احتمالا تنها راه اصلی کاهش تأثیرات زیست‌محیطی بر سیاره زمین است.» به همین دلیل منوی غذای نمایندگان حاضر در نشست آب و هوایی گلاسگو به دلیل وجود گوشت و لبنیات مورد انتقاد قرار گرفته است.
اما پژوهشگران هشدار میدهند که خوردن گوشت فقط یک ترجیح غذایی نیست، بلکه با باورهای جنسیتی نیز همراه است. بیشترین جمعیت در میان وگانها زنان ۱۸ تا ۳۴ ساله و دو برابر مردان وگان هستند. دکتر کاترین اولیور، پژوهشگر در دانشگاه کمبریج در مقاله‌ای که در وبسایت خبری-تحلیلی کانورسیشن منتشر کرده به رابطه بین وگانیسم و کلیشههای جنسیتی پرداخته است که بخشهایی از آن را میخوانید.
به گفته دکتر اولیور، خوردن گوشت با مردانگی گره خورده است. این باور به خوبی در کلیشه «پسر سویاخور» مشهود است، اصطلاحی تحقیرآمیز که برای توهین به مردان چپگرا و وگان برای زیر سوال بردن مردانگی آنها استفاده میشود. این باورها که ریشه در این تصور غلط دارد که خوردن سویا استروژن (هورمون زنانه) را افزایش می‌دهد، برخی از مردان را از تصمیم جدی برای گیاهخواری باز میدارد.
در رسانه‌های اجتماعی، اینفلوئنسرهای وگان مرد با نشان دادن اینکه چگونه وگانیسم می‌تواند مردانگی را تقویت کند، سعی در مقابله با کلیشهها دارند. دکتر اولیور در سه سال گذشته، رفتارهای مجازی را بررسی و زندگی اینفلوئنسرهای وگان را با مردان وگان در دنیای واقعی مقایسه کرده است. سوال اصلی این است که آیا داشتن رژیم غذایی وگان (گیاهخواری محض) واقعاً مردانگی مردان را تهدید می‌کند؟
اگر در اینستاگرام هشتتگ مردان وگان ( # VeganMen) را جستجو کنید، صفحه نمایش شما پر میشود از عکسهای مردانی که مزایای گیاهخواری را تایید می‌کنند. تجزیه و تحلیل پستهای این تأثیرگذاران، الگوهای روایی متعددی در مورد مردانگی به دست می‌دهد. آنها ایدههای سنتی مردانگی را با سلفیهایی از اندام برهنه و عضلانی یا با بشقابهای بزرگ غذا که پر است از پروتئینهای گیاهی، به تصویر می‌کشند.
در این پستها مردان در مورد اینکه چگونه گیاهخواری زندگی آنها را متحول کرده صحبت می‌کنند، در حالی که -مهمتر از همه - بر مردانگی آنها تاثیری نداشته است. برای حسابهایی که دنبالکنندههای زیادی دارند، این فقط روشی برای آگاهیرسانی نیست، بلکه تلاشی برای بهره وری مالی، فرهنگی و زیباییشناختی از طریق تبلیغ، جذب حمایت کنندههای مالی، جذب فالوور، لایک و کامنت نیز است. سه موضوع بارها در این پستها تکرار میشود:
دکتر الویر می‌گوید با اینکه گیاهخواری یا وگانیسم به عنوان یک سبک زندگی آرمانی در رسانه‌های اجتماعی، معرفی میشود، اما با صحبت کردن با وگانها از طبقات مختلف اجتماعی، و در سنین مختلف، متوجه شده که وگانیسمی که اینفلونسرها در فضای مجازی به نمایش میگذارند از واقعیت و زندگی واقعی مردانی که در خارج از فضای مجازی وگان هستند دور است.
گوشت، مردانگی و تغییرات اجتماعی
دکتر اولیور در تحقیقات خود هفت مصاحبه در مورد رابطه مردانگی با رژیم غذایی وگان، با مردان وگان بین ۲۰ تا ۶۵ سال در بریتانیا انجام داده است. همه این مردان احساس میکردند که تصاویر مردان وگان در رسانه‌های اجتماعی با تجربیات آنها فاصله زیادی دارد. این مردان احساس میکردند وگان شدن باعث شده بود با کلیشههای رایج مردانگی روبرو شوند و مردانگی آنها زیر سوال برود.
در حالی که ممکن است پدیده اینفلوئنسرهای وگان که به نوعی بیش از حد مردانگی را [در فضای مجازی] به نمایش میگذارند یک برگ برنده برای وگانیسم به نظر برسد، اما از طرفی شاید برای مردانی احساس می‌کنند به اندازه کافی «مرد» نیستند، جذاب نباشد. وقتی مردان وگان با مخاطبان بسیار زیاد در فضای مجازی تنها کسانی هستند که این زیباییشناسی را بازتولید می‌کنند، این باعث میشود که مردان عادی گیاهخوار احساس کنند که آنها در رژیم غذایی وگانیسم ناموفق بودهاند. برخی از کسانی که دکتر اولیور با آنها مصاحبه کرده گفتند، وقتی مردها گوشت را کنار میگذارند، انتظار دارند مورد تمسخر دوستان و اطرافیان خود قرار بگیرند.
یکی از مصاحبه شوندگان به نام متیو که در اواسط ۳۰ سالگی خود قرار دارد گفت: «من با کلیشههای رایج یک گیاهخوار تناسبی ندارم. من فوتبال و راگبی بازی میکنم و به باشگاه می روم. چارلی نیز که در اواخر دهه ۲۰ زندگی خود است گفت: «من این کار را فقط به دلایل زیست‌محیطی و یا رعایت حقوق حیوانات انجام نمیدهم، بلکه یکی از دلایل من برای داشتن رژیم وگانیسم احساسی است که این رژیم به بدن من به عنوان یک مرد می‌دهد.»
برای ریس، که در دهه ۲۰ زندگی خود است، نیز وگانیسم ایدههای سنتی جنسیت را از بین می‌برد و از اینکه با این نوع کلیشه مردانگی ارتباطی نداشته است خوشحال است. او می‌گوید این باور که « فقط مردان واقعی گوشت میخورند» خیلی مضحک است و دور بودن از این طرز فکر خوب است.»
بحث میان دکتر اولیور و مصاحبهشوندگان او از این هم فراتر رفته، به گونه‌ای که متیو معتقد است یک مرد گیاهخوار بودن (وگان) نه تنها هنجارهای جنسیتی سنتی را به چالش می کشد، بلکه «شکلی از مداخله فمینیستی است. به این معنی که گیاهخواری مردان وضعیت موجود را به چالش میکشد و هنجارهای اجتماعی را در هم میشکند.» سایمون نیز که در دهه ۶۰ زندگی خود است، وگانیسم را یک رژیم غذایی همدلانه و فمینیستی میداند که معتقد است می‌تواند ارتباط او را با زنان خانوادهاش قویتر کند، زیرا او با این کار به آنها نوعی همدلی و شفقت نشان می‌دهد.
دکتر ناتاشا ییتس، استاد دانشگاه باند در استرالیا، در مقاله‌ای که در وبسایت تحلیلیخبری کانورسیشن منتشر شده به پنج بیماری عمده اشاره می‌کند که ممکن است شیوع آنها در فصل سرما دوباره گریبان ما را بگیرد.
دکتر ییتس می‌گوید حالا که بسیاری از کشورها در حال بازگشت به زندگی عادی هستند، مدارس باز شده و رعایت فاصله اجتماعی نیز دیگر اجباری نیست، همه ما با یک مشکل بزرگ روبرو ییم؛ اختلاط زیادی به معنی شیوع بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزاست.
به عقیده دکتر ییتس، پنج بیماری وجود دارد که انتظار میرود در طول فصل سرما بیشتر شیوع پیدا کند. نگاهی به آنها بیندازیم.
۱. آنفلوانزا
آنفلوانزای فصلی معمولا سالانه جان حدود ۲۹۰ تا ۶۵۰ هزار نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. اما از زمان شیوع ویروس کرونا، این بیماری عملا ناپدید شده است.
محتملترین دلیل برای چنین کاهش چشمگیری کاهش سفرهای بین المللی است. پروتکلهای بهداشتی برای مهار شیوع همه‌گیری ویروس کرونا مانند استفاده از ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و شستن دستها نیز به کاهش شیوع آنفلوانزا کمک کرده است. با از سرگیری سفرهای بینالمللی احتمالا آنفلوانزا نیز دوباره شیوع پیدا خواهد کرد.
۲. ذاتالریه
پروتکلهای بهداشتی همچنین به مهار باکتریهایی مانند «استرپتوکوک پنومونیه»، عامل ابتلا به ذاتالریه، نیز کمک کرده است.
مطالعهای که در ۲۶ کشور در ۶ قاره در نیمه اول سال ۲۰۲۰ انجام شده، نشان می‌دهد با گذشت ۸ هفته از اعمال محدودیت‌های سفر و قرنطینه، بیماری‌های عفونی ناشی از «استافیلوکوکوس پنومونیه» تا ۸۲ درصد کاهش داشتهاند.
باکتری استافیلوکوکوس پنومونیه باعث ابتلا به ذاتالریه، و طیفی از بیماری‌های دیگر مانند عفونت گوش، سینوزیت، عفونتهای کشنده خونی، سیستم عصبی مرکزی یا مننژیت میشود.
کودکان خردسال، سالمندان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
خوشبختانه، واکسنهایی (معروف به واکسنهای پنوموکوک) وجود دارد که از ابتلا به وخیمترین بیماری‌های ناشی از این باکتری پیشگیری می‌کند.
استافیلوکوکوس پنومونیه با آنتیبیوتیک قابل درمان است. با این حال، از هر ده مورد ابتلا، سه مورد دستکم نسبت به یک نوع آنتی بیوتیک مقاومت نشان میدهند.
پیشگیری، با واکسن و رعایت بهداشت، قطعا بهترین گزینه است. بنابراین استفاده از آنتیبیوتیکها در سطح جامعه، باید با دقت و نظارت انجام شود تا مطمئن شویم که در زمانی که واقعا به آنها نیاز داریم، عمل می‌کنند.
۳. مننژیت
«نایسریا مننژیتیدیس» یکی دیگر از باکتریهای خطرناک است و همانطور که ممکن است از نام آن حدس زده باشید، باعث ابتلا به مننژیت مننگوکوکی، یک عفونت جدی در سیستم عصبی مرکزی، میشود.
مطالعه مذکور که کاهش استافیلوکوکوس پنومونیه در طول قرنطینه را اثبات کرد، همچنین نشان داد که میزان نایسریا مننژیتیدیس نیز در این دوران به میزان زیادی کاهش یافته است.
این مسئله البته جای تعجب ندارد زیرا باکتری نایسریا مننژیتیدیس نیز در بینی و گلو رشد می‌کند و می‌تواند از طریق ذراتی که هنگام سرفه و عطسه خارج می‌شوند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
مننژیت همواره در سراسر جهان شایع بوده است و درصد بالایی از مبتلایان به آن جانشان را از دست میدهند و افرادی که جان سالم به در می‌برند نیز گاهی با معلولیت شدید مادام العمر روبرو می‌شوند.
مقابله با مننژیت نیز هم از طریق پیشگیری (واکسن) و هم از طریق درمان (آنتیبیوتیک) امکانپذیر است. اما مقاومت در برابر آنتیبیوتیکها نیز رو به افزایش است. بنابراین واکسیناسیون و اجتناب از مصرف بیشاز حد آنتیبیوتیک راه‌های مهمی برای کاهش خطر ابتلا به این باکتری است.
۴. برونشیولیت
ویروس سینسیشیال تنفسی یا آراسوی، یک ویروس شایع است که باعث بروز نوعی عفونت ریوی شبیه به آنفلوانزا میشود و برونشیولیت نام دارد. این نوع عفونت بیشتر و به‌طور جدی، کودکان زیر دو سال را درگیر می‌کند.
اگرچه عفونتهای آراسوی معمولاً دارای علائم خفیف سرماخوردگی هستند اما باعث مرگومیر تعداد قابل توجهی از کودکان زیر پنج سال در سراسر جهان می‌شوند.
در زمان قرنطینه در دوران همه‌گیری در سراسر جهان، عفونت آراسوی به مدت یک سال در پایینترین سطح خود در طول تاریخ بوده است. اما در آوریل ۲۰۲۱ حتی در نیمکره شمالی (مثلا در آمریکا و بریتانیا) که کشورها در حال وارد شدن به فصل گرما بودند آمار ابتلا دوباره افزایش یافت.
پزشکان معمولا انتظار دارند آمار ابتلا به ویروس آراسوی در فصل سرما افزایش یابد.
تا پیش از بروز همه‌گیری کرونا تصور میشد که دلیل شیوع گسترده ویروس آراسوی در زمستان این است که این ویروس، در هوای سرد بیشتر تکثیر میشود و زنده میماند. اما دکتر ییتس می‌گوید باور دارد که کاهش آمار ابتلا، به رعایت بهداشت بستگی دارد. بنابراین برای حفظ سلامت کودکانمان هم که شده، نباید همه عادات بهداشتی خوبی را که در دوران همه‌گیری به دست آوردیم از جمله ماندن در خانه در هنگام بیماری، شستن دستها و پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه و سرفه، استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ و پرخطر، کنار بگذاریم.
۵. سرماخوردگی
شیوع راینوویروس در دوران همه‌گیری همچنان ادامه داشت و حتی آمار ابتلا در برخی کشورها افزایش یافت. دکتر ییتس به این دلیل این بیماری را در فهرست بیماری‌های شایع در فصل سرما گنجانده که توانایی بالقوه شگفتانگیزی در مبارزه با کرونا دارد.
راینوویروس، مانند آراسوی، عامل اصلی سرماخوردگی به ویژه در نوزادان است. راینو ویروس و آراسوی علائم مشابهی دارند. بنابراین بدون انجام آزمایش نمیتوان تشخیص داد که افراد به کدامیک مبتلا شده‌اند. اما هر دو بیماری به یک نوع درمان حاد نیاز دارند.
تمایز بین این دو بیماری اخیرا به دو دلیل اهمیت پیدا کرده است. یکی اینکه اگر کودکی در اوایل دوران خردسالی به عفونت راینوویروس مبتلا شده باشد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به خسخس مکرر و آسم دوران کودکی قرار دارد.
دوم اینکه راینوویروس توانایی بالقوه جالبی دارد و آن این است که ابتلا به این ویروس، در واقع سیستم ایمنی ما را برای مقابله با سایر ویروسها مانند کرونا و آنفلوانزا آماده می‌کند. این نظریه هنوز در مراحل اولیه پژوهشی قرار دارد و باید دید نتایج قطعی آن چه خواهد بود.
