فیلم قهرمان ساخته اصغر فرهادی نامزد دریافت جایزه بفتا شد

پزشک‌زاد در سال ۱۳۰۶ در تهران و در یک خانواده فرهنگی به دنیا آمد. پدرش پزشک و مادرش معلم بود. در ایران و فرانسه درس خواند و در رشته حقوق تحصیل کرد و پنج سال هم در دادگستری مشغول به کار شد بعد از آن خود را به وزارت خارجه منتقل کرد.

نویسندگی را از اوایل دهه ۱۳۳۰ با نوشتن داستان‌های کوتاه و پاورقی برای مجله‌ها آغاز کرد. او همچنین ترجمه‌هایی از آثار نویسندگان جهان را در کارنامه خود دارد.

پزشک‌زاد در مجله فردوسی ستون طنز «آسمون ریسمون» را منتشر می‌کرد. او طنزپرداز سرشناسی بود که با انتشار رمان «دایی جان ناپلئون» در سال ۱۳۴۹ بیش از پیش مشهور شد.

او همچنین رمان طنز دیگری به نام «ماشاءالله خان در بارگاه هارون‌الرشید» را نیز در کارنامه خود دارد که پیش از دایی جان ناپلئون منتشر کرد خودش اما در مصاحبه‌ای عنوان کرده است که نمایشنامه کمدی «ادب مرد به ز دولت اوست تحریر شد» که پس از دایی جان ناپلئون منتشر شد را از دیگر آثارش بیشتر دوست دارد.

در سال ۱۳۵۵ ناصر تقوایی ساخت یک مجموعه تلویزیونی را بر اساس رمان «دایی جان ناپلئون» کلید زد که به یکی از سریال‌های محبوب تبدیل شد.

بعد از انقلاب، در سال ۱۳۵۸ زمانی که مدیر امور فرهنگی وزارت خارجه ایران بود از کار اخراج و چاپ و انتشار آثارش ممنوع شد. پس از این بود که پزشک‌زاد از ایران مهاجرت کرد و به «نهضت مقاومت ملی ایران» پیوست و مدت‌ها سردبیر روزنامه نهضت مقاومت به نام «قیام» بود.

در مهاجرت چند کتاب تاریخی و دو کتاب دیگر به نام‌های «انترناسیونال بچه پروها» متشکل از چندین مقاله سیاسی و «خانواده نیک‌اختر» را نیز منتشر کرد.

پزشک‌زاد در این سال‌ها به نگارش چند کتاب پژوهش ادبی نیز مشغول شد که حاصل آن چاپ دو کتاب‌ «طنز فاخر سعدی» و «حافظ ناشنیده پند» است.

رمان «دایی جان ناپلئون» ایرج پزشک‌زاد به زبان‌های ‌دیگر نیز ترجمه شده است. در تمام چهار دهه پس از استقرار جمهوری اسلامی چاپ آثار پزشک‌زاد در ایران ممنوع بوده و بخشی از آثارش به شکل زیرزمینی منتشر شده است.

این وزارتخانه در بیانیه‌ای گفت: «اقدام ایران فقط می‌تواند پیامدهای منفی بر روابط فرانسه و جمهوری اسلامی داشته باشد و اعتماد بین دو کشور را کاهش دهد.»

کمپین آزادی فریبا عادلخواه اعلام کرد در اعتراض به بازگردان این پژوهشگر به زندان، روز پنج‌شنبه تظاهراتی را در مقابل موسسه مطالعات سیاسی پاریس برگزار خواهد کرد.

کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر استرالیایی که پیشتر در ایران زندانی بود، نیز در توییتی با اشاره به بازگرداندن دوباره فریبا عادل‌خواه، پژوهشگر ایرانی-فرانسوی، به زندان اوین پس از حبس خانگی گفت: «سلامت ذهنی و جسمی او در حال حاضر بسیار شکننده است.»