تداوم حملات روسیه به شهرهای اوکراین؛ موافقت اروپا با قطع دسترسی هفت بانک روسی به سوییفت
همزمان با تداوم بمباران شهرهای اوکراین از سوی نیروهای روسیه، تحریمهای غرب علیه این کشور نیز ادامه دارد و در تازهترین تحول، خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرد اتحادیه اروپا با قطع هفت بانک روسیه از سوئیفت، از جمله بانک ویتیبی موافقت کرده است.
این روزها هر کس که به یک گوشی موبایل و اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند اخبار جنگ اوکراین را به صورت زنده و یا دستکم نسخهای از آن را جایی ببیند.
پستهای مربوط به اخبار جنگ در رسانههای اجتماعی سریعتر از آنکه راستیآزمایی شوند دست به دست میچرخند و خبرهایی که ترکیبی از واقعیت و دروغ و یا مطالبی که از متن خارج شده و کاملا جنبه تبلیغاتی دارند به خورد کاربران داده میشود.
در این میان کار مخاطب به عنوان مصرفکننده اخبار و اطلاعات بسیار دشوار میشود. واشینگتن پست برای مخاطبانی که اخبار را در فضای مجازی دنبال میکنند توصیههایی دارد که در ادامه میآید.
شرکتهای فناوری اعلام کردهاند تلاش میکنند تا با برچسبهای مناسب و بررسی دقیق مطالب در رسانههای اجتماعی، به کاربران کمک کنند اطلاعات نادرست را درباره وقایع اوکراین شناسایی کنند. متا، شرکت مادر فیسبوک اعلام کرد در حال افزودن امکانات بیشتر در منطقه اوکراین برای راستیآزمایی اخبار مربوط به جنگ است.
یکی از راههای پخش اخبار جعلی انتشار عکسهای قدیمی است. شرکت متا گفته به کاربرانی که سعی میکنند عکسهای مربوط به جنگ را که تاریخ آنها از یک سال میگذرد به اشتراک بگذارند، اخطار میدهد.
در اینجا چند ابزار مفید و اولیه وجود دارد که همه باید هنگام بررسی اخبار فوری در فضای مجازی از آنها استفاده کنند.
عجله نکنید
پیش از آنکه دکمه به اشتراکگذاری را بزنید، اندکی تامل کنید. رسانههای اجتماعی برای سرعت انتشار مطالب در فضای مجازی ساخته شدهاند و برای اینکه کاربران حتی بدون خواندن و درک دقیق مطالب آنها را اینجا و آنجا بازنشر کنند.
مهم نیست که این پستها چقدر ناراحتکننده، روشنگر یا خشمگین کنندهاند. پیش از اینکه در مورد صحت آنها مطمئن شوید از بازنشر آنها خودداری کنید.
منبع اخبار را بررسی کنید
به کسانی که اطلاعات را بازنشر میکنند، دقت کنید. اگر از اعضای خانواده یا دوستان شما هستند، لزوما به اطلاعات آنها اعتماد نکنید مگر اینکه خود در محل وقوع حوادث و یا یک کارشناس مورد تایید باشند.
اگر یک فرد غریبه یا سازمان این اطلاعات را منتشر میکنند، به یاد داشته باشید که علامت تایید در حسابهای کاربری آنها و یا شناخته شده بودنشان آنها را قابل اعتماد نمیکند. بسیاری از کارشناسان سیاسی و شخصیتهای معروف اینترنتی هماکنون اطلاعات نادرستی را ارسال میکنند و این وظیفه شماست که با شک و تردید به هر پست نگاه کنید.
با مشاهده اخبار و اطلاعاتی که در فضای مجازی بازنشر میشوند به دنبال پست اصلی باشید و ببینید منبع اصلی آن کجا بوده است. اگر منبع اخبار نامشخص باشد با احتیاط با آن برخورد کنید. مراقب اسکرینشاتها و میمها باشید زیرا تایید صحت این موارد دشوارتر است.
هنگام غربالگری حسابهای کاربری افراد، به تاریخی که حسابها ساخته شدهاند دقت کنید. این تاریخ در نمایه (پروفایل) حساب کاربری افراد آمده است. مراقب حسابهایی که بسیار جدیدند یا دنبالکنندگان بسیار کمی دارند، باشید.
در مورد وبسایتها، میتوانید تاریخ تاسیس آنها را در گوگل بیابید. برای این کار نام سایت را در گوگل جستجو کنید، سپس روی سه نقطه عمودی کنار یوآرال (URL) کلیک کنید تا دریابید اولین بار در چه تاریخی توسط موتور جستجوگر ایندکس شده است. در این مورد نیز از وبسایتهای بسیار جدید دوری کنید.
فهرستی از منابع قابل اعتماد تهیه کنید
اطمینان از واقعی بودن هر حساب کاربری در رسانههای اجتماعی بسیار زمانبر است، بهویژه که هر لحظه مقداری زیادی محتوای جدید از مکانهای مختلف به طور همزمان منتشر میشود. بنابراین به جای اتکا به حسابهای شخصی به کارشناسان اعتماد کنید.
کار خبرگزاریها و بنگاههای خبری جریان اصلی این است که این کار را برای شما انجام دهند. این منابع خبری، اغلب پس از تایید صحت خبرها، ویدیوها و عکسها، آنها را گزارش میکنند.
یکی از راههای آسان برای دستیابی به اخبار درست دنبال کردن خبرنگاران رسانهای معتبر در رسانههای اجتماعی و تهیه لیستی از آنهاست. اکثر این خبرنگاران در محل جنگ حضور دارند و اخبار درست و دست اول را در حسابهای خود منتشر میکنند.
به دنبال تاریخچه و پیشزمینه خبر باشید
هزاران پست واقعی از اوکراین در فضای مجازی منتشر میشود، از جمله ویدیوهای واقعی از سربازان و روایتهای دست اول از مردم محلی. حتی اگر فقط پستهای واقعی را ببینید، این پستها باز هم میتواند گیجکننده یا گمراهکننده باشند.
سعی کنید تمام این کلیپها یا خبرها را با زمینههای وسیعتری درباره آنچه اتفاق میافتد، تقویت کنید. این اخبار ممکن است قانع کنندهترین قطعات یک پازل باشند، اما کل تصویر را به ما ارائه نمیدهند. اطلاعات کارشناسان شناختهشده در زمینه سیاست خارجی، جنگ سایبری، تاریخ و سیاست را با هم ترکیب کنید یا به رسانههای آنلاین و تلویزیونی مراجعه کنید که این کار را برای اکثر خبرها انجام میدهند.
بررسی دقیق ویدئو و عکسها
اگر به بررسی عمیقتر چیزهایی که میبینید علاقه دارید، حواستان به ویرایشهای متعدد و برشهای عجیب و غریب باشد. صدای ویدئو را به دقت گوش کنید و برای بررسی صحت آنها از ابزارهای راستیآزمایی استفاده کنید.
سایتهای رسانههای اجتماعی ابزارهای راستیآزمایی یا برچسبهای هشدار دهنده مخصوص خود را دارند و بسیاری از آنها اعلام کردهاند که منابع و برچسبهایی را بهطور خاص برای رسیدگی به اطلاعات نادرست درباره جنگ اوکراین اضافه میکنند. با این حال، با توجه به حجم زیاد پستهایی که با آن سروکار دارند، میلیونها نفر میتوانند یک ویدیوی مشکلدار را پیش از آنکه شناسایی شود، ببینند.
مراقب هشدارهای محتوایی پستهای شخصی در رسانههای اجتماعی باشید که به صورت برچسبهایی در زیر لینک یا به صورت اخطار پیش از ارسال مطلبی که ممکن است گمراهکننده باشد، ظاهر میشوند.
اخبار یا تصاویری که افراد در رسانههای اجتماعی پست میکنند را با ابزارهای راستیآزمایی وبسایتهایی مانند واشینگتن پست، اسنوپس و پولیفکت امتحان کنید.
سخنگوی بوریس جانسون نخستوزیر بریتانیا اعلام کرد این کشور از حذف روسیه از عضویت دائم شورای امنیت سازمان ملل استقبال میکند. او افزود: «ما میخواهیم روسیه را از نظر دیپلماتیک منزوی کنیم و همه گزینهها برای رسیدن به این امر را در نظر خواهیم گرفت.»
در حالی که رییس جمهور و وزیر خارجه اوکراین، حملات روسیه به شهر خارکف را وحشیانه و مصداق جنایت جنگی توصیف میکنند، کرملین استفاده از بمبهای خوشهای و بمبهای خلا در این حملات را رد کرد.
ولودیمر زلنسکی، رییس جمهور اوکراین، در یک سخنرانی، حملات به خارکف، دومین شهر این کشور را « تروریسم دولتی» خواند.
او همچنین در سخنرانی ویدیویی در پارلمان اروپا گفت که «روسیه کودکان اوکراینی را هدف قرار میدهد.»
رییس جمهور اوکراین همچنین با اشاره به درخواست این کشور برای عضویت در اتحادیه اروپا گفت: «ما در حال جنگایم تا عضو برابری در اروپا باشیم و اتحادیه اروپا باید ثابت کند که با ماست.»
روز سه شنبه فیلمهایی از انفجارهای مهیب در میدان اصلی این شهر منتشر شد.
در همین حال دیمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین، اعلام کرد که روسیه از طریق «گلولهباران کورکورانه» شهرهایی مانند خارکف مرتکب جنایات جنگی شده و خواستار تحریمهای بینالمللی بیشتری علیه این کشور شد.
دبیر کل عفو بین الملل نیز روسیه را به استفاده از بمب خوشهای در حمله به مراکز غیر نظامی از جمله یک مهدکودک متهم کرده بود.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین این اتهام و همچنین استفاده روسیه از بمب های خلا و دیگر جنایات جنگی را رد کرد.
کریم خان،دادستان دیوان کیفری بینالمللی لاهه اعلام کرده که تحقیق درباره وقوع جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در اوکراین را آغاز میکند.
او گفت: «برمبنای تحقیقات قبلی در کریمه و دنباس، متقاعد شدهام زمینه تحقیق درباره جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت هم پیشتر (حمله۲۰۱۴ روسیه) و هم در رویداد فعلی وجود دارد.»
رییس جمهور اوکراین همچنین خواستار معرفی اوکراین به عنوان منطقه پرواز ممنوع شده اما آمریکا و بریتانیا این درخواست را رد کرده اند.
این گزارشها در حالی منتشر شده که دور نخست مذاکرات بین هیاتهای اوکراین و روسیه شامگاه دوشنبه پایان یافت و رییس هیات روسیه از توافق برای ادامه مذاکرات در مکانی در مرز لهستان و بلاروس خبر داد.
میخائیل پودولیاک، مشاور رییس جمهوری اوکراین، برخورد طرف روسی را همچنان «به شدت مغرضانه» توصیف کرد و مذاکرات را مشکل خواند.
سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد که برای ارزیابی نتایج مذاکرات با اوکراین خیلی زود است و در حال حاضر برنامهای برای صحبت پوتین با زلنسکی وجود ندارد.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، نیز گفت که دیگر نمیتوان پوتین را یک طرف گفتوگوی قابل اتکا دانست اما باید خود اوکراینیها در اینباره تصمیم بگیرند.
لاوروف: کشورهای غربی نباید در هیچ یک از کشورهای شوروی سابق پایگاه نظامی ایجاد کنند
روز سه شنبه همچنین سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، اعلام کرد که مسکو تمام اقدامات ممکن را برای جلوگیری از استقرار سلاحهای اتمی در اوکراین انجام میدهد.
او تاکید کرد که کشورهای غربی نباید در هیچ یک از کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق پایگاه نظامی ایجاد کنند.
وزیر خارجه روسیه همچنین گفت که اروپا با ارسال سلاحهای مرگبار به اوکراین، دچار یک «جنون روسهراسی» شده است.
لاوروف و همچنین سرگئی شایگو وزیر دفاع روسیه تاکید کردند که حمله به اوکراین تا زمانی که اهداف روسیه تامین شوند، ادامه خواهد داشت.
در جریان پخش سخنرانی لاوروف در نشست خلع سلاح در ژنو بسیاری از دیپلماتهای غربی در اقدامی اعتراضی، سالن را ترک کردند.
سیانان به نقل از دو منبع آگاه نوشت چند روز گذشته و پس از حمله روسیه به اوکراین ارزیابی وضعیت روانی ولادیمیر پوتین اولویت اصلی جامعه اطلاعاتی آمریکا شده است.
کنار گذاشتن بانکهای روسی از سوبیفت، دسترسی این کشور به بازارهای مالی در سراسر جهان را محدود میکند.
در پیامد قطع سوییفت، شرکت ها و افراد روسی برای پرداخت هزینه واردات و دریافت پول نقد برای صادرات، وام گرفتن یا سرمایه گذاری در خارج از کشور با دشواری روبرو خواهند شد.
بوریس جانسون نخستوزیر بریتانیا هم در سخنانی در ورشو پایتخت لهستان گفت ما اقدامهای بیشتری برای کنار گذاشت بانکهای روسی از سوییفت و مسدود کردن داراییهای این کشور انجام خواهیم داد.
در همین حال ولودیمیر زلنسکی رییسجمهوری اوکراین روز سهشنبه دهم اسفند در گفتوگوی تلفنی با جو بایدن رییسجمهوری اوکراین بر تشدید تحریم و حمایت نظامی از کشورش تاکید کرد.
یکی از خواستههای دولت اوکراین، تعیین این کشور به عنوان منطقه پرواز ممنوع است اما این خواسته هنوز از سوی کشورهای غربی پذیرفته نشده است. پذیرش این موضوع به معنی رویارویی مستقیم نیروی نظامی کشورهای ناتو با روسیه خواهد بود.
حرکت کند روسها به سمت کییف
مقامهای دولت اوکراین خبر دادهاند که در حال حاضر نیروهای روسیه پس از بمباران سنگین شهر خارکف که دومین شهر بزرگ اوکراین به حساب میآید، بخشهایی از شهر خرسون را هم تصرف کردهاند. با این حال گزارشها حاکی است که پیشروی روسها به شهر شهر کییف طی یکروز اخیر چشمگیر نبوده است.
یک مقام آمریکایی در این باره به رویترز گفت: «حرکت نیروهای روسیه به سمت کییف به دلیل چالشهای تامین سوخت، کند شده اما احتمالا سازماندهی مجدد نیروها و بازاندیشی در عملیات هم در کند شدن آنها موثر بوده است.»
روسها با این حال یک برج تلویزیونی را در کییف هدف قرار دادند که پنج کشته برجای گذاشت و پخش شبکههای تلویزیونی را برای دقایقی متوقف کرد.
مشاور وزارت کشور اوکرین گفت این حمله باعث از بین رفتن اساسی برج تلویزیونی نشده است.
تاثیر تحریمها
اثرات تحریمهای غرب علیه روسیه هم به تدریج در حال بروز در وضعیت روزمره روسیه است. تحریمهای اعمال شده از سوی اپل و گوگلپلی باعث اختلال در وضع حمل و نقل متروی مسکو شد و سقوط ارزش روبل هم باعث شد که پوتین در دستوری خروج بیش از ۱۰ هزار دلار پول نقد از کشور را ممنوع کند.
تحریمهای ورزشی هم به سرعت در حال گسترش است و پس از تحریم تیمهای ملی روسیه از شرکت در مسابقات بینالمللی فوتبال، روز سهشنبه این تحریمها به تنیس، والیبال و اسکی روی یخ هم گسترش یافت.
در همین حال جشنواره فیلم کن هم در بیانیهای اعلام کرد که هیاتهای رسمی روسیه را از حضور در جشنواره ۲۰۲۲ منع میکند مگر اینکه درگیری اوکراین پایان یابد.
مذاکرات بینتیجه هیاتها در مرز بلاروس
مذاکرات هیاتهای اوکراین و روسیه در مرز بلاروس هم تاکنون نتیجهای نداشته و رییسجمهوری اوکراین در مصاحبهای با خبرگزاری رویترز اعلام کرد که روسها ابتدا باید بمباران را متوقف کنند و بعد پای میز مذاکره بیابد.
سخنگوی ریاستجمهوری ترکیه هم اعلام کرد که هیاتهای اوکراین و روس روز چهارشنبه ۱۱ اسفند دیداری نخواهند داشت. او افزود که خواستههای روسها در مذاکرات غیر واقعی است.