
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در گفتوگو با نخستوزیر مجارستان مقامهای اوکراین را پشت «فتنهانگیزی ناشیانه و بدبینانه» در شهر بوچا خواند. کشتار غیرنظامیان در این شهر اوکراین به دست نیروهای روسیه با محکومیت جهانی مواجه شده است.

انتشار تصاویر و روایتهای دلخراش از کشتار غیرنظامیان در بوچا، شهری در ۵۶ کیلومتری کییف، این احتمال را هرچه قویتر میکند که پوتین همان تاکتیک قدیمی خود که در کشورهای دیگر مانند چچن به کار برده را در شمال اوکراین نیز به کار گرفته است.
این تاکتیک قدیمی دههها به خوبی به پوتین برای رسیدن به اهدافش کمک کرده است؛ هرچند هزینه زیادی را بر ارتش روسیه تحمیل کرده است.
روزنامه بریتانیایی گاردین در مقالهای به این پرسش پرداخته که تاکتیک پوتین برای رسیدن به اهدافش چیست؟
در جنگهای اخیر روسیه مانند چچن و اوکراین در ابتدا اشتباهاتی مانند دستکم گرفتن دشمن در عملکرد پوتین دیده میشود. حمله پوتین به گروزنی، پایتخت چچن، در سال ۱۹۹۹ میلادی به همان اندازه ناموفق بود که تلاش او برای درهم شکستن قدرت رهبری اوکراین در کییف در روزهای اولیه تهاجم در ۲۴ فوریه ناموفق بود.
چه به دلیل غرور بیش از حد پوتین و یا ناتوانی حلقه درونی او در صریح بودن با رهبر خود در مورد تواناییهای محدود روسیه، یک اعتقاد راسخ در مورد برتری نیروهای مسلح روسیه در جنگهای چچن و اوکراین وجود داشته است؛ امری که باعث شد نیروهای نظامی روسیه تلاش کنند لشکر زرهی خود را مستقیما به سمت اهداف مورد نظر خود و در کمینهای دشمنان زیرک خود ببرند.
به گفته مردم محلی، زمانی که چتربازان روسی وارد فرودگاه هوستومل در حومه بوچا شدند، در ابتدا از دید مردم پنهان شدند.این نیروها قرار بود بهعنوان بخشی از تلاشها برای از بین بردن دولت ولودیمیر زلنسکی و تشکیل یک دولت دستنشانده وابسته به مسکو، به سرعت در کییف پیشروی کنند.
اما نیروهای روسی با مقاومت شدید نیروهای اوکراین در این مناطق روبهرو و مجبور شدند در بوچا و مناطق دیگر مانند شمال و شمال شرق کییف، به سختی بجنگند تا همان بخشهای اولیهای را که به دست آورده بودند را حفظ کنند.
ساکنان این مناطق میگویند نیروهای روسی پس از چند روز دوباره ظاهر شدند اما متحمل تلفات زیادی شدند.
مقاومت دور از انتظار نیروهای چچن و اوکراین نیروهای روسی را واداشت تا اقدامهایی وحشیانه در چچن و اکنون در مناطقی از اوکراین انجام دهند. نیروهای روسی در این جنگها باور داشتند استفاده بیحد و حصر از سلاح و بستن شهرها به توپخانه برای ویرانی کامل آنها در نهایت مردم را به زانو درمیآورد.
ویرانی شهر گروزنی در چچن به حدی بود که سازمان ملل در سال ۲۰۰۳ این شهر را ویرانترین شهر روی زمین نامید که بین ۵ تا ۸ هزار غیرنظامی در جریان محاصره آن کشته شدند.
در جریان نبرد حلب در سال ۲۰۱۶ نیز روسیه مناطق تحت کنترل شورشیان این شهر را با بمباران هوایی یک ماهه و کشتار غیرنظامیان پس گرفت و به بشار اسد، رئیس جمهور سوریه تحویل داد.
حمله وحشیانه و کشتار غیرنظامیان در بوچا جدیدترین مورد از اینگونه حملات است اما پیشتر از آن شهرهای چرنیهف، ماریوپل و خارکیف حملات مشابهی را تجربه کردند.
در این شهرها ابتدا ارتباطات و بعد خدمات ضروری مانند برق، گاز و آب قطع شدند. پس از آن بمباران گسترده اهداف غیرنظامی در کنار پیشنهاد دروغین راهروهای بشردوستانه برای خروج غیرنظامیان بود که اندکی امیدوارکننده بود اما به زودی همه امیدها را ظالمانه از بین برد. در حملات نیروهای روسیه زیرساختها تخریب شد، بیمارستانها، پناهگاهها و مدارس مورد هدف قرار گرفتند.
دولت اوکراین مدعی شده که روسیه در حال اخراج اجباری مردم از ماریوپل به روسیه است. بسیاری از مسافرانی که سوار اتوبوسها به مقصد روسیه میشوند ممکن است در ابتدا اهمیتی ندهند به کجا میروند، آنها فقط میخواهند از جهنم این شهر بندری دورشوند.
اعتقاد بر این است که در مواجهه با چنین عذابی، اراده مردم برای مبارزه فرو میریزد و دولت جایگزین مورد حمایت روسیه پذیرفته میشود.
به باور نویسنده مقاله گاردین، بیخیالی و ضعف غرب باعث شده است پوتین مدتها فکر کند یک بانکدار است: آمریکا و اتحادیه اروپا چشمان خود را بر آنچه اتفاق افتاده میبندند.
اما در مورد اوکراین، به هیچ وجه مشخص نیست که شیوه پوتین در ایجاد ترس و وحشت غلبه پیدا کند، زیرا سازماندهی اجباری مجدد نیروهای پوتین در شرق نشان میدهد که او شاید از بلندپروازی اولیه خود یعنی تسلیم کامل اوکراین منصرف کشیده باشد.
شاید اکنون پوتین تنها به دنبال این باشد که اگر بتواند مقاومت در شرق اوکراین را بشکند، خود را در این مناطق تثبیت کند. اما این هدف تنها در صورتی عملی خواهد شد که اقتصاد روسیه در اثر تحریمهای غرب بتواند سرپا بماند.
مانع دیگر سر راه پوتین این است که شاید غرب این بار واقعا به ادعای همبستگی خود با کییف وفادار بماند و تحریمهای خود را علیه روسیه تشدید کند و در این میان نام بوچا، ماریوپل و خارکیف [و جنایاتی که در این شهرها اعمال شده] ممکن است به فریادی برای رسیدن زلنسکی به این هدف تبدیل شود.

رییسجمهوری اوکراین از شورای امنیت سازمان ملل خواست روسیه را به دلیل ارتکاب جنایتهای هولناک علیه غیرنظامیان اوکراینی، از جمله مثلهسازی و شکنجه آنها، در دادگاهی بینالمللی به محاکمه بکشد.
زلنسکی در سخنرانی ویدیویی برای شورای امنیت جنایتهای نیروهای روس در شهر بوچا و نقاط دیگر اوکراین را به جنایتهای داعش تشبیه کرد و گفت: «آنها مردم را قطع عضو کرده و گلویشان را بریدند، به زنان تجاوز کردند و مقابل چشم کودکانشان آنها را کشتند. زبان آنها را از حلقوم بیرون کشیدند، فقط به این دلیل که نمیخواستند آنچه را متجاوزان میگفتند، تکرار کنند.»
او افزود: نیروهای روسی غیرنظامیان را شکنجه کردند، به سر مردم شلیک کردند، آنها را داخل چاه انداختند، آنها را در خانههایشان با پرتاب نارنجک کشتند و «برای تفریح» با تانک آنها را له کردند.
زلنسکی خاطرنشان کرد این جنایتها تنها به بوچا محدود نمیشود و موارد مشابه در نقاط دیگر نیز رخ داده است.
رییسجمهوری اوکراین گفت نیروهای روسیه تعمدا کودکان، بزرگسالان و زنان را کشته و اجساد آنها را سوزاندند.
زلنسکی تاکید کرد هم مجریان و هم آمران این جنایات جنگی باید در دادگاهی همانند آنچه پس از جنگ جهانی برای آلمان نازی برگزار شد، محاکمه شوند.
او همچنین خواستار لغو عضویت دائم روسیه در شورای امنیت سازمان ملل شد.
در مقابل، واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، در نشست شورای امنیت گفت تا زمانی که نیروهای روسی باچو را تحت کنترل داشتند حتی علیه یک نفر هم خشونت اعمال نشد و تاکید کرد فیلمهای که از بوچا منتشر شده «کاملا ساختگی» هستند.
این در حالی است که تصاویر ماهوارهای که از زمان اشغال بوچا از سوی روسیه منتشر شده نشان میدهد اجساد افراد به مدت چند هفته در خیابانها رها شده بود.
انتشار فیلمهایی که از قتل عام غیرنظامیان در بوچا پس از عقبنشینی روسیه منتشر شده، اعتراضات بینالمللی گستردهای را برانگیخته و بسیاری از کشورهای غربی پس از اخراج دیپلماتهای روسی خواستار تحریمهای شدیدتر علیه روسیه، از جمله منع واردات زغال سنگ این کشور شدند.
ماه گذشته دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی در لاهه در ارتباط با جنایتهای جنگی احتمالی در اوکراین تحقیق و تفحصی را آغاز کرده بود.
نماینده فرانسه در سازمان ملل متحد نیز در نشست شورای امنیت گفت روسیه باید به دلیل تخلفاتش در اوکراین مجازات شود.
پیشتر، امانوئل مکرون، رییسجمهور فرانسه، اعلام کرد که کشورش از تحقیقات بینالمللی درباره جنایات جنگی روسیه در اوکراین حمایت میکند.
وزیر خارجه اسرائیل نیز برای نخستین بار نیروهای روسی را متهم کرد که در شهر بوچا دست به جنایات جنگی زدهاند.
نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائیل، نیز درباره کشتار بوچا گفت: «ما از تصاویر وحشتناک بوچا - صحنههای وحشتناک- شوکه شدهایم و آنها را محکوم میکنیم. رنج شهروندان اوکراینی بسیار است و ما هر کاری بتوانیم برای کمک انجام میدهیم.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز گفت: «آنچه در بوچا دیدیم، یک کارزار عمدی برای کشتن، شکنجه، تجاوز و ارتکاب جنایات است.»
ناتو ارائه تسلیحات پیشرفته به اوکراین را بررسی میکند
در همین حال، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، گفت: تصاویر بوچا وحشیگری غیرقابل تحملی است که اروپا طی چندین دهه شاهد آن نبوده است.
استولتنبرگ با اشاره به اینکه متحدان ناتو مصمم به ارائه سلاحهای بیشتر به اوکراین هستند گفت: کشورهای ناتو درباره تحویل تسلیحات پیشرفته از جمله سلاحهای ضد تانک به اوکراین بحث میکنند.
او افزود: انتظار میرود کشورهای عضو ناتو برای حمایت از سایر کشورها مانند گرجستان و بوسنی اقدامات بیشتری انجام دهند.
از سوی دیگر، نماینده چین در سازمان ملل متحد ضمن مخالفت با افزایش فشارها بر روسیه گفت: تحریمها بهترین راه حل برای بحران اوکراین نیستند.
سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز گفت: غرب با ایجاد تشنج بر سر بوچا، در تلاش است مانع از مذاکرات روسیه و اوکراین شود
لاوروف تاکید کرد: مذاکرات با اوکراین باید هرگونه گسترش ناتو به سمت شرق را متوقف کند.

طبق نظرسنجی انجمن روانشناسی آمریکا، در پی جنگ اوکراین، حدود ۷۰ درصد آمریکاییها نگران وقوع حمله اتمی هستند و بیم آن را دارند که مراحل اولیه جنگ جهانی سوم شروع شده باشد

ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهور اوکراین، اعلام کرد برگزاری مذاکرات این کشور با روسیه «تنها گزینه» برای کییف است، هرچند چنین مذاکراتی پس از آنچه در بوچا اتفاق افتاد به یک «چالش» تبدیل شده است.
زلنسکی روز سهشنبه ۱۶ فروردین در اظهاراتی که از تلویزیون اوکراین پخش شد، گفت: «همه ما، از جمله خود من، حتی امکان مذاکره را به عنوان یک چالش درک خواهیم کرد.»
او ادامه داد: «این چالش درونی است، اول از همه، چالش انسانی است. سپس، وقتی به خودمان آمدیم، باید این کار را انجام دهیم و من فکر میکنم که گزینه دیگری نداریم.»
زلنسکی تاکید کرد آنچه در بوچا اتفاق افتاده نابخشودنی است، اما اوکراین و روسیه باید از گزینه دشوار ادامه مذاکرات استفاده کنند.
رییسجمهور اوکراین با این حال گفت احتمالا دیدار مستقیم میان او و ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه برگزار نشود. این در حالی است که اوکراین پیشتر از احتمال برگزاری چنین دیداری سخن گفته بود.
روز دوشنبه زلنسکی در سفر به شهر بوچا در حومه کییف که به تازگی انتشار تصاویر اجساد غیرنظامیان در آن پس از ترک نیروهای روسیه واکنشهای گسترده بینالمللی را برانگیخته، گفت اکنون پس از کشف این اجساد مذاکره اوکراین با روسیه دشوارتر شده است.
زلنسکی روسیه را متهم به قتلعام و نسلکشی اوکراینیها در این شهر کرده است. مقامهای روسیه گزارشها درباره کشتار غیرنظامیان در بوچا را رد کردهاند.
مسکو اعلام کرده «شواهد» خود را روز سهشنبه به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه خواهد کرد تا ثابت کند نیروهای روسیه عامل این کشتار نبودهاند.
رییسجمهور اوکراین همچنین درباره وضعیت نظامی در ماریوپل گفت تلاشهای این کشور برای عقب راندن نیروهای روسی از این بندر استراتژیک جنوب اوکراین با مشکلاتی مواجه شده است.
زلنسکی ادامه داد ترکیه طرحی را برای کمک به تخلیه مجروحان و اجساد کشته شده از ماریوپل ارائه کرده، اما هشدار داد که این ابتکار به اراده پوتین بستگی دارد.
یک سخنگوی صلیب سرخ روز سهشنبه اعلام کرد اعضای تیم این کمیته بینالمللی که روز دوشنبه از سوی نیروهای روسیه در نزدیک ماریوپل دستگیر شده بودند، شب گذشته آزاد شدند.
همزمان، شهردار کییف خطاب به سیاستمداران اروپایی گفت تمام تجارت خود با روسیه را متوقف کنید، این «پول خونین» است.
او افزود وضعیت در پایتخت اوکراین رو به بهبود است، مردم در حال بازگشت هستند، اما در شرق کشور اوضاع بسیار بحرانی است. به گفته شهردار کییف، بیش از پنج هزار غیرنظامی در ماریوپل کشته شدهاند.