محمد خاتمی نقش داشتن در فتوای قتل سلمان رشدی از سوی خمینی را رد کرد
پس از انتشار گزارشی در شبکه بیبی سی انگلیسی مبنی بر نقش محمد خاتمی در صدور فتوای قتل سلمان رشدی از سوی روحالله خمینی، محمدعلی ابطحی در اینستاگرام نوشت خاتمی این خبر را تکذیب کرده است. ابطحی به نقش علیاکبر محتشمیپور، وزیر کشور وقت در صدور این فتوا اشاره کرد.
بر اساس گزارش شبکه بی بی سی، کلیم صدیقی، روحانی سنی حامی جمهوری اسلامی در بریتانیا، اعلام کرده بود که دیدار او با محمد خاتمی، وزیر ارشاد وقت دولت میرحسین موسوی و اطلاع او از ماجرای کتاب «آیات شیطانی»، باعث صدور فتوای قتل سلمان رشدی از سوی روح الله خمینی شده است.
بر اساس این گزارش، خاتمی پس از این دیدار به نزد روح الله خمینی رفته و چند ساعت بعد فتوای قتل سلمان رشدی صادر شده است.
همچنین به گفته یاسمین علیبای-براون، روزنامه نگار، کلیم صدیقی به او گفته بود که «برخی از آیتاللهها حتی کتاب را نخوانده بودند.»
همچنین بر اساس گزارش کانال تلگرامی «جامعه نو»، پیش از صدور فتوای قتل سلمان رشدی توسط روح الله خمینی، متن فارسی این کتاب در ایران وجود نداشته و پس از صدور فتوا با دستور محمود دعایی، سرپرست موسسه اطلاعات، فورا ترجمه شده است.
بر اساس گزارش اخیر بی بی سی و مستندی که سال ۲۰۰۹ میلادی توسط این شبکه پخش شده، کلیم صدیقی و غیاثالدین صدیقی برای شرکت در مراسم دهمین سالگرد انقلاب ۵۷ و در بهمن ۶۷ به تهران سفر کرده بودند و در حال بازگشت به بریتانیا بودند که خاتمی در فرودگاه خواستار صحبت خصوصی با کلیم صدیقی شد.
فتوای قتل سلمان رشدی از سوی روح الله خمینی در ۲۵ بهمن ۶۷ صادر شده است.
کلیم و غیاثالدین تنها نام خانودگیشان شبیه بود و نسبت فامیلی با هم نداشتند. کلیم صدیقی بعدها گفت که فکر می کند تا حدودی در صدور این حکم مسئول بوده و به آن افتخار می کند.
کلیم در سال ۱۹۹۶ میلادی درگذشت و غیاثالدین هنوز زنده است، اما حالش خوب نیست. عاصم پسر غیاث الدین اما گفته که هیچ مدرکی درباره اینکه نظرات کلیم به رهبر جمهوری اسلامی منتقل شده و این نظرات در صدور فتوا نقش داشته، وجود ندارد.
سخنان خاتمی در سال ۶۹: کتاب سلمان رشدی یک توطئه سیاسی و ضد امنیتی است
محمد خاتمی روابط نزدیکی با روح الله خمینی داشت و همسر او و همسر احمد خمینی دخترخاله بودند. همچنین به گفته مقامهای جمهوری اسلامی، خاتمی برخی از پیامهای مرتبط با رهبر سابق جمهوری اسلامی را نوشته که از جمله آنها اطلاعیه فوت روح الله خمینی، با عنوان «روح خدا، به خدا پیوست» بوده است.
خاتمی همچنین سال ۶۸ در سمینار «توطئه کتاب آیات شیطانی» صدور حکم قتل سلمان رشدی را «فرمان مرگ استکبار» خوانده بود. او گفته بود که «سربازان گمنام خمینی» در سراسر دنیا «حکم قتل سلمان رشدی را زنده نگه خواهند داشت.»
خاتمی همچنین تاکید کرده بود که انتشار کتاب «آیات شیطانی» یک حرکت «فرهنگی نیست بلکه یک توطئه سیاسی و ضد امنیتی است و برخورد مناسب با آن را میطلبد.»
وزیر ارشاد دولت میرحسین موسوی گفته بود که حکم روح الله خمینی برای قتل سلمان رشدی باید «به خواست خداوند و به همت فرزندان غیور اسلام اجرا شود.»
خاتمی حمله اخیر به سلمان رشدی را محکوم نکرده است
او در دوره ریاست جمهوری خود در اولین سفرش به سازمان ملل گفته بود که باید «مساله سلمان رشدی را تمام شده تلقی کنیم.»
علی اکبر ناطق نوری، نامزد رقیب محمد خاتمی نیز در دوره انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی برای قتل سلمان رشدی، کماندو به بریتانیا نخواهد فرستاد. این سخنان ناطق نوری با اعتراض برخی از حامیان خاتمی مواجه شد.
ترجمه کتاب توسط موسسه اطلاعات پس از صدور فتوای قتل سلمان رشدی
پیش از صدور فتوای قتل سلمان رشدی توسط روح الله خمینی اعتراضهایی در هند، پاکستان و بریتانیا رخ داده بود.
با این حال گزارشهایی مبنی بر این وجود دارد که روح الله خمینی این کتاب را پیش از صدور فتوا نخوانده بود. از جمله کانال «جامعه نو» نوشت که این کتاب پس از صدور فتوای آیتالله خمینی با دستور محمود دعایی و به سرعت توسط موسسه اطلاعات ترجمه شده است.
بر اساس این گزارش، عطاالله مهاجرانی پس از ترجمه این کتاب «فرصت آگاهی از متن گسیخته داستان پر دردسر را مییافت تا نقدی بر آن بنویسد و به جامعه علامت دهد اگر نه چاپ شده، حداقل دستنویسی از ترجمه آن وجود داشته تا بر مبنای آن بتوان فتوا صادر کرد.»
مهاجرانی نیز پس از حمله به سلمان رشدی در توییتهایی نوشت که پس از فتوای روح الله خمینی، از حسين شيخ الاسلام از مقامهای وزارت خارجه خواسته که كتاب سلمان رشدی به زبان انگلیسی را برايش تهيه كند و دو روز بعد کتاب به دستش رسیده است.
در دهه ۶۰ محمد خاتمی علاوه بر وزارت ارشاد با حکم روح الله خمینی سرپرست موسسه کیهان و محمود دعایی سرپرست موسسه اطلاعات بود. مهاجرانی نیز معاون پارلمان رییس جمهور بود و در اطلاعات مقاله می نوشت.
مهاجرانی پس از صدور فتوای قتل سلمان رشدی، در ۴۰ روز کتاب «توطئه آیات شیطانی» را در دفاع از این فتوا نوشت.
مهاجرانی نوشت: «سلمان رشدی با توجه به اقرار آشکارش در کتاب «لبخند یوزپلنگ» که خود را کافر خوانده است و با توجه به اهانت و استهزا باورهای مسلمانان ... مرتد و سآب رسولالله است؛ یعنی سبکننده و دشنامگویی نسبت به پیامبر اسلام و قرآن و ... است ... اهانتها و استهزا و هتاکی او از روی قصد و اختیار صورت گرفته ... و او مرتد فطری است.»
او در عین حال سال ۸۹ در مصاحبهای با شبکه العربیه گفت با کشتن نویسنده به خاطر نوشتش مخالف است.
عطاءالله مهاجرانی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت اول محمد خاتمی که وادار به استعفا شد و اکنون در بریتانیا زندگی میکند نیز پس از حمله به سلمان رشدی در توییت هایی از کتاب خود دفاع کرده است.
در همین حال سازمان «عدالت برای ایران» با تسلیم یک شکایت، از پلیس ضد تروریسم بریتانیا خواست تا عطاالله مهاجرانی را که اکنون در لندن زندگی میکند، به دلیل «تشویق به تروریسم» و «توزیع محتوای تروریستی» تحت تعقیب کیفری قرار دهد.
گرچه میرحسین موسوی که در آن زمان نخست وزیر بود و اعلام کرده بود که این فتوا «اجرا خواهد شد»، اکنون در حصر خانگی است و ممکن است دیرتر واکنش نشان بدهد اما او هرگز موضعی بر خلاف نظرات بنیانگذار جمهوری اسلامی نگرفته و پیوسته از زمان زمامداری او به عنوان «دوران طلایی امام» یاد کرده است.
شاهین آخوندزاده، رییس بیمارستان روزبه تهران، با بیان اینکه «بیش از نیمی از ورودیهای پزشکی دانشگاه تهران مهاجرت میکنند»، افزود ما مدام در حال از دست دادن هستیم و نخبهها در حال خروجاند بدون اینکه ورودی داشته باشیم.
او افزود: «یک جراح در عمان ۲.۵ برابر ایران درآمد دارد و این کشور مثل جاروبرقی در حال جذب گروههای پزشکی ما در رشتههای مختلف است.»
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت رئیسی، با اشاره به تغییر قانون اقامت گرفتن در ایران گفت قبلا برای اخد اقامت خارجیها ۲۵۰ هزار دلار سرمایهگذاری در نظر گرفته شده بود اما اکنون به ۱۰۰ هزار دلار کاهش پیدا کرده و اگر فردی حداقل ۱۰۰ هزار دلار وارد کشور کند میتواند اقامت بگیرد.
حدود یک ماه پس از آنکه معاون وزیر صنعت از مذاکره با چین و روسیه برای تجارت با ارزهای دیجیتال و دور زدن تحریمها خبر داد، وزیر صمت اعلام کرد با مصوبه جدید هیات دولت، استخراج رمز ارزها قانونی شد و بسیاری از مراکز غیرقانونی نیز با این مصوبه رسمیت مییابند.
رضا فاطمی امین، وزیر صنعت معدن و تجارت، روز یکشنبه ششم شهریور خبر خبر داد که در جلسه هیات دولت موضوع «رمز-داراییها» بررسی و مصوباتی جدید تصویب شد.
به گفته او، واحدهای متقاضی استخراج رمز ارزها دوباره میتوانند جواز تاسیس و پروانه بهرهبرداری بگیرند و «خیلی از مراکز هم که غیرقانونی این کار را انجام میدادند، با مصوبه امروز این کار رسمیت پیدا کرد».
او گفت که مصوبه استخراج رمز ارزها پیش از این نیز موجود بود اما ارائه جواز تاسیس و پروانه بهرهبرداری مدتی متوقف شده بود.
حدود یک ماه پیش، ۳۰ تیرماه، علیرضا پیمانپاک معاون وزیر صمت به روزنامه شرق گفته بود مذاکراتی درباره دادوستد با ارزهای دیجیتال با چهار-پنج کشور، از جمله چین و روسیه، در جریان است و «برای تجارت با رمز ارزها اعلام آمادگی کردیم».
او دور زدن تحریمها را یکی از دلایل روی آوردن به این ارزها ذکر کرده بود.
وزیر صنعت نیز در مصاحبه جدیدش گفته است اولین محموله وارداتی با روش رمز ارز «در هفتههای اخیر تامین ارز شد» و از این به بعد رمز ارزها میتوانند برای واردات استفاده شوند.
در سالهای اخیر گزارشهایی درباره روند فزاینده استخراج رمز ارزها در ایران و فعالیت مزارع استخراج در برخی نقاط ایران از سوی اتباع چین منتشر شده است؛ گروه توسعه سرمایهگذاری ایران و چین (فارم رفسنجان) از جمله شرکتهای دارای مجوز رسمی استخراج ارز دیجیتال در ایران بوده است.
پس از حمله روسیه به اوکراین و وضع تحریمهای غرب علیه مسکو، گزارشهایی درباره کمکهای جمهوری اسلامی به روسیه برای دور زدن تحریمها منتشر شد.
از جمله روزنامه والاستریت ژورنال در گزارشی با عنوان «کلاس تخصصی ایران برای دور زدن تحریمها» نوشت که جمهوری اسلامی به مثابه «بانک مرکزی تروریسم» میتواند در این باره به روسیه آموزش بدهد.
افزایش بیرویه استخراج رمز ارزها در نهادهای دولتی، و همچنین فعالیت مزارع دیجیتال در نقاط مختلف ایران سبب فشار بر سیستم برق ایران شد و از جمله دو ماه پیش مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق، اعلام کرد مراکز مجاز استخراج رمز ارز باید از ابتدای تیرماه دریافت برق خود را از شبکه سراسری قطع کنند.
وزیر صنعت در مصاحبه روز یکشنبهاش جزییاتی از مصوبات جدید هیات دولت ارائه نکرد.
یک ماه پیش علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس، گفته بود قرار بود در اصلاح قانون مبارزه با قاچاق قرار بود به موضوع رمز ارزها پرداخته شود اما دولت اعلام کرد در حال تدوین لایحهای مستقل در این خصوص است و بحث اصلاح قانون مبارزه با قاچاق متوقف شد.
در حالی که آمریکا و جمهوری اسلامی در حال رد و بدل کردن پاسخهای خود به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام هستند، رسانههای اسرائیلی جزییاتی از این متن منتشر کردهاند.
جزییاتی از پیشنویس نهایی اتحادیه اروپا برای احیای برجام روز یکشنبه ششم شهریور در برخی رسانههای اسرائیلی، از جمله روزنامههای هاآرتص و جروزالمپست، منتشر شد.
این پیشنویس «نهایی» را اتحادیه اروپا ۳۰ تیرماه و پس از ماهها بنبست در مذاکرات هستهای، در اختیار ایران و آمریکا گذاشت و به آنها مهلت داد که نظر خود را درباره این پیشنویس ارائه دهند.
به نوشته رسانههای اسرائیلی، از روزی که ایران و آمریکا توافق جدید را امضا کنند، موسوم به «روز صفر»، تا روزی که اجرای کامل این توافق آغاز شود چهار مرحله و ۱۶۵ روز فاصله خواهد بود و طرفین در این مدت به «اعتمادسازی» خواهند پرداخت.
ایران و آمریکا باید پیش از فرا رسیدن «روز صفر»، بر سر آزادی زندانیان غربی از ایران در ازای آزادسازی پولهای مسدود شده جمهوری اسلامی به یک توافق جانبی رسیده باشند؛ این نخستین مرحله از مراحل چهارگانه خواهد بود.
در همین مرحله، جمهوری اسلامی باید موارد نقض برجام را متوقف کند اما میتواند ذخایر اورانیوم بسیار غنیشده را نگاه دارد.
به نوشته رسانههای اسرائیلی، در مرحله بعدی که در روز امضای برجام صورت میگیرد، جو بایدن سه فرمان اجرایی قبلی درباره ایران را لغو خواهد کرد و همچنین هفت میلیارد دلار اموال جمهوری اسلامی در کره جنوبی آزاد خواهد شد.
جمهوری اسلامی نیز در این مرحله غنیسازی ۶۰ درصدی را متوقف و آن را به غنیسازی ۲۰ درصدی کاهش میدهد.
مرحله بعدی ارسال توافق احیای برجام به کنگره ظرف پنج روز پس از روز صفر خواهد بود و بایدن از کنگره خواستار لغو تحریمهای هستهای علیه ایران (مواردی که در اختیار کنگره است) خواهد شد.
رسانههای اسرائیلی یادآور شدهاند عدهای در آمریکا استدلال میکنند از آنجا که توافق اصلی برجام به تصویب کنگره رسیده بود، لایحه بازگشت به این توافق نیازی به طرح دوباره در کنگره ندارد؛ با این حال رابرت مالی حدود سه ماه پیش در جلسه سنا گفته بود توافق جدید تحت لایحهای جدید به کنگره ارسال خواهد شد.
رسانههای اسرائیلی همچنین از احتمال دیگر، یعنی وتوی بایدن در صورت رای منفی کنگره به توافق، سخن گفتهاند.
«روز تایید»، یعنی ۶۰ روز پس از روز صفر، آمریکا بازگشت خود به برجام را به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل و همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهد رساند و به ایران برای فروش ۵۰ میلیون بشکه نفت یک بار معافیت میدهد.
در این مرحله، جمهوری اسلامی نیز سطح غنیسازی اورانیوم را به پنج درصد کاهش میدهد و آماده ارائه اطلاعات به آژانس میشود.
روز ۱۲۰ «روز اجرای مجدد» نامگذاری شده و ایران و آمریکا دستکم هفت روز پیش از آن تصمیم خود برای ادامه مسیر بازگشت به برجام را به طور عمومی اعلان خواهند کرد.
روز ۱۶۵ به عنوان «روز تکمیل» نامگذاری شده و در آن روز لغو تمامی محدودیتها و تحریمهای اتمی علیه جمهوری اسلامی عملی خواهد شد؛ همچنین در آن روز تحریم تسلیحات متعارف علیه ایران نیز برداشته خواهد شد.
رسانههای اسرائیلی همچنین به چند تاریخ در سالهای بعد نیز اشاره کردهاند؛ از جمله به سال ۲۰۲۴ که محدودیت ایران در زمینه تحقیقات و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته منقضی خواهد شد.
این رسانهها همچنین سال ۲۰۲۵ که مکانیسم ماشه (بازگشت تمامی تحریمها در صورت تخطی ایران) منقضی خواهد شد را یادآور شدهاند.
در سال ۲۰۳۰ نیز کلیت توافق هستهای با ایران به طور کامل منقضی میشود.
اسرائیل بارها با احیای برجام در صورت فعلی آن مخالفت کرده و در روزهای اخیر نیز شماری از مقامهای ارشد اسرائیلی برای انتقال نگرانیهای خود در این باره به آمریکا رفتهاند.
داوید بارنهعا، رییس موساد، نیز قرار است در روزهای آتی به همین منظور رهسپار واشینگتن شود.