خانواده کسری نوری، دانشجوی زندانی، اعلام کردند او به بازداشتگاه اطلاعات شیراز منتقل شده

خبرگزاری رویترز روز دوشنبه هفتم شهریور گزارش داد که نسخه‌ای از گزارش محرمانه آژانس را که در اختیار کشورهای عضو قرار گرفته رویت کرده است.

بنابر این گزارش، ایران استفاده از یک آبشار ۱۷۴تایی سانتریفیوژهای پیشرفته برای غنی‌سازی ۵ درصدی را آغاز کرده، و دو آبشار دیگر نیز در مراحل مختلف آماده‌سازی قبل از استفاده قرار دارند.

از ماه‌ها پیش مشخص بود که ایران در تدارک راه‌اندازی سه آبشار سانتریفیوژهای آی‌آر۶ در نطنز است اما خبر جدید در حالی منتشر شده که جمهوری اسلامی در حال بررسی پاسخ آمریکا درباره احیای برجام است.

جمهوری اسلامی از اردیبهشت ۹۸، اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریم‌های «فشار حداکثری»، گام به گام از تعهدات برجامی خود عدول کرده است.

بر اساس توافق برجام، ایران مجاز به استفاده از سانتریفیوژهای آی‌آر۶ نیست و استفاده از سانتریفیوژهای «نسل اول»، موسوم به آی‌آر۱، نیز محدود به شش هزار ماشین است.

به کارگیری سانتریفیوژهای آی‌آر۶ در نطنز برای غنی‌سازی ۵ درصدی اورانیوم همچنین عدول از دیگر محدودیت برجام است که سقف غنی‌سازی را به ۳.۶۷ درصد محدود کرده است.

با این حال غنی‌سازی ۵ درصدی در نطنز با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته کاملا پایین‌تر از غنی‌سازی ۲۰ درصدی است که جمهوری اسلامی با این سانتریفیوژها در سایت فردو انجام داده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خرداد امسال گزارش داده بود که ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده ایران به ۴۳ کیلوگرم افزایش یافته است؛ غنی‌سازی ۶۰ درصدی اندکی پایین‌تر از غنی‌سازی ۹۰ درصدی است که کاربرد نظامی دارد.

جمهوری اسلامی غنی‌سازی ۶۰ درصدی با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته را در سایت‌های فردو و سایت روزمینی نطنز انجام داده است؛ با این حال شماری از متخصصان گفته‌اند ایران برای استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر با مشکلاتی فنی مواجه شده و ساخت سانتریفیوژها نیز پس از حمله تیرماه پارسال به سایت «تسا» در حومه کرج با مانع روبه‌رو شده است.

یکی از مشکلات در مذاکرات احیای برجام، فارغ از اینکه کدام تحریم آمریکا مغایر برجام بوده، این چالش بوده است که چگونه باید برنامه هسته‌ای ایران را با به موازین توافق بازگرداند و به ویژه اینکه آیا تهران می‌تواند سانتریفیوژهای پیشرفته را حفظ کند یا خیر.

شکاف‌ها بین ایران و آمریکا درباره متن اتحادیه اروپا که ۱۷ مرداد ارائه شد همچنان باقی است و به گفته نخست وزیر اسرائیل، تغییرات و سازش‌هایی نیز در آن متن رخ داده است.

هزار آی‌آر۶ در چشم‌انداز

به کارگیری هزار سانتریفیوژ آی‌آر۶ الزامی است که در مصوبه هسته‌ای مجلس شورای اسلامی ذکر شده است. این قانون آذرماه ۹۹ و در واکنش به کشته شدن محسن فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای که قتل او به اسرائیل منسوب شد، به تصویب رسید.

این قانون، که حسن روحانی رییس جمهور وقت خواستار عدم تصویب آن شده بود، از دولت می‌خواهد که برنامه هسته‌ای را گسترش دهد و دسترسی آژانس به تاسیسات هسته‌ای ایران را محدود کند.

بر اساس یکی از مواد این قانون، سازمان انرژی اتمی ایران مکلف است سانتریفیوژهای آی‌آر۶ را ظرف یک سال به هزار دستگاه افزایش دهد؛ هدفی که البته سازمان انرژی اتمی ایران آن را برآورده نکرد.

اوایل مرداد امسال تعداد سانتریفیوژهای آی‌آر۶ به مجموعا ۵۳۸ دستگاه رسید که در دو آبشار در تاسیسات فردو، و یک آبشار در تاسیسات روزمینی نطنز بودند.

سازمان انرژی اتمی ایران نیز ۱۳ مرداد اعلام کرد دو آبشار آی‌آر۶ دیگر در تاسیسات زیرزمینی نطنز نصب می‌شود و تعداد آبشارها در این تاسیسات به سه آبشار خواهد رسید. در این صورت، وظایفی که قانون هسته‌ای مجلس بر عهده این سازمان گذاشته محقق خواهد شد.

رویترز: یک مانع دیگر در گفت‌وگوهای ایران و آمریکا رفع شد

خبرگزاری رویترز روز دوشنبه هفتم شهریور به نقل از سه منبع آشنا با موضوع گزارش داد که تهران و واشینگتن راهی برای فائق آمدن بر یکی از موانع در مذاکرات هسته‌ای یافته‌اند.

ابراهیم رئیسی روز دوشنبه گفت ایران انتظار دارد «همه مسائل پادمانی ایران با آژانس» پیش از توافق احیای برجام حل شود؛ سوالات آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران پیش از ۲۰۰۳ است و پیش از این جزئی از احیای برجام محسوب می‌شد؛ ایالات متحده نیز تاکید کرد که تحقیقات آژانس مربوط به تعهدات «پادمانی» ایران تحت پیمان عدم اشاعه، و متمایز از برجام است.

رویترز بدون اشاره به جزییات گزارش داده است که ترتیبی از کلمات به میان آورده شده است که اجازه می‌دهد موضوع سوالات آژانس به بعد موکول شود.

همه طرف‌ها، از جمله خود آژانس، می‌دانند که برجام قدرت بیشتری برای بازرسی در اختیار آژانس گذاشته است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، هفته گذشته در مصاحبه‌ای گفت که سوالات این نهاد می‌تواند در صورت احیای برجام بهتر پیگیری شود.

واشینگتن‌پست به نقل از چند مقام امنیتی در آمریکا و در یک کشور متحد آمریکا گزارش داد که این محموله ۲۸ مرداد توسط هواپیماهای روسیه در ایران بارگیری و به مسکو منتقل شدند.

سی‌ان‌ان نیز به نقل از مقام‌های دولت آمریکا گزارش داد که روس‌ها اوایل ماه جاری میلادی پهپادها را در یکی از فرودگاه‌های ایران تحویل گرفتند و اواسط ماه جاری آنها را با استفاده از هواپیماهای باری به روسیه منتقل کردند.

واشینگتن‌پست محموله بارگیری شده را شامل دست‌کم دو نوع پهپاد، «مهاجر۶» و پهپادهای سری «شاهد»، ذکر کرده و سی‌ان‌ان نیز آنها را «مهاجر۶»، «شاهد۱۲۹» و «شاهد۱۹۱» گزارش کرده است.

با این حال به نوشته واشینگتن‌پست نیروهای روسیه در تست‌های اولیه این پهپادها متوجه نقایصی در آنها شده‌اند و این موضوع نارضایتی روسیه را در پی داشته است.

یک مقام امنیتی در یکی از کشورهای متحد آمریکا که انتقال پهپادها را از نزدیک دنبال کرده به واشینگتن‌پست گفت چند باگ در سامانه این پهپادها بود و روس‌ها از این موضوع راضی نیستند.

نخستین بار جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، بود که بیستم تیرماه در کاخ سفید گفت ایران صدها پهپاد رزمی در اختیار روسیه قرار می‌دهد و نیروهای روسیه را برای به کارگیری این پهپادها در جنگ اوکراین آموزش خواهد داد.

پس از آن گزارش‌هایی درباره آغاز روند انتقال و استفاده از این پهپادها منتشر شد اما چند مقام دولت بایدن به واشینگتن‌پست گفته‌اند به نظر می‌رسد محموله اخیر نخستین محموله از پهپادهای ایرانی به مقصد روسیه بوده است.

به نوشته سی‌ان‌ان، استفاده از پهپادهای ایران می‌تواند «تاثیری چشمگیر» در جنگ اوکراین داشته باشد؛ با این حال به نوشته واشینگتن‌پست، موثر بودن استفاده از پهپادهای ایران در جنگ اوکراین با تردیدهایی روبه‌رو شده است.

به گفته مایکل نایتز، کارشناس امور نظامی و امنیتی در اندیشکده واشینگتن، پهپادهای ساخت ایران پیش از این فقط در مواردی مانند حمله به خاک عربستان سعودی یا علیه پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه به کار گرفته شده‌اند و در جایی مثل اوکراین که جنگ الکترونیک و همچنین سامانه‌های هوایی پیشرفته حضور دارند مورد آزمایش نبوده‌اند.

او افزود: پهپادهای ایران در موارد قبلی عملکرد چندان خوبی نداشته‌اند و تعجب نمی‌کنم اگر در محیطی پرتنش‌تر مانند اوکراین با چندین مشکل روبه‌رو شوند.

جمهوری اسلامی در جریان حمله نظامی روسیه به اوکراین جانب روسیه را گرفت و علی خامنه‌ای ۲۸ تیرماه در دیدار با ولادیمیر پوتین از «ابتکار عمل» او در این جنگ تمجید کرد.