پادشاه بریتانیا در اولین حضور عمومی خود با مردم دست داد

با وجود گذشت یک روز از درگذشت الیزابت دوم، ملکه بریتانیا و در حالی که پیام‌های سران جهان به این مناسبت همچنان ادامه دارد و حتی ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه نیز او را «رهبر شایسته و قابل احترام توصیف» کرد، مقام‌های جمهوری اسلامی در این زمینه تاکنون سکوت کرده‌اند.

بریتانیا نسبت به فرانسه و آلمان مواضع صریح‌تری در حمایت از اوکراین داشته است اما با وجود تنش‌های موجود، پوتین درگذشت ملکه را تسلیت گفت.

پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان هم گفت از درگذشت ملکه الیزابت بسیار متاسف است و برای آرامش ابدی او دعا می‌کند.

همچنین نخست‌وزیر نیوزیلند درگذشت ملکه بریتانیا را «پایان فصلی در تاریخ» خواند و از زحمات او قدردانی کرد.

در ساعت‌های گذشته آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا و سران کشورهای اروپایی، رییس‌جمهوری اوکراین، نخست‌وزیر هند، رییس‌جمهوری ترکیه وپادشاه عربستان سعودی درگذشت ملکه بریتانیا را تسلیت گفته‌اند.

بایدن به دیلی‌میل گفت که احتمالا در مراسم تدفین ملکه بریتانیا شرکت می‌کند.

کاخ باکینگهام به نقل از چارلز سوم، پادشاه بریتانیا اعلام کرد یک دوره عزاداری سلطنتی از هم‌اکنون تا هفت روز پس از تشییع جنازه ملکه برگزار می‌شود.

بر اساس این گزارش، مراسم شلیک گلوله برای احترام و درود به ملکه بعدازظهر جمعه برگزار می‌شود و قرار است به بر اساس عدد طول عمر ملکه، ۹۶ بار شلیک توپ انجام شود.

همچنین به گزارش روزنامه گاردین، چارلز سوم یک سخنرانی تلویزیونی خطاب به مردم بریتانیا خواهد داشت که قرار است به صورت ضبط‌ شده باشد.

در آمریکا پرچم بالای ساختمان کنگره در سوگ ملکه الیزابت نیمه افراشته شد و در فرانسه، چراغ‌های برج ایفل در یادبود ملکه بریتانیا خاموش شد.

در همین حال ساختمان شهرداری تل‌آویو عصر روز پنج‌شنبه با پرچم بریتانیا به نشانه همبستگی نورافشانی شد.

ملکه الیزابت دوم بارها برای بازدید از اسرائیل دعوت شد اما هیچ‌گاه به این کشور سفر نکرد.

او سال ۱۹۷۹ میلادی از کویت، بحرین و عربستان سعودی و سال ۱۹۸۴ میلادی از اردن بازدید کرد.

وزارت امور خارجه بریتانیا مخالف سفر ملکه به اسرائیل بود تا به روابط با کشورهای عربی آسیب نرساند.

چارلز سوم، پادشاه بریتانیا اما سه بار از اسرائیل دیدن کرده است. اولین بار در مراسم خاکسپاری اسحاق رابین در سال۱۹۹۵ میلادی، بار دوم در مراسم تشییع جنازه شیمون پرز در سال ۲۰۱۶ میلادی و سومین بار سال ۲۰۲۰ برای شرکت در پنجمین مجمع جهانی هولوکاست.

چارلز سوم پس از شرکت در مراسم تشییع پرز، ابتدا به مزار مادربزرگش، پرنسس آلیس، مادر شاهزاده فیلیپ رفت که در کوه زیتون، در کنار عمه‌اش الیزابت به خاک سپرده شده است.

اما اسحاق هرتزوگ، رییس‌جمهوری و یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، درگذشت ملکه بریتانیا را تسلیت گفتند و لاپید او را «رهبری منحصر به فرد» خواند که نماد فداکاری و عشق به میهن خود است.

بنیامین نتانیاهو، رهبر اپوزیسیون هم که در سمت نخست‌وزیر اسرائیل با ملکه ملاقات کرده بود، از او تمجید کرد و گفت: «ما در مراسم تشییع جنازه مارگارت تاچر، نخست‌وزیر اسبق، مستقیما تحت تأثیر شخصیت خاص او قرار گرفتیم که شکوه و عظمت از او می‌تابید. او چراغی از قدرت، برادری و صلح بود.»

ملکه الیزابت دوم که با ۹۶ سال سن کهنسال‌ترین شهریار جهان به شمار می‌رفت، بهمن‌ ماه سال گذشته، هفتادمین سالگرد آغاز سلطنت خود را جشن گرفت.

ملکه الیزابت در بیش از هفت دهه سلطنت خود بر بریتانیا، ۱۵ نخست‌وزیر دید: اولین نخست‌وزیر دوره سلطنت ملکه الیزابت،‌ وینستون چرچیل بود و لیز تراس، پانزدهمین آنان.

دولت جمهوری اسلامی ایران در برابر خبر درگذشت ملکه بریتانیا، سکوت اختیار کرده است و از دادن هر نوع پیام تسلیت یا حتی اظهارنظری در این زمینه خودداری می‌کند. اقدامی که خلاف نزاکت سیاسی و عرف بین‌الملل است. همزمان رسانه‌های حکومتی با الفاظی سخیف از ملکه بریتانیا یاد می‌کنند.

شبکه خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی هم خبر درگذشت الیزابت دوم را با تیتر «ملکه انگلیس مُرد» مخابره کرد.

شاهزاده رضا پهلوی اما در پیامی درگذشت ملکه الیزابت را تسلیت گفت. او اعلام کرد: «من و خانواده‌ام به مردم بریتانیا و جامعه بین‌المللی در سوگ درگذشت ملکه الیزابت دوم می‌پیوندیم.»

مقام‌های بلندپایه کشورهای منطقه از جمله رییس‌جمهوری ترکیه، پادشاه و ولیعهد عربستان و همچنین رییس‌جمهوری و نخست‌وزیر عراق هم در پیام‌هایی جداگانه‌ای، درگذشت ملکه الیزابت دوم را تسلیت گفتند.

دولتمردان عراقی از ملکه فقید بریتانیا با عنوان «نماد بزرگ تاریخ که با ثبات و عزت به تاریخ خدمت کرد»، یاد کردند.

ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه نیز در پیام تسلیتی خطاب به چارلز سوم، پادشاه جدید بریتانیا، گفت: «الیزابت دوم برای چندین دهه، به حق از عشق و احترام مردمان خود و همچنین قدرت در صحنه جهانی برخوردار بود. برای شما در برابر این ضایعه سنگین و جبران‌ناپذیر، شجاعت و استقامت آرزو دارم.»

همچنین سفارت روسیه در کانادا هم امروز جمعه اعلام کرد در سوگواری برای ملکه الیزابت دوم به مردم کانادا پیوسته و پرچم ملی این کشور را به حالت نیمه افراشته در می‌آورد.

این واکنش‌ها در حالی است که روابط روسیه و بریتانیا مخصوصا پس از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین متشنج‌تر از قبل شده است.

جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با بریتانیا همواره موضعی خصمانه در پیش گرفته و مقام‌ها و رسانه‌ها با تاسی از صحبت‌های علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، از «دولت انگلستان» با کلمه «خبیث» یاد می‌کنند.

پس از اقدام سپاه پاسداران در توقیف دو نفت‌کش بریتانیا در سال ۱۳۹۸ در واکنش به آن‌چه «توقیف نفت‌کش ایرانی توسط انگلیس» خوانده شد، نمایشگاه کارتون و کاریکاتوری در تهران با عنوان «ملکه کشتی‌ربا» بر پا شد که مسعود شجاعی طباطبایی دبیری آن را به عهده داشت.

در این نمایشگاه، ملکه، «نماد استعمار پیر» توصیف شده بود.

هشت سال پیش از آن و در آذر ماه سال ۱۳۹۰ اما تعدادی از بسیجیان که بعدها «نیروهای خودسر» لقب گرفتند، وارد ساختمان سفارت بریتانیا در تهران شده و پرچم این کشور را پایین کشیده بودند.

اقدامی که منجر به تعطیلی سفارت‌خانه‌های دو کشور در پایتخت‌های یکدیگر شد.

به دنبال درگذشته ملکه بریتانیا و سکوت تهران در قبال آن اما برخی تحلیل‌گران این رویکرد جمهوری اسلامی را خارج از «نزاکت سیاسی» و عرف بین‌الملل خواندند. اقدامی که می‌تواند هزینه‌زا و دارای پیامدهای دیپلماتیک برای منافع ایران باشد.

این قانونگذاران آمریکایی به حضور رئیسی در هیات تصمیم‌گیر درباره اعدام دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در سال ۶۷ موسوم به «هیات مرگ» اشاره کردند.

تلاش جمهوری اسلامی برای ترور مقامات سابق دولت آمریکا از جمله جان بولتن، مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید، دیگر موضوع مطرح شده در این نامه است.

پیش از این نیز تعدادی از سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکا از بایدن خواسته بودند به ابراهیم رئیسی و هیات همراه او برای سفر به نیویورک ویزا ندهد.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا نیز پیش از این به ائتلاف گروه‌های حقوق بشری و قانون‌گذاران جمهوری‌خواه برای جلوگیری از صدور ویزای آمریکا برای ابراهیم رئیسی پیوسته بود.

در همین حال کمپینی نیز با عنوان «کمیته نه به حضور آیت‌الله قتل عام در سازمان ملل» از سوی ایرانیان تشکیل شده است.

گردانندگان این کمیته یادآوری کرده‌اند که رئیسی علاوه بر نقش داشتن در اعدام‌های سال ۶۷، در زمان سرکوب اعتراضات آبان ۹۸ هم رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی بوده و نقش پررنگی در کشتار و سرکوب معترضان داشته است.

همچنین سازمان جوامع ایرانیان آمریکایی از گروه‌های همسو و نزدیک به سازمان مجاهدین خلق و شورای ملی مقاومت ایران، در حد فاصل کنگره آمریکا و برج یادبود واشینگتن، نمایشگاهی درباره اعدام‌شدگان سال ۶۷ برگزار کرده و تصاویر دو هزار نفر از جان‌باختگان در آن جا نصب شده است.

سازمان جوامع ایرانیان آمریکایی از دولت آمریکا خواسته است به ابراهیم رئیسی برای سفر به آمریکا و شرکت در نشست سازمان ملل ویزا ندهد.

در درخواست‌ها برای عدم صدور ویزا برای ابراهیم رئیسی به حکم حبس ابد صادر شده از سوی دادگاه سوئد برای حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت و متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ نیز اشاره شده است.

در سال ۶۷ به دنبال صدور فرمان روح‌الله خمینی تحت عنوان فتوا، چند هزار نفر از زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندان‌های جمهوری اسلامی مخفیانه اعدام و در گورهای جمعی دفن شدند.

ابراهیم رئیسی، یکی از دست‌اندرکاران این اعدام‌ها در قالب هیات رسیدگی به وضعیت زندانیان بود که با عنوان «هیات مرگ» شناخته می‌شود.

رئیسی پس از اعلام پیروزی او در انتخابات نمایشی ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰، گفت از ابتدای مسوولیتش در دستگاه قضایی، «مدافع حقوق بشر» بوده و «باید مورد تقدیر و تشویق» قرار بگیرد.

مصوبه مجمع عالی خلق (پارلمان کره شمالی) به ارتش این کشور اجازه می‌دهد در صورت تهدید علیه رهبری، ملت یا موجودیت کره شمالی و «موارد دیگر»، به طور «خودکار» (بدون نیاز به کسب اجازه)، حمله‌های هسته‌ای علیه دشمن انجام دهد.

این قانون مذاکرات با کره جنوبی برای خلع سلاح اتمی را متوقف می‌کند و ناظران آن را به معنای آمادگی کره شمالی برای از سرگیری آزمایش‌های اتمی می‌دانند که از سال ۲۰۱۷ میلادی و پس از مذاکرات با آمریکا، متوقف شده بود.

کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، در مجلس عالی خلق کره شمالی این مصوبه را یک مسیر غیرقابل بازگشت برای جلوگیری از هر گونه معامله درباره تسلیحات اتمی این کشور خواند.

قانون جدید جایگزین قانون مشابه تصویب شده در سال ۲۰۱۳ میلادی می‌شود که در آن اعلام شده بود کره شمالی می‌تواند برای دفع تهاجم یا حمله از یک کشور اتمی متخاصم، از حملات اتمی استفاده کند.

پس از آن کیم جونگ اون در سال ۲۰۱۷ با دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا در سنگاپور دیدار کرد و از آن تاریخ آزمایش‌های اتمی کره شمالی متوقف شد.

با این حال مذاکرات دو کشور شکست خورد و ادامه نیافت.

کره شمالی در ماه‌های اخیر چند موشک بالستیک و موشک مافوق صوت را آزمایش کرده که طبق ادعای پیونگ‌یانگ، برخی از آن‌ها امکان حمل تسلیحات هسته‌ای دارند.

از جمله در خرداد ماه و تنها چند ساعت پس از خروج جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا از منطقه شرق آسیا، کره شمالی چند موشک بالستیک را آزمایش کرد که احتمالا یکی از آن‌ها «موشک بالستیک قاره‌پیما» بوده است.

پیش از آغاز سفر بایدن به شرق آسیا نیز کره شمالی آزمایش‌های بی‌سابقه موشکی انجام داده بود.

این دیپلمات ۵۷ ساله اتریشی سابقه سه دهه کار در دفاتر سازمان ملل در مالزی، کنگو و کویت و مقر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ژنو را دارد.

او روز جمعه ۱۸ شهریور در توییتی نوشت: «احساس مسئولیت عمیقی می‌کنم و تمام توان خود را برای پیشبرد وعده‌های اعلامیه جهانی حقوق بشر برای همه و در همه جا به کار خواهم گرفت.»

میشل باشله، دیپلمات شیلیایی و رییس‌جمهوری سابق شیلی از سپتامبر سال ۲۰۱۸ میلادی به عنوان کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل فعالیت داشت و برای انتخاب دوباره در این سمت نامزد نشد.

او در دوره دیکتاتوری پینوشه تحت تعقیب و پیگرد بود، شکنجه شد و ناگزیر از شیلی فرار کرد.

میشل باشله روز ۹ شهریور در آخرین روز فعالیت خود گزارش نقض حقوق اقلیت‌ها در استان سین‌کیانگ چین را منتشر کرد و پیش از آن از «فشارهای فوق‌العاده» برای «منتشر کردن یا منتشر نکردن» این گزارش خبر داده بود.

باشله در این گزارش اعلام کرد: «گستره موارد زندانی کردن خودسرانه و تبعیض‌آمیز اویغورها و سایر گروه‌های مسلمان در استان سین‌کیانگ ممکن است به منزله جنایت‌های بین‌المللی و به ویژه جنایت علیه بشریت باشد.»

دولت چین این گزارش را دروغ و اقدامی در هماهنگی با کشورهای غربی علیه خود خواند.

باشله ۷۰ ساله همه‌گیری کرونا، افزایش بحرانی‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، بحران جهانی غذا، سوخت و اقتصاد و جنگ اوکراین را از مهم‌ترین چالش‌های دوران تصدی خود در مقام کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد دانست.