ابراهیم رئیسی: جایگاه نخبگان در ایران ارزش و کرامت والایی دارد

سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه روز سه‌شنبه ۲۶ مهر خود اعلام کرد مقام‌های جمهوری اسلامی باید هرچه سریع‌تر به ناظران مستقل بین‌المللی اجازه دسترسی بدون مانع به زندان‌های ایران بدهند.

این بیانیه با تاکید بر ضرورت تحقیق این ناظران در مورد «اقدامات وحشتناک» نیروهای امنیتی در زندان اوین در تاریخ ۱۵ اکتبر (۲۳ مهر)، خواستار محافظت از زندانیان در برابر قتل‌های غیرقانونی، شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها شد.

گزارش عفو بین‌الملل از آن‌چه در زندان اوین اتفاق افتاد بر خلاف روایت رسمی جمهوری اسلامی و از دیگر بخش‌های مهم این بیانیه است: «نگرانی‌هایی جدی وجود دارد که مقامات [جمهوری اسلامی] به دنبال توجیه سرکوب خونین زندانیان تحت عنوان مقابله با آتش‌سوزی و جلوگیری از فرار زندانیان هستند.»

در ادامه این گزارش بر اساس شواهدی که عفو بین‌الملل به دست آورده، تاکید شد: «ماموران زندان اوین و پلیس ضدشورش بارها به سمت صدها زندانی شلیک کردند و با باتون به سر و صورت زندانیان ضربه زدند.»

این سازمان به نقل از گزارش‌های شاهدان عینی از داخل زندان و در شب حادثه نوشت: «نیروهای امنیتی اسلحه‌ها را به سمت سر چند زن زندانی نشانه رفته و به سمت برخی از زندانیان مرد، گلوله‌های واقعی [جنگی] شلیک کردند.»

عفو بین‌الملل همچنین خواستار تشکیل فوری یک جلسه ویژه در مورد ایران از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل شد.

در این گزارش نقل قول‌هایی از زندانیان و بستگان آن‌ها نیز مطرح شد. از جمله یک زندانی که در تماس با خانواده خود گفته مقام‌های جمهوری اسلامی به مجروحان اجازه درمان نمی‌دهند: «و بدتر از همه این است که بمیری و هیچ اتفاقی نیفتد.»

او همچنین با تاکید بر این که زندانیان در اوین امنیت ندارند، گفته: «اگر مردم فراموشمان کنند، مسوولان همه ما را سلاخی می‌کنند.»

خانواده یکی از زندانیان محبوس در اوین هم به عفو بین‌الملل گفت: «ما نیازی به انتقاد و محکومیت نداریم. ما اقدامی فراتر از این می‌خواهیم.»

جان و سلامت پنج زندانی، در خطر

در حالی که پس از آتش‌سوزی در زندان اوین تنها به شمار اندکی از زندانیان اجازه تماس‌هایی چند ثانیه‌ای با خانواده‌هایشان داده شده و از شمار زیادی از زندانیان خبری در دست نیست، فضای زندان اوین همچنان امنیتی است.

پس از وقوع آتش‌سوزی، دست‌کم ۴۸ زندانی از زندان اوین به زندان رجایی‌شهر کرج منتقل شدند اما برخی زندانیان از جمله مهدی وفایی، یاشار توحیدی، محمد خانی، سپهر امام‌جمعه و رضا قلندری، به دلیل وخیم بودن حالشان از سوی زندان رجایی‌شهر پذیرش نشدند.

شماری از زندانیان منتقل شده به رجایی‌شهر از جمله امیرعباس آزرم‌وند با ساچمه‌های در بدنشان زندانی شده‌اند و برای درمان آن‌ها اقدامی انجام نشده است.

از سوی دیگر، بر اساس گزارش‌ها اکبر باقی، وحید بنی‌عامریان، میثم دهبان‌زاده، آرش جوهری، افخم ابراهیمی، پوریا مضروب، پریا قبادی، مهدی وفایی، حسین کیهانی، یاشار دارالشفا، کاوه دارالشفا، لقمان ایمان‌پور، نعمت‌الله حکیمی و ... از جمله زندانیانی هستند که به خاطر آثار کبودی یا ساچمه در بدن، در بهداری رجایی‌شهر بستری شدند.

از سوی دیگر از آخرین وضعیت سلامتی مهدی وفایی، یاشار توحیدی، محمد خانی، سپهر امام‌جمعه و رضا قلندری که شرایطشان وخیم گزارش شده بود، همچنان اطلاعی در دست نیست.

دست‌کم ۱۲ زندانی هم در بهداری زندان اوین بستری شده‌اند و بر اساس گزارش‌های رسیده به ایران‌اینترنشنال، برخی دیگر از مجروحان آتش‌سوزی زندان اوین به بیمارستان‌های طالقانی و مدرس منتقل شدند.

همچنین برخی منابع گزارش داده‌اند آرش رجایی که در جریان درگیری‌ها ضربات شدید باتون به سرش زده‌اند، همچنان ممنوع‌الملاقات است.

برخی از زندانیان نیز هنوز در بدنشان ساچمه است.

در روزهای گذشته به برخی زندانیان اجازه داده شد تماس‌هایی چند ثانیه‌ای با خانواده‌ برقرار کنند و از حال خود خبر دهند اما شماری از زندانیان سیاسی و امنیتی از جمله داود رضوی، عضو هیات مدیره سندیکای کارگران شرکت واحد هنوز با خانواده خود تماس نگرفته‌اند.

با وجود گذشت سه روز، اطلاعات کاملی درباره وضعیت بسیاری از زندانیان بند هفت و هشت اوین در اختیار خانواده‌ها قرار نگرفته و سردرگمی و نگرانی باعث شده تعدادی از خانواده‌ها به دادسرای اوین مراجعه کنند که تاکنون پاسخی به آنان داده نشده است.

بر اساس آخرین خبری که قوه قضاییه روز دوشنبه ۲۵ مهر ماه اعلام کرد، تعداد جان‌باختگان آتش‌سوزی اوین به هشت نفر رسیده است.

مقام‌های قوه قضاییه بدون این که نام این هشت زندانی را اعلام کنند، اتهام آنان را سرقت عنوان کردند.

خبرگزاری‌های دولتی و وابسته به سپاه پاسداران در ویدیویی کوتاه با نام «آتش سارقان» از وقایع روز شنبه با عنوان «روایتی از تلاش زندانیان بند سرقت برای فرار از زندان اوین» یاد کردند.

در این ویدیو به نقل از حشمت‌الله حیات‌الغیب، مدیر کل زندان‌های استان تهران، آمده است: «حوالی ساعت ۲۰:۴۵ تعدادی از زندانیان جرایم مربوط به سرقت، در زندان درگیری ایجاد کردند.»

حیات‌الغیب که مدعی شده زندانیان «با شکستن و سابیدن میله‌های تخت» وسیله حمله درست کرده‌اند، با اشاره به سرکوب زندانیان گفت: «بعد از درگیری، قسمت کارگاه اشتغال زندانیان آتش زده می‌شود اما با حضور نیروهای امنیتی، قضایی، بسیج و یگان ویژه، زندانیان به محل دیگری انتقال پیدا می‌کنند.»

این گزارش‌های ویدیویی از سوی این رسانه‌ها در حالی است که گزارشگران صداوسیما و خبرگزاری‌های وابسته به حکومت برای گفت‌وگو با زندانیان به بند چهار مراجعه کرده بودند اما زندانیان حاضر به گفت‌وگو با آن‌ها نشدند.

همچنان ابهامات بسیاری درباره میزان صدمات وارد شده به زندانیان بر اثر آتش‌سوزی اوین و جزییات این واقعه وجود دارد و مقامات و رسانه‌های حکومت گزارش‌های متناقضی درباره آتش‌سوزی در زندان اوین منتشر می‌کنند؛ از کشته شدن تعدادی از زندانیان فراری در «میدان مین» تا توصیف این حادثه با عنوان «درگیری صوری» میان زندانیان دو بند هفت و هشت و درگیری بین زندانیان با پرسنل زندان.

به گفته شاهدان عینی اما از ساعت هشت شب شنبه آتش‌سوزی در زندان اوین مشاهده و هم‌زمان صدای آژیر و تیراندازی در زندان به صورت ممتد آغاز شد.

این در حالی است که به گفته شاهدان، آژیر زندان از صبح چندین‌ بار به صدا درآمده بود.

به گفته مقام‌های جمهوری اسلامی، این آتش‌سوزی در محدوده بندهای هفت و هشت زندان اوین و در یک کارگاه رخ داد اما پس از آن، تعدادی از زندانیان دیگر بندها از جمله بند چهار و بند زنان، برای خروج از بندها به سمت محوطه اقدام کردند که با شکلیک گاز اشک‌آور از سوی ماموران گارد امنیتی مواجه شدند.

کولبا روز سه‌شنبه ۲۶ مهر در ویدیویی که در حساب فیس‌بوک خود منتشر کرد گفت با توجه به خسارات گسترده‌ وارد آمده از سوی پهپادهای ایرانی به زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین و نظر به کشته‌ها و جراحات بر جای مانده بر شهروندان، پیشنهاد قطع روابط دیپلماتیک با ایران را برای بررسی به رییس‌جمهوری ارائه می‌کند.

به گفته رییس دستگاه دیپلماسی اوکراین، تهران پهپادهای ایرانی را در اختیار روسیه قرار داده، در حالی که به اوکراین گفته است «مخالف جنگ» است و از هیچ یک از طرفین حمایت نمی‌کند.

در روزهای اخیر، کی‌یف بارها استفاده روسیه از پهپادهای ساخت ایران - از جمله پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۶ - را برای حمله به زیرساخت‌های انرژی غیرنظامی در اوکراین محکوم کرده است.

کولبا در توضیح پیشنهاد خود به رییس‌جمهور زلنسکی پس از گزارش‌های رسانه‌ها مبنی بر ارسال قریب‌الوقوع موشک‌های زمین به زمین ایران به مسکو، بر «گزارش‌هایی درباره ادامه احتمالی ارسال تسلیحات از سوی ایران به روسیه» تاکید کرد.

او در این ویدیو با انتقاد از اینکه «اقدامات ایران شرارت و دروغی است که ما آن را تحمل نخواهیم کرد»، گفت: «تهران مسوولیت کامل تخریب روابط با اوکراین را بر عهده دارد.»

وزیر امور خارجه اوکراین با این حال گفت که اگر ایران ارسال تسلیحات به روسیه را متوقف کند، در این پیشنهاد تجدید نظر کند.

همزمان با این اظهارات وزیر امور خارجه اوکراین اما خبرگزاری رویترز از موافقت جمهوری اسلامی برای ارسال موشک‌ها و پهپادهای بیشتر به روسیه، با وجود مخالفت غرب خبر داد.

رویترز بر اساس اظهارات دو مقام ارشد و دو دیپلمات ایرانی نوشت این کشور قول داده علاوه بر پهپادهای بیشتر، موشک‌های زمین به زمین به روسیه ارسال کند؛ اقدامی که احتمالا خشم آمریکا و دیگر متحدان غربی آن را برمی‌انگیزاند.

بر اساس این گزارش، این توافق روز ششم اکتبر، در سفر محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی به همراه دو مقام سپاه پاسداران و یک مقام شورای عالی امنیت ملی به مسکو، امضا شده است.

یکی از دیپلمات‌های ایرانی که در جریان این سفر قرار گرفته به رویترز گفت روس‌ها پهپادهای بیشتری همراه موشک‌های بالستیک ایرانی، به ویژه از نوع فاتح و ذوالفقار و با دقت بالا، درخواست کرده‌اند.

همچنین یک مقام غربی که در جریان این موضوع قرار گرفته تایید کرد توافقی بین ایران و روسیه برای ارائه موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد سطح به زمین از جمله ذوالفقار وجود دارد.

پیشتر واشینگتن پست نیز گزارش داد که ایران در حال آمادگی برای افزایش ارسال مخفیانه تسلیحات سنگین خود به مسکو از جمله موشک‌های زمین به زمین است.

روزنامه آمریکایی واشینگتن پست روز یک‌شنبه ۲۴ مهر به نقل از مقام‌های امنیتی آمریکا و متحدانش، نوشت این برای اولین بار است که جمهوری اسلامی موشک‌های زمین به زمین به روسیه ارسال می‌کند.

مقام‌های امنیتی آمریکا و همپیمانانش به این روزنامه گفتند جمهوری اسلامی و روسیه در این زمینه به طور مخفیانه به توافق رسیدند و این توافق شامل موشک‌های فاتح-۱۱۰ و ذوالفقار نیز می‌شود که به ترتیب قادر به اصابت به اهدافی در فاصله‌های ۳۰۰ و ۷۰۰ کیلومتر هستند.

پس از تهاجم روسیه به اوکراین، جمهوری اسلامی بارها گزارش‌های مربوط به ارسال تسلیحات از ایران به روسیه را رد کرده است.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در گفت‌وگوی تلفنی با جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما با روسیه همکاری دفاعی داریم اما سیاست ما در قبال جنگ اوکراین، عدم ارسال سلاح به طرفین درگیر، توقف جنگ و پایان دادن به آوارگی مردم است.»

این در حالی است که به تازگی فاکس‌نیوز خبر داد روسیه، بلاروس را با ده‌ها پهپاد ساخت ایران تجهیز کرده است.

همچنین دوشنبه هفته گذشته، ولودیمیر زلنسکی اعلام کرد روسیه در حملات مرگبار اخیر به زیرساخت‌های انرژی و غیرنظامیان در چند شهر اوکراین از جمله کی‌یف، از ده‌ها موشک‌ و پهپادهای شاهد ساخت ایران استفاده کرد.

استفاده از پهپادهای ایرانی در این حملات در حالی است که اواسط مهر ماه نیز مقام‌های شهر بیلا تسرکفا در استان کی‌یف اوکراین اعلام کردند شش پهپاد انتحاری ساخت ایران یک ساختمان بلند را هدف قرار دادند که این حمله موجب به آتش‌سوزی شدید در این برج شد.

آن حمله، اولین حمله روسیه با پهپادهای ساخت ایران در استان کی‌یف و در نزدیکی پایتخت اوکراین بود.

ارتش اوکراین ۲۲ شهریور اعلام کرد برای اولین بار با «پهپادهای انتحاری» ساخت ایران که از سوی روسیه در تهاجم به اوکراین مورد استفاده قرار گرفته‌اند مواجه شده و یکی از آن‌ها را سرنگون کرده است.