شورای تشکل‌های صنفی فرهنگیان خواهان آزادی فوری پریا فرامرزی، دانش‌آموز ۱۶ ساله شد
سازمان عفو بین‌الملل با اشاره به «اظهارات مبهم و متناقض مقام‌های ایرانی در مورد انحلال گشت ارشاد»، در بیانیه‌ای از جامعه جهانی خواست تا فریب این ادعاهای مشکوک را نخورد چرا که زنان در ایران همچنان در معرض بازداشت خودسرانه به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری هستند.
این سازمان روز سه‌شنبه ۱۵ آذر در بیانیه‌ای نوشت که ایران نباید بتواند در مورد خشونت مستمر علیه زنان و دختران که در قوانین حجاب اجباری گنجانده شده و مصونیت مداومی برای مرتکبان خشونت همراه داشته است، جامعه جهانی را فریب دهد.
بیانیه این سازمان ناظر به اظهارات روز شنبه محمدجعفر منتظری، دادستان کل جمهوری اسلامی در یک کنفرانس خبری است که در آن گفته بود: «گشت ارشاد ربطی به قوه قضاییه ندارد و از همان جایی که در گذشته تاسیس شد از همان جا نیز تعطیل شد.»
او در ادامه تاکید کرده بود: «البته قوه قضاییه نظارت‌های خود را بر کنش‌های رفتاری در سطح جامعه ادامه می‌دهد.»
سازمان عفو بین‌الملل از این گزاره به عنوان نشانه تداوم نظارت پلیس اخلاق (گشت ارشاد) بر بدن زنان و تحت قوانین حجاب اجباری یاد کرد.
این سازمان در بیانیه خود سخنان منتظری را دارای «ابهامی عمدی» توصیف کرد چرا که به زیرساخت‌های قانونی و سیاسی جمهوری اسلامی که قانون حجاب اجباری را مستحکم می‌کند، اشاره‌ای نداشته است.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «گفتن این که "پلیس اخلاق" هیچ ربطی به قوه قضاییه ندارد این واقعیت را مخدوش می‌کند که این نهاد برای سال‌ها قوانین توهین‌آمیز و تبعیض‌گرایانه حجاب اجباری را بر زنان اعمال کرده است.»
هبه مرایف، مدیر منطقه‌ای عفو بین‌الملل در امور خاورمیانه و شمال آفریقا نیز با تاکید بر این که جامعه بین‌المللی و رسانه‌های جهانی نباید فریب مقام‌های جمهوری اسلامی را بخورند، گفت: «مقامات ایرانی در مواجهه با خشم مردم نسبت به تبعیض‌ها و خشونت‌های مبتنی بر جنسیت، به سادگی برای فرار از هزینه‌های احتمالی تصمیماتشان، مسوولیت آن را به یکدیگر پاس می‌دهند.»
او همچنین یادآوری کرد: «قانون حجاب اجباری، نهادهای امنیتی و اداری را قادر می‌سازد تا زنان را به صورت خودسرانه دستگیر و بازداشت کنند و در صورت نپوشاندن موها، مانع از دسترسی آنان به موسسات عمومی از جمله بیمارستان‌ها، مدارس، اداره‌های دولتی و فرودگاه‌ها شوند.»
پس از اظهارات دادستان کل جمهوری اسلامی، عده‌ای گفته‌های او را با عنوان «پایان گشت ارشاد» مورد توجه قرار دادند و برخی رسانه‌های جهانی از جمله نیویورک تایمز در سطحی وسیع این ادعا را مطرح کردند.
مدیر منطقه‌ای عفو بین‌الملل در امور خاورمیانه و شمال آفریقا اما در این بیانیه با تاکید بر این که معترضان ایرانی فقط خواهان بر‌چیده شدن گشت ارشاد نیستند، گفت که ایرانیان خواستار یک سیستم سیاسی و حقوقی جدیدند که «به حقوق و آزادی‌های اولیه انسانی آنها احترام بگذارد».
پیش از این، آندره‌آ زاسه، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان هم در اظهارنظری مشابه گفته بود: «ایرانی‌ها برای دفاع از حقوق بنیادین خود به خیابان می‌آیند و می‌خواهند آزاد باشند و حتی اگر گشت ارشاد جمع شود هم تغییری در این خواست و جنبش ایرانیان ایجاد نخواهد شد.»
معترضان ایرانی در سه ماهی که از خیزش انقلابی‌شان می‌گذرد، بارها در شعارهایشان «کلیت نظام» را هدف قرار داده و خواهان سرنگونی جمهوری اسلامی شده‌اند.
روز سه‌شنبه ۱۵ آذر، دانشجویان شماری از دانشگاه‌های کشور بار دیگر دست به تحصن زدند. این دانشجویان همچون سه ماه گذشته، تجمعاتی اعتراضاتی را هم‌سو با خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی برگزار کرده و خواهان آزادی دانشجویان زندانی شدند.
در دومین روز از اعتصابات هماهنگ ۱۴، ۱۵ و ۱۶ آذر، دانشجویان از رفتن سر کلاس‌های درس خودداری کرده و در اعتراض به بازداشت، سرکوب و ممنوع‌الورودی هم‌کلاسی‌های خود، تجمعات اعتراضی بر پا کردند.
در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دانشجویان پرفورمنسی اعتراضی علیه بازداشت، سرکوب دانشجویان و شیوه‌نامه جدید انضباطی اجرا کردند.
این دانشجویان در اعتراض به شیوه‌نامه انضباطی جدید که حق اعتراض و تجمع را از آنها گرفته، به شکل نمایشی در سکوت تمام، با چشمان و دهان بسته بر سطوح بلند دانشکده ایستادند.
در کردستان اما دانشجویان دانشگاه سنندج و دانشجویان دانشگاه فنی دخترانه این شهر، در همراهی با فراخوان‌های اعتصاب، از رفتن به کلاس‌های درس خودداری کردند.
دانشجویان دانشکده برق خواجه‌نصیر نیز با شعار‌هایی از جمله «رهبر مسلمینه، نوکر روس و چینه» تجمع کردند.
این دانشجویان همچنین در تجمع خود شعار دادند: «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت»، «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه» و «آزادی آزادی آزادی» ...
در دانشگاه علامه طباطبایی نیز شماری از دانشجویان در صحن این دانشگاه تجمع و از دانشجویان تعلیق شده حمایت کردند. دانشجویانی که خواهان ورود به دانشگاه هستند اما پشت در بسته مانده‌اند.
ویدیوهای منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهند دانشجویان پردیس مرکزی این دانشگاه هم با تجمع در محوطه دانشگاه فریاد «آزادی آزادی آزادی» سر دادند.
معترضان همچنین تصاویر تعدادی از دانشجویان زندانی و بازداشتی دانشگاه علامه مانند هستی امیری، نازیلا معروفیان، آرش صادقی، ملیکا قراگوزلو، میلاد عبدی و رادبه کشاورز را بالا بردند.
دانشجویان دانشگاه شریف در برابر علیرضا زاکانی شهردار تهران که به این دانشگاه رفته بود، فریاد «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.
پیش از ظهر سه‌شنبه اما صحن دانشگاه شریف شاهد حضور پررنگ نیروهای حراستی بود که در گروه‌های چند نفره در دانشگاه گشت می‌زدند و هر تجمع احتمالی را متفرق می‌کردند.
این جو امنیتی در پی حضور علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در سالن جابر دانشکده شیمی این دانشگاه اتفاق افتاد.
بر اساس گزارشها، حضور دانشجویان در این سالن محدود شده و حراست با آنان برخورد کرده است.
کانال شوراهای صنفی دانشجویان اما خبر داد چند مورد تعقیب و گریز بین نیروهای حراست و دانشجوها نیز اتفاق افتاده که با شعار «منشورشون چاخانه، دانشگاه پادگانه» از سوی دانشجویان همراه بوده است.
همزمان، سخنرانی علیرضا زاکانی با اعتراض دانشجویان همراه بود؛ از جمله هنگامی که او گفت «چه کسی در نظام تبلیغی غرب به فکر زن، زندگی و آزادی ماست؟» و با پاسخ یک دانشجو مواجه شد که «نکنه شما هستی؟»
شهردار تهران در اظهارات خود همچنین خطاب به یک دانشجوی معترض گفت: «وقتی می‌خواهی اسم انقلاب را ببری گلویت را خوب بمال تا در گلویتان گیر نکند.»
از سوی دیگر، جمعی از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در طبقه همکف ساختمان ابن‌سینا که مشرف به دفتر انجمن اسلامی است، پارچه‌هایی اعتراضی نصب و «سرود آزادی» مهدی یراحی را پخش کردند.
در دانشگاه علم و صنعت هم علاوه بر تجمع‌های اعتراضی، جمعی از دانشجویان مهندسی شیمی از اساتید دانشکده خود برای امضای بیانیه‌شان در حمایت از خواسته‌های دانشجویان قدردانی کردند.
در آستانه روز دانشجو و ۱۶ آذر همچنین گروه هکری «براندازان» از هک صدها وب‌سایت دانشگاه‌های مختلف ایران و سایت‌های زیرمجموعه آنها خبر داد و اعلام کرد به زودی هشت گیگابایت اطلاعات دانلود شده به جز اسناد شخصی دانشجویان را منتشر می‌کند.
روز گذشته (دوشنبه) نیز دانشجویان دانشگاه‌های چندین شهر ایران دست به اعتصاب و اعتراض زدند.
دانشجویان دانشگاه‌های سنندج، خواجه نصیر، دانشگاه گیلان، دانشگاه آزاد رشت، علوم پزشکی شیراز، هنر شیراز، علوم پزشکی اصفهان، آزاد شهر قدس، تهران، علم و صنعت، دانشجویان دانشگاه‌های استان مازندران و ...، با انتشار بیانیه‌هایی در حمایت و پشتیبانی از اعتصاب‌های بازاریان و کسبه سراسر کشور اعلام کرده بودند در این سه روز اعتصاب خواهند کرد.
احترام برومند، هنرمند پیشکسوت، با انتشار تصویری در اینستاگرام خود نوشت که با حضور مقابل زندان اوین به همراه جمعی از هنرمندان تئاتر از سهیلا گلستانی، حمید پورآذری و دیگر زندانیان حمایت کردند و خواستار آزادی فوری آنها شدند.
در حالی که علیرضا زاکانی، شهردار تهران، روز سه‌شنبه ۱۵ آذر برای سخنرانی در مراسمی به مناسبت روز دانشجو به دانشگاه صنعتی شریف تهران رفته بود، دانشجویان این دانشگاه در حضور او شعار «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.
همچنین در جریان سخنرانی زاکانی، دانشجویان چندین بار به اظهارات او در دفاع از خودش و جمهوری اسلامی واکنش نشان دادند.
زاکانی در حال برشمردن فسادهای بزرگ در نظام جمهوری اسلامی و به‌زعم خود مبارزه با آنها بود که دانشجویی فریاد زند: «این چه نظامی‌ست که سر تا پایش فساد است؟ ...»
همچنین زمانی که زاکانی در دانشگاه شریف گفت چه کسی در نظام تبلیغی غرب به فکر زن زندگی و آزادی ماست، یک دانشجو در سالن فریاد زد: «نکنه شما هستی؟! ...»
شهردار تهران همچنین قصد دانشجویان برای انقلاب در ایران و برانداختن جمهوری اسلامی را مسخره کرد و در واکنش به عملکرد رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور، این رسانه‌ها را به «ایجاد آشوب» متهم کرد.
اما همزمان با حضور زاکانی در دانشگاه شریف، جمعی از دانشجویان این دانشگاه، به پارچه‌نویسی و شعار‌نویسی ضدحکومتی پرداختند و سرود‌های اعتراضی خواندند.
همچنین جمعی از دانشجویان به نشانه اعتراض پاهای خود را به شکلی مرتب به زمین کوبیدند.
در ماه‌های اخیر دانشگاه شریف یکی از کانون‌های اصلی اعتراضات دانشجویی در ایران بوده و حکومت بارها با مداخله در این دانشگاه، برای سرکوب معترضان تلاش کرده است.
حمله شبانه به دانشگاه شریف در اوایل مهر ماه موجی از واکنش‌های بین‌المللی و دانشگاهی به دنبال داشت.
در این مدت، مقام‌های دانشگاه شریف به شیوه‌های گوناگون دانشجویان معترض را سرکوب کردند. از جمله، هیات رییسه دانشگاه شریف در اطلاعیه‌ای دانشجویان معترض را که برای اعتراض به تفکیک جنسیتی با بسیج درگیر شده بودند، تا «اطلاع ثانونی» از ورود به دانشگاه منع کرد.
همچنین به تازگی رسول جلیلی، رییس دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرد تعداد کارکنان حراست این دانشگاه با جذب نیرو از یک شرکت امنیتی خصوصی، افزایش پیدا کرده‌اند.
منابع خبری دانشجویی در دانشگاه شریف گزارش دادند که رییس دانشگاه در جلسه‌ای گفته دانشگاه کاری به این ندارد که نیروهای جدیدا جذب شده در بیرون دانشگاه عضو چه نهاد و مشغول چه کاری هستند.
گزارشها حاکی است که جمهوری اسلامی از این نیروها در دیگر دانشگاه‌ها از جمله صنعتی امیر‌کبیر هم استفاده می‌کند.
نسرین ستوده و محمد سیف‌زاده دو وکیل دادگستری در ایران با انتشار نامه مشترکی، دادگاه‌های انقلاب را فاقد وجاهت قانونی دانستند و از قوه قضاییه جمهوری اسلامی خواستند برای هیچ کدام از معترضان در خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی، حکم اعدام صادر نکند.
این دو حقوقدان در بیانیه خود خطاب به قوه قضاییه نوشتند: «ضمن تاکید بر ازادی بی‌قید و شرط کلیه بازداشت‌شدگان، اکیدا می‌خواهیم تا ضمن جلوگیری از هر نوع اقدام غیرقانونی و ادامه بازداشت معترضان، به ویژه این اطمینان روشن و واضح به مردم داده شود که هیچ یک از هموطنان ما اعم از کرد و بلوچ و لر و ترک و فارس زبان، در معرض صدور یا اجرای حکم اعدام قرار نمی‌‌گیرند.»
آنان نوشتند: «چنین اطمینانی می‌تواند در آینده ایران نقش به سزایی در پایان دادن به مجازات اعدام و هر نوع مجازات سالب زندگی انسان‌ها ایفا نماید و آغازی باشد بر پایان دادن به مجازاتی که در سراسر دنیا مطرود شده است.»
به نوشته ستوده و سیف‌زاده، اکثر معترضان بازداشت‌شده خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی در دادگاه‌های انقلاب محکوم شده‌اند که فاقد وجاهت قانونی هستند: «و از آنجا که این افراد از حق داشتن وکیل مستقل محروم بوده‌اند و همچنین به دلیل فقدان دادرسی عادلانه در قوه قضاییه و بی‌طرف نبودن قضات رسیدگی کننده، احکام صادره به هیچ وجه قانونی و قابل دفاع نیستند. به ویژه آن که حق حیات تعدادی از هموطنانمان را وجه‌المصالحه قدرت حاکم قرار داده‌اند.»
این دو وکیل دادگستری که تجربه زندان‌های جمهوری اسلامی را نیز دارند، تاکید کردند که معترضان از حق قانونی خود، حق اجتماعات و راهپیمایی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر و اصل ۲۷ قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است، استفاده کرده‌اند اما: «اکنون [آنان] نه تنها در خیابان یا بازداشتگاه‌ها مورد اذیت و آزار غیرقانونی قرار می‌گیرند بلکه سایه هولناک احکام اعدام نیز بر سر آنها سنگینی می‌کند.»
انتشار این نامه در حالی است که غلامحسین محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرده: «احکام تعدادی از محاربان تایید شده و به زودی اجرا خواهد شد.»
پیشتر نسرین ستوده در پیام به کنگره جهانی مبارزه با اعدام در برلین پس از معرفی او به عنوان برنده جایزه روبرت بندیتر، با اشاره به احکام اعدام صادرشده علیه جوانان ایرانی به دلیل «شرکت در اعتراضات زن، زندگی،آزادی» از همه جهانیان خواست که در این روزهای سخت چشم و گوش ایرانیان حق‌طلب باشند.
او در این پیام تاکید کرد: «چه فرصت خوبی است تا در چنین روزهایی که احکام اعدام بر سر جوانان معترض ما در ایران سایه انداخته است، صدای خود را به گوش همه جهانیان و به‌ویژه کنگره معتبر شما برسانیم.»
همچنین جمعی از حقوقدانان و وكیلان ایرانی، از جمله مهرانگيز كار و نسرين ستوده، در نامه‌ای به مقام‌های بين‌المللی از آنان خواستند جمهوری اسلامی را وادار کنند به كشتار كودكان پایان دهد.
جمهوری اسلامی پیش از آغاز خیزش جاری علیه حکومت نیز شمار موارد اجرای حکم اعدام را افزایش داده بود.
حکومت ایران در میان حکومت‌هایی که هنوز حکم اعدام را اجرا می‌کنند به نسبت به جمعیت کشور بیشترین حکم اعدام در جهان را به اجرا می‌گذارد.
