عضو مجلس نمایندگان آمریکا: باید با تمام توان رژیم ایران را برای جنایت‌هایش پاسخگو کنیم
اسحاق هرتزوگ، رییس‌جمهوری اسرائیل، در دیدار با اورزولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، خواستار تشدید فشار اتحادیه اروپا بر جمهوری اسلامی شد و نسبت به اقدامات رژیم ایران در کشتار و شکنجه شهروندان خود و حمایت پهپادی از روسیه در جنگ اوکراین هشدار داد.
رییس‌جمهوری اسرائیل با اشاره به کشتار شهروندان اوکراینی با پهپادهای ایرانی گفت: جمهوری اسلامی با تلاش برای دستیابی به قابلیت‌های هسته‌ای و کشتن و شکنجه شهروندان خود، جهان را به خطر می‌اندازد و زمان آن رسیده که اروپا موضعی بسیار قاطع درباره ایران در پیش گیرد.
هفتمین جلسه دادگاه تجدیدنظر حمید نوری روز چهارشنبه پنج بهمن در استکهلم سوئد برگزار شد و وکیلان این مقام سابق قوه قضاییه جمهوری اسلامی، ارائه لایحه دفاع خود را پی گرفتند. آنان در این جلسه از نوری به عنوان یک زندان‌بان ساده یاد کردند که نقشی در اعدام‌ها نداشته است.
توماس بودستروم و هانا لارسون، وکیلان مدافع نوری روز چهارشنبه به تکرار ادعاهای جمهوری اسلامی در مورد اعدام زندانیان سیاسی تابستان سال ۱۳۶۷ پرداخته و تلاش کردند تا صحت و اصالت مدارک، شواهد و گزارش‌های مرتبط با اعدام‌شدگان و زندانیان را زیر سوال ببرند.
حمید نوری دیرتر از معمول به سالن هفتمین جلسه دادگاه تجدیدنظر رسید و پس از ورود، به تمامی حاضران از جمله قاضی سلام کرد.
به گفته حاضران در دادگاه، او قرآن بزرگی را با خود به جلسه آورده بود که در بخشی از جلسه آن را می‌خواند.
در بخش دوم این جلسه، توماس بودستروم، وکیل نوری گفت: «می‌گویند حمید نوری نگهبان و زندان‌بان بوده. مگر یک زندان‌بان چقدر قدرت دارد که دست به اعدام بزند؟»
او مدعی شد نوری هیچ نقشی در اعدام زندانیان، تصمیم‌گیری در مورد عفو یا انتخاب کسانی که قرار است کشته شوند و نیز جایی در کمیته موسوم به هیات مرگ نداشته است.
وکیلان مدافع او در بخش نخست این جلسه نیز همگام با پروپاگاندای جمهوری اسلامی و بدون اشاره به نقش حمید نوری در اعدام‌ها، کلیت «دادگاه‌های ۶۷» را زیر سوال بردند.
آنان مدعی شدند تعداد اعدام شده‌ها معیار کافی برای پذیرفتن صحت چنین کشتاری نیست و لیست‌هایی که از افراد اعدام شده منتشر شده‌اند، «با یکدیگر تطابق ندارند».
این وکیلان در لایحه دفاعیه خود زمان صدور احکام مرگ برای زندانیان سیاسی را زیر سوال برده و مدعی شدند مدرکی دال بر این که این اعدام‌ها قبل از فتوای روح‌الله خمینی و قبل از عملیات فروغ جاویدان صادر شده باشد، وجود ندارد.
تاکید این دفاعیه مبنی بر این که اعدام‌ها از ماه می ۱۹۸۸ شروع شده، در حالی است که یک ماه پیش از آن، انوشیروان لطفی و تعدادی دیگر اعدام شده بودند.
توماس بودستروم مدعی شد: «اگر این فتوا واقعا صحت دارد می‌بایستی دادگاه به این مساله عکس‌العمل نشان دهد که این اعدام‌های دسته‌جمعی چند روز بعد از فتوا انجام گرفته چون [برای چنین کشتاری] باید برنامه‌ریزی شود. آیا چنین چیزی قابل باور است؟»
او همچنین در دفاعیه خود تاکید کرد: «بین اعدام مجاهدین و فتوای ادعایی و نیز بین ارتباط زندانیان مجاهد و منازعه مسلحانه، نقص وجود دارد.»
یکی دیگر از نکاتی که در دفاعیه وکیلان نوری به منظور زیر سوال بردن اصالت اعدام‌ها بر آن تکیه شد، ستایش از شخصیت روح‌الله خمینی مبنی بر این بود که او رهبری بوده که دلش نمی‌آمده زندانیان را اعدام کند و از سوی دیگر در آن دوره زمانی بیمار بوده و سرطان داشته است.
از سوی دیگر، وکیلان نوری بخشی از دفاعیات خود را با ارجاع به صحبت‌های کنت لوییس، وکیل شماری از شاهدان و شاکیان وابسته به سازمان مجاهدین خلق تنظیم کرده بودند.
کنت لوییس روز ۲۹ دی در جلسه پنجم دادگاه به نقش مجاهدان پیش از انقلاب سال ۵۷ و جایگاه این سازمان در مبارزات پرداخت و تلاش کرد تا کیفرخواست دا‌دستان‌ها علیه حمید نوری را به ترتیبی زیر سوال ببرد و تحقیقاتی را که تحت عنوان قتل‌عام زندانیان سیاسی عنوان شده است، به جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی تبدیل کند.
در جلسه پیشین این دادگاه (جلسه ششم) در روز دوشنبه سوم بهمن نیز وکیلان نوری به طرح شاکله لایحه دفاعیه خود پرداخته و در دفاع از موکلش سخن گفته بود.
توماس بودستروم در آن جلسه یادآوری کرده بود: «حکم نوری وضعیت سوئدی‌هایی که در ایران هستند و نیز موقعیت زندانیان سوئدی در ایران را تحت تأثیر قرار داده است. علاوه بر این، خطر اجرای مجازات اعدام را هم [برای سوئدی‌ها در ایران] بیشتر کرده است.»
حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت و متهم به مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در ایران در تابستان سال ۱۳۶۷ است و بیست و سوم تیر ماه امسال در دادگاه بدوی، حکم حبس ابد گرفت که در سوئد برابر ۲۵ سال زندان است.
دادگاه بدوی محاکمه حمید نوری بیش از ۹ ماه زمان برد و بیش از ۵۰ شاکی و شاهد داشت که در نهایت رای آن تیر ماه امسال اعلام شد.
او که ۱۸ آبان ۹۸ در فرودگاه آرلاندا در استکهلم دستگیر شده بود، همه وقایع مربوط به اعدام‌های سال ۶۷ و همچنین اتهام‌ها علیه خود را «نمایشنامه» و «داستان سرتاسر خیالی، توهمی و پوشالی، جعلی و غیرمستند» خواند.
در سال ۱۳۶۷ به دنبال صدور فتوا و فرمان روح‌الله خمینی، چند هزار نفر از زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندان‌های جمهوری اسلامی مخفیانه اعدام و در گورهای جمعی دفن شدند.
پیش از حمید نوری، هیچ مقامی به خاطر جنایات گذشته و جاری علیه بشریت مرتبط با کشتار زندانیان ۶۷ محاکمه نشده بود.
برخی از دست‌اندرکاران این جنایت سمت‌های کلیدی در جمهوری اسلامی گرفته‌اند؛ از جمله ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهوری کنونی ایران که پیش از این به عنوان رییس قوه قضاییه مشغول به کار بود و یکی از اعضای «هیات مرگ» تهران بوده است.
دادگاه تجدیدنظر حمید نوری که پیش‌بینی شده حدود ۹ ماه طول بکشد تا ماه ژوئن سال جاری شش جلسه دیگر برنامه‌ریزی شده نیز خواهد داشت.
مقام‌های روسیه تصمیم آلمان و آمریکا برای ارسال تانک‌های پیشرفته و تهاجمی به اوکراین را «تحریک‌آمیز» خواندند. از جمله آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا که از تصمیم واشینگتن برای ارسال تانک‌های تهاجمی به اوکراین به عنوان «یک تحریک آشکار دیگر» علیه روسیه یاد کرد.
پیش از این نیز ویاچسلاو ولودین، رییس مجلس دومای روسیه، تهدید کرده بود ارسال این تجهیزات به اوکراین باعث «تراژدی جهانی» و «ویرانی» کشورهای ارسال‌کننده تجهیزات خواهد شد.
او گفته بود در صورت استفاده از این تجهیزات برای تصرف قلمرو روسیه، آن‌ها با «سلاح‌های قوی‌تر» تلافی خواهند کرد.
پس از برگزاری نشست روز ۳۰ دی سران نظامی ۵۰ کشور مدافع اوکراین در پایگاه نظامی رامشتاین در آلمان، اعلام شد که آلمان هنوز با ارسال تانک‌های لئوپارد-۲ به اوکراین موافقت نکرده است.
با این حال رسانه‌ها روز سه‌شنبه خبر دادند اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، تصمیم گرفته تانک‌های لئوپارد-۲ را به اوکراین ارسال کند و به دیگر کشورها از جمله لهستان نیز اجازه اقدامی مشابه خواهد داد.
در همین حال لهستان روز سه‌شنبه چهارم بهمن، درخواست رسمی تحویل تانک‌ها به اوکراین را به طور رسمی به آلمان ارائه کرد.
لهستان اعلام کرده بود این تانک‌ها ساخت آلمان است و این کشور باید به لهستان مجوز تحویل آن را به کشور سوم بدهد.
در همین حال مارک روته، نخست‌وزیر هلند نیز از بررسی ارائه احتمالی ۱۸ تانک لئوپارد-۲ به اوکراین خبر داد.
پیش از این گزارش شده بود که آلمان ارسال این تانک‌ها را به اوکراین مشروط به ارسال تانک آمریکایی «آبرامز» به اوکراین کرده است.
در همین حال رسانه‌ها از تصمیم دولت آمریکا برای ارسال ۳۰ تانک آبرامز به اوکراین خبر دادند.
ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا نیز بر وعده سابق خود برای ارسال ۱۴ فروند تانک پیشرفته چَلنجر-۲ به اوکراین تاکید کرد.
در همین حال گزارش‌هایی از وضعیت نامناسب تانک‌های روسی مورد استفاده در حمله به اوکراین منتشر شده است.
وزارت دفاع بریتانیا خبر داد روسیه چندین تانک با وضعیت بسیار مناسب به اوکراین ارسال کرده اما نیروهای روسی حاضر در اوکراین تمایلی به پذیرش این تانک‌ها نداشته‌اند.
نخست‌وزیر عراق نیروهای ویژه مبارزه با تروریسم را که پیشتر با شبه‌نظامیان اسلام‌گرا مبارزه می‌کردند، مامور کرده تا جلو ارسال دلار قاچاق به ایران را بگیرند. روز چهارشنبه پنجم بهمن، شهروندان عراقی در اعتراض به موج جدید گرانی و شرایط اقتصادی این کشور، مقابل بانک مرکزی تجمع کردند.
خبرگزاری رویترز به یورش‌های نیروهای ویژه مبارزه با تروریسم در روز شنبه گذشته در بغداد اشاره کرد و نوشت که این یورش‌ها اولین آزمون برای محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در این زمینه است که از ماه اکتبر و پس از بیش از یک سال بحران سیاسی در عراق به قدرت رسید.
دو مشاور بانک‌های خصوصی عراق که به طور منظم در جلسات بانک مرکزی این کشور شرکت می‌کنند و نخواستند نامشان فاش شود، به رویترز گفتند که جمهوری اسلامی ماهانه حدود ۱۰۰ میلیون دلار از تاجران عراقی دریافت می‌کند.
همچنین مقام‌های امنیتی تحت فرمان نخست‌وزیر عراق به این خبرگزاری گفتند «شواهد روشنی» وجود دارد مبنی بر این که قاچاقچیان به ویژه از اواسط ژانویه مقادیر زیادی دلار از بازارهای ارز بغداد می‌خرند و از طریق گذرگاه‌های مرزی به ایران قاچاق می‌کنند.
یک سرهنگ پلیس مرزی عراق در گذرگاه شلمچه در نزدیکی شهر بصره در جنوب این کشور نیز گفت ده‌ها قاچاقچی، دلار را از بازارهای ارز بغداد می‌خرند و از کوله‌پشتی مدرسه برای حمل آن استفاده می‌کنند و سپس با بسته‌بندی در خودروها، تحت حفاظت افراد مسلح از مرز عبور می‌کنند.
رویترز گفت که نیروهای عراقی روز شنبه گذشته در حمله خود هدف تیراندازی افراد مسلح ناشناس در خیابان کیفه در مرکز بغداد که یکی از سه بازار اصلی ارز در این شهر است، قرار گرفتند.
پیشتر وال استریت ژورنال در گزارشی اعلام کرد تشدید فشار بر جمهوری اسلامی موجب کاهش ارزش پول عراق شده و از وقتی بانک فدرال نیویورک در نوامبر برای مقابله با قاچاق دلار به ایران نظارت سختگیرانه‌ای اعمال کرده، بیش از ۸۰ درصد نقل و انتقالات بانکی عراق مسدود شده است.
اکنون رویترز تاکید کرد که این اقدام بانک فدرال نیویورک به منظور توقف انتقال غیرقانونی دلار به ایران و اعمال فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی است.
عقیل فتلاوی، یک نماینده شیعه به رویترز گفت آمریکایی‌ها از محدودیت‌های سفت و سخت بر مبادلات دلار به عنوان پیام‌های هشداردهنده‌ای به نخست‌وزیر عراق استفاده می‌کنند که «با منافع آمریکا همراه باشید» و «کار علیه ما می‌تواند به سرنگونی دولت شما منجر شود».
یک مقام ارشد بانکی عراق نیز به رویترز گفت که آمریکا پیام روشنی به مقام‌های عراقی ارسال کرده: «قوانین جدید را رعایت کنید، در غیر این صورت بانک مرکزی عراق با جریمه مواجه خواهد شد.»
رویترز تاکید کرد که نخست‌وزیر عراق، به رابطه با آمریکا برای اطمینان از درآمدهای نفتی و مالی کشورش و همچنین نبرد با شبه‌نظامیان داعش نیازمند است.
با این حال، این خبرگزاری اضافه کرد که السودانی با حمایت گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی به قدرت رسید و بنابراین نمی‌تواند جمهوری اسلامی را از خود دور کند.
احمد یونس، یک تحلیلگر سیاسی مستقر در بغداد، به رویترز گفت که نخست‌وزیر عراق با چالشی جدی در این زمینه روبه‌روست.
فشار آمریکا بر عراق برای جلوگیری از ارسال ارز قاچاق به ایران در حالی است که جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر با بحران افزایش قیمت دلار مواجه شده و ارزش پول ملی ایران در این مدت به شدت کاهش یافته است.
همچنین فشار آمریکا بر عراق در حالی است که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در گفت‌وگو با تلویزیون بلومبرگ اعلام کرد واشینگتن فشار به چین را با هدف توقف واردات نفت ایران افزایش خواهد داد.
به گفته مالی، چین مقصد اصلی صادرات غیرقانونی نفت ایران است و مذاکرات برای منصرف کردن پکن از خرید نفت ایران تشدید خواهد شد.
به گزارش رسانه‌های بین‌المللی، صادرات محموله‌های نفت خام و فرآورده‌های نفتی پالایش شده ایران در ماه‌های اخیر افزایش یافته است و به نظر می‌رسد بیشتر نفت ایران به چین، بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان می‌رود.
پیشتر گمانه‌زنی‌هایی مطرح شده بود که آمریکا در شرایط کنونی ناشی از جنگ اوکراین، برای حفظ قیمت‌ها از افزایش صادرات نفت ایران استقبال می‌کند.
در ادامه تنش‌های میان آنکارا و استکهلم به بهانه قرآن‌سوزی مقابل سفارت ترکیه، این کشور «نشست سه جانبه تعیین ساز و کار» با سوئد و فنلاند را که برای ماه فوریه برنامه‌ریزی شده بود، لغو کرد.
تلویزیون دولتی تی‌آر‌تی به نقل از دیپلمات‌های ترک خبر داد این نشست که قرار بود با حضور ینس استولتنبرگ، دبیر‌کل ناتو، ماه فوریه در بروکسل برگزار شود، به درخواست آنکارا به تعویق افتاده است.
این گزارش همچنین در گفت‌وگو با یک منبع آگاه در دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه خبر داد که آنکارا این نشست را لغو نکرده بلکه آن را تا زمانی نامشخص به تعویق انداخته است.
این تصمیم یک روز پس از سخنان انتقادی رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، در مورد سوئد منتشر شد که در واکنش به سوزاندن قرآن مقابل سفارت کشورش در استکهلم گفته بود: «سوئد منتظر حمایت آنکارا برای پیوستن به ناتو نباشد.»
از سوی دیگر، فنلاند و سوئد می‌گویند مذاکرات در مورد عضویت این دو کشور در ناتو باید در اسرع وقت از سر گرفته شود.
اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد، اندکی پس از آن که آنکارا اعلام کرد مذاکرات آتی با استکهلم و هلسینکی را در مورد عضویت آن‌ها در ناتو لغو کرده است، گفت: «هیچ مساله امنیت ملی دیگری مهم‌تر از این نیست که ما همراه با فنلاند به سرعت عضو ناتو شویم.»
او بار دیگر بر تلاش برخی «تحریک‌کنندگان» برای جلوگیری از عضویت کشورش در ناتو تاکید کرد، خواهان «بازگشت به گفت‌وگو» شد و گفت: «برخی متوجه نیستند سوئد برای پیوستن به ناتو چقدر جدی است.»
کریسترسون با اشاره به درخواست فنلاند برای عضویت در ناتو ادامه داد: «ممانعت از پیوستن سوئد به ناتو به معنی ایجاد مانع برای عضویت فنلاند در ناتو نخواهد بود.»
ایده‌ای که روز گذشته پکا هاویستو، وزیر امور خارجه فنلاند هم برای اولین بار به آن اشاره کرد و گفت که ممکن است کشورش مجبور باشد به تنهایی به این ائتلاف ملحق شود اما در عین حال بر عضویت مشترک با سوئد در ناتو تاکید دارد.
دولت سوئد به راسموس پالودان، فعال راست افراطی سوئدی-دانمارکی برای تظاهرات روز شنبه ۲۱ ژانویه (اول بهمن) مقابل سفارت ترکیه در استکهلم مجوزی داد که جرقه بروز این تنش‌های جدید میان دو کشور شد.
پالودان که به عنوان یک فعال ضد اسلام و ضد مهاجرت شناخته می‌شود، تحت حفاظت شدید پلیس و در پناه موانع فلزی، نسخه‌ای از قرآن را سوزاند.
مقام‌های سوئدی در پاسخ به اعتراضات ترک‌ها، گفتند برپایی تجمع بر اساس آزادی تجمعات و بیان و مطابق با قانون اساسی این کشور مجاز است اما از برنامه معترضان برای آتش زدن قرآن در این تظاهرات مطلع نبوده‌اند و در درخواست مجوز برگزارکنندگان هم به آن اشاره نشده بود.
اردوغان اما قرآن‌سوزی را دستاویزی برای تکرار مخالفت خود با عضویت سوئد در ناتو قرار داد و روز سوم بهمن صراحتا تاکید کرد: «اگر به اعتقادات مذهبی جمهوری ترکیه یا مسلمانان احترام نگذارید، هیچ حمایتی از جانب ما دریافت نخواهید کرد.»
سوئد و فنلاند که هزار و ۳۰۰ کیلومتر (۸۰۰ مایل) مرز مشترک با روسیه دارند، پس از تهاجم روسیه به اوکراین به طور مشترک تصمیم گرفتند به سیاست چندین دهه عدم تعهد نظامی خود پایان دهند و درخواست عضویت در ناتو را ارائه کردند.
عضویت در ناتو اما مشروط به موافقت هر ۳۰ کشور عضو این پیمان از جمله ترکیه است.
