جعفر پناهی، فیلمساز زندانی، با قید وثیقه آزاد شد

سیستان و بلوچستان؛ زاهدان

ویدیوهای رسیده به ایران‌اینترنشنال حاکی است مردم زاهدان در ادامه اعتراضات خود که به جمعه‌های اعتراضی معروف شده، پس از نماز جمعه روز ۱۴ بهمن‌ ماه به خیابان آمدند و شعارهای ضدحکومتی، از جمله «تجاوز، جنایت، مرگ بر این ولایت» سر دادند.

یک تصویر رسیده به ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد شماری از زنان در این شهر در جریان تجمع امروز، پلاکاردهایی در دست گرفتند که روی یکی از آن‌ها نوشته شده است: «نه تهدید می‌پذیریم نه تطمیع.»

مردم معترض در خیابان‌های زاهدان شعار «چه دار باشه چه زندان، ایستاده‌ایم تا پایان» سر دادند.

«زندانی سیاسی آزاد باید گردد» و «می‌کشم می‌کشم آنکه برادرم کشت» از دیگر شعارهایی بود که معترضان در تجمع خود سر دادند.

از سوی دیگر، تجمع‌کنندگان پلاکاردهایی در دست گرفتند که در اعتراض به اعدام معترضان، روی آن‌ها نوشته شده بود: «اعدام بلوچ یعنی سرنگونی نظام».

معترضان همچنین در خیابان‌ها شعار «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.

تداوم اعتراضات خیابانی مردم زاهدان در شرایطی است که جمعه هفته گذشته نیروهای نظامی و امنیتی به شهروندانی که هفدهمین جمعه اعتراضی خود را سپری می‌کردند، حمله و ضمن سرکوب آنان، ده‌ها تن را نیز با توسل به خشونت بازداشت کردند. گزارش‌هایی هم از تیراندازی نیروهای سرکوب و شلیک گاز اشک‌آور به معترضان و داخل منازل مسکونی‌ منتشر شد.

شماری از رسانه‌های محلی نیز از بازداشت «ده‌ها جوان بلوچ به دست نیروهای نظامی و در حین بازگشت به منزل از مسجد مکی» خبر دادند.

در سه هفته گذشته فضای امنیتی در سیستان و بلوچستان و به ویژه زاهدان تشدید شده است.

در این مدت گزارش‌هایی درباره بازداشت «فله‌ای» بیش از ۱۰۰ شهروند، استقرار ایست بازرسی در ورودی‌های شهر زاهدان و جست‌وجوها و بازداشت‌های خانه به خانه منتشر شده است.

کردستان؛ سنندج

شماری از مردم سنندج روز جمعه در اعتراض به تداوم بازداشت و بی‌خبری از وضعیت ماموستا ابراهیم کریمی ننله و ماموستا لقمان امینی تجمع کردند.

معترضان در تجمع خود شعارهایی چون «ماموستا ابراهیم آزاد باید گردد» و «ماموستا لقمان آزاد باید گردد» سر دادند.

با گذشت چند روز از ربایش ماموستا ابراهیم، امام جماعت مسجد روستای «ننله» و ماموستا لقمان، امام جماعت مسجد «چهار یار نبی» هنوز از محل نگهداری و وضعیت کنونی آن‌ها اطلاعی در دست نیست.

گلستان؛ گالیکش

در گالیکش استان گلستان نیز همچون هفته‌های گذشته، جمعی از مردم در حمایت از مولوی محمدحسین گرگیج، امام جمعه برکنار شده آزادشهر، مقابل منزل او تجمع و تظاهراتی اعتراضی برپا کردند.

در این تجمع یک نفر به نمایندگی از جوانان اهل سنت شمال کشور با قرائت بیانیه‌ای به فقر، محرومیت و مظلومیت مردم مناطق بلوچ‌نشین از زمان پهلوی اشاره کرد و گفت: «بعد از انقلاب و در دوره جمهوری اسلامی، بازداشت، ترور، احضار، اعدام و کشتار جمعی نیز به این‌ها اضافه شد.»

در بخشی از این بیانیه نیز چنین آمد: «از آغاز اعتراضات اخیر، روزی نیست که یک یا چندین کُرد و بلوچ به بهانه‌های مختلف به جوخه‌های اعدام سپرده نشوند ... با آغاز جنبش "زن، زندگی، آزادی"،‌ مشارکت وسیع بلوچ‌ها را با شعار از "زاهدان تا کردستان، جانم فدای ایران" را شاهد بودیم و یک هم‌بستگی تاریخی را تجربه کردیم.»

جوانان اهل سنت شمال کشور همچنین در این بیانیه، احضار و بازداشت ائمه جمعه اهل سنت را محکوم کردند.

معترضانی که مقابل منزل مولوی گرگیج تجمع کرده بودند نیز شعارهایی چون «حرف تو حرف ملت، مولانای باغیرت» و «آزادی عقیده،‌ حق مسلم ماست» سر دادند.

در هفته‌های گذشته شماری از مردم گالیکش در اعتراض به ممانعت جمهوری اسلامی از رفتن مولوی گرگیج به منبر، برپایی نماز جمعه و حصر خانگی‌ او، شعارهای ضد حکومتی سر دادند.

پیرحسین کولیوند، رییس جمعیت هلال احمر کشور، بدون اشاره به جزییات، علت برخی نواقص در امدادرسانی به زلزله‌زدگان خوی را «دخالت افراد غیرمسوول» اعلام کرد.

از سوی دیگر رییس مرکز لرزه‌نگاری دانشگاه تهران اعلام کرد که زلزله خوی «اتفاقی کاملا طبیعی» بوده است و پیش‌بینی زلزله در هیچ کشوری در دنیا امکان‌پذیر نیست.

این اظهارات به دنبال شایعات درباره منشا زلزله خوی و پس‌لرزه‌های مکرر بعد از آن مطرح شده است.

محمدصادق معتمدیان، استاندار آذربایجان غربی اما «رسانه‌های معاند» را متهم به سیاه‌نمایی درباره امدادرسانی به زلزله‌زدگان کرد و گفت که این رسانه‌ها «خدمات ارائه شده به زلزله‌زدگان خوی را زیر سوال می‌برند».

در یک هفته گذشته جریان‌های خودجوش مردمی برای کمک به زلزله‌زدگان خوی شکل گرفته است.

گزارش‌ها اما حاکی از ممانعت نیروهای نظامی و امنیتی از ورود خودروهای حامل اقلام مورد نیاز به شهر خوی است.

رییس جمعیت هلال احمر هم علاوه بر مقصر دانستن مردم و افراد غیرمسوول گفت که ترکیه به صورت رسمی هیچ درخواستی برای کمک به زلزله‌زدگان شهرستان خوی نداشته است.

این ادعا در حالی مطرح شده که در روزهای گذشته، کرم کینیک، رییس سازمان هلال احمر ترکیه، در توییتی نوشته بود: «به دنبال وقوع زمین‌لرزه برای کمک (به طرف ایران) اعلام آمادگی کردیم. آن‌ها با بیان این که می‌توانند از عهده این وضعیت برآیند، از ما به خاطر ارائه این پیشنهاد قدردانی کردند.»

از سوی دیگر خبرگزاری آناتولی ترکیه گزارش داد به گفته منابع دیپلماتیک جمهوری آذربایجان، دولت ایران پیشنهاد باکو را برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به زلزله‌زدگان خوی رد کرده است.

رد کمک‌های جهانی در شرایطی است که بر اساس ویدیوهای رسیده به ایران‌اینترنشنال، تعدادی از مردم آسیب‌دیده، به دلیل وزش باد و بارش برف، شرایط سختی در چادرهای موقت دارند و خواستار ارسال کانکس برای اسکان هستند.

به گفته معتمدیان، تاکنون ۹٨ هزار نفر از شهروندان خوی در اردوگاه‌های موقت اسکان داده شده‌اند.

او گفت که تاکنون حدود ۷۰ اردوگاه در خوی ایجاد شده که این تعداد تا ۱۰۰ اردوگاه افزایش خواهد یافت.

با وجود این، گزارش رسانه‌های دولتی نیز از کمبود امکانات در این کمپ‌ها حکایت دارد.

خبرگزاری ایرنا در گزارشی نوشت: «در گوشه‌ای از اردوگاه یک لوله آب شهری هم قرار دارد و شهروندان برای تهیه آب و شستن ظروف به آنجا می‌روند. شستن ظروف با آب سرد در دمای زیر صفر درجه خوی بسیار سخت و طاقت‌فرساست.»

خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران نیز نوشت که پس از گذشت پنج روز از زلزله خوی «اقدامات و امدادرسانی‌ها شتاب بیشتری گرفته اما هنوز مشکلات و نیازهایی وجود دارد».

در شب‌های گذشته مردم خوی در اعتراض به کمبود چادر و وسایل گرمایشی برای زلزله‌زدگان، مقابل ساختمان فرمانداری تجمع کردند.

بسیاری از مردم نیز چندین شب را در سرمای زیر صفر درجه این روزها با کمبود چادر در خیابان‌ها سپری کردند.

بر اساس گفته‌های اکبر نیکزاد، رییس بنیاد مسکن، در جریان زمین‌لرزه خوی هزار و ۷۵۰ واحد مسکونی تخریب و هفت هزار و ۵۰۰ واحد دچار خسارت شده‌اند.

در همین حال حمیدرضا خان محمدی، رییس سازمان نوسازی مدارس کشور، اعلام کرد که پنج مدرسه از ۸۸ مدرسه خوی دچار مشکل جدی شده و نیازمند تخریب و بازسازی‌اند.

ساعت ۹:۴۴ شنبه شب گذشته، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵/۹ شهر خوی در شمال آذربایجان‌غربی را لرزاند که در جریان آن حدود هزار نفر مجروح و شماری نیز کشته شدند.

امام جمعه اهل سنت زاهدان بار دیگر کتک زدن زندانیان،‌ شکنجه برای گرفتن اعتراف اجباری و «برخورد وحشیانه» با بازداشتی‌ها را محکوم کرد و با تاکید بر این که چنین رفتارهایی از سوی حکومت، خلاف «تعلیم اسلام و دین» است، گفت: «زدن، فشار آوردن و اهانت کردن به زندانی، جایز نیست و حرام است.»

عبدالحمید اسماعیل‌زهی اضافه کرد: «زندانی نباید احساس کند دست دشمن افتاده، بلکه [رفتار با او باید طوری باش] که با خود بگوید دست یک انسان افتاده‌ام و حقم ضایع نمی‌شود چرا که زدن و شکنجه [مصداق] ضایع کردن حق زندانی است.»

او در ادامه با اشاره به نقش سران جمهوری اسلامی در صدور مجوز شکنجه و اعتراف‌گیری اجباری از زندانیان گفت: «آنان که اجازه این مسایل را داده‌اند معلوم نیست چه تفکری و ‌چه برداشتی از دین دارند.»

حکمرانی برای اجرای عدالت است نه جمع کردن پول

امام جمعه اهل سنت زاهدان در بخشی دیگر از خطبه‌های خود به بازداشت و حصر خانگی ائمه جماعت اهل سنت در سیستان و بلوچستان، کردستان و دیگر نقاط ایران اشاره کرد و خواستار آزادی و رفع محدودیت مولوی عبدالمجید مرادزهی، مولوی محمدحسین گرگیج و ماموستاهای کردستان شد.

او بازداشت و فشار بر «علما» را صرفا به خاطر «حرف زدن و مصاحبه» نادرست خواند و به حکومت توصیه کرد تا دید خود را نسبت به انتقادها وسیع و حرف منتقدان را تحمل کند.

مولوی عبدالحمید با بیان این که «بیشترین مشکل کشور از همین جا به وجود آمده که درهای انتقاد بسته شده است»، خواستار آزادی بیان اهل قلم و ‌روزنامه‌نگاران برای انعکاس واقعیت‌ها شد و گفت: «بهترین نظام در جهان آنی است که منتقدانش آزادی بیان و قلم داشته باشند.»

او در ادامه یادآور شد: «اگر مردم [حکومتی را] نخواهند، چرا مسوولان خود را به رنج بیندازند؟ چه چیزی عایدشان خواهد شد؟ در چنین شرایطی، آن وزیر و استاندار آرامش نخواهد داشت.»

اسماعیل‌زهی همچنین با انتقاد از مقامات جمهوری اسلامی تاکید کرد: «حکومت‌داری و حکمرانی برای اجرای عدالت و گرفتن حق مظلوم و خدمت به خلق است نه برای مادیات و جمع کردن پول. مال و پول چه ارزشی دارد؟»

او در ادامه گفت: «اگر به من وعده حکومت بدهند هرگز قبول نمی‌کنم. وقتی این‌قدر راحت با اساتید و معلمان و دانش‌آموزان و دانشجویان نشسته‌ام و معاشرت دارم، چرا آسایشم را خراب کنم؟»

امام جمعه اهل سنت زاهدان همچنین با ذکر مثال‌هایی از «تحویل حکومت به معاویه از سوی امام حسن»، رفتارهای جمهوری اسلامی را خلاف «سیره اهل بیت و صحابه پیامبر و عمل به قرآن» دانست.

مولوی عبدالحمید در ادامه بار دیگر بر ضرورت آزادی همه زندانی‌ها از زن و مرد و جوان و هنرمند تا دانشگاهی و دیگر طیف‌ها شد و گفت: «این‌ها را سوال‌پیچ نکنید، نترسانید، تهدیدشان نکنید.»

در قاچاق مواد مخدر دست‌های زیادی در کار است

عبدالحمید اسماعیل‌زهی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، اعدام دو برادر را در کرمان به اتهام جرایم مربوط به مواد مخدر «تکان‌دهنده» خواند و گفت: «این نهایت بی‌رحمی قاضی بود که دو برادر را به اعدام محکوم کرد. باید از خون یکی از آن‌ها می‌گذشت. البته من که می‌گویم هر دو؛ با اعدام [متهمان جرایم مواد مخدر] مخالفم.»

او ادامه داد: «معتقدم این اعدام‌ها هیچ نفعی نه برای نظام و نه جامعه نداشته است چرا که مواد مخدر همچنان جاری است و مردم عادی آن را به کشور نمی‌آورند. دست‌های زیادی در کار است. با وجود اعدام‌ها نیز کاروانش هیچ زمانی متوقف نشده است.»

مولوی عبدالحمید با اشاره به این که «کاش کسانی که این قوانین [اعدام] را تصویب کردند ترحم بیشتری داشتند» یادآور شد: «وقتی پدری را [در جرایم مواد مخدر] اعدام می‌کنیم، به این فکر هستیم که این بچه‌های یتیم شده را چه کسی تکفل می‌کند؟ آیا توانسته‌ایم آنان را به مدارس و دانشگاه برسانیم؟»

بودجه «صنعت تسلیحات» باید خرج دیگر صنایع می‌شد

امام جمعه اهل سنت زاهدان همچنین به ضرورت جایگزینی نگاه درونی بر نگاه بیرونی اشاره کرد و گفت که «نگاه حاکمیت و مسوولان باید بر اساس صلح باشد».

او در ادامه گفت: «دردهایی که امروز مردم فریاد می‌زنند ناشی از نبود نگاه درونی حکومت است .... امروز باید پول ما یکی از ارزشمندترین پول‌های منطقه می‌شد و مردم گرسنه و فقیر نمی‌ماندند. مردم ایران شایسته این بودند که سیر و غنی باشند.»

اسماعیل‌زهی با اشاره به تاکید جمهوری اسلامی بر تقویت نیروی نظامی و تاکید بر اسلحه‌سازی گفت: «خوب است که برای دفاع از خودمان در صنعت تسلیحات پیشرفت کنیم اما اگر نگاه صلح‌آمیز بود، به جای این که در چنین صنعتی بالاترین هزینه را صرف کنیم، بودجه را صرف صنایع دیگر می‌کردیم.»

او با اشاره به این که در دیدار با وزیران دولت حسن روحانی نسبت به نگاه دولت به صنعت انتقاد کرده بود، تاکید کرد: «صنعت دارد بدبخت می‌شود و دولت باید مالیات را از تولیدکنندگان بردارد و آنان را تقویت کند تا صنعت گسترش پیدا کند.»

فرد لاییک هم باید در حکومت به کار گرفته شود

عبدالحمید اسماعیل‌زهی همچنین تاکید کرد که باید نگاه فرامذهبی، فراجناحی و فرادینی بر کشور حاکم شود چرا که همه مردم ایران «دین‌دار نیستند» و بعضی دین را قبول ندارند و اگر نگاه حکومت فرادینی باشد، کشور بر اساس شایستگی بنا می‌شود نه دین‌داری افراد.

او تصریح کرد: «من معتقدم که در حکومت، یک فرد لاییک (بی‌دین) هم باید به کار گرفته شود .... من را به خاطر این دیدگاه ملامت نکنید. ممکن است بعضی دین را قبول نداشته باشند اما سیاست درست این است که اگر شایستگی و وجدان دارند، باید به کار گرفته شوند.»

امام جمعه اهل سنت زاهدان با اشاره به صحبت‌هایی که در هفته‌های گذشته برای رعایت حقوق بهاییان و برقراری صلح میان «حکومت اسرائیل و فلسطین» کرده بود، گفت که توصیه او به مقامات جمهوری اسلامی برای رعایت «حقوق انسانی و بشری» باعث شده تا برخی به او توهین کنند.

اشاره مولوی عبدالحمید به یادداشت روزهای اخیر روزنامه کیهان است که به دلیل مواضعش در برابر بهاییان و صلح در فلسطین، او را وابسته به اسرائیل خوانده بود.

اسماعیل‌زهی با تاکید بر این که همواره بر «صلح عادلانه» تاکید دارد اما بعضی به چنین صلحی «نه» می‌گویند، یادآور شد: «صلح ظالمانه [مدنظر کیهان و توهین‌کنندگان] را هم ما قبول نداریم.»

او همچنین تصریح کرد: «نگاه‌ها باید عوض شود. در غیر این صورت هر کسی هم که رییس‌جمهوری و مسوول باشد، مشکل حل نمی‌شود.»

در جمعه خونین زاهدان ۳۰۰ نفر مجروح، ۱۵ نفر نابینا و برخی قطع نخاع شدند

امام جمعه اهل سنت زاهدان به حادثه «تکان‌دهنده» انفجار در مسجد پیشاور پاکستان هم اشاره کرد و گفت: «کسی تاکنون مسوولیت این انفجار را به عهده نگرفته اما مقصر هر کسی که هست، ‌بویی از اسلام نبرده است.»

او همچنین با اشاره به زلزله خوی، ویران شدن خانه‌ها و آواره شدن مردم، گفت: «بسیاری از هم‌وطنان ما در این سرمای زمستان گرفتارند. توصیه ما به مسوولان این است که وظیفه‌شان را ادا و به آن‌ها رسیدگی کنند.»

مولوی عبدالحمید همچنین یادآور شد که به تازگی با مجروحان جمعه خونین زاهدان دیدار داشته است.

به گفته امام جمعه اهل سنت زاهدان در جمعه خونین، بیش از ۱۰۰ نفر کشته و ۳۰۰ نفر مجروح شده‌اند که «۱۵ نفر چشم‌شان کور و برخی قطع نخاع شده‌اند و شماری از مجروحان هم پایشان را از دست داده‌اند».

اسماعیل‌زهی بار دیگر بر خواست مجروحان و خانواده کشته‌شدگان جمعه خونین مبنی بر رسیدگی به پرونده و مجازات عاملان و آمران این کشتار تاکید کرد.

او در پایان سخنانش تداوم فضای امنیتی در زاهدان را موجب لطمه خوردن اقتصاد شهر دانست و به مسوولان توصیه کرد تا فضا را عادی کنند؛ چرا که تا امروز خود مردم از امنیت شهر حراست کرده‌اند.

در هفته‌های گذشته فضایی امنیتی و نظامی بر شهر زاهدان حاکم بوده و نیروهای حکومتی ده‌ها شهروند را بازداشت یا احظار کرده‌اند.