نخست‌وزیر بریتانیا: تهدیدکنندگان نظم جهانی نباید موفق شوند
نشست اولویت‌های حقوق بشری با حضور تحلیل‌گران، نهادها و فعالان حقوق بشر روز شنبه، ۲۹ بهمن در اسلو برگزار شد. «از امروز تا گذار به سمت دموکراسی در ایران» موضوع اصلی این نشست است و در آن چگونگی گذار از جمهوری اسلامی با کم‌ترین میزان از موارد نقض حقوق بشر بررسی می‌شود.
موضوع پنل اول «اولویت‌های حقوق بشری کنونی» است که محمود امیری مقدم، هاشم احمدزاده، نازنین انصاری و عمار ملکی در آن سخنرانی می‌کنند.
در پنل دوم با موضوع «اولویت‌های حقوق بشری دوران گذار» نیز پیام اخوان، فرنگیس بیات، منیره شیرانی و حسین خلیفه سخنرانی دارند.
این دومین نشست با این موضوع است که از سوی سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ برپا شده و قرار است در ماه‌های آینده دو جلسه دیگر هم داشته باشد.
سال گذشته بخش اول این نشست با بهره‌گیری از تجربه دیگر کشورها از جمله لهستان و آفریقای جنوبی برگزار شد.
امسال اما با توجه به شرایط موجود و خیزش انقلابی ایرانیان، جلسه تنها به زبان فارسی برگزار می‌شود و مسائل مذهبی و ملی را بررسی می‌کند.
اینکه مسائل حقوق بشری بعد از روی کار آمدن حکومت جدید چگونه خواهد بود، چگونه رفتن جمهوری اسلامی از ساختار سیاسی ایران و تامین حقوق اقشار مختلف مردم حین و پس از آن، از مواردی است که در این نشست مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
به گفته برگزارکنندگان، در نشست کنونی تنها تحلیل‌گران و اساتید فعال در حوزه حقوق بشر حضور دارند اما در جلسه آتی، صرفا از فعالان سیاسی، احزاب، گروه‌ها و چهره‌های شناسنامه‌دار برای سخنرانی دعوت می‌شود.
محمود امیری مقدم از سازمان حقوق بشر ایران نخستین سخنران نشست اسلو بود که بر راه‌اندازی مجموعه‌ای متشکل از حقوق‌دانان و وکلای ایرانی برای تدوین اساسنامه بر اساس قوانین بین‌المللی و اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثا‌ق‌نامه‌های الحاقی آن به‌عنوان قوه قضاییه دوران گذار تاکید کرد.
او با تاکید بر اینکه ائتلاف‌های سیاسی باید پایبندی خود را به حقوق بشر هم‌اکنون نشان دهند، گفت: «محترم شمردن حق ابراز عقیده مخالف می‌تواند گامی عملی در راستای نشان دادن این پایبندی باشد. چراکه حقوق بشر هم می‌تواند هدف باشد و هم شیوه و روش.»
مدیر سازمان حقوق بشر ایران یادآور شد: «نهادهای حقوق بشری باید در پروسه گذار و در قبال چشم‌پوشی از حقوق بشر، نقش فعال‌تری ایفا کنند.»
امیری مقدم با تاکید بر ضرورت هم‌بستگی اقشار مختلف، به جهت‌گیری‌های گوناگونی که در ایران وجود دارند اشاره کرد و گفت: «دشمن مشترک می‌تواند ما را به هم نزدیک کند اما بیشتر از آن، به رسمیت شناختن درد همدیگر است که می‌تواند ما را نزدیک کند؛ به خصوص در مورد کسانی که با ما هم عقیده نیستند. حتی اگر این درد، مشترک نباشد منشا مشترکی دارد و آن ظلمی است که جمهوری اسلامی بر همه ما روا داشته است؛ درد و غمی که از اولین روزهای انقلاب ۵۷ آغاز شد و تاکنون ادامه دارد.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «ما و همه مردم ایران می‌توانیم یکپارچه و متحد باشیم؛ همانطور که وقتی برای دادخواهی از مهسا، سارینا و خدانور متحد شدیم و هیچ کسی گرایش سیاسی آنها را جویا نشد.»
نازنین انصاری، روزنامه‌نگار هم در نشست اولویت‌های حقوق‌بشری در ایران گفت: «کثرت‌گرایی رسانه‌ها و حقایقی که در آنها گفته می‌شود می‌تواند باعث اعتمادزایی و ایجاد تفاهم و کمک به برقراری دیالوگ دموکراتیک شود.»
او با اشاره به اصولی که باید در دوران گذار از جمهوری اسلامی به آن پایبند بود، یادآوری کرد: «آزادی بیان و مطبوعات بر اساس قوانین بین‌المللی باید وجود داشته باشند.»
این روزنامه‌نگار خاطرنشان کرد: «تشکیل حکومت دموکراتیک بدون قبول و مشارکت مردم امکان‌پذیر نیست و این رسانه‌ها هستند که می‌توانند نوع این مشارکت را با فهم و اطلاعات دقیق در این گفتمان دموکراتیک ایجاد کنند.»
انصاری همچنین حصول «توسعه پایدار» را متکی بر جریان آزاد اطلاعات خواند.
او در بخشی دیگر از صحبت‌هایش به آمار شاخص‌های آزادی مطبوعات سازمان گزارشگران بدون مرز در سال ۲۰۲۲ اشاره کرد و گفت: «جمهوری‌اسلامی همچنان یکی از اصلی‌ترین کشورها در سرکوب روزنامه‌نگاران است.»
کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان به مناسبت تولد ۱۹ سالگی محمد بروغنی معترض محکوم به اعدام از وضعیت او ابراز نگرانی کرد.این کمیته نوشته: «نگرانی وجود دارد که با کاهش حساسیت عمومی به مساله زندانیان...قوه قضاییه روندهای قضایی ناعادلانه خود را در مورد این زندانیان به سرانجام برساند»
ابراهیم رئیسی در دیدار سفرای کشورهای اسلامی با خامنه‌ای گفت: «غربی‌ها تا دیروز مدعی دنبال کردن توافق بودند اما وقتی ناچار به پذیرش خواسته‌های به حق مردم ایران شدند، با آغاز اغتشاشات میز مذاکره را ترک کردند و با روی آوردن به آشوب، گفتند ادامه کار را در خیابان دنبال می‌کنیم.»
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، در سخنرانی در کنفرانس امنیتی مونیخ درباره وابستگی اروپا به حکومت‌های خودکامه به دلیل جنگ اوکراین هشدار داد و گفت که نباید اشتباه روسیه درباره چین تکرار شود.
در دومین روز از کنفرانس امنیتی مونیخ، شاهزاده رضا پهلوی، نازنین بنیادی و مسیح علی‌نژاد در پنلی به نام «زن، زندگی، آزادی» و تحولات ایران صحبت کردند. هانا نیومن، نماینده پارلمان اروپا و باب منندز، رییس کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا هم بر لزوم پایان مذاکره با جمهوری اسلامی گفتند.
شاهزاده رضا پهلوی روز شنبه ۲۹ بهمن در پنل «زن، زندگی، آزادی» این کنفرانس گفت: «مردم ایران متحد هستند و توقع‌شان از جامعه جهانی حمایت یکپارچه از آرمان‌های آنان است.»
شاهزاده رضا پهلوی: هزینه گذار برای مردم ایران به حداقل و سرعت را به حداکثر برسانیم
او با اظهار امیدواری به حمایت حداکثری از مردم ایران، موضوعاتی چون دسترسی به اینترنت و صندوق مالی از اعتصاب‌کنندگان را مهم خواند و گفت: «باید اطمینان حاصل کنیم که همه ما وظیفه خود را انجام دهیم و هزینه گذار برای مردم ایران را به حداقل و سرعت گذار را به حداکثر برسانیم.»
شاهزاده رضا پهلوی همچنین یادآور شد: «مهم‌ترین سوال همه ما، چگونگی پر کردن خلاء پس از سرنگونی جمهوری اسلامی است. برای چهار دهه کشورهای زیادی، خانه بسیاری از ایرانیان مهاجر شده‌اند. ایرانیانی که نقشی مهم در کشورهای شما به‌عنوان پزشک و مهندس و غیره ایفا کردند.»
او ادامه داد: «تصور کنید چطور این نیروهای متخصص از کشورهای دیگر سر درآوردند به‌جای اینکه در کشور خودشان باشند؟ چه چیزی مانع این می‌شود که به کشور خودشان برگردند؟ مقصر همه این‌ها جمهوری اسلامی است که آنها را تبعید کرده.»
او با تصویرسازی از آینده ایران آزاد پس از سرنگونی جمهوری اسلامی خطاب به نمایندگان اروپایی حاضر در جلسه گفت: «یک ایران متفاوت به همان اصولی از آزادی اعتقاد دارد که در کشورهای غربی پیاده می‌شود و فورا متحدانی این‌چنین هم در جهان خواهد داشت.»
ایران آینده، جهان را هم تغییر می‌دهد
شاهزاده رضا پهلوی ادامه داد: «بنابراین وقتی این رژیم تغییر کند، نه فقط بلافاصله مشکلاتی که ایجاد کرده محو می‌شود، بلکه مردمی هم که مثل شما هستند و می‌خواهند با شما همکاری کنند و به دنبال راه‌حلی برای مشکلاتی هستند که زندگی همه ما را تحت تاثیر قرار داده، در ایران مستقر خواهند شد و طرف صحبت شما می‌شوند.»
او در بخشی از سخنانش خاطرنشان کرد: «اولین قربانیان رژیم زنان بودند که پس از انقلاب فورا به شهروندان درجه دو تبدیل شدند.»
شاهزاده رضا پهلوی همچنین به مشکلات محیط‌زیستی و کمبود آب اشاره کرد و گفت: «ما باید بتوانیم با همسایگان به خصوص اسرائیل درباره آب همکاری کنیم. ایران آینده با همه این کشورها از جمله عربستان و اسرائیل کار خواهد کرد.»
به گفته شاهزاده رضا پهلوی، یک ایران متفاوت برای رسیدن به ثبات منطقه‌ای با همه کشورهای همسایه کار می‌کند چراکه این ثبات، کلید «توسعه اقتصادی و پاسخ به نیازها و نگرانی‌های انرژی در غرب» است.
او خاطرنشان کرد: «ایران آینده می‌تواند تامین کننده انرژی اروپا باشد تا شما در هر زمستان شاهد باج‌گیری روسیه نباشید.»
شاهزاده رضا پهلوی با تاکید بر اینکه «ایران آینده مثل شما فکر می‌کند و می‌خواهد با شما کار کند» خطاب به سیاستمداران کشورهای غربی گفت: «از ما با سرعت بیشتری حمایت کنید تا این وضعیت را در اسرع وقت حل کنیم و آینده‌ای دموکرات و سکولار برای ایران رقم بزنیم تا جهان تغییر کند. همانطور که این رژیم، جهان را متاسفانه در جهتی منفی تغییر داد.»
مسیح علی‌نژاد: کشتار، قتل و شکنجه در دی‌ان‌ای جمهوری اسلامی است
مسیح علی‌نژاد نیز در این پنل گفت: «خوشحالم که برای اولین بار دیکتاتورهایی را از ایران در کنفرانس امنیتی مونیخ نمی‌بینم و این کنفرانس از نمایندگان مردم دعوت کرده است.»
این روزنامه‌نگار و فعال سیاسی با خطاب قرار دادن حاضران در پنل، گفت: «نمی‌دانم چند زن در این‌جا هستند، اما می‌خواهم سوالی ساده از شما بپرسم؛ اگر شما آن کسی بودید که دولت‌تان می‌گفت باید موهایتان را بپوشانید، شلاق می‌خوردید، شکنجه می‌شدید و به شما تجاوز می‌کردند فقط به خاطر اینکه موهای خود را نپوشانده بودید، چه واکنشی نشان می‌دادید؟»
علی‌نژاد در پاسخ این سوال گفت: «{طبیعی است که} انقلاب می‌کردید! همان کاری که مردم ایران دارند می‌کنند.»
او ادامه داد: «اما خیلی روشن است که ما فقط علیه حجاب نمی‌جنگیم. همه می‌دانیم که حجاب اجباری یکی از ستون‌های اصلی این دیکتاتوری مذهبی است؛ حجاب برای جمهوری اسلامی مانند یک دیوار است که اگر فرو بریزد، حکومت هم فرو می‌ریزد.»
به گفته علی‌نژاد، برای همین هم زن‌ها شانه به شانه مردان می‌گویند «دیگر بس است، این قرن بیست و یکم است».
این روزنامه‌نگار و فعال سیاسی یادآور شد: «جمهوری اسلامی نه فقط زن‌های ایرانی را مجبور می‌کند که حجاب بر سر بگذارند، بلکه اگر سیاستمداران خارجی و زنانی از پارلمان اروپا به کشور زیبای ما بروند مجبورشان می‌کنند که موهایشان را بپوشانند و با زن‌ها به عنوان شهروند درجه دو رفتار می‌کنند.»
مسیح علی‌نژاد تاکید کرد: «کشتار، قتل و شکنجه در دی‌ان‌ای و ماهیت این رژیم است و برای همین می‌خواهیم سرنگونش کنیم.»
ایران بدون جمهوری اسلامی، بقیه جهان را هم امن می‌کند
این فعال سیاسی تصریح کرد: «وقتی مردم رژیم را متزلزل می‌کنند، کشورهای غربی نباید دست نمایندگان رژیم را بفشارند. وقت آن رسیده که در سمت درست تاریخ بایستید و با مردم ایران توافق کنید نه با رژیم.»
علی‌نژاد ادامه داد: «ایران بدون جمهوری اسلامی می‌تواند به امن شدن بقیه جهان کمک کند.»
علی‌نژاد در پاسخ به یک شهروند عراقی گفت: «ما در منطقه یک دشمن مشترک به نام جمهوری اسلامی داریم.»
او همچنین در بخشی از این پنل تصریح کرد: «اپوزیسیون داخل و خارج ایران با هم متحد هستند؛ با یک حس اتحاد از کردها، ترک‌ها، بلوچ‌ها، مردها، زن‌ها و ایرانیان خارج از کشور.»
غرب همان کاری را با خامنه‌ای بکند که با پوتین کرد
این فعال سیاسی و روزنامه‌نگار در بخشی از صحبت‌های خود یادآور شد که «سازمان مجاهدین خلق نماینده مردم ایران نیستند» و در ادامه گفت: «من تعجب می‌کنم که چرا در پارلمان‌های اروپایی و آمریکا از آنان استقبال می‌شود. ما دموکراسی سکولار می‌خواهیم.»
علی‌نژاد همچنین رو به سیاستمداران غربی گفت: «اگر پوتین را از ورزش‌های جهانی اخراج کردید باید همین رفتار را با خامنه‌ای هم بکنید.»
او یادآور شد: «پول و عواید برجام به پنجاه سازمان مذهبی در ایران می‌رسد که زیر نظر پسر خمینی و پسر خامنه‌ای هستند.»
نازنین بنیادی: برای ایران بدون جمهوری‌اسلامی آماده شوید
نازنین بنیادی هم در پنل «زن، زندگی، آزادی» تاکید کرد که زنان در جنبش اخیر نقش محوری داشتند و گفت: «اعتراضاتی زیادی در ایران شکل گرفته اما قابل مقایسه با این چند ماه اخیر نبوده؛ جرقه و نیروی محرکه این اعتراضات "زن‌ها" بودند و در ادامه مردم به خیابان‌ها آمدند، مخالفت‌شان را با رهبر جمهوری اسلامی اعلام و تصاویر و مجسمه‌های روح‌الله خمینی، علی خامنه‌ای و قاسم سلیمانی را نابود کردند.»
این بازیگر و فعال حقوق بشر به قتل حکومتی مهسا امینی در بازداشت اشاره کرد که پس از آن، زن‌ها به خیابان‌ها ریختند و در اعتراضاتی صلح‌آمیز روسری‌های خود را در هوا چرخاندند و موهایشان را کوتاه کردند و پس از آن، دانشجویان و دیگر اقشار مردم بسیار روشن شعار دادند که جمهوری اسلامی را نمی‌خواهند.
به گفته بنیادی، این موجی واگیردار بود که مردم را درگیر کرد و اکنون ایرانیان خواستار «برابری زن و مرد، آزادی و دستیابی به دیگر آزادی‌های حقوق بشری» هستند.
او یادآوری کرد که هر وقت زنان نقش رهبری در انقلاب داشته باشند، امکان موفقیت آن بیشتر خواهد بود و خطاب به حاضران در کنفرانس مونیخ گفت: «برای ایران بدون جمهوری‌اسلامی آماده شوید.»
خودکامه‌ها با هم متحدند در حالی که کشورهای دموکراتیک یکپارچه نیستند
او در بخشی از این نشست تاکید کرد: «تامین مالی جمهوری اسلامی به معنای تامین مالی سرکوب است.»
بنیادی در ادامه با اشاره به تحریم‌ها علیه آفریقای جنوبی گفت: «مردم ایران خواستار منزوی کردن جمهوری اسلامی هستند. خودکامه‌ها با هم متحد هستند در حالی که کشورهای دموکراتیک یکپارچه نیستند.»
این فعال حقوق بشر با تاکید بر خواسته ایرانیان از غرب، گفت: «شما به مردم ایران اجازه دهید تا آینده خود را تعیین کنند و تصمیم بگیرند، این چیزی است که ما می‌خواهیم.»
سناتور منندز: اشتباه جنبش سبز را تکرار نکنیم
سناتور باب منندز، رییس کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا هم در این پنل بر تفاوت خیزش انقلابی مردم ایران با دوره‌های قبلی اعتراضات تاکید کرد و گفت این تفاوت از رهبری جنبش توسط زن‌ها نشات می‌گیرد.
او با تاکید بر اینکه «جامعه جهانی باید از اعتراضات مردم حمایت کند»، خیزش مردم ایران را یک «فرصت تعیین کننده» خواند و گفت: «فرآیند کنونی یک فرصت برای جهان است، ما فرصت جنبش سبز را از دست دادیم و نباید دوباره این اشتباه را تکرار کنیم.»
برداشتن تحریم‌ها کمک به مردم ایران نیست
منندز احیای برجام را «بدتر از برجام قبل» خواند و گفت: «ما باید منطقه را به لحاظ نظامی برای دفاع آماده کنیم که به ایران یک پیام روشن بفرستد.»
رییس کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا یادآور شد: «برداشتن تحریم‌ها کمک به مردم ایران نیست. حتی وقتی که سیل پول در نتیجه برجام به ایران سرازیر شد، کیفیت زندگی مردم ایران بهتر نشد و پول را به نهادهای آیت‌الله‌ها و نیروهای نیابتی در منطقه سرازیر کردند.»
او با تاکید بر اینکه اروپایی‌ها باید برای تحریم جمهوری‌اسلامی که مردم خودش را می‌کشد به ما ملحق شوند، یادآور شد: «باید تلاش‌های جدی برای پاسخگو کردن رژیم درباره بازداشت و اعدام مردم انجام دهیم.»
هانا نیومن: برجام یک پوسته میان‌تهی است
هانا نیومن، نماینده آلمان در پارلمان اروپا هم در پنل «زن، زندگی، آزادی» در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «اعتراضات نشان داد که رژیم جمهوری اسلامی چگونه وحشیانه با شهروندان خود برخورد می‌کند.»
او در ادامه یادآور شد: «ما در اتحادیه اروپا می‌گوییم این رژیم، نماینده ایران نیست اما نمایندگان لهستان و اوکراین در ایران، دست رئیسی را فشردند.»
نیومن برجام را «یک پوسته میان‌تهی» خواند و با اشاره به اینکه ایران سال گذشته دو بار از میز مذاکره کنار رفت، گفت: «تا زمانی که رژیم جمهوری اسلامی مردم خود را می‌کشد، نباید به میز مذاکره برجام بازگردیم.»
نیومن در پاسخ به سوالاتی که در این کنفرانس مطرح شد هم گفت: «امیدواری وجود دارد اما هر کسی باید وظیفه خود را ایفا کند. شاید سال بعد نمایندگی ایران در کنفرانس مونیخ را افرادی که اکنون در زندان هستند، داشته باشند.»
موضوع اصلی این کنفرانس که عصر روز جمعه به صورت رسمی افتتاح شد حمله نظامی روسیه به اوکراین است اما خیزش مردم ایران هم از محورهای مهم مورد بحث در کنفرانس خواهد بود.
برای نخستین بار است که سخنگویان جنبش دموکراسی‌خواهی ایران به جای نمایندگان جمهوری اسلامی در این کنفرانس حضور دارند.
در گزارشی که پیش از این مرتبط با کنفرانس امسال منتشر شد، از جمهوری اسلامی به‌عنوان یک تهدید اتمی و قابل توجه برای کشورهای غربی یاد شده است.
این گزارش همچنین به مساله خیزش انقلابی مردم ایران و جنبش‌های اعتراضی در چین هم اشاره داشت.
به عقیده برگزارکنندگان نشست، این اعتراضات نشان می‌دهند که حکومت‌های اقتدارگرا نمی‌توانند برای همیشه پایدار بمانند و سیطره خود را بر مردم حفظ کنند.
