آنتونی دلون، بازیگر فرانسوی: اعدام معترضان ایرانی در بیتفاوتی جامعه جهانی اتفاق افتاد



سازمان عفو بینالملل در بیانیهای از جامعه جهانی خواست فورا اعدام معترضان در ایران را «به شدیدترین وجه ممکن» محکوم کند. این سازمان تاکید کرد مقامات جمهوری اسلامی باید بفهمند جهان با تشدید استفاده از مجازات اعدام بهعنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی شهروندان، کنار نخواهد آمد.
دیانا الطحاوی، معاون امور خاورمیانه و شمال آفریقای سازمان عفو بینالملل اعدام مجید کاظمی، صالح میرهاشمی و سعید یعقوبی، سه معترض شکنجه شده را در پی محاکمهای «به شدت ناعادلانه» دانست که «هیچ شباهتی به روندهای قضایی معنادار» نداشته است.
او با اشاره به «اعدام وحشتناک» این سه معترض یادآور شد که آنها در فاصله کوتاهی پس از دستگیری به اعدام محکوم شدند: «آنها تنها چند هفته پس از خوردن مهر تایید دیوان عالی کشور بر این احکام ناعادلانه که در فقدان شواهد کافی صادر شده بود اعدام شدند؛ با این که ادعاهایی جدی درباره شکنجه شدنشان وجود داشت.»
این مقام سازمان عفو بینالملل سرعت قتل این سه معترض را نشاندهنده «بیتوجهی آشکار مقامات ایرانی به حق زندگی و یک محاکمه عادلانه» دانست و گفت: «این اعدامها از سوی مقامات ایرانی طراحی شدهاند تا پیامی قوی به جهان و مردم ایران ارسال کنند مبنی بر این که برای سرکوب و مجازات مخالفان خود از هیچ کاری دست نخواهند کشید.»
خانم الطحاوی در ادامه تاکید کرد: «در غیاب یک واکنش قدرتمند جهانی، مقامات حکومت از مصونیت خود در برابر مجازات و عواقب کشندهای که برای مردم ایران دارد، بیوقفه لذت میبرند.»
او خواستار واکنش فوری دولتها به این اعدامها شد و گفت که جامعه جهانی باید این اقدام را به «شدیدترین وجه ممکن» از طریق بیانیهها و رفتارهای عمومی خود محکوم کند؛ هر چند که همین محکومیت هم در مواجهه با «توسل بیامان مقامات ایرانی به مجازات اعدام» کافی نیست.
معاون امور خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بینالملل هشدار داد: «مردم در ایران فرصت تجمل را ندارند. آنها با سرعتی وحشتناک تحت عنوان اعدامهای قضایی از حق زندگی محروم میشوند.»
این بیانیه در ادامه از همه دولتها خواست تا اصل صلاحیت قضایی جهانی را علیه همه مقامات حکومت ایران اعمال کنند چرا که بر اساس قوانین بینالمللی شواهد کافی مبنی بر مسوولیت کیفری در شکنجه معترضان و سایر جنایات وجود دارد.
الطحاوی در پایان تاکید کرد حکومت ایران باید بدون هیچ تردیدی بفهمد که «جهان با تشدید استفاده از مجازات اعدام بهعنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی کنار نخواهد آمد».
پیش از این بیانیه هم خانم الطحاوی در پیامی ویدیویی، ضمن تسلیت به خانوادههای سه معترض اعدام شده در اصفهان، گفته بود با وجود این جنایات شرمآور و استفاده از مجازات مرگ، جامعه جهانی برای متوقف کردن ماشین قتل جمهوریاسلامی و این مجازات غیرانسانی، «به اندازه کافی» اقدام نکرده است.
مجید کاظمی، سعید یعقوبی و صالح میرهاشمی در حالی سحرگاه روز جمعه ۲۹ اردیبهشت اعدام شدند که به گفته منابع آگاه، در دوره بازجویی تحت شکنجه قرار گرفته و مجبور به اظهاراتی مجرمانه شدند. اظهاراتی که مبنای تشکیل پرونده جنایی علیه آنها قرار گرفت.
بر اساس گزارش عفو بینالملل با استناد به گفته این منابع، بازجویان مجید کاظمی را به شکل وارونه آویزان کرده و فیلمی از شکنجه برادرش را به او نشان دادند مبنی بر این که او را نیز بازداشت کردهاند.
بازجوها همچنین دستکم برای ۱۵ بار، کاظمی را روی صندلی برده و با انداختن طناب دور گردنش، در معرض اعدامهای ساختگی قرار دادند تا در آخرین لحظه او را پایین بکشند.
در روزهای منتهی به محاکمه نیز، نیروهای حکومتی او را تهدید کردند که اگر اتهاماتش را نپذیرد و «اعتراف» نکند، برادرانش را خواهند کشت.
مجید کاظمی در پیامی صوتی از داخل زندان دستگرد از بیگناهی خود و شکنجه و اعترافگیری اجباری تحت زور و فشار گفته بود.
روز ۲۰ اردیبهشت اعلام شد که احکام اعدام مجید کاظمی، سعید یعقوبی و صالح میرهاشمی با وجود نقض در شواهد، نقض آیین دادرسی و ادعاهای شکنجهای که هرگز بررسی نشدند، در دیوان عالی کشور تایید شده است.
این در حالی است که به گفته منابع آگاه، مقامات قبل از تصمیم دیوان عالی کشور چندین بار به خانوادههای این افراد گفته بودند به دلیل فقدان شواهد، عفو و آزاد خواهند شد.
پس از اعدام آنها در بامداد ۲۹ اردیبهشت، نیروهای امنیتی این شهروند را در سه مکان جداگانه و در فضایی کاملا امنیتی دفن کردند.

عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کردستان ایران، در واکنش به اعدام سه معترض اصفهانی نوشت: «حاکمیتی که برای بقای موجودیت ننگینش بین خود و مردم دریایی از خون جاری کرده و نفرین مادران داغدار را برای خود خریده، مطمئنا به پایان حیات رسیده است. کلید فتح این قلعه چیزی جز اتحاد نیست.»

روز شنبه ۳۰ اردیبهشت جمعی از دانشجویان دانشگاههای تربیت مدرس، تهران، بهشتی و زنجان با پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا، دست به تحصن زدند. دانشجویان در اعتراض به اجرای حکم اعدام سعید یعقوبی، صالح میرهاشمی و مجید کاظمی و دیگر احکام ظالمانه اعدام، در محوطه دانشگاههای خود تجمع کردند.
سحرگاه روز جمعه ۲۹ اردیبهشت خبر اعدام سه نفر از متهمان «خانه اصفهان» منتشر و ساعاتی بعد درباره فراخوانی برای تجمع دانشجویی در روز شنبه، با «پوشیدن لباس سیاه» اطلاعرسانی شد.
در پاسخ به این فراخوان و در اعتراض به اعدام کاظمی، میرهاشمی و یعقوبی، دانشجویان دانشگاه «بهشتی» تهران لباسِ عزا بر تن و تجمعی اعتراضی برگزار کردند.

این تجمع در حالی در فضایی امنیتی شکل گرفت که به گفته شوراهای صنفی دانشجویان کشور، کمی قبلتر «پلیس فتا طی تماسی، اقدام به تهدید دستگیری یکی از دانشجویان» کرده بود.
به گفته این تشکل، تجمع از همان ابتدای شکلگیری با «برخورد فیزیکی حراست» و ضرب و شتم دانشجویان به دست این نیروها، به خشونت کشیده شد: «لباسِ چندین دانشجوی پسر در این برخوردها پاره شد و همچنین نیروهای حراست با دست به صورت دختران حملهور شدند تا ماسک آنان را به منظور شناسایی دربیاورند.»
کانال تلگرام شوراهای صنفی دانشجویان کشور همچنین گزارش داد طی این درگیری، رییس حراست دانشگاه با فریاد، سعی در تهدید دانشجویان به قصد پراکنده کردن آنان داشت اما دانشجویان فریاد «زن، زندگی، آزادی» سر دادند.
گزارشهای دیگر نیز از این دانشگاه حاکی است با وجود تلاش حراست برای سرکوب، تجمع دانشجویان معترض با سر دادن شعارهایی از جمله «مرگ بر دیکتاتور»، «این همه سال جنایت/ مرگ بر این ولایت» و «قسم به خون یاران/ ایستادهایم تا پایان» ادامه پیدا کرد.
در دانشگاه «تهران» نیز دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا با پوشیدن لباس سیاه، در اعتراض به اعدام مجید کاظمی، صالح میرهاشمی و سعید یعقوبی تحصن کردند.
همزمان، شماری از دانشجویان این دانشگاه نیز در اعتراض به «احکام کمیتههای انضباطی و احضارهای فلهای» دست به تحصن مقابل اتاق معاونت کل دانشگاه و رییس کمیته انضباطی زدند.

تصاویر و گزارشهای منتشر شده از دانشگاه «تربیت مدرس» تهران نیز حاکی از تحصن دانشجویان در اعتراض به اعدام متهمان پرنده «خانه اصفهان» و اجرای احکام ظالمانه اعدام بود.

در دانشگاه «زنجان» نیز دانشجویان در اعتراض به فشارها و محدودیتهای جدید دانشگاه و اعلام همبستگی با خانواده اعدامشدگان، ضمن پوشیدن لباس سیاه تجمع کردند.
«دانشجو میمیرد ذلت نمیپذیرد»، «میگن بودجه ندارن بهجاش دیوار میسازن» و «دانشجو داد بزن حقت رو فریاد بزن» از جمله شعارهای دانشجویان معترضان بود.
روز جمعه گروهی از دانشجویان دانشگاه «امیرکبیر»، در فراخوانی از دانشجویان سراسر ایران خواستند روز ۳۰ اردیبهشت در «راستای همبستگی و اعلام انزجار از اعدام جوانان بیگناه خانه اصفهان» با لباس مشکی در دانشگاهها حاضر شوند.
صالح میرهاشمی، مجید کاظمی و سعید یعقوبی، سه نفر از متهمان پرونده موسوم به خانه اصفهان در حالی سحرگاه جمعه ۲۹ اردیبهشت اعدام شدند که در روزهای گذشته شمار زیادی از شهروندان، چهرههای فرهنگی، سیاسی و نهادهای حقوق بشری در داخل و خارج از ایران، خواهان توقف اجرای احکام آنان شده بودند.
جمهوری اسلامی مدعی است این سه تن در جریان حمله روز ۲۵ آبان سال گذشته در منطقه خانه اصفهان، سه «مدافع امنیت» را کشتهاند اما بارها اعلام شد که هیچ سند و مدرکی جز «اعترافات اجباری» آنان وجود ندارد.

سایت انتخاب خبر داد در لایحه «حمایت از فرهنگ حجاب»، مجازات زنان مشهور در زمینههایی مثل هنر و ورزش تشدید شده و اگر آنان «مرتکب جرم کشف حجاب شوند مجازات آنان حسب مورد یک درجه تشدید شده و نیز به محرومیت از فعالیت حرفهای به مدت سه ماه تا یک سال توسط مراجع مربوط محکوم میشوند».

علی خامنهای روز شنبه ۳۰ اردیبهشت در دیدار با مقامات وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گفت که نرمش قهرمانانه مدنظرش در توافق برجام در داخل و خارج «بد فهمیده شد». او همچنین از پذیرش توافق هستهای با عنوان «تقیه» یاد کرد.
رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با وزیر و مدیران ارشد وزارت امور خارجه و سفیران جمهوری اسلامی گفت: «ما در طول این سالها داشتیم مواردی را که دیپلماسی ما، تعبیر درست در قبالش همین تعبیر "التماسی" است، "دیپلماسی التماسی". ممکن است لحنمان هم التماسآمیز نبوده [باشد] اما باطن قضیه التماس بوده.»
علی خامنهای در ادامه گفت: «انعطاف یک جاهایی لازم است و بایستی انجام بگیرد. همان معنایی که ما در تقیه (پنهان کردن عقیده) معنا کردیم.»
او که سال ۹۴ امضای قرارداد برجام را مصداق «نرمش قهرمانانه» خوانده بود، در چرخشی کامل آن را مصداق تقیه خواند و گفت: «تقیه یعنی وقتی شما در یک جایی دارید حرکت میکنید، به یک صخرهای میرسید که از آن نمیتوانید عبور کنید. یک راهی پیدا کنید از کنار صخره و عبور کنید. انعطاف یعنی این. معنایش این نیست که ما از ادامه راه پرهیز و عقبنشینی کردیم. نه! به جنگ صخره نرفتیم. انعطاف پیدا کردیم، توانستیم راه دیگری را پیدا کنیم.»
کاربری در واکنش به این سخنان علی خامنهای که به شکلی «واضح» میگوید «در قضیه پذیرش توافق هستهای تقیه کردیم» نوشته است: «بعد طرف بدبخت، مفلوک و بیچاره غربی هنوز دنبال احیای برجامه! اونم موقعی که جمهوری اسلامی کمترین تهدیدی در داخل و خارج احساس نمیکنه.»
قرارداد برجام در ۲۳ تیر ماه سال ۹۴ در دولت حسن روحانی و البته با حمایت علی خامنهای که آن را «نرمش قهرمانانه» خواند به امضا رسید.
رهبر جمهوری اسلامی چند روز پس از این توافق هستهای که با پشت سر گذاشتن ۲۲ ماه جدال به نتیجه رسیده بود، در نماز عید فطر وعده «ادامه گردش صنعت هستهاى» را داد و معنای این توافق را «اقتدار ملت ایران» خواند.
در کمتر از یکسال اما عبارات «نرمش قهرمانانه» و «اقتدار» برای توصیف برجام در سخنان خامنهای جایشان را به «خسارت محض» دادند و او در سخنرانی نوروزی سال ۹۵ از قصد دولت روحانی برای ایجاد برجامهای دیگری در «قضایای منطقه، قانون اساسی کشور، برجام دو، سه، چهار و الی غیرذلک» انتقاد کرد.
خامنهای در حالی از عدم تعهد آمریکاییها به مفاد برجام و توافق هستهای گلایه کرد که تنها چند ماه پس از امضای این توافق، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دست به آزمایشهای موشکهایی زد که دستکم روی یکی از آنها به زبان عبری نوشته بود: «اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود.»
البته رهبر جمهوری اسلامی همان زمان تاکید کرد اجازه «نفوذ اقتصادی آمریکاییها» را به ایران نمیدهد و در نهایت با تداوم این موضعگیریهای حکومتی و دیگر مشکلات، توافق برجام بینتیجه ماند و سرانجام آمریکا در دوم اردیبهشت سال ۹۷ از آن خارج شد.