
حکومت جمهوری اسلامی در روز دوشنبه ۱۵ خرداد (پنجم ژوئن)، موضوع سخنرانیهای زیادی در کنفرانس سالانه جروزالم پست در نیویورک بود. این کنفرانس به نگرانی اسرائیل درباره پیشبرد برنامه هستهای جمهوری اسلامی و نگرانی از مذاکرات واشینگتن و تهران پرداخت.
در این کنفرانس، دولت جو بایدن کوشید تا پیام اطمینانبخشی به یهودیان و مخاطبان حامی اسرائیل بدهد و سخنرانی تندوتیزی درباره جمهوری اسلامی ایراد کرد.
دانا استرول، معاون وزارت دفاع آمریکا در امور خاورمیانه هم گفت که آمریکا اطمینان حاصل میکند در صورت نیاز به گزینه نظامی (در مقابل جمهوری اسلامی)، گزینهای بهروز و قابل اتکا داشته باشد.
این سخنگو افزود که دولت بایدن راه حل دیپلماتیک را ترجیح میدهد اما این راه حل (دیپلماتیک) باید به پشتوانه اراده و ظرفیت برای استفاده از زور، در صورت نیاز به آن، باشد.
ساعاتی پیش از ایراد این سخنرانی، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفت: «همانطور که رییسجمهوری ایالات متحده بهکرات مشخص کرده، "تمامی گزینهها روی میز است" تا اطمینان حاصل شود که ایران به سلاح هستهای دست پیدا نمیکند.»
اما وزارت خارجه آمریکا در صفحه توییتر این وزارتخانه، بر بخش دیگری از سخنرانی بلینکن تاکید کرد: «ما همچنان باور داریم دیپلماسی بهترین راه برای بازداشتن موثر، پایدار و قابل اتکای جمهوری اسلامی به منظور جلوگیری از دستیابی آن به سلاح هستهای است.»
پشت پرده چیست؟
با وجود تمام داد سخن دادنهای دولت بایدن درباره گزینه نظامی، به نظر میرسد داستان چیز دیگری است.
به نوشته جروزالم پست، ایالات متحده در حال حاضر و پس از اینکه دو طرف از توافق بر سر بازگشت به موافقتنامه برجام پیشین بازماندند، در حال مذاکره با ایران است تا به توافق هستهای موقتی دست یابد.
این توافق موقت به نقل از منبعی دیپلماتیک در اسرائیل (طی دو هفته گذشته) و همچنین گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد، برنامه هستهای جمهوری اسلامی را متوقف میکند اما با اورانیوم غنیسازیشده یا تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی کاری ندارد و با چنین توافقی، سود اقتصادی هم نصیب جمهوری اسلامی میشود.
به نقل از این منابع اسرائیلی، هدف دولت بایدن از این توافق موقت، جمع شدن خاطرش از سمت جمهوری اسلامی، تا برگزاری انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در نوامبر سال ۲۰۲۴ است.
اردان با ذکر این نکته که این راه و رسم بازدارندگی ایران نیست، گفت تصور همیشه بر این بوده که یک تهدید نظامی قابل اتکا، راه بازدارندگی رژیمی بیرحم و قانونشکن مثل جمهوری اسلامی است.

خبر توافق هستهای موقت، به هر حال برای اسرائیل خبر بدی است چون با چنین توافقی جمهوری اسلامی همچنان در آستانه تامین سلاح هستهای باقی میماند و میتواند وقتی مهلت چنین توافقی به سر میرسد، کار را از همان جایی که زمین مانده بود، از سر بگیرد.
اما زمان برای این تصمیم دولت بایدن از خود تصمیم هم بدتر است چون در اکتبر ۲۰۲۳ و طبق یکی از بندهای برجام، یک سری دیگر از تحریمها علیه جمهوری اسلامی برداشته میشود.
بنا بر آن بند، یکی از این تحریمها، محدودیت توسعه موشکهای بالیستیک قادر به حمل سلاح هستهای و ممنوعیت واردات و صادرات موشک، از جمله موشک و پهپاد دوربرد با برد ۳۰۰ کیلومتر یا بیشتر است.
در همان بازه اتحادیه اروپا هم باید تحریمهای باقیمانده بر برنامه هستهای ایران را بردارد.
تنها «اسنپبک» است که میتواند جلوی چنین بندی را بگیرد؛ یعنی اگر ایران مفاد توافق هستهای را نقض کند، هر یک از طرفین برجام میتواند تمامی تحریمهای اعمالشده بر جمهوری اسلامی پیش از دستیابی به برجام را بازگراند.
جمهوری اسلامی اکنون با فرستادن پهپاد به روسیه برای استفاده این کشور در جنگ اوکراین، قطعا مفاد برجام را نقض کرده است.
البته که جمهوری اسلامی در گذشته محدودیتها و ممنوعیتهای مرتبط با ساخت موشک بالیستیک را هم نقض کرده اما وقتی ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ کوشید به «اسنپبک» تحریمها متوسل شود، باقی طرفین برجام استدلال کردند چنین چیزی ممکن نیست چون آمریکاست که از برجام خارج شده.
حالا که جمهوری اسلامی به غنیسازی و انبار اورانیوم، بسیار فراتر از محدودیتهای برجام ادامه میدهد، ظاهرا همچنان راهی برای بازگرداندن تحریمها نیست.

اما با قرار گرفتن تهران در کنار مسکو و در برابر کییف، اروپا به موضع اسرائیل در برابر جمهوری اسلامی نزدیک شده و این خود فرصتی برای فرانسه یا بریتانیا به نظر میرسد تا «اسنپبک» را در شورای امنیت سازمان ملل فعال کنند. منتها اگر آمریکا به توافقی موقت با جمهوری اسلامی دست یابد، شانس اتفاق افتادن چنین اتفاقی بسیار کم خواهد شد.
گیلاد اردان گفت تنها تحریمهایی که از آنها سخن گفته میشود تحریمهایی هستند که به سلاح فرستادن جمهوری اسلامی به روسیه برای کشتن شهروندان اوکراینی مربوط میشوند و او نمیبیند هیچ تحریمی که درباره آنها حرف زده شود، به برنامه هستهای جمهوری اسلامی مرتبط باشد.
از زمان انتخاب جو بایدن به عنوان رییسجمهوری آمریکا، دولتهای اسرائیل که بر سر کار آمدهاند منتظر شنیدن این هستند که آیا گزینه نظامیای که بتوان روی آن حساب کرد در برابر جمهوری اسلامی وجود دارد یا نه؟
اگرچه نظر این دولتها در حرف تامین شده اما در عمل، سخنان تند و تیز دولت بایدن علیه جمهوری اسلامی پوششی برای مذاکرات پشت پرده با حکومت ایران است که در تضاد با درخواست اسرائیل برای مقابله با تهدید کنندگی هستهای تهران قرار دارد.

روزنامههای کیهان و ایران در مقالههایی به محمدجواد ظریف حمله کرده و نوشتند وزیر خارجه دولت حسن روحانی برای دفاع از عملکرد خود به «تحسین» قرارداد ترکمنچای پرداخته. ظریف اما در پاسخ، با تاکید بر تحریف سخنش از سوی این روزنامهها نوشت: «امان از سلطه سیاسیکاری حتی بر واژگان فارسی.»
روزنامه کیهان در مقالهای که روز سهشنبه ۱۶ خرداد منتشر کرد به یادداشت اینستاگرامی جواد ظریف پرداخت که در آن جمله معروف «خودمان انتخاب کردیم» را توضیح داده است.
وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی در یادداشت خود گفته برای پیشگیری از ترکمانچایها باید «انتخاب کنیم» که آرزوهایمان را در چارچوب امکانات دنبال کنیم.
کیهان اما با حمله به او، نوشت ظریف که سال ۹۷ از قیاس برجام با عهدنامه ننگین ترکمانچای از سوی منتقدان «برآشفته» بود، پنج سال بعد با این پیشفرض که «برجام در واگذاری امتیازات به دشمن شبیه آن قرارداد بوده» به «تحسین» ترکمانچای پرداخته تا «فجایع برجام را توجیه کند».
در این مقاله آمده است: «وزیر امور خارجه سابق در حالی برای دفاع از عملکرد خود بهطور ضمنی به تمجید از قرارداد نگین ترکمانچای روی آورده است که به موجب این قرارداد، ایالتهای ایروان و نخجوان و بخشهایی از تالش از خاک ایران جدا شد.»
روزنامه وابسته به رهبر جمهوری اسلامی همچنین نوشت ظریف و روحانی در دوره هشت ساله گذشته تمام همت خود را صرف «جلب اعتماد و رضایت آمریکا و اروپا» کردند و در آخر از دستاورد «تقریبا هیچ» در دولت باراک اوباما به «مزایای نزدیک به صفر» در دولت دونالد ترامپ رسیدند.
به گفته کیهان همچنین ظریف و روحانی با «خاماندیشی، ظرفیتهای کشور را هشت سال معطل کردند» و حالا ظریف به جای «عذرخواهی» زبان به «تحسین قرارداد ننگین ترکمانچای» گشوده است چرا که خود نیز با «دستفرمان ترکمانچای پای برجام را امضا کرده است».
روزنامه ایران هم روز سهشنبه در یادداشتی با عنوان «نه آقای ظریف! ما آرزواندیش نیستیم» نوشت ظریف هنوز در «عقده حقارت در برابر محبوبیت سردار [قاسم] سلیمانی دست و پا میزند» و در این یادداشت میخواهد «ما انتخاب کردیم» خود را «توجیه» کند اما در واقع آن را «تحریف» میکند.
در بخشی دیگر از این یادداشت آمده است: «ایده دولت اعتدال این بود که بیایید از آرزوهای خود دست بکشیم و به آنچه کدخدا برای ما پسندیده رضایت دهیم تا از مواهب و نعمتهای این دنیا برخوردار شویم. هشت سال مملکت برای این ایده به فنا رفت اما کدخدا همین که همه امتیازها را گرفت پشت پا زد به همه وعدهها.»
وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی در واکنش به این یادداشتها، در توییتر خود، بحثها و نقدها درباره نوشته کوتاه چند روز پیش خود را «امری مبارک» خواند ولی در ادامه اضافه کرد: «اما دیدنی است که چگونه کلمات "نکوهش" ترکمانچای و "جلوگیری" از ترکمانچایها به "توجیه"، "تحسین" و حتی "تقدیس" برگردانده شدهاند.»
ظریف در ادامه به کنایه نوشت: «امان از سلطه سیاسیکاری حتی بر واژگان فارسی.»
او روز ۱۳ خرداد در اینستاگرام خود یادداشتی کوتاه منتشر و در آن تاکید کرد که در ۷۵ سال برنامهریزی توسعه، منابع ملی نابود شده و توسعه نیز حاصل نشده، چون بیشتر برنامهها به جای «ترسیم مسیر جبران عقبماندگیها متناسب با امکانات و فرصتها، حدیث آرزومندی رهبران کشور» بودهاند.
ظریف مدعی شد جامعه از افرادی که برای کاستن گستره خسارات ناشی از حرکات آرزومندانه دست به اقدام میزنند، به عنوان «سازشکار» و حتی «خائن» یاد میکند.
او نوشت که برای پیشگیری از ترکمانچایها باید «انتخاب کنیم» آرزوهایمان را در چارچوب امکانات خود دنبال کنیم.

محمود واعظی، رییس دفتر حسن روحانی در زمان ریاست جمهوری، گزارشها درباره گم شدن فرشهای نفیس کاخ سعدآباد را «خبرسازی جعلی» خواند و مدعی شد انگیزه انتشار چنین گزارشهایی، «حذف همه رقبای احتمالی و یکدستسازی انتخابات» است.
واعظی در گفتوگویی با ایلنا که روز سهشنبه ۱۶ خرداد منتشر شد، گفت: «از ابتدای دولت یازدهم [دولت اول حسن روحانی] گزارشهایی درباره مفقود شدن چند تخته فرش در ساختمان حافظیه در فاصله سالهای ۹۰ تا ۹۲ دریافت شد.»
او افزود: «نهاد ریاستجمهوری نیز به عنوان مدعی، به وسیله بازرسی ویژه نهاد پیگیری کرد و حتی پرونده به اطلاع نهادهای نظارتی خارج از دولت هم رسید.»
رییس دفتر رییسجمهوری پیشین جمهوری اسلامی بدون ارائه جزییاتی این ادعا را مطرح کرد که: «پرونده فرشها در حال پیگیری بود. حتی برخی اخبار حکایت از آن داشت که به مرحله صدور رای نیز رسیده است.»
اما به عقیده واعظی «برخی خبرگزاریها با انتشار خبری مخدوش و مغشوش و با اتکا به شنیدهها و "منابع آگاه"، خبرسازیهایی را با هدف متهم کردن دولت قبل شروع کردند.»
این در حالی است که هنوز قوه قضاییه جمهوری اسلامی از وجود پروندههای قضایی در این زمینه خبر نداده است.
رییس دفتر روحانی در زمان دولت «تدبیر و امید»، گفت: «در این خبرسازیها با هدف منحرف کردن روند رسیدگی به پرونده، اتهامهایی علیه مقامات ارشد دولت روحانی و نزدیکانش مطرح شده که مستند به هیچ مدرک و شواهدی نیست بلکه یک خبرسازی جعلی است.»
پیشتر نیز خبرگزاری ایلنا اظهارات یک مقام آگاه را که نامش فاش نشده، منتشر کرد که او دولت محمود احمدینژاد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در پرونده گم شدن فرشهای نفیس کاخ سعدآباد متهم کرد.
این مقام آگاه که به نظر میرسید از اعضای دولت حسن روحانی بوده، گزارش داد که بر اساس نخستین گزارش درباره مفقود شدن فرشهای نفیس مجموعه کاخ سعدآباد که در سال ۱۳۹۹به نهاد ریاست جمهوری ارسال شد، «سابقه امر به دوره قبل از آغاز کار دولت یازدهم» میرسد.
او گفت: «نهاد ریاستجمهوری به محض دریافت نخستین گزارش در این باره در سال ۱۳۹۹ که سابقه امر را به دوره قبل از آغاز کار دولت یازدهم میرساند، رسیدگی لازم را انجام داده و موضوع را فورا به مراجع نظارتی و قضایی ارجاع داده است.»
در هفتههای اخیر، اولین بار خبرگزاری فارس از مفقود شدن ۴۸ فرش دستباف نفیس و گرانقیمت طی سالهای ۹۲ تا ۹۵ از ساختمان حافظیه سعدآباد خبر داد.
به دنبال آن، عزتالله ضرغامی، وزیر گردشگری و میراث فرهنگی، گفت: «اطلاعات ناپدید شدن فرشهای کاخ سعدآباد باید به نظر مردم برسد.»
ضرغامی روز دوم خرداد در جمع خبرنگاران درباره ماجرای مفقود شدن فرشهای کاخ سعدآباد (ساختمان حافظیه)، گفت: «این اتفاق مربوط به دورههای گذشته است و خود آن مجموعه در اختیار میراث فرهنگی نیست.»
او مدعی شد: «درباره فرشهای سعدآباد یک پروندهای مربوط به دورههای قبل دولت در سالهای ۹۵ - ۹۴ [است] که مربوط به این دوره نبوده اما دستور بررسی آن را دادهام. حراست بعد از صحبت با نهادهای مختلف، گزارش مقدماتی ارائه کرد که هنوز قابل استناد نیست.»
چندی پیش یک نامه محرمانه از سوی گروه هکری بلکریوارد به دست ایراناینترنشنال رسید که به دنبال هک سایت «دانشگاه امام صادق» به دست آمده بود و بر اساس آن، تعداد سکههای طلای مصادرهای این دانشگاه بعد از گذشت ۴۴ سال از انقلاب سال ۵۷ همچنان مشخص نیست.
بیاطلاعی از میزان اموال مصادره شده و در اختیار دانشگاه امام صادق در حالی است که سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی ادعا کرد محمدرضا شاه پهلوی تاجها و جواهرات سلطنتی را از ایران خارج کرده است.
پس از آن، شهبانو فرح پهلوی هشدار داد نسبت به سرقت جواهرات سلطنتی از بانک مرکزی به وسیله حکومت نگران است چون به گفته او، «میدانند ممکن است رژیم عوض شود» و میخواهند «این جواهرات را بردارند».

شوراهای صنفی دانشجویان کشور خبر داد که تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه علم و صنعت به دلیل آنچه «پوشش نامناسب» خوانده میشود به کمیته انضباطی احضار شدند. بنابراین خبر، این احضارها به کمیتهی انضباطی ختم نشده و تعدادی از دانشجویان از سوی روسای دانشکدههای این دانشگاه احضار شدند

شورای صنفی دانشجویان ایران از افزایش فشار بر دانشجویان دانشگاه علم و صنعت تهران و تلاش برای سرکوب آنان خبر داد. بر اساس اعلام این نهاد صنفی، تعداد زیادی از دانشجویان به دلیل آنچه «پوشش نامناسب» خوانده شده است، از سوی کمیته انضباطی یا حتی روسای دانشکدهها «احضار» شدهاند.
این تشکل صنفی شامگاه ۱۵ خرداد به نقل از دانشجویان علم و صنعت نوشت که تعداد زیادی از آنها به دلیل آنچه «پوشش نامناسب» خوانده میشود، از سوی کمیته انضباطی و تعدادی دیگر هم از سوی روسای دانشکدهها احضار شدهاند.
علاوه بر احضار، دانشجویان هنگام قدم زدن در محوطه دانشگاه نیز، هم از سوی «گشتهای حراست» و هر کسی «اعم از استاد و دانشجو» به بهانه پوشش مورد آزار و اذیت قرار میگیرند.
به گفته شورای صنفی دانشجویان ایران، «تجاوز به زیست دانشجویان تا خوابگاه» هم کشیده شده و به عنوان نمونه، یک دانشجو بهخاطر «سیگار کشیدن» از ورود به خوابگاه منع شده است.
در خوابگاههای دختران سختگیریهای پوشش شدت بیشتری دارد به طوری که تعدادی از دانشجویان به دلیل «تاخیر در بازگشت به خوابگاه در ساعت مقرر» به کمیته انضباطی احضار شدهاند.
افزایش سرکوب دانشجویان علم و صنعت در شرایطی است که دانشگاه حق داشتن «نهاد شورای صنفی» را از چهار سال پیش تاکنون از دانشجویان گرفته و در مسیر تشکیل آن سنگانداری میکند.
بر همین اساس در سال جاری هم برخلاف آییننامه شوراهای صنفی دانشجویی و با وجود پیگیری دانشجویان برای انتخاباتی که میبایست در اردیبهشت برگزار شود، هیچ اقدامی انجام نشد.
به گفته شورای صنفی دانشجویان ایران، «مسوولان دانشگاه به خوبی میدانند وجود نمایندگان دانشجویی از اقدامات خودسرانه و ظالمانه آنان جلوگیری میکند».
همزمان با افزایش فشار و سرکوب دانشجویان اما ۱۱ تن از اساتید دانشگاه علم و صنعت هم به دلیل امضای بیانیهای در اعتراض به مسمومسازی سریالی مدارس و با شکایت رییس دانشگاه، به هیات انتظامی علم و صنعت احضار شدند.
این تشکل صنفی هفته گذشته نیز از احضار و سرکوب دانشجویان دانشگاه «بهشتی» پس از تجمع ۳۰ اردیبهشت خبر داده و گفته بود دانشجویی به نام محمدنوید بادامی بازداشت شده است.
بر اساس این گزارش، از اوایل خرداد سال جاری، شماری از دانشجویان به صورت تلفنی به دفتر پیگیری احضار شدهاند اما آنها پس از اینکه گفتهاند احضار تلفنی «غیرقانونی» است، از سوی نهادهای امنیتی تهدید شدهاند.
علاوه بر دانشگاههای علم و صنعت و بهشتی، فشار و تهدید علیه دانشجویان معترض دیگر دانشگاههای کشور هم ادامه دارد و در چند هفته گذشته، گزارشهایی درباره تعلیق، ممنوعالورودی و احضار دانشجویان منتشر شده است.
اقدام غیرقانونی حراست دانشگاه هنر در ممنوعالورود کردن ۴۰ نفر از دانشجویان دختر به این دانشگاه، احضار محمدمهدی وثوقیان، دانشجوی عضو شورای صنفی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به کمیته انضباطی به دلیل «داشتن موی بلند و انداختن گوشواره در خوابگاه»، صدور احکام تبعید و محرومیت از تحصیل برای هشت دانشجوی علوم پزشکی تبریز و ...، بخشی از اقدامات سرکوبگرانهای است که در هفتههای گذشته علیه دانشجویان انجام شده است.