در پی پایان ذخایر ارزی روپیه؛ ایران برای واردات از هند با مشکل مواجه است

پس از گزارش ایران اینترنشنال درباره غیبت طولانی‌مدنی رابرت مالی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه هشتم تیرماه در بیانیه‌ای گفت که این دیپلمات در «مرخصی» است.

متیو میلر افزود: «آبرام پیلی به عنوان نماینده ویژه در امور ایران خدمت و کار وزارتخانه را در این زمینه رهبری می‌کند.»

چند منبع آگاه به ایران اینترنشنال گفتند که رابرت مالی به دلایلی که هنوز مشخص نیست، تحت بازرسی قرار دارد و یک منبع از دخیل بودن «اف‌بی‌آی»، اداره تحقیقات فدرال، در امر بازرسی و تحقیق از مالی، خبر داد.

ایران اینترنشنال مطلع شده است که رابرت مالی، برای مدت زیادی در دفتر خود حاضر نشده است. این غیبت طولانی، شایعاتی درباره احتمال «تخلفات اداری» از سوی او را مطرح کرده که ممکن است سلب دسترسی‌های امنیتی آقای مالی به اطلاعات حساس را در پی داشته باشد و ادامه ماموریت او را به عنوان معمار اصلی سیاست آمریکا در قبال ایران ناممکن کند.

یک منبع مطلع ضمن تایید اطلاعات رسیده به ایران اینترنشنال گفت مالی در هفته‌های گذشته در ساختمان وزارت خارجه حاضر نشده است. به گفته او، آقای مالی «کاملا ناپدید شده است. نه در جلسات شرکت می‌کند و نه تلفن جواب می‌دهد.»

با توجه به نقش اساسی مالی در تدوین سیاست آمریکا در قبال ایران، رفتن ناگهانی و طولانی مدت او سوالات زیادی را به‌وجود آورد.

ایران اینترنشنال اوایل روز جمعه از وزارت خارجه آمریکا درباره نوع مرخصی او و دسترسی‌های امنیتی‌اش سوال کرد که در پاسخ، وزارت خارجه از طریق ایمیل پاسخ داد: «وزارت خارجه آمریکا، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران و تیم او همچنان به نقش اصلی خود در تدوین و اجرای سیاست آمریکا نسبت به ایران ادامه می‌دهند.»

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پیگیری‌های بعدی ایران اینترنشنال نیز از اظهارنظر درباره این موضوع خودداری کرد و پرسش‌ها در مورد احتمال تخلفات‌ اداری، دلایل غیبت رابرت مالی و پیامدهای این غیبت را بی‌پاسخ گذاشت.

یک منبع آگاه دیگر به ایران اینترنشنال تأیید کرد که رابرت مالی در مذاکراتی که اوایل ماه مه با طرف‌های ایرانی در عمان برگزار شد، حضور نداشته و به جای او، هماهنگ‌کننده خاورمیانه کاخ سفید، برت مک‌گورک، ریاست هیات نمایندگی آمریکا را بر عهده داشت.

غیبت مالی از مذاکرات عمان به این معنی است که کاخ سفید و شورای امنیت ملی آمریکا، هدایت گفت‌وگوها با ایران را بر عهده گرفته‌اند و رابرت مالی از جریان مذاکرات کنار گذاشته شده است.

جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، با هدف احیای برجام، رابرت مالی را به عنوان فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران نصب کرده بود.

رابرت مالی در طول سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، تلاش‌های خود را بر متقاعد کردن رهبران ایران برای بازگشت به محدودیت‌های اعمال شده هسته‌ای در برجام متمرکز کرد. با این حال، مذاکره کنندگان ایرانی حتی حاضر به ملاقات حضوری با او نشدند.

در طول دوره خدمت آقای مالی، دولت بایدن در عمل به اجرای تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران پایان داد. صادرات روزانه نفت ایران در سال ۲۰۱۹ و نیمه اول سال ۲۰۲۰ به سختی به ۲۵۰ هزار بشکه نفت در روز می‌رسید، اما امروز این صادرات به یک و نیم میلیون بشکه در روز رسیده است.براساس منابع ایران‌اینترنشنال، رابرت مالی قبل از مرخصی غیرمنتظره خود، در تلاش برای آزاد کردن زندانیان دوتابعیتی از ایران بود. به گفته این منابع، او قصد داشت پس از آزادی این زندانیان از سمت خود کناره‌گیری کند.

از صبح روز پنج‌شنبه هشتم تیر ماه، دسترسی به گوگل در برخی دیتاسنترها با مشکل روبه‌رو شده است. این در حالی است که در روزها و هفته‌های گذشته هم اختلالات مشابهی در دسترسی به این سرویس در کنار دیگر سرویس‌ها مانند موتور جست‌وجوی «بینگ» و «گیت‌هاب» گزارش شده بود.

روز جمعه دوم تیر ماه نیز شبکه اینترنت ایران اختلال شدیدی را تجربه کرد. مقامات رسمی ساعاتی بعد از این رویداد، اختلال یاد شده را به قطع یکی از ورودی‌های اینترنت کشور در مرز ارمنستان نسبت دادند.

داده‌های گردآوری شده از سوی مجموعه IODA وابسته به موسسه فن‌آوری جورجیا که بر کیفیت دسترسی به اینترنت در کشورهای جهان نظارت می‌کند نیز از اختلالات و قطعی‌های مکرر و بازه‌ای در برخی شهرهای ایران حکایت دارد.

زاهدان از جمله شهرهایی است که در ماه‌های گذشته شاهد بیشترین قطع و اختلال در دسترسی به شبکه جهانی اینترنت بوده است.

کیفیت نامطلوب دسترسی به شبکه به ویژگی بارز اینترنت در ایران بدل شده است. با این حال مقامات وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات وجود اختلال در دسترسی به اینترنت را مکررا رد کرده‌اند.

عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات در روزهای گذشته با حضور در نمایشگاه الکامپ بار دیگر از کیفیت و سرعت دسترسی به اینترنت دفاع کرد و گفت پهنای باند تامین‌ شده برای اینترنت کشور سه برابر نیاز مردم است.

او صبح امروز نیز در گفت‌وگو با خبرنگاران بر بهبود شرایط اینترنت در ایران تاکید کرد.

زارع‌پور در حالی همگان را به آمار ارائه شده در سایت «اسپید تست» ارجاع می‌دهد که این وب‌سایت پایه سرعت شبکه را بر اساس دسترسی به سرورهای داخلی محاسبه می‌کند نه بر اساس دسترسی واقعی به اینترنت.

با وجود این ایران در زمینه اینترنت ثابت در بین ۱۸۱ کشور در جایگاه ۱۴۶ قرار دارد؛ پایین‌تر از کشورهای آنگولا، تانزانیا، سنگال، عراق و ونزوئلا.

هم‌زمان با دفاع تمام‌قد وزیر ارتباطات از سرعت و کیفیت آنچه او «اینترنت» می‌نامد، ابراهیم رئیسی روز ششم تیر ماه دستور داد تا علت کندی اینترنت که به گلایه مکرر مردم تبدیل شده است به وسیله کارگروهی متشکل از مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات بررسی شود.

رئیسی اسفند ماه سال گذشته نیز دستور مشابهی به همین کارگروه برای پیگیری وضعیت اینترنت داده بود. دستوری که خروجی گزارش آن هرگز منتشر نشد.

مجتبی توانگر، نماینده مجلس شورای اسلامی در واکنش به دستور تازه رییس‌جمهوری در حساب توییتر خود نوشت: «خوب است این بار گزارش نهایی حاوی داده‌ها و شواهد کمی و کیفی برای اطلاع مردم منتشر شود.»

بعید است کیفیت نامطلوب اینترنت که با تشدید روزافزون فیلترینگ گره خورده است تا زمان تغییر نگاه کلان جمهوری اسلامی در خصوص این ابزار تغییر کند.

سیاست فعلی نظام اعمال محدودیت حداکثری بر بستر اینترنت و ارائه دسترسی طبقاتی به برخی خواص و افراد تایید شده است. رویه‌ای که در نهایت میلیون‌ها شهروند عادی را از حق طبیعی خود در این زمینه محروم کرده و خواهد کرد.

دفتر نخست‌وزیری اسرائیل روز پنجشنبه هشتم تیرماه یک فایل ویدیویی را منتشر کرد که در آن یوسف شهبازی عباسعلی‌لو به دست‌ داشتن در برنامه‌ریزی حملاتی علیه اهداف اسرائیلی اعتراف می‌کند و چگونگی تلاش برای تیراندازی و کشتن یک بازرگان اسرائیلی را با جزئیات کامل شرح می‌دهد.

او در مدت اقامت خود در قبرس با دستیاران و راهنمایان ایرانی، پاکستانی و محلی برای تهیه سلاح در ارتباط بوده است.

موساد هدف حمله شهبازی را «یک بازرگان اسرائیلی» در جزیره کوچکی در قبرس خواند و اعلام کرد که او برای این حمله از مقام‌های ارشد اطلاعات سپاه پاسداران اسلحه و همچنین دستورالعمل‌هایی دریافت کرده است.

رسانه‌های قبرس روز یکشنبه چهارم تیرماه از خنثی شدن طرح یک حمله تروریستی علیه شهروندان اسرائیل در این جزیره توسط نیروهای سپاه پاسداران خبر داده بودند.

بر اساس گزارش‌ این رسانه‌ها، عاملان این حمله با هماهنگی سرویس‌های اطلاعاتی قبرس، آمریکا و اسرائیل در عملیات نیروهای اطلاعاتی دستگیر شدند، اما آن‌ها نتوانستند مظنون اصلی سازماندهی این حمله را دستگیر کنند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از گزارش‌ها مبنی‌بر خنثی شدن حمله تروریستی جمهوری اسلامی در خاک قبرس علیه اهداف اسرائیلی استقبال کرد.

او گفت: «اسرائیل به روش‌های مختلفی در همه جا برای حفاظت از یهودیان و اسرائیلی‌ها فعالیت می‌کند و به تلاش برای کوبیدن تروریسم ایران، بزرگ‌ترین صادر‌کننده تروریسم در جهان، در هر جایی که بخواهد سر برآورد ادامه خواهد داد.»

کانال ۱۲اسرائیل نیز روز دوشنبه اعلام کرده بود که نیروهای امنیتی قبرس هفت شهروند پاکستانی را که از سوی سپاه برای انجام حملاتی به خدمت گرفته شده بودند در روزهای اخیر بازداشت کردند.

این گروه به نمایندگی از کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا، کشورهای درگیر این پرونده، روز پنج‌شنبه هشتم تیر اعلام کرد که هیچ توافقی بین این گروه و جمهوری اسلامی انجام نشده است.

این گروه تاکید کرد که کشورهای درگیر در پرونده تلاش جمعی را دنبال می‌کنند تا اطمینان یابند جمهوری اسلامی در قبال سرنگون کردن این هواپیما پاسخگو خواهد بود.

هم‌زمان ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا اعلام کرد: «وقت تمام است. همان‌طور که به خانواده‌های قربانیان قول داده بودیم، ایران را به دلیل سرنگونی هواپیمای اوکراینی به دیوان بین‌المللی دادگستری می‌بریم.»

او افزود: «ما با هم به دنبال شفافیت، پاسخگویی و عدالتی خواهیم بود که خانواده‌ها مستحق آن هستند. مصونیت از مجازات مطرح نیست.»

کمی پیشتر حامد اسماعیلیون، از اعضای خانواده‌های قربانیان هواپیمای اوکراینی و سخنگوی پیشین انجمن این خانواده‌ها، در توییتی به اتمام فرصت جمهوری اسلامی برای حل اختلاف با چهار کشور درباره «جنایت» شلیک به هواپیمای اوکراینی و شکایت آن‌ها از ایران به دادگاه لاهه اشاره کرد.

او نوشت: «شکایتی که دولت ایران اکنون از کانادا کرده تلاش برای انحراف افکار عمومی و به محاق بردن پرونده هواپیماست.»

اسماعیلیون ادامه داد: «در حالی‌که چهار کشور برای بردن جمهوری اسلامی به دیوان بین‌المللی دادگستری آماده می‌شوند مشخص شد جمهوری اسلامی دو روز پیش به بهانه‌ای دیگر از کانادا به این دیوان شکایت برده است. استیصال جمهوری اسلامی از همین حالا هویداست.»

اسماعیلیون در توییتی دیگر نوشت: «ما نمایندگان انجمن پرواز (اوکراینی) به همراه وکلا، تبعات حقوقی این شکایت و راه دردناک و پر پیچ و خم این کارزار سه سال و نیمه را در روز پنجم ژوییه و در برنامه‌ای آنلاین شرح خواهیم داد.»

در شکایت کتبی جمهوری اسلامی علیه کانادا آمده است که کانادا نباید به دادگاه‌های خود اجازه دهد احکام خارجی در پرونده‌های تروریسم مرتبط با ایران را به رسمیت بشناسند و حق تصرف اموال ایران را برای اجرای چنین احکامی ندارد.

در ماه می سال ۲۰۲۱، دادگاه انتاریو بر اساس شکایتی که در بهمن ماه سال ۱۳۹۸ از سوی مهرزاد زارعی، شاهین مقدم و علی گرجی، از خانواده‌های قربانیان اقامه شده بود، حکمی را صادر کرد که سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه را اقدامی عامدانه و تروریستی قلمداد کرد.

این دادگاه علی خامنه‌ای و چند نفر از سران ارشد جمهوری اسلامی از جمله علی شمخانی، حسین سلامی، محمد باقری و امیرعلی حاجی زاده را به عنوان عاملان اصلی این حمله محکوم کرد.

دادگاه عالی انتاریو همچنین طی حکمی که در دی ماه گذشته صادر شد رای به پرداخت ۱۰۷ میلیون دلار غرامت به‌علاوه سود، به خانواده شش تن از کشته‌شدگان هواپیمای مسافربری اوکراینی داد.

پرواز پی‌اس-۷۵۲ هواپیمایی اوکراین اینترنشنال، بامداد چهارشنبه ۱۸ دی ماه سال ۹۸ دقایقی پس از پرواز هدف موشک‌های سپاه پاسداران قرار گرفت و همه ۱۷۶ سرنشین آن همراه با یک جنین کشته شدند.

جمهوری اسلامی دلیل سرنگونی این هواپیمای مسافربری را خطای انسانی عنوان کرده و تاکنون از دادن پاسخ به سوال‌ها و ابهام‌های دادخواهان پرونده و کشورهایی که شهروندانشان با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران کشته شدند، خودداری کرده‌ است.