در پی قطع برق و انرژی صادراتی برای نیروگاه‌های عراق از سوی ایران طی چند روز گذشته و از سرگیری دوری از اعتراضات مردمی علیه دولت بغداد به دلیل این مساله، محمد‌کاظم آل‌صادق، سفیر جمهوری اسلامی در بغداد، آمریکا را مسوول «سیاسی کردن مساله برق در عراق» دانست.
محمد‌کاظم آل‌صادق روز سه‌شنبه ۲۰ تیر در توییتی به بحران بی‌برقی در عراق اشاره کرد و نوشت: «صدای عراقی‌ها درآمده است. آن‌ها خواستار سیاسی نکردن موضوع برق از سوی آمریکا هستند و اینکه همزمان با افزایش دمای هوا از آن‌ها به عنوان اهرمی علیه ملت‌ها استفاده نشود.»
این ادعا در شرایطی مطرح می‌شود که برخی ناظران در عراق، قطع برق را در هماهنگی میان دولت خود با جمهوری اسلامی می‌دانند تا ایران بتوانند به این ترتیب، بدهی‌هایش را سریع‌تر دریافت کند.
روز یک‌شنبه ائتلاف «چارچوب هماهنگی» در عراق تحت حمایت جمهوری اسلامی، با صدور بیانیه‌ای در واکنش به بحران برق در این کشور از دولت «محمد شیاع السودانی» خواست در پرداخت بدهی گازی و برقی ایران سریعا اقدام کند.
این ائتلاف همچنین خواهان گفت‌وگوی دولت با طرف آمریکایی برای «آزادسازی پول‌های بلوکه شده [ایران] در یک بانک عراقی» شد که برای پرداخت بدهی به ایران بابت واردات گاز اختصاص یافته است.
از سوی دیگر متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوال شبکه خبری کُردی روداو درباره فشار دولت عراق بر آمریکا برای آزادسازی اموال جمهوری اسلامی گفت که نمی‌خواهد وارد «مذاکرات دیپلماتیک محرمانه» شود.
میلر در این نشست خبری به موضع آمریکا نسبت به مطالبه چارچوب هماهنگی برای ارتباط با دولت آمریکا و اجبار این کشور به پرداخت فوری بدهی‌ها بابت واردات گاز از ایران بدون هیچ گونه تاخیر یا تعویق هم اشاره کرد.
به گفته او، وزارت امور خارجه ایالات متحده از سال ۲۰۱۸ و در پی رایزنی با کنگره، معافیت‌هایی را برای بغداد صادر کرد که اجازه می‌دهد عراق از ایران گاز وارد کند اما پول آن را به صورت مستقیم به ایران منتقل نمی‌کند.
بر این اساس بدهی‌ها به ایران در حساب بانکی محدودی قرار داده می‌شود تا جمهوری اسلامی به واسطه آن بتواند کالاهایی خارج از تحریم مانند مواد غذایی و دارو را دریافت کند.
تنش‌ها درباره پرداخت بدهی‌های ایران در حالی است که زیاد علی فاضل، وزیر برق عراق، به تازگی اعلام کرد این وزارت‌خانه «به صورت کامل» بدهی‌های ایران را پرداخت کرده است اما مسایل مرتبط با «بانک تجارت به دلیل تحریم‌های آمریکا» مانع تحویل اموال می‌شود.
او همچنین اشاره کرد که طی روز‌های گذشته مذاکرات عمیقی با ایران در خصوص تامین گاز صورت گرفته است.
وزارت برق عراق به تازگی خبر داده بود که تهران بدون اطلاع قبلی اقدام به کاهش صادرات انرژی و قطع برق کرده است.
در پاسخ اما محمدرضا جولایی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران مدعی شد صادرات گاز به عراق قطع نشده و کاهش پنج تا ۱۰ میلیون مترمکعب در روز صادرات بهعلت «نقص فنی در شبکه غرب کشور» است.
خبرگزاری رویترز اواخر خرداد امسال به نقل از یک مقام ارشد وزارت امور خارجه عراق گزارش داد این کشور پس از دریافت موافقت آمریکا، حدود ۲/۷۶ میلیارد دلار بدهی خود را بابت خرید گاز و برق از ایران، به این کشور پرداخت خواهد کرد.
این مقام آگاه که نامش فاش نشد روز ۲۰ خرداد به رویترز گفت که وزیر امور خارجه عراق پس از دیدار با آنتونی بلینکن، همتای آمریکایی خود در حاشیه کنفرانس اخیر ریاض، این موافقت آمریکا را به دست آورده است.
عراق به دلیل چندین دهه درگیری و جنگ و همچنین اعمال تحریم‌های بینالمللی علیه این کشور، در زمینه تامین انرژی به ایران وابسته است.
با این حال تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت و گاز ایران، پرداخت پول به جمهوری اسلامی را از سوی عراق بابت این خریدها با مشکل مواجه کرده و این مساله به یکی از مسایل مورد اختلاف میان تهران و بغداد تبدیل شده است به طوری که در سالهای اخیر جمهوری اسلامی بارها جریان گاز را به تلافی این بدهی‌ها قطع کرده است.
اسفند ماه گذشته نامههایی محرمانه از وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی به دست ایران‌اینترنشنال رسید که نه تنها نشان دادند بانک تجارت عراق چه سختگیریهایی را درباره برداشت از پول مسدود شده ایران اعمال کرده است که از ناهماهنگیها در این زمینه در دولت ابراهیم رئیسی نیز پرده برداشت.
بر اساس سندی شامل چندین نامه محرمانه جدید وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، تجارت بانک عراق حاضر به انجام تراکنشهای میلیاردی مورد درخواست طرف ایرانی برای جمهوری اسلامی نشده و فقط در موارد بشردوستانه و در مقادیر کوچک حاضر به آزادسازی منابع ایران، آن هم با سختگیریهای شدید و با نظارت کامل وزارت خزانهداری آمریکا شده است.