رییس سازمان بسیج مستضعفان: غیر از فرزندآوری و ازدواج آسان بحران دیگری در ایران نداریم

گروهی از زنان روز ۲۱ مرداد مقابل ساختمان اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان‌ شرقی در تبریز تجمع کردند.

معترضان در این تجمع شعارهایی چون «دریاچه ارومیه تشنه است» و «سدها را بشکنید، دریاچه ارومیه را پُر کنید» سر دادند.

خالد پیرزاده، زندانی سیاسی سابق هم روز شنبه با انتشار ویدیویی از خود در کنار دریاچه ارومیه که اکنون خشک شده و تنها توده‌هایی از نمک بر بستر آن باقی مانده، گفت: «این میراث جمهوری اسلامی برای آیندگان است؛ برهوت، بیابان، کویر نمک.»

او با اشاره به تصویر پشت سر خود تاکید کرد که: اینجا دریاچه ارومیه است؛ یا بهتر است بگویم «بود».

پیرزاده خشک شدن دریاچه ارومیه را «دستاورد یک نظام فرسوده و نالایق» خواند و گفت: «این سرنوشت مشترک سایر منابع طبیعی ایران عزیزمان هم هست؛ رود کارون، زاینده‌رود، تالاب هامون، تالاب گاوخونی، میانکاله، هورالعظیم و ...»

این فعال سیاسی مشروطه‌خواه ادامه داد: «ایران برای همه ما ایرانیان است؛ فارغ از هر قومیت، زبان و گرایش دینی. ما همه یک ملت هستیم. من از استان خوزستان آمده‌ام و قلبم برای دریاچه ارومیه می‌تپد، ایران وطن من است و قلبم برای جای‌جای این میهن می‌تپد. دیگر وقت خوابیدن نیست. بیدار شوید مردم.»

اعتراض‌ها به خشک شدن دریاچه ارومیه و نگرانی درباره تبعات آن مانند طوفان‌های نمکی در شرایطی است که مقام‌های جمهوری اسلامی این اتفاق را «امری عادی» در جهان خوانده و در مورد احیای دریاچه به امیدواری برای «بارش باران در پاییز» بسنده کردند.

علی سلاجقه، رییس سازمان محیط زیست، روز پنج‌شنبه با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه اظهار امیدواری کرد در پاییز با «بارش خوب» وضعیت دریاچه ارومیه تغییر کند: «البته مدیریت آب‌های بارشی و موجود، یکی از اولویت‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه است.»

رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم یک روز قبل از آن نگرانی عمومی درباره خشک شدن دریاچه ارومیه را «جریان‌سازی» و «سوژه‌ای برای شکستن اقتدار جمهوری اسلامی و زیر سوال بردن توانمندی مسوولان کشور» توصیف کرد.

او با ادعای اینکه «در ۸٠۰ سال گذشته در دنیا چندین دریاچه مثل دریاچه ارومیه خشک شدند و تغییرات اقلیمی خاص ایران نیست»، این بحران زیست‌محیطی را اتفاقی عادی خواند.

روز پنج‌شنبه ۱۲ مرداد تصویری جدید از این دریاچه منتشر شد که حاکی از گسترده‌تر شدن شوره‌زار و خشک شدن تمامی بخش‌های آبی آن (به تقریب) بود.

خبرآنلاین هم روز ۱۳ مرداد در گزارشی نوشت با اینکه نگرانی‌های عمومی درباره وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه شدت گرفته است اما طی هفت ماه اخیر جز «چند واکنش جزیی و جلسه»، حرکتی از سوی مسوولان استان آذربایجان‌ غربی برای «رسیدگی به وضعیت اسفناک نگین آبی آذربایجان» انجام نگرفته است.

این وب‌سایت خبری دی ماه سال گذشته گزارشی از «حذف ارائه آمار وضعیت دریاچه ارومیه از دستگاه‌های دولتی» منتشر کرد و درباره وضعیت بحرانی آن هشدار داد.

سلمان ذاکر، نماینده ارومیه در مجلس هم هفته گذشته هشدار داد با خشک شدن دریاچه ارومیه حیات قریب به پنج میلیون نفر «به خطر افتاده و دچار بیماری‌های تنفسی می‌شوند.»

او در ادامه تصریح کرد که تبعات خشکی این دریاچه نه تنها شهرها و استان‌های همجوار با آن را درگیر می‌کند، بلکه کشورهای همسایه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

روزنامه اعتماد اواخر تیر ماه امسال نتایج گزارش «طرح تحقیقاتی دریاچه ارومیه با همکاری مرکز سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف» را منتشر کرد که نشان می‌داد تراز و حجم دریاچه به کمترین اعداد در ۶۰ سال گذشته رسیده است؛ یعنی حتی پایین‌تر از روزهایی که عملا اعلام شده ‌بود این دریاچه در حال مرگ است.

کاهش ۰/۹۷ میلیارد متر مکعبی حجم آب دریاچه ارومیه در یک‌ سال گذشته و کاهش چشم‌گیر تراز آب که اکنون از سوی مسوولان هم تایید شده، به گفته اعتماد باعث شده است «خبر بحران و فاجعه در راه» به بدنه دولت هم برسد.

انتشار این اخبار هشدار دهنده در حالی‌ است که در رویه‌ای تازه، مسوولان ستاد احیای دریاچه و همچنین وزارت نیرو، دیگر اطلاعات و آمار مرتبط با دریاچه را منتشر نمی‌کنند یا اینکه روند انتشار اطلاعات مداوم و پیوسته نیست.

مجتبی ذوالجودی، معاون محیط‌ زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌ زیست اوایل مرداد به خبرگزاری ایلنا گفته بود تبخیر سطحی دریاچه از خرداد ماه و با گرم شدن هوا شدت گرفته است.

او پیش‌بینی کرده بود با ادامه این روند، تراز دریاچه ارومیه در ماه‌های آتی کاهش یابد.

عیسی کلانتری، رییس پیشین سازمان محیط زیست که در دولت دوازدهم ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه را هم بر عهده داشت نیز یک ماه پیش در این زمینه به روزنامه اعتماد گفته بود: «اگر این روند خشک‌ شدن دریاچه ادامه پیدا کند، در شهریور تنها باتلاقی بر جای دریاچه به جای خواهد ماند.»

به گفته او، خالی از سکنه‌ شدن کلان‌شهر تبریز و ده‌ها شهر و روستای اطراف این دریاچه، تنها بخشی از نتایج این بحران زیست‌محیطی است.

دریاچه ارومیه اما تنها بخش از محیط‌ زیست ایران نیست که با بحران خشکسالی و سوءمدیریت دست و پنجه نرم می‌کند و بسیاری از تالاب‌ها در ایران از جمله تالاب گاوخونی، به پایان عمر خود نزدیک شده‌اند.

همتی در واکنش خود این سوال را مطرح کرد: «الان باید خوشحال باشیم که با مجوز آمریکا از منابع خود برای غذا و دارو استفاده خواهیم کرد؟ ‏این نوعی خنثی‌سازی تحریم‌هاست؟»

رییس کل اسبق بانک مرکزی در توییت خود با اشاره تلویحی به منتفع نشدن ایران از بابت تحریم‌ها، نوشت: «طی دو سال، هر دو ماه، از شش میلیارد و جمعا از ۷۲ میلیارد دلار درآمد نفتی محروم شده‌ایم.»

از سوی دیگر اما به گفته او در پنج سال گذشته از میزان ارزش منابع بلوکه شده ایران نزد بانک‌های کره‌جنوبی حدود ۱۵ درصد، معادل یک میلیارد دلار از دست رفته است.

بررسی‌های ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهند ارزش وون کره‌جنوبی در برابر دلار آمریکا در پنج سال گذشته ۱۴/۶ درصد کاهش یافته است.

از آنجا که پول‌های صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی ایران به کره‌‌جنوبی طی این سال‌ها به پول ملی این کشور نگاه‌داری می‌شده، این کاهش ارزش برابری وون در برابر دلار ارزش این منابع را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

علاوه بر این موارد، هم‌زمان با انتشار خبر آغاز انتقال دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی به حساب‌هایی در کشور قطر، نرخ دلار در بازار آزاد کاهش یافت و شاخص‌ بورس تهران افت کرد.

قیمت دلار در بازار آزاد تهران ظهر شنبه ۲۱ مرداد با حدود یک هزار تومان کاهش نسبت به آخرین روز کاری هفته گذشته، در محدوده ۴۸ هزار و ۶۰۰ تا ۴۸ هزار و ۶۵۰ تومان داد و ستد می‌شد.

شاخص کل بورس تهران نیز با افت بیش از ۴۷ هزار واحدی، معادل ۲.۳ درصد از ارزش خود را از دست داد و یک بار دیگر به سطحی پایین‌تر از دو میلیون واحد سقوط کرد.