حدود یک ماه پس از اعلام احتمال انحلال قریب‌الوقوع سازمان نهضت سوادآموزی بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه، رسانه‌های داخلی آمار جدیدی از نرخ بی‌سوادی در ایران منتشر کردند که اعداد مطرح شده در آن، نسبت به آمارهای قبلی بیشتر است.
وب‌سایت اکوایران روز دوشنبه ۱۳ شهریور گزارش داد که بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده، میزان بی‌سوادی در سال ۱۴۰۰، برابر با ۱۲ درصد جمعیت ایران بوده است.
نرخ بی‌سوادی در ایران اما در همه استان‌ها به یک اندازه نیست و بر اساس این گزارش، به عنوان نمونه از هر ۱۰۰ نفر که ساکن استان تهران هستند، حدود بین شش تا هفت نفرشان بی‌سواد هستند اما نرخ بی‌سوادی در استان کردستان حدودا سه برابر نرخ بی‌سوادی در استان تهران است.
همچنین بی‌سوادی تنها در چهار استان ایران تک رقمی است و در ۱۰ استان نرخ بی‌سوادی بیش از ۱۵ درصد است.
این آمارهای جدید در حالی است که در روزهای گذشته، یوسف نوری، وزیر سابق آموزش و پرورش با استناد به نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ گفته بود هشت میلیون و ۷۹۵ هزار فرد «بی‌سواد مطلق» در کشور وجود دارد.
افزایش آمار بی‌سوادی در ایران در حالی است که کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی به تازگی از انحلال سازمان نهضت سوادآموزی در آینده نزدیک خبر داده است.
علاوه بر آمارهای بی‌سوادی، به ویژه پس از شیوع کرونا، تعداد بازماندگان از تحصیل در ایران نیز افزایش یافته است.
مرداد سال گذشته، اصغر باقرزاده، معاون وزارت آموزش و پرورش، از شناسایی ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در کشور خبر داد.
رابطه مستقیم بی‌سوادی با فقر
اکوایران اضافه کرد که بر اساس بررسی‌های این رسانه، «یک همبستگی منفی» میان سطح درآمد استان‌ها و نرخ بی‌سوادیشان برقرار است و هر استانی که تعداد بی‌سواد بیشتری داشته باشد، درآمد کمتری دارد.
محاسبات این رسانه نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰ بین متوسط درآمد هر فرد در پردرآمدترین استان کشور با کم‌درآمدترین استان، بالغ بر ۸۸ میلیون تومان اختلاف وجود داشته است.
اکوایران نوشت که یک خانواده شهری در استان تهران به عنوان برخوردارترین استان کشور، به طور متوسط سالانه نزدیک به ۱۶۰ میلیون تومان درآمد داشته اما همین رقم برای استان کرمان در حدود ۷۰ میلیون تومان بوده است.
به این ترتیب درآمد متوسط پردرآمدترین استان کشور در سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۱۲۵ درصد بیشتر از درآمد فقیرترین استان کشور بوده است.
اکوایران نوشت که «البته در این میان استان‌هایی وجود دارند که وضعیت درآمدی‌شان با وضعیت آموزش و سوادشان اصلا همخوان نیست».
برای نمونه، استان سمنان سومین استان کشور از نظر نرخ باسوادی است اما همین استان در قعر جدول درآمدی قرار دارد.
