روزنامه واشینگتن‌پست گزارش داد آمریکا با قطر به توافق رسیده تا دسترسی جمهوری اسلامی به شش میلیارد دلار پول آزادشده در توافق تبادل زندانیان که به قطر منتقل شده بود، متوقف شود. با این حال، بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرد به این منابع دسترسی دارد.
بر اساس گزارش واشینگتن‌پست که روز پنجشنبه ۲۰ مهر منتشر شده، دو منبع آگاه گفته‌اند معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا این موضوع را به اعضای دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا اطلاع داده است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز روز پنجشنبه در نشست خبری در تلآویو بار دیگر گفت که هیچ بخشی از ۶ میلیارد دلار پول آزادشده ایران در قطر خرج نشده و جمهوری اسلامی به آن دست نیافته است. او افزود: «ما نظارت دقیقی بر این وجوه داریم و حق مسدود کردن آنها را حفظ کرده‌ایم.»
با این حال، بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرد که ۱۰ میلیارد دلار منابع ارزی ایران در عراق و ۶ میلیارد دلار در قطر در دسترس بانک مرکزی قرار گرفته است.
کمی پیش از این خبر، خبرنگار ارشد شبکه سی‌بی‌اس نیوز هم از «تفاهم بی‌سر و صدای» آمریکا و قطر در این زمینه خبر داده بود.
در همین حال، شبکه فاکس‌نیوز گزارش کرد که بیش از ۱۰۰ عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا به رهبری آگوست فلوگر، عضو دیگر این مجلس، در حال ارائه لایحه‌ای هستند که در پی حملات حماس به اسرائیل، ۶ میلیارد دارایی آزاد شده ایران را دوباره مسدود می‌کند.
این تصمیم پس از افزایش فشار اعضای کنگره به دولت بایدن برای تشدید سیاست‌های مقابله با جمهوری اسلامی به دلیل حمایتش از حمله حماس به اسرائیل اتخاد شده است. مقام‌های ارشد دولت بایدن تاکنون گفته‌اند فعلا هیچ مدرکی دال بر دخالت مستقیم جمهوری اسلامی در حمله اخیر حماس در دست ندارند.
تعدادی از اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا مستقیما از دولت آمریکا خواسته بودند تا در واکنش به حمله حماس، دسترسی ایران را به شش میلیارد دلار متوقف کند.
این پول از درآمدهای مسدودشده تهران از فروش نفت بود که در پی تحریم‌های بین‌المللی دسترسی حکومت ایران به آن متوقف شده بود.
در آخرین اقدامات برای اخذ این تصمیم میچ مک‌کانل و تام کاتن، دو سناتور جمهوری‌خواه آمریکا، طرحی را تهیه کردند که خواستار مسدود شدن دوباره شش میلیارد دلار پول آزاد شده جمهوری اسلامی در ازای تبادل زندانیان با آمریکا شده بود.
در میان دموکرات‌ها نیز جان تستر و جو منشن، دو سناتور این حزب، در بیانیه‌هایی جداگانه از دولت بایدن خواستند با توجه به حمله‌های حماس علیه اسرائیل، شش میلیارد دلار پول آزادشده ایران در ازای تبادل زندانیان را دوباره مسدود کند.
منتقدان سیاست‌های دولت بایدن در داخل و خارج این کشور بارها اشاره کردند که پولهای آزادشده برای ایران صرف حمایت از اقدامات نظامی حکومت این کشور در منطقه از جمله حمله فعلی حماس به اسرائیل میشود.
روز دوشنبه کوین مککارتی، رییس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا گفت سیاست بایدن در مماشات با ایران باید به پایان برسد. او افزود: «سیاست او فقط تروریستها را جسور کرده و دادن شش میلیارد دلار به ایران فقط به این امر کمک می‌کند. دلارهای آزادشده باید امروز دوباره مسدود شوند.»
دون بیکن، عضو جمهوری‌خواه کنگره آمریکا هم از دیگر مقام‌های این کشور بود که در واکنش به حمله حماس به اسرائیل و حمایت ایران از آن، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حماس با تسلیحات ایران تامین میشود. ما هرگز نباید یک دلار به ایران بدهیم، چه رسد به شش میلیارد دلاری که دولت بایدن اخیرا برای آزاد کردن گروگانها پرداخت کرد.»
پیشتر، ابراهیم رئیسی گفته بود که ایران در هر بخشی که بخواهد از این پول استفاده خواهد کرد.
در واکنش به فشارها درباره آزادسازی این پولها، مقام‌های دولت بایدن از جمله آنتونی بلینکن، وزیر خارجه گفتند که ارتباطی بین آزادسازی این پول و حمله حماس به اسرائیل وجود ندارد. آنها چندینبار تاکید کرده بودند که دولت آمریکا بر نحوه هزینهکرد این پول از سوی ایران نظارت خواهند کرد تا در مصارف «بشردوستانه» استفاده شود.
روز دوشنبه ۲۷ شهریور وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد مبادله پنج زندانی ایرانی در برابر پنج زندانی آمریکایی انجام شده است. همان روز قطر به ایران و آمریکا اطلاع داده بود که حدود شش میلیارد دلار پول آزاد شده ایران از سوئیس به قطر منتقل شده است.
مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی از جمله و روسای سه قوه و همچنین فرماندهان ارشد نظامی در روزهای اخیر و پس از حمله حماس، به صراحت از آن حمایت کردند. با این وجود، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۱۸ مهر با عقبنشینی از مواضع پیشین، نقش تهران در حملات مرگبار شبهنظامیان حماس علیه اسرائیل را تکذیب کرد. اظهارات او تنها ساعاتی پس از هشدار آمریکا به جمهوری اسلامی مبنی بر دخالت نکردن در جنگ حماس و اسرائیل مطرح شدند.
رهبر جمهوری اسلامی در مراسم مشترک دانشآموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح، تهاجم حماس به اسرائیل را به یک «زلزله ویرانگر» تشبیه کرد و گفت که اسرائیل «هم از لحاظ نظامی هم از لحاظ اطلاعاتی، یک شکست غیر قابل ترمیم» خورده است.