ضرب‌وشتم و بازداشت مادر دادخواه هواپیمای اوکراینی در خاکسپاری آرمیتا گراوند
رضا خندان، همسر نسرین ستوده، به ایران اینترنشنال گفت که این فعال حقوق بشر در جریان مراسم خاکسپاری آرمیتا گراوند در بهشت زهرا بازداشت شده است. به گفته خندان، نسرین ستوده به همراه سایر افراد بازداشت شده به بازداشتگاهی در منطقه شهرری منتقل شده است.
فریدون عزیزی، مقام دانشگاه پزشکی بهشتی، گفت: «چاقی، دیابت، چربی خون، بیماری های تیروئید و پوکی استخوان از شایعترین بیماری‌های حوزه غدد و متابولیسم در ایران است.» او افزود: «۶۰ درصد افراد بالای ۲۰ سال در کشور مبتلا به اضافه وزن و چاقی هستند که این عدد در تهران ۷۰ درصد است.»
ابراهیم رئیسی در گفت‌وگو با شبکه الجزیره درباره حمله حماس به اسرائیل گفت که «جمهوری اسلامی حمایت از گروه‌های مقاومت را وظیفه خود می‌داند، اما همانطور که پیشتر اشاره شد گروه‌های مقاومت در تشخیص، تصمیم و اقدام خود مستقل هستند.»
نسرین ستوده و نرگس محمدی در پیام‌های جداگانه به «قتل حکومتی» آرمیتا گراوند واکنش نشان دادند. همزمان زهرا رهنورد در پیامی به حکومت هشدار داد که به «جنگ تن به تن با زنان و دختران» ایران پایان دهد.
زهرا رهنورد، استاد پیشین دانشگاه الزهرا که همراه با همسر خود، میرحسین موسوی همچنان در حصر خانگی است، روز یکشنبه در پیامی نوشت: «حاکمان ایران، متوهمانه، تثبیت قدرت خود را در گرو چند وجب پارچه و یک قانون مَن‌درآوردی به‌نام "حجاب اجباری" خلاصه می‌بینند.»
او با اشاره به توجیه‌های حکومت درباره جان باختن دختران مخالف حجاب اجباری افزود: «دخترکان معصومی چون کشته‌شدگان جنبش مهسا و اینک در ادامه آن نوجوان دانش‌آموز آرمیتا گراوند را به قربانی در مسلخ معبد خودکامگی می‌کشند و هر بار هم مرگ دخترکان را به گردن فیزیولوژی و سنکوپ و بیماری زمینه‌ای یا خودکشی آنها می‌اندازند.»
رهنورد نوشت: «به حاکمان هشدار می‌دهم جنگ تن‌به‌تن با زنان و دختران سرزمین‌مان ایران را پایان دهید و قانون منحوس حجاب اجباری را از فهرست قوانین کشور حذف کنید و گرنه همچون ایام جاهلیتِ زنده به‌گور کردن دختران، داغ ننگ دختر کشی تا ابد، بر پیشانی حکومت‌تان باقی خواهد ماند.»
نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر، در پیامی در فیسبوک نوشت: «باز هم قتل حکومتی دیگر، این بار آرمیتا گراوند، قتلی که هر ایرانی، کنار گوش خود آن را احساس می‌کند.»
او افزود: «ما دو دختر جوان‌مان را در مترو از دست داده‌ایم، اکنون می‌توانیم با حضور گسترده در متروها به حفاظت از جوانان‌مان بپردازیم. تا زمان محاکمه عادلانه عاملان و آمران این قتل‌های حکومتی فرابرسد.»
همزمان نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی و برنده جایزه صلح نوبل در پیامی از زندان، نوشت: «آرمیتای پر از شور زندگی ما را به خاطر موهای زیبایش که قصد نداشت با حجاب اجباری پنهانش کند، به گام مرگ فرستادند.»
محمدی همچنین به محدودیت‌های حکومت در زمینه اطلاع‌رسانی درباره وضعیت آرمیتا گراوند در بیمارستان اشاره کرد.
او جمهوری اسلامی را به «دغلکاری» در زمینه انتشار خبر جان باختن آرمیتا متهم کرد و نوشت: «خبر کشته شدن آرمیتا گراوند با مهندسی نهادهای امنیتی، زیر آوار پنهانکاری، فریبکاری و دروغ‌گویی حکومت "زن‌ستیز دینی استبدادی" در میان اخبار کشته‌شدگان جنگ در خاورمیانه، ناله‌ای در میان فریادهای گوشخراش بود.»
محمدی افزود: «آرمیتای ما با مظلومیتی بیش از مظلومیت دختران و پسران جان داده با تیر و گلوله جان داد. حکومت با چنگال‌های امنیتی آن چنان بر آن "جنایت" چنبره زد که "حقیقت" زیر تلی از تهدید و فریب دفن شد.»
این فعال حقوق بشر زندانی تاکید کرد: «وقتی "حقیقت" دفن می‌شود و مظلوم بی‌پناه، یارای فریاد زدن نه برای "عدالت‌جویی"، بلکه حتی فریاد "درد" ندارد، مرگ، کمترین "درد" و" رنج" بشر است. درد، به واقع دروغ، نیرنگ و فریب حکومت است.»
محمدی در پایان نوشت که «مرگ مظلومانه آرمیتا را هرگز فراموش نخواهم کرد و به پاس خونش "حجاب اجباری" را برنخواهم تابید.»
جعفر پناهی و محمد رسول‌اف، دو فیلمساز منتقد جمهوری اسلامی، نیز در پیام مشترکی نوشتند: «سوگوار و بهت‌زده اما امیدوار، به نوری که از ایستادگی و آزادگی دختران و زنان ایران به این سرزمین می‌تابد خیره شده‌ایم. به آرمیتا گراوند و همه کشته‌شدگان این‌راه درود می‌فرستیم.»
این دو کارگردان که پیشتر به دلایل سیاسی زندانی شده بودند، افزودند: «به فاطمه سپهری و هم‌بندان او در همه زندان‌های ایران درود می‌فرستیم. به روزنامه‌نگاران زن که بهای روایت حقیقت را در زندان می‌دهند درود می‌فرستیم. به زنان ممنوع از فعالیت شده سینمای ایران که شجاعانه بازیگران روایت راستین آزادگی و شرافت ماندند درود می‌فرستیم. به امید فردای روشن، به زنان ایران، به پویایی و تداوم «زن، زندگی،آزادی» درود می‌فرستیم.»
شعار علیه حکومت پس از جان باختن آرمیتا گراوند
آرمیتا گراوند، نوجوان ۱۶ ساله، روز ۹ مهر در ایستگاه متروی شهدای تهران بی‌هوش شد و به کما رفت. بر اساس برخی گزارش‌ها، این اتفاق به دلیل حمله یک زن چادری به او افتاد.
آرمیتا از آن زمان تا صبح روز شنبه ششم آبان، زیر نظر نهادهای امنیتی در بیمارستان نظامی فجر بستری و در کما بود.
ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت جمهوری اسلامی درباره علت مرگ آرمیتا نوشت: «پس از به ثمر ننشستن معالجات گسترده پزشکی و ۲۸ روز بستری در بخش مراقب‌های ویژه، به دلیل آسیب‌های مغزی وارده درگذشت.»
پس از انتشار خبر جان باختن آرمیتا، شهروندان در شامگاه شنبه ششم آبان‌ماه در شهرهای مختلف از جمله تهران، کرج و شیراز به شعاردهی علیه حکومت پرداختند.
ویدیوهای ارسال شده به ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد شهروندان در تهران در شهرک اکباتان، سعادت‌آباد و چیتگر در اعتراض به قتل حکومتی آرمیتا گراوند، از خانه‌ها شعار «مرگ بر دیکتاتور»، «می‌کشم، می‌کشم هر آنکه خواهرم کشت» و «مرگ بر حکومت بچه‌کش» سر دادند.
ویدیوی رسیده به ایران اینترنشنال همچنین از شعاردهی مردم در شیراز و کرج حکایت دارد.
واکنش نهادهای حقوق بشری و چهره‌های سیاسی ایرانی و بین‌المللی
آبرام پیلی، قائم مقام نماینده ویژه آمریکا در امور ایران ضمن ابراز همدردی با مرگ آرمیتا گراوند نوشت: «خشونت تحت حمایت دولت ایران علیه زنان و دختران برای بسیاری از خانواده‌ها در ایران و خارج از این کشور ویرانگر بوده است.»
ائتلاف همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ايران در بیانیه‌ای گفت: آرمیتا گرواند مانند مهسا، نیکا، حدیث، مینو، سارینا، حنانه، آیلار و بسیاری دیگر از دختران جوان، قربانی یک حکومت استبدادی مذهبی شد. بايد يک‌صدا عليه اعمال خشونت سازمان‌یافته و نفی کرامت انسانی زنان به اعتراض برخاست.
بیانیه ائتلاف سازمان‌ها و احزاب جمهوری‌خواه، با اشاره به اینکه آرمیتا گراوند در پی جنبش «زن، زندگی، آزادی» به دنبال اعتراض به تبعیض نهادینه شده علیه زنان در جمهوری اسلامی بود، تاکید کرد: ایران پس از قتل مهسا، دیگر ایران قبل از آن نیست.
این بیانیه با اشاره به ادامه فشارهای نهادهای امنیتی بر خانواده آرمیتا گراوند، از مردم ایران خواست این خانواده را تنها نگذارند و ترفندهای حکومت را برای جلوگیری از برگزاری تجمع و مراسم سوگواری برای آرمیتا، با شکست همراه کنند
ائتلاف همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ايران بر لزوم تشکیل کمیته مستقل تحقیق با حضور گزارشگر ویژه سازمان ملل برای بررسی پرونده جان باختن آرمیتا گرواند تاکید کرد و از نهادهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر خواست، همه تلاش خود را برای جلوگیری از تکرار چنین «فجایعی» به کار گیرند.
عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کردستان ایران درباره مرگ آرمیتا گراوند در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «نظامی که کودکان و نوجوانان خود را می‌کشد، آینده‌ای ندارد.»
حسین رونقی، فعال سیاسی در ایران، با انتشار تصویری از آرمیتا گراوند نوشت که «می‌گویند آرمیتا درگذشت! نه، او کشته شد، چراکه اینجا به مرگ طبیعی درگذشتن انسان‌ها، مدتهاست غیرطبیعی شده است.»
حامد اسماعیلیون در واکنش به خبر جان باختن آرمیتا گراوند نوشت که نام این «دختر زیبا و شجاع ایرانی هم به سیاهه طولانی قربانیان جمهوری اسلامی اضافه شد.» در این پیام آمده: «تردید نداریم روزی عوامل به قتل رساندن آرمیتا گراوند در دادگاهی بی‌طرف در ایران محاکمه خواهند شد.»
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در واکنش به مرگ آرمیتا گراوند نوشت: «او فقط ۱۶ سال داشت و هنوز یک زندگی در انتظار او بود؛ وحشیگری رژیم آینده را از او ربود. آینده ایران، جوانان و زنان آن است و این رژیم نمی‌تواند آزادی‌خواهی آنها را سرکوب کند.»
سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ اعلام کرد «روایت جمهوری اسلامی درباره مرگ آرمیتا گراوند را قابل قبول نمی‌داند».
این سازمان با توجه به روایت‌های شهروندی و سابقه جمهوری اسلامی در لاپوشانی جنایات مامورانش تاکید کرد آن‌چه برای آرمیتا روی داد یک «قتل حکومتی» بود.
کانون مدافعان حقوق بشر با اشاره به انتشار رسمی خبر مرگ آرمیتا گراوند نوشت: «بار دیگر مغزهای پوسیده باعث کشته شدن فرزند دیگری از فرزندان عزیز این سرزمین شدند.»
شاهزاده رضا پهلوی در پستی اینستاگرامی، قاتل آرمیتا را همان کسی دانست که «مهسا امینی، مجیدرضا رهنورد، ۱۵۰۰ جاویدنام آبان، جاویدنامان دی ۹۶، ندا آقاسلطان، فریدون فرخزاد، شهریار شفیق و فرخ‌رو پارسا» را کشت: «نبرد میان ما و آنها نبرد میان خیر و شر است و تا زمانی که پیروز نشویم آنها ما را خواهند کشت و عدالتی در کار نخواهد بود.»
مسیح علی‌نژاد، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی در شبکه اجتماعی ایکس، آرمیتا را «قهرمان همه ما» خطاب کرد و گفت باید همه‌جا از او نوشت و حکومت «کودک‌کش قاتل» را در جهان رسوا کرد.
به گفته او، خشم مردم و انقلاب «زن زندگی آزادی» متوقف نخواهد شد، مردم حق فرزندان بی‌گناه خود را گرفته و قاتلان آرمیتا را در دادگاه‌های بین‌المللی محاکمه خواهند کرد.
شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه نوبل صلح نوشت: «قتل حکومتی آرمیتا هم داغ ژینا را برای ما تازه کرد و هم به ما نشان داد ماهیت کودک‌کش جمهوری اسلامی بدون شک تغییر نخواهد کرد.»
واکنش خانواده‌های دادخواه، هنرمندان و چهره‌های سرشناس ایرانی
شماری از خانواده‌های دادخواه با انتشار تصاویری از آرمیتا گراوند در شبکه‌های اجتماعی به خبر جان باختن او واکنش نشان دادند.
گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی، معترض کشته‌شده، با انتشار ویدیویی در اکانت ایکس خود گفت: «به خاطر یک تار مو آرمیتا را زیر خاک کردند.»
او در این پست نوشته: «قتل حکومتی این نوجوان پرشور، نه اولین است و نه آخرین خواهد بود. فردا نوبت فرزندان ما و شماست.»
لیلا محمودی، مادر سیاوش محمودی نوشت: «چه مظلومانه فرزندان سرزمینم کشته می‌شوند.»
سیاوش محمودی، فرزند او معترضی ۱۶ ساله و هم‌سن آرمیتا بود که روز ۳۰ شهریور سال گذشته در جریان خیزش انقلابی در نازی‌آباد تهران کشته شد.
کاملیا سجادیان، مادر محمدحسین ترکمان، از دیگر کشته‌شدگان خیزش انقلابی نیز نوشت: «خون پاک فرزندانمان پایمال نخواهد شد.»
محمدحسن ترکمان ٢٧ ساله، ٣٠ شهریور سال گذشته در شهر بابل استان مازنداران بر اثر شلیک مستقیم نیروهای حکومتی کشته شد.
فاطمه حیدری، خواهر جواد حیدری، از کشته شدگان اعتراضات در شبکه اجتماعی ایکس نوشت بیش از غمگین بودن در مواجهه با مرگ آرمیتا، خشمگین است چرا که «یکی دیگر از ما» را کشتند.
جواد حیدری، معترض ۳۰ ساله ایرانی روز ۳۱ شهریور سال گذشته به دست ماموران حکومتی در قزوین کشته شد.
مریم بوبانی، بازیگر سینما با انتشار تصویری از آرمیتا گرواند درباره انتشار خبر مرگ او در اینستاگرام نوشت: «چه خون جگرها می‌خورند مادران، پدران تا نهال نازکشان بالنده شود، چه خون جگرها می‌خورند مادران، پدران آنگاه که نهال نازکشان درباد می‌شکند.»
هانیه توسلی، بازیگر سینما در اینستاگرام خود نوشت: «زندگی‌مان کابوس است … چشمانم از اشک ریختن خسته شده. فقط مات و مبهوتم، با دردی سنگین در قلبم. درد است؟ خشم است؟ غصه؟ نمی‌دانم.»
ترانه علیدوستی، بازیگر معترض به حجاب اجباری که به همین دلیل کار در سینمای ایران را کنار گذاشته است، به انتشار خبر مرگ آرمیتا از سوی رسانه‌های حکومتی و سرکوب زنان ایرانی به دلیل مخالفتشان با پوشش تحمیلی واکنش نشان داد.
او تاکید کرد: «من پارچه‌ای که خواهرانم را کشت، برای فیلم‌های شما به سر نمی‌کنم.»
هنگامه قاضیانی، دیگر بازیگر مخالف حجاب اجباری در اینستاگرامش خطاب به آرمیتا نوشت: «کنار خون تن‌ات می‌ایستم. و زمان می‌داند که قصه چیست ... و صبر آسمان کِی سر می‌رسد.»
مژگان اینانلو، مستندسازی که در جریان خیزش انقلابی بازداشت شد، با انتشار تصویری از آرمیتا گراوند نوشت: «مهر است بر دهانم و افغانم آرزوست.»
اشکان خطیبی، بازیگر سینما و تئاتر نیز در اینستاگرامش تصویری از آرمیتا منتشر کرد و نوشت: «یادتان هست می‌گفتند مهسای بعدی از شماست؟ آرمیتا گراوند را هم کشتند.»
دنیا مدنی، بازیگری که حجاب اجباری را از سر برداشته است، با اشاره به تکرار «قتل‌های حکومتی» نوشت دوباره دختری دیگر در چنگال «اژدهای دو سر» جمهوری اسلامی گیر خواهد افتاد چرا که این چرخه ظالم، بقایش در سر کشیدن جان شیرین جوانان ایران است.
«هیچ‌کس»، رپر سرشناس ایرانی با یاد کردن از آن‌چه برای آرمیتا گراوند رخ داد به عنوان «قتل آرمیتا»، تاکید کرد روزانه هزاران نفر به اشکال مختلف از سوی جمهوری اسلامی کشته و زندانی می‌شوند و مورد تجاوز قرار می‌گیرند.
مهناز افشار، بازیگر هم در شبکه اجتماعی ایکس، جمهوری اسلامی را قاتل «امید، آزادی و زندگی» خواند.
علی کریمی، ملی‌پوش سابق فوتبال ایران در شبکه اجتماعی ایکس پستی با هشتگ‌های آرمیتا گراوند و «رژیم بچه‌کش آخوندی» منتشر کرد.
بی‌باوری مطلق شهروندان به روایت حکومت: آرمیتا کشته شد
پس از اعلام خبر درگذشت آرمیتا گراوند، تا عصر روز شنبه ششم آبان هشتگ نام او در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) به حدود ۲۰۰ هزار مورد رسید.
محور پست‌های اغلب کاربران شبکه‌های اجتماعی مربوط به چگونگی مرگ او و پرداختن به آن از سوی رسانه‌ها بود.
کاربران نوشتند واژه «درگذشت» برای اعلام این خبر درست نیست چون آرمیتا «کشته شد».
کاربری بر «۲۸ روز مدیریت قتل این دختر» از سوی حکومت تاکید کرد تا به گفته او، رسانه‌ها بنویسند: «آرمیتا درگذشت.»
به گفته این شهروندان، جمهوری اسلامی «دختر بی‌گناه دیگری» را به‌خاطر حجاب اجباری به قتل رساند.
کاربران به یکدیگر یادآوری کردند آرمیتا قربانی یک قتل ایدئولوژیک و سیستماتیک بود: «او نه اولین جوان کشته شده به دست حکومت است و نه آخرین آنها.»
چند کاربر به اعلام خبر رسمی مرگ این نوجوان در آبان و چند روز پیش از «آبان خونین ۹۸» اشاره کردند و نوشتند: «تا وقتی جمهوری اسلامی هست، آبان بوی خون می‌دهد.»
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های مختلف، در جریان اعتراضات سراسری آبان ۹۸، حدود هزار و ۵۰۰ شهروند از سوی حکومت کشته شدند.
هیاهوی خبری جنگ اسرائیل و حماس همزمان با «قتل آرمیتا»
شماری از کاربران در بازنشر خبر «قتل حکومتی آرمیتا» به جنگ اسرائیل و حماس و طرفداری جمهوری اسلامی از مردم غزه و فلسطین اشاره کردند.
تعدادی از شهروندان با هشتگ نام او نوشتند: «با من از غزه نگو ...»
کاربری هم با کنایه خطاب به حکومت نوشت: «شما حالا کودکان ایران را نکش، در کنارش دفاع از کودکان فلسطین را هم ادامه بده.»
به اعتقاد یک کاربر، جمهوری اسلامی روی «هیاهوی خبری این روزها» برای کاهش اثر اعلام خبر «کشته شدن آرمیتا» حساب کرده است.
کاربری دیگر هم نوشت «رژیم قاتل» با مهندسی اخبار و اعلام کنترل شده و قطره‌چکانی خبر مرگ مغزی آرمیتا، تلاش کرد تا اوضاع و تبعات اجتماعی آن را در دست بگیرد.
جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در مجلس درباره دلایل تغییر گسترده مدیران مدارس در شهرستان‌ها، به «دیده‌بان ایران» گفت: «از زمان روی کار آمدن صحرایی، وزیر آموزش پرورش حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر از مدیران مدارس به دلایل سیاسی و اعتقادی برکنار شده‌اند.»
