نیویورکتایمز در گزارشی به چگونگی ایجاد و امکانات تونلهای زیرزمینی در نوار غزه پرداخته که شبهنظامیان مسلح فلسطینی از آنها علیه اسرائیل استفاده میکنند. به نوشته این روزنامه، با وجود این تونلها، غزه حاوی همه خطراتی است که سربازان در یک جنگ شهری ممکن است با آنها روبهرو شوند.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان اعلام کرد که او از موج اخیر حوادث یهودیستیزانه در کشورش «شرمنده و خشمگین» است و هشدار داد که دولت او چنین نفرتی را علیه یهودیان تحمل نخواهد کرد.
شولتس روز جمعه ۱۹ آبان در مراسم هشتاد و پنجمین سالگرد «شب بلورین»، حادثه قتل عام یهودیان در آلمان، در یک کنسیه در برلین و در کنار رهبران یهودی سخن میگفت.
شب بلورین یا کریستالناخت به شامگاه نهم نوامبر ۱۹۳۸ میگویند که در جریان آن به سرکردگی حزب نازی آلمان، به بهانه یهودی بودن عامل سوءقصد به منشی سفارت آلمان در پاریس، به خانهها، مغازهها و کنیسههای یهودیان در لایپزیگ و دیگر شهرهای آلمان و اتریش حمله شد.
کنیسهای که شولتس در آن سخنرانی کرد یکی از هزاران مکانی بود که در سراسر آلمان و اتریش آسیب دید یا ویران شد.
در این حادثه، دستکم ۹۱ یهودی به قتل رسیدند و اموال حدود ۷۵۰۰ یهودی غارت شد. همچنین حدود ۳۰ هزار مرد و پسر یهودی در جریان این حملات که قبل از هولوکاست اتفاق افتاد، دستگیر شدند. در جریان هولوکاست حدود شش میلیون یهودی کشته شدند.
همچنین کنیسهای که مراسم روز جمعه در آن برگزار شد، در جریان حملات یهودیستیزانه پس از روز هفتم اکتبر امسال، مورد حمله قرار گرفت. از زمانی که حماس به اسرائیل در این روز حمله کرد و جنگ دیگری میان اسرائیل و حماس آغاز شد، موجی از یهودیستیزی نیز در کشورهای اروپایی به راه افتاده است.
در هفته پس از حمله حماس، یک سازمان نظارتی ۲۰۲ حادثه یهودیستیزانه در آلمان را که مربوط به این حملات بوده، گزارش کرد.
این آمار ۲۴۰ درصد نسبت به حملات یهودیستیزانه سال گذشته در کشور افزایش نشان میدهد.
پلیس آلمان همچنین اعلام کرده که مساجد نیز در همین مدت هدف قرار گرفتند و هشت بسته حاوی قطعات قرآن پاره شده و مخلوط با مواد مدفوع دریافت کردند.
شولتس که طبق معمول در کنیسه مردانه، کیپا، کلاه سنتی یهودیان، بر سر داشت، گفت: «هر شکلی از یهودستیزی جامعه ما را مسموم میکند. ما آن را تحمل نخواهیم کرد.»
حوادث یهودستیزی از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس در سطح جهانی نیز افزایش یافته است.
اما این حوادث در آلمان باعث یادآوری گذشته تاریک این کشور در این زمینه شده و آلمان وظیفهای تاریخی برای مبارزه با نفرتپراکنی علیه یهودیان احساس میکند.
هفته گذشته ویدئویی ده دقیقهای توسط رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان منتشر شد که در آن، این مقام ارشد دولتی نسبت به افزایش یهودستیزی ابراز نگرانی میکند.
وزیر اقتصاد آلمان هشدار داد که آلمانیهای متهم در این زمینه باید در دادگاه پاسخگوی یهودیستیزی خود باشند و اگر کسی که آلمانی نیست دست به چنین اقدامی میزند، وضعیت اقامت خود را به خطر میاندازد.
شولتس نیز روز پنجشنبه گفته بود که بر اساس قوانین جدید شهروندی، هر کسی که یهودیستیز باشد نمیتواند تابعیت آلمان را دریافت کند.
صدراعظم آلمان افزود که آموزش در مورد مسئولیت تاریخی آلمان در پی هولوکاست بسیار مهم است زیرا نسلهایی که آن را دست اول تجربه کردند، دیگر زنده نیستند تا مشاهدات خود را بیان کنند.
او گفت آلمان اکنون یک مقصد اصلی برای مهاجران است و یادگیری درباره هولوکاست برای بسیاری از مهاجرانی که در کشورهای مبدأ خود چیزی از آن نیاموختهاند یا به طور متفاوتی درباره آن آموختهاند، اهمیت دارد.
شولتس افزود: «در عین حال نباید گرفتار کسانی شویم که اکنون فرصتی برای انکار جایگاه بیش از پنج میلیون شهروند مسلمان در جامعه ما میبینند.» شولتس گفت که شعار «دیگر هرگز» به معنای دوستی با اسرائیل نیز است.
او با تاکید بر تعهد دولت خود برای انجام هر کاری در زمینه آزادسازی افرادی که توسط گروههای شبهنظامی فلسطینی به گروگان گرفته شدهاند، گفت: «اسرائیل حق دارد از خود در برابر ترور وحشیانه حماس دفاع کند.»
فرهنگ یهودی در برلین پیش از به قدرت رسیدن نازیها رشد کرده بود و این شهر یکی از ده مرکز بزرگ یهودیان جهان بود.بسیاری از دانشمندان برجسته آلمان از یهودیان برلین بودهاند.
در سال ۱۹۳۳، زمانی که هیتلر به قدرت رسید، حدود ۱۶۰ هزار یهودی در برلین زندگی میکردند، اما در سال ۱۹۴۵ در پایان جنگ جهانی دوم تنها ۱۴۰۰ یهودی وجود داشتند. بقیه مهاجرت کردند یا در اردوگاههای مرگ کشته شدند.
با گذشت یک ماه از آغاز جنگ حماس و اسرائیل، اوضاع انسانی در غزه روز به روز وخامت بیشتری پیدا میکند. دستکم ۲۰ بیمارستان این منطقه به دلیل نبود سوخت از دور خارج شدند. روز جمعه ۱۹ آبان نیز حملاتی نظامی در نزدیکی بیمارستانهای شفا، رنتیسی و اندونزیایی گزارش شد.
حمله به سه بیمارستان
مقامهای حماس صبح جمعه گزارش دادند که نیروهای دفاعی اسرائیل به حومه شفا، بزرگترین بیمارستان شهر غزه رسیدهاند. جایی که اسرائیل معتقد است مقر اصلی حماس در آن قرار دارد.
ارتش اسرائیل بارها گروه حماس را متهم کرده که از بیمارستانها برای هماهنگی حملات علیه اسرائیل و به عنوان مخفیگاه فرماندهان استفاده میکند.
بر همین اساس به گفته منابع فلسطینی روز جمعه درگیریهای شدیدی در اطراف شفا و نزدیکی بیمارستانهای قدس و رنتیسی در بخش شمالی نوار غزه رخ داد.
وزارت بهداشت فلسطینی در غزه که تحت کنترل حماس است اعلام کرد در حمله اسرائیل به حیاط شفا ۱۳ نفر کشته و دهها تن زخمی شدند.
محمد ابوسلمیه، مدیر بیمارستان در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه مدعی شد که «تانکهای اسرائیلی به بیمارستان شفا شلیک کردند».
با اینحال خبرگزاریهای بزرگ جهان گفتند قادر به تایید درستی این ارقام نیستند.
به نظر میرسد احتیاط رسانهها درباره راستیآزمایی چنین خبرهایی، به گزارشهای نادرست درباره «حمله ۲۵ مهر اسرائیل به بیمارستان الاهلی غزه» برگردد.
در پی اصابت موشک به بیمارستان باپتیست الاهلی در نوار غزه، منابع فلسطینی خبر دادند دستکم ۵۰۰ نفر کشته و زخمی شدند. مقامهای اسرائیلی این آمارها را زیر سوال بردند.
علت این انفجار هم مورد بحث قرار داشت. به طوریکه اسرائیل و شماری از کشورها مانند آمریکا، فرانسه، بریتانیا و کانادا علت انفجار را «شلیک موشکی ناموفق جهاد اسلامی فلسطین از داخل غزه» دانستند.
ادعای اسرائیل درباره استفاده حماس از بیمارستانها بهعنوان سپر انسانی
اسرائیل اظهارنظری فوری درباره این حملات نکرد. اما این کشور میگوید «غیرنظامیان را هدف قرار نمیدهد» و برای جلوگیری از ضربه زدن به آنها، تمام تلاش خود را میکند.
اسرائیل تاکید دارد که شبهنظامیان حماس، مراکز فرماندهی و تونلهایی را در زیر شفا و بیمارستانهای دیگر پنهان کردهاند. اتهاماتی که حماس آن را رد میکند.
ارتش اسرائیل پیشتر گفته بود در حالیکه جهان «بیمارستان، مدرسه، مرکز بازی» میبیند، حماس به این اماکن در قلب جمعیت غیرنظامی، به چشم یک فرصت نگاه میکند.
وضعیت فاجعهبار بیمارستانها
مارگارت هریس، سخنگوی سازمان جهانی بهداشت نیز روز ۱۹ آبان گفت که اکنون ۲۰ بیمارستان از ۳۶ بیمارستان این منطقه «به طور کامل از کار افتادهاند».
او به نقل از همکارانش در نوار غزه گفت که «خشونت شدیدی» در منطقه وجود دارد.
نهادهای بینالمللی شرایط بیمارستانهای غزه را «فاجعهبار» توصیف کردند و گفتند تقریبا برای هر تخت، دو بیمار وجود دارد و تعداد مجروحان ساعت به ساعت افزایش مییابد.
بر اساس این گزارشها، پزشکان مجبورند بیماران را در راهروها، روی زمین و بیرون از ساختمان مداوا کنند.
در حالیکه بیماران با تمام شدن داروهای مسکن و بیهوشی، دردهای غیرضروری و شدیدی را متحمل میشوند.
از سوی دیگر هزاران آواره فلسطینی در حیاط و پارکینگ بیمارستانها پناه گرفتهاند و امیدوارند این اماکن از خانههایشان یا پناهگاههای سازمان ملل در شمال غزه امنتر باشند.
ارتش اسرائیل همچنان از مردم غیرنظامی میخواهد تا از طریق کریدورهای بشردوستانه به بخش جنوبی این منطقه تخلیه شوند.
روز جمعه، دهها غیرنظامی غزه که پرچمهای سفید را برافراشته بودند به دنبال دستور تخلیه، تلاش کردند محوطه بیمارستان النصر شهر غزه را ترک کنند. اما فیلمهای ویدیویی نشان داد که پس از تیراندازی، مجبور شدند به عقب برگردند.
منابع اسرائیلی، افراد مسلح حماس را متهم کردند که برای جلوگیری از خروج غیرنظامیان از محوطه، به سمت جمعیت شلیک کردهاند.
در مقابل منابع فلسطینی، ارتش اسرائیل را عامل تیراندازی معرفی کردند.
مقامات نهادهای امدادرسانی فلسطین و بینالمللی از آغاز جنگ اسرائیل و حماس هشدار دادند که غذا، دارو و سوخت غزه به ویژه در بیمارستانها در آستانه تمام شدن است.
اسرائیل اما وجود بحران انسانی در غزه را رد کرده و میگوید حماس هزاران لیتر سوخت و سایر منابعی را که از غیرنظامیان دریغ میکند، ذخیره کرده است.
یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل روز پنجشنبه در بیانیهای مطبوعاتی تکرار کرد که اسرائیل تا زمانی که تمام اسیران حماس در نوار غزه بازگردانده نشوند، نبرد علیه این گروه را متوقف نخواهد کرد.
روز گذشته اسرائیل تایید کرد که توقفهای مقطعی در نبرد را برای ایجاد کریدورهای بشردوستانهای که از طریق آن مردم بتوانند از متراکمترین و شدیدترین مناطق درگیری فرار کنند، رسمی و گستردهتر میکند.
توقفهای جدید چهار ساعته، هر روز در محلههای مختلف شمال غزه انجام میشود.
با این حال، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه در دهلینو گفت که اگرچه ایالات متحده از اقداماتی که اسرائیل برای به حداقل رساندن تلفات غیرنظامیان برداشته «قدردانی» میکند، اما آن را ناکافی میداند.
بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت حماس، از آغاز جنگ تاکنون ۱۱ هزار و ۷۸ نفر در غزه کشته و بیش از ۲۷ هزار نفر زخمی شدهاند.
در حالی که گزارشها از درگیریهای سنگین اسرائیل و حماس در نوار غزه خبر میدهد، درگیری متقابل شبهنظامیان منطقه با آمریکا و اسرائیل نیز ادامه دارد. در همین حال، کاخ سفید اعلام کرد اسرائیل از روز پنجشنبه وقفههای روزانه چهار ساعته در حمله به شمال غزه را آغاز میکند.
همزمان با افزایش نگرانیها از احتمال گسترش درگیریهای به سایر نقاط خاورمیانه، سخنگوی ارتش حوثیهای یمن اعلام کرد که حوثیها دستهای از موشکهای بالستیک را به سمت اهداف مختلفی در اسرائیل شلیک کردهاند.
ارتش اسرائیل از حمله به مواضعی در سوریه خبر داد که از آن یک پهپاد به سمت شهر ایلات در جنوب اسرائیل پرتاب شده و به یک مدرسه اصابت کرده بود. ارتش اسرائیل گفت دولت سوریه مسئول هرگونه حمله تروریستی از خاک این کشور علیه اسرائیل است.
از سوی دیگر، ارتش اسرائیل اعلام کرد که جنگندههای پدافند هوایی با استفاده از سامانه «یاهلوم» (پاتریوت) یک هدف مشکوک را در منطقه عراوا در جنوب این کشور رهگیری و منهدم کردند.
ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرد که سامانه دفاع موشکی «ارو» یک موشک زمین به زمین پرتاب شده به سوی شهر بندری ایلات را بر فراز دریای سرخ رهگیری کرده است. پیش از این شیعیان حوثی یمن به این بندر حملات پهپادی انجام داده بودند.
ارتش اسرائیل همچنین گفت که دو راکت انداز را در جنوب لبنان هدف قرار داده است. بر اساس گزارشها ۸ موشک ضد تانک از سوی حزب الله لبنان پرتاب شده است.
در همین حال، خبرگزاری دولتی سوریه نیز اعلام کرد اسرائیل چند سایت نظامی در جنوب این کشور را هدف حمله هوایی قرار داد که این حملهها به خسارتهای مادی منجر شده است.
درگیریها در عراق نیز ادامه یافت. یک مقام آمریکایی به رویترز گفت که طی ۲۴ ساعت گذشته چهار حمله علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه انجام شده است.
رویترز از حمله پهپادی به پایگاه هوایی حریر محل استقرار نیروهای آمریکایی در اربیل و سپس سرنگونی این پهپاد توسط پدافند هوایی خبر داد.
رویترز همچنین به نقل از منابع امنیتی گزارش داد که یک پهپاد پرتاب شده به سوی پایگاه هوایی عینالاسد در عراق سرنگون شد.
همچنین دو منبع امنیتی به رویترز گفتند که گشت مشترک نیروهای آمریکایی و سرویس ضد تروریسم عراق روز پنجشنبه در نزدیکی شهر موصل با یک وسیله انفجاری هدف حمله قرار گرفته است. این انفجار منجر به آسیب دندن یک خودرو شده اما تلفات جانی نداشته است.
در همین حال، سخنگوی پنتاگون با اشاره به اینکه حمله چهارشنبه آمریکا به انبار تسلیحات مرتبط با سپاه پاسداران در شرق سوریه «موفقیتآمیز» بوده خاطرنشان کرد که «اکثر» حملات پهپادی و راکتی گروههای مرتبط با جمهوری اسلامی علیه نیروهای آمریکایی ناموفق بوده است.
همزمان با ادامه حملههای نیروهای نیابتی ایران به مواضع آمریکا در عراق، رویترز به نقل از یک سیاستمدار ارشد عراقی گزارش داد: نخستوزیر عراق در سفر به ایران، از مقامهای جمهوری اسلامی خواست حملههای نیروهای نیابتی خود به مواضع آمریکا در عراق را متوقف کنند. مقامهای ایران نیز به او پاسخ دادند که این نیروها مستقلا تصمیم میگیرند و ایران در این وضعیت دخالت نمیکند.
از سوی دیگر، یک منبع نزدیک به دولت اقلیم کردستان عراق به ایراناینترنشنال گفت: نخست وزیر عراق در شرایط سختی قرار دارد و همه رهبران گروههای تحت حمایت جمهوری اسلامی درباره هدف قرار ندادن پایگاه های نظامی آمریکا با او موافق نیستند.
در حالی که جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا خبر داده که خواستار توقف «بیش از سه روز» در جنگ اسرائیل و حماس شده است، کاخ سفید اعلام کرد اسرائیل از روز پنجشنبه وقفههای روزانه چهار ساعته را در شمال غزه آغاز میکند. همزمان گزارشها حاکی از تداوم خروج هزاران غیرنظامی از شمال غزه است.
نتانیاهو به فاکسنیوز گفت: ما به دنبال اشغال غزه و اداره آن نیستیم. باید به دنبال یک دولت غیرنظامی برای اداره غزه بود. در همین حال اسرائیل باید در آینده بتواند در صورت نیاز برای مقابله با تروریستها، نیروهای خود را وارد غزه کند.
او افزود: آینده منطقه و جهان به طرف پیروز در جنگ کنونی بستگی دارد. در یک طرف این جنگ اسرائیل و کشورهای ترقیخواه هستند و در طرف دیگر محور تروریسم ایران، حماس، حزبالله و حوثیها است که اگر پیروز شوند، منطقه و جهان را به عصر تاریکی میکشند.
جو بایدن موافقت اسرائیل با وقفه روزانه چهار ساعت در حملهها به غزه را «گامی در جهت درست» خواند گفت این وقفهها به غیرنظامیان در غزه امکان میدهد خود را به مناطق دورتر از محدوده نبرد برسانند.
او گفت از روز پنجشنبه ۱۸ آبان دو گذرگاه انساندوستانه در غزه برای فرار مردم از مناطق درگیری باز شده است.
بایدن با اشاره به ورود ۱۰۶ کامیون کمک انساندوستانه به غزه از گذرگاه رفح گفت آمریکا در تلاش است روزانه حداقل ۱۵۰ کامیون کمک وارد غزه شود.
بایدن روز پنجشنبه ۱۸ آبان هنگام خروج از کاخ سفید به خبرنگاران گفت که به دنبال مکث طولانیتری در جنگ کنونی غزه بوده است.
او گفت: «بله، من درخواست مکث بیش از سه روز کردهام.»
بایدن در پاسخ به این سوال که آیا در این زمینه از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل ناامید شده یا نه، گفت: «این کار کمی بیشتر از چیزی که انتظار داشتم طول کشیده است.»
بایدن با فشار شدید شماری از گروههای حقوق بشری مواجه است تا برای یاری به فلسطینیهایی که زیر بمباران اسرائیل جان خود را از دست میدهند، بیشتر کمک کند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز پنجشنبه گفت: «ایالات متحده همچنان نگران است حماس از فرار مردم از شمال غزه جلوگیری کند.»
از سوی دیگر، یک مقام ارشد اسرائیلی به تایمز اسرائیل گفت که وقفههای «تاکتیکی و محلی» که اسرائیل با اجرای آن موافقت کرده، به مردم غزه اجازه میدهد تا از شمال به جنوب غزه منتقل شوند.
او گفت: این وقفههای جدید چهار ساعته، هر روز در محلهای متفاوت در شمال غزه برقرار میشود و به ساکنان آن سه ساعت زودتر اطلاع داده خواهد شد.
به گفته این مقام اسرائیلی، محلههایی که برای وقفهها انتخاب شدهاند، پیش از موعود اعلام نمیشوند تا حماس از بهرهبرداری از آن برای اهداف نظامی خود استفاده نکند.
تداوم خروج غیرنظامیان از شمال غزه
خبرگزاری فرانسه روز پنجشنبه گزارش داد هزاران غیرنظامی فلسطینی به سمت جنوب نوار غزه میروند. آنان اغلب با پای پیاده از شمال این منطقه ویران شده میگریزند.
بر اساس گزارش این خبرگزاری، این افراد شامل انبوهی از مردان و زنان هستند که فرزندان خود را در آغوش گرفتهاند و با دستان خالی یا بستههای کوچکی در جاده منتهی به جنوب راه میپیمایند.
حملات متقابل در غزه
در ادامه درگیریهای اسرائیل و حماس، ارتش اسرائیل از انهدام زیرساختها، مواضع نظامی و تونلهای حماس خبر داد. به گزارش جروزلم پست، صدای حملههای هوایی اسرائیل به غزه، در مناطق جنوبی و مرکزی اسرائیل شنیده میشود.
از سوی دیگر، رسانههای فلسطینی از شلیک چند راکت از غزه به سمت شهرهای مرزی اسرائیل خبر دادند.
طبق اعلام وزارت بهداشت غزه، تعداد فلسطینیان کشته شده به ۱۰ هزار و ۸۱۲ نفر از جمله چهار هزار و ۴۱۲ کودک،افزایش یافت.
ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد تعداد نیروهای این کشور که در جنگ با حماس کشته شدهاند، به ۳۵۴ نفر رسید.
در حالی که مقامهای سازمان ملل حماس و اسرائیل را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کردهاند، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که این کشور هیچ مدرکی درباره ادعای مقامهای سازمان ملل مبنی بر ارتکاب جنایات جنگی توسط اسرائیل در غزه پیدا نکرده است.
ساکنان شهر غزه گفتند تانکهای اسرائیلی در اطراف شهر مستقر شدهاند و نیروهای این کشور در حال نزدیک شدن به دو بیمارستان هستند که سرپناه هزاران فلسطینی آوارهاند.
ارتش همچنین در بیانیهای از نابودی گسترده تونلهای حماس خبر داد و گفت در این تونلها، منبعهای آب و اکسیژن کشف شدهاند که حاکی از آمادگی نیروهای حماس برای اقامت طولانیمدت در زیر زمین است.
کرانه باختری
خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه از حمله ارتش اسرائیل به چند شهر و اردوگاه فلسطینیان در کرانه باختری خبر داد.
رویترز ویدیویی هم از حمله نیروهای اسرائیلی به کمپ پناهندگان «عماری» در نزدیکی رامالله منتشر کرد که در آن علاوه بر شلیک به کمپ و ساختمانهای منطقه، از گاز اشکآور استفاده میشود.
در این درگیریها فلسطینیها به سمت نیروهای اسرائیلی سنگ پرتاب کردند.
تروریستهای حماس تنها کسانی نبودند که جنایتهای جنگی خود را در جریان حمله مرگبار هفتم اکتبر به اسرائیل مستند کردند. برخی از تصاویر این جنایات از سوی عکاسها و خبرنگاران مستقر در غزه ضبط شدند که برای خبرگزاریهای آسوشیتدپرس و رویترز کار میکنند.
انتشار چنین تصاویری از سوی این خبرگزاریها، سوالات اخلاقی جدی را در مورد چگونگی حضور خبرنگاران در منطقه مرزی و همزمان با وقوع جنایات برانگیخت.
آنست ریپورتینگ روز ۱۷ آبان در گزارشی به جزییات عکسهای منتشر شده از لحظات حمله حماس به اسرائیل در رسانههای مطرح جهان پرداخت.
با این حال رویترز، نیویورک تایمز، آسوشیتدپرس و سیانان، طی بیانیههایی این گزارش را رد کردهاند.
رویترز گزارش آنست ریپورتینگ درباره احتمال اطلاع قبلی رویترز و چند رسانه دیگر از حمله ۱۵ مهر حماس به اسرائیل را قویا رد کرد و گفت رویترز عکسهای حمله به مناطق اسرائیلی را از دو عکاس آزاد ساکن غزه دریافت کرده بود و کارکنان این رسانه در محل حمله نبودهاند.
آسوشیتد پرس نیز ضمن رد این گزارش، گفت کارکنان این رسانه در محل حمله نبودند و تصاویری که از عکاسهای آزاد دریافت کرده، همگی مربوط به یک ساعت پس از حمله بودند.
نیویورک تایمز نیز گزارش آنست ریپورتینگ را درباره احتمال همکاری عکاس نیویورک تایمز با حماس در زمان حمله ۱۵ مهر حماس به اسرائیل، رد کرد.
این عکاسان چطور و چرا آنجا بودند؟
چرا آن عکاسان، صبح شنبه هفت اکتبر (۱۵ مهر) که معمولا روز آرام خبری است، در مناطق هدف حمله حضور داشتند؟ آیا با حماس هماهنگ شده بودند؟ آیا سرویسهای خبری که عکسهای آنان را نشر دادند، حضور آنها را در خاک دشمن به همراه تروریستها تایید کردهاند؟ آیا عکاسان و خبرنگارانی که برای رسانههای دیگر مانند سیانان و نیویورکتایمز کار میکنند، به این رسانهها اطلاع دادهاند؟
آنست ریپورتینگ با اشاره به این پرسشها و مروری بر تصاویر به دست آمده از لحظات قتل، آدمربایی و یورش به کیبوتصها در اسرائیل نوشت: «به نظر میرسد مرز غزه و اسرائیل نه تنها از نظر فیزیکی بلکه از نظر روزنامهنگاری نیز شکسته شده است.»
عکاس یا عامل نفوذی؟
اسامی چهار عکاس-خبرنگار شامل «حسن اصلیح»، «یوسف مسعود»، «علی محمود» و «حاتم علی» در تیتراژ عکسهایی که آسوشیتدپرس از منطقه مرزی اسرائیل و غزه در هفتم اکتبر منتشر کرده، آمده است.
حسن اصلیح، عکاس مستقلی است که برای سیانان نیز کار میکند. او روز هفتم اکتبر از مرز غزه وارد اسرائیل شد، از یک تانک اسرائیلی که در حال سوختن بود عکس گرفت و سپس از ماموران مخفی حماس که وارد کیبوتص کفار عزه میشدند، فیلمبرداری کرد.
آنست ریپورتینگ اسکرینشاتهایی از پیامهای حذف شده اصلیح را در ایکس به دست آورده است.
در این پیامهای تصویری، او مقابل تانک اسرائیلی ایستاده و جلیقه مطبوعاتی یا کلاه ایمنی به سر ندارد.
اصلیح در توضیح عکس به زبان عربی نوشته است: «زنده، از داخل شهرکهای نوار غزه.»
این رسانه ساعاتی پس از افشای خبر، این عکس را منتشر کرد و نوشت: «توجه داشته باشید که هویت اصلیح به عنوان خبرنگار تایید نشده است.»
با این حال آسوشیتدپرس و سیانان تشخیص دادند که استفاده از مطالب او قابل قبول است.
عکسهای دیگری که اصلیح در کیبوتص کفار عزه گرفته است، تروریستهای حماس را در تلاش برای شکستن حصار کیبوتص و یک خانه در حال سوختن نشان میدهند.
متن پیامهای اصلیح در ایکس
پس از حمله حماس، شاهدان عینی در اسرائیل وقایع آن روز و وحشت خود را بازگو کردند.
ساکنان اسرائیلی منطقه مرزی غزه خود را داخل اتاقهای امن حبس کرده بودند و فکر میکردند که: «چقدر طول میکشد تا ارتش به این منطقه برسد؟»
به گزارش آنست ریپورتینگ، یوسف مسعود که برای نیویورک تایمز کار میکند در این لحظات و درست به موقع، برای گرفتن عکسهای بیشتر از تانک در حال سوختن در خاک اسرائیل حضور داشت.
علی محمود و حاتم علی نیز برای ثبت تصاویری از ربوده شدن وحشتناک اسرائیلیها در منطقه مرزی غزه و در موقعیتی مناسب بودند.
علی محمود، عکسی از وانت حامل جسد شانی لوک، زن جوان آلمانی-اسرائیلی گرفت و حاتم علی تصاویری از افراد ربوده شده از اسرائیل ثبت کرد که به داخل نوار غزه منتقل شدند.
این تصاویر را آسوشیتدپرس منتشر کرد.
جالب اینجاست اسامی این عکاسان که در منابع دیگر آمده، از برخی عکسهای پایگاه داده آسوشیتدپرس حذف شده است.
بنا بر گزارش آنست ریپورتینگ، شاید کسی در آژانس متوجه شده که حضور این افراد در لحظات وقوع جنایات حماس، سوالاتی جدی را در مورد اخلاق روزنامهنگاری آسوشیتدپرس ایجاد میکند.
«تصویر روز» از قتل به دست اوباش
خبرگزاری رویترز نیز تصاویری از محمد فایق ابومصطفی و یاسر قدیه، دو عکاس خبری منتشر کرد که نشان میدهند آنها هم دقیقا در زمان نفوذ حماس در منطقه مرزی حضور داشتند.
هر دوی آنها تصویر یک تانک در حال سوختن اسرائیل را ثبت کردند اما ابومصطفی پا را فراتر گذاشت و از اوباشی که جسد یک سرباز اسرائیلی را وحشیانه از تانک بیرون کشیده شده بودند، عکس گرفت.
بر اساس گزارش آنست ریپورتینگ، رویترز به اندازه کافی ملاحظهکار بود که یک هشدار گرافیکی بهعنوان عکس اضافه کند اما این امر مانع از آن نشد که سردبیران این خبرگزاری با «بیشرمی» آن را بهعنوان یکی از «تصاویر روز» در پایگاه داده سرمقاله خود قرار دهند.
آنست ریپورتینگ در ادامه نوشت: «بگذارید صادقانه بگویم: خبرگزاریها ممکن است ادعا کنند این افراد فقط کار خود یعنی مستند کردن جنایات جنگی را انجام میدادند. متاسفانه ممکن است بخشی از این گفته درست باشد اما مساله به این سادگی نیست.»
اکنون کاملا واضح است که حماس برای مدتی طولانی، حمله هفتم اکتبر به اسرائیل را برنامهریزی کرده بود. آنها همه چیز را از استقرار، زمانبندی، استفاده از دوربینهای روی لباس و فیلمهای تلفن همراه برای به اشتراکگذاری این جنایات در نظر گرفته بودند.
آیا میتوان تصور کرد «روزنامهنگاران» صبح زود بدون هماهنگی قبلی با تروریستها در مرز ظاهر شدهاند؟ یا باید گفت آنها نیز جزیی از برنامه بودند؟
حتی اگر آنها از قبل در جریان جزییات اتفاقی نبودند که قرار بود رخ دهد، پس از آشکار شدنش آیا نفهمیدند دارند «مرزها را زیر پا میگذارند»؟
اگر متوجه شدند، آیا به خبرگزاریها اطلاع دادند؟ بدون شک آنها قبل، بعد یا در حین حمله به نوعی ارتباط برای انتشار عکسها نیاز داشتند.
واکنش رسانهها
پس از انتشار مقاله آنست ریپورتینگ، سخنگوی آسوشیتدپرس به نقل از دیلی وایر، هر گونه اطلاع قبلی از این حمله را رد کرد.
نیکول میر گفت: «آسوشیتدپرس قبل از وقوع حملات هفتم اکتبر هیچ اطلاعی در مورد آن نداشت. نقش این خبرگزاری جمعآوری اطلاعات درباره رویدادهای خبری فوری در سراسر جهان است؛ در هر کجا که اتفاق بیفتند و حتی زمانی که آن رویدادها وحشتناک هستند و باعث تلفات گسترده میشوند. آسوشیتدپرس از تصاویر گرفته شده به وسیله عکاسان مستقل در سراسر جهان از جمله غزه استفاده میکند.»
به گزارش واینت نیوز، سیانان تصمیم گرفت با وجود نداشتن دلیل برای «شک در صحت ژورنالیستی بودن کاری که اصلیح انجام داده است»، روابط خود را با او به حالت تعلیق درآورد.
بیانیه اداره دیپلماسی عمومی اسرائیل
اداره دیپلماسی عمومی اسرائیل در دفتر نخستوزیر با صدور بیانیهای اعلام کرد با «شدت» به پدیده خبرنگارانی که جنایات حماس را پوشش میدهند، مینگرند و آنها را «همدست جنایات علیه بشریت» میداند.
در این بیانیه آمده است دفتر مطبوعاتی دولت اسرائیل با ارسال شکایتی رسمی خواستار توضیح و «اقدام فوری» از سوی رسانههای مربوطه شده است.
انجمن روزنامهنگاران اورشلیم نیز از رسانههای بینالمللی مربوطه خواسته است تا تحقیقات کاملی را درباره سوالات ناشی از این افشاگری آغاز کنند.
وقتی خبرگزاریهای بینالمللی تصمیم میگیرند برای مطالبی که تحت چنین شرایط مشکلسازی ضبط شدهاند پول بپردازند، ممکن است استانداردهای اخلاقی آنها زیر سوال برود.
آنست ریپورتینگ نوشت مخاطبان این رسانهها شایسته دانستن واقعیت هستند: «اگر این خبرنگاران برای گرفتن عکس بهطور فعال یا منفعلانه با حماس همکاری کردهاند، باید از آنها خواست تا "مرز بین روزنامهنگاری و بَربَریت" را دوباره تعریف کنند.
یک مقام وزارت دفاع آمریکا درباره حملات شامگاه چهارشنبه ۱۷ آبان به پایگاه حریر در شمال اربیل، مرکز اقلیم کردستان عراق و گزارشها از حمله ادعایی به سفارت آمریکا در بغداد، به ایراناینترنشنال توضیح داد. او گزارش حملههای پهپادی به پایگاه حریر را تایید کرد.
به گفته این مقام وزارت دفاع آمریکا، این حملهها خساراتی به دنبال نداشته است.
مقام وزارت دفاع آمریکا روز پنجشنبه ۱۸ آبان به ایراناینترنشنال گفت ادعای شبهنظامیان را در مورد حمله به سفارت آمریکا در بغداد تکذیب میکند.
او افزود مدرک مشخصی در مورد این حمله وجود ندارد.
پیشتر رسانههای محلی عراق از شنیده شدن صدای انفجارهای پی در پی در شمال شهر اربیل در اقلیم کردستان عراق خبر داده بودند.
طبق اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال، صدای این انفجارها به دلیل حمله پهپاد انتحاری به پایگاه حریر، محل استقرار نیروهای آمریکایی بوده است. به دنبال انتشار گزارشهای اولیه از این حمله، خسارتهای احتمالی آن نامشخص بود.
جمعه گذشته نیز العربیه از حمله چند پهپاد به پایگاه نظامی حریر خبر داده بود.
همزمان با ادامه درگیریهای حماس و اسرائیل و هشدار سازمان ملل درباره ارتکاب جنایت جنگی به دست هر دو طرف، تنشهای منطقهای نیز شدت گرفته و آمریکا و اسرائیل با نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی درگیر شدند.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، روز پنجشنبه در بیانیهای اعلام کرد در واکنش به حملههای اخیر علیه مواضع آمریکا در عراق و سوریه، دو جنگنده اف-۱۵ ایالات متحده به یک انبار اسلحه مورد استفاده سپاه و نیروهای وابسته به آن در شرق سوریه حمله کردند.
با افزایش نگرانیها از گسترش درگیریها در منطقه، ۸۰ فعال سیاسی و مدنی ایران با انتشار بیانیهای خطاب به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی هشدار دادند با «سیاستهای ماجراجویانه، نابخردانه و ضد ملی، ایران را وارد جنگ حماس و اسرائیل» نکند.
افرادی چون الهه امیرانتظام، رضا علیجانی و عبدالعلی بازرگان این بیانیه را امضا کردهاند.
به گزارش نیویورکتایمز، در حالی که نیروهای زمینی ارتش اسرائیل در حال پیشروی در نوار غزه هستند، علاوه بر مشکلاتی چون مواجه با خطوط دید کوتاه و غیرنظامیان آسیبپذیری که جایی برای پنهان شدن ندارند، خطر بزرگتری زیر پای آنها قرار دارد که همان تونلهای زیرزمینی هستند.
شبهنظامیان حماس که ماه گذشته حمله خونین و مرگباری را علیه اسرائیل انجام دادند، هزارتویی از تونلهای مخفی ساختهاند که اگر نه در سراسر غزه، بلکه دستکم در بیشتر این نوار امتداد دارند.
اما نکته مهم این است که این تونلها، به نوشته نیویورکتایمز، صرفا تونل نیستند.
این روزنامه نوشت تونلها که در زیر مناطق مسکونی متراکم قرار گرفتهاند، به شبهنظامیان اجازه میدهند دور از چشم دشمن خود حرکت کنند.
به گفته محققان، در این گذرگاهها همچنین سنگرهایی برای ذخیره اسلحه و مهمات، غذا و آب و حتی مراکز فرماندهی و همچنین تونلهایی برای عبور و مرور وسایل نقلیه وجود دارد.
نویسندگان گزارش نیویورکتایمز افزودند که درها و دریچههای معمولی بهعنوان نقاط دسترسی مبدل عمل میکنند و به اعضای حماس اجازه میدهند تا در ماموریتها به بیرون بروند و سپس از دید خارج شوند.
این روزنامه تاکید کرد که هیچ منبع خارجی نقشه دقیقی از این شبکه تونلها در اختیار ندارد و تعداد کمی از اسرائیلیها آن را به طور مستقیم دیدهاند، اما عکسها، ویدیوها و گزارشهای افرادی که در تونلها بودهاند، خطوط کلی سیستم و نحوه استفاده از آن را نشان میدهد.
منابع موجود درباره این تونلها، شامل عکسهایی است که روزنامهنگاران از داخل گذرگاهها گرفتهاند، گزارشهای محققانی که تونلها را مطالعه میکنند، و همچنین جزئیاتی از این شبکه که به دست نیروهای اسرائیلی هنگام حمله به غزه در سال ۲۰۱۴ افتاد.
برچیدن تونلهای غزه بخش مهمی از اهداف اسرائیل برای از بین بردن فرماندهی حماس در پی حمله هفتم اکتبر است.
اسرائیل وجود این تونلها را دلیلی برای بمباران مناطق غیرنظامی اعلام کرده است، اما حماس مدعی است که تونلهایش زیر برخی مناطق بمباران شده از جمله بیمارستانها وجود ندارد.
به گزارش نیویورکتایمز، تصاویر نشان میدهد که برای تخریب تونلها، نیروهای اسرائیلی در غزه باید ورودیهایی را پیدا کنند که اغلب در زیرزمینهای ساختمانهای غیرنظامی پنهان شدهاند و به تونلهای بتنی منتهی میشوند.
به گفته کارشناسان، آنها معمولا حدود دو متر ارتفاع و کمتر از یک متر عرض دارند.
یک زن ۸۵ ساله اسرائیلی که پس از ربوده شدن در روز هفتم اکتبر به مدت ۱۷ روز در تونلهای غزه گروگان گرفته شده بود، توضیح داده که از میان «تار عنکبوت» تونلهای مرطوب و نمناک عبور کرده است. او گفت که در نهایت به سالن بزرگی رسید که در آنجا دهها گروگان دیگر نگهداری میشدند.
ارزیابی میشود که هنوز بیش از ۲۰۰ گروگان اسرائیلی در اختیار حماس هستند و بسیاری از آنها احتمالا در همان تونلهایی هستند که اسرائیل قصد نابودی آنها را دارد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفته است که بازگرداندن گروگانها به خانه یکی از دو هدف اصلی حملات علیه حماس است و هدف دیگر «نابودی حماس» است.
به نوشته نیویورکتایمز، تونلهای مورد استفاده برای مخفی کردن تجهیزات و جنگجویان حماس، تنها گذرگاههای مخفی در غزه نیستند.
پس از به قدرت رسیدن حماس در سال ۲۰۰۷، و در محاصره قرار گرفتن این نوار، شبکهای از تونلهای قاچاق در زیر مرز بین غزه و مصر گسترش یافت. از این تونلها برای دور زدن محاصره و واردات کالاهای مختلف، از سلاح و تجهیزات الکترونیکی گرفته تا مصالح ساختمانی و سوخت، استفاده میشود.
به نوشته نیویورکتایمز، مقامات مصری تلاشهای گستردهای برای از بین بردن این مسیرهای قاچاق انجام دادهاند، از جمله پمپاژ آب دریا برای آبگرفتگی شبکه و فروریختن بسیاری از تونلها. اما گمان میرود که برخی از تونلها همچنان برای قاچاق فعال باشند.
نیویورکتایمز افزود هرچند ارتش اسرائیل هم از نظر اندازه و هم از نظر تجهیزات بسیار از شبهنظامیان حماس پیشرفتهتر است، مبارزه با این گروه در شبکه تونلهای آن یک اقدام پرخطر به شمار میرود.
جان دبلیو اسپنسر، کارشناس جنگ شهری در موسسه جنگ مدرن در آمریکا، جنگ در غزه را بیشتر شبیه «جنگ در زیر دریا» توصیف میکند تا درگیری در سطح زمین یا داخل ساختمان.
او اخیرا در پادکستی گفته است: «هیچ چیزی که روی سطح استفاده میکنید، به کار نمیآید. شما باید تجهیزات ویژهای برای تنفس، دیدن، جهتیابی، برقراری ارتباط و به کارگیری وسایل کشنده به ویژه تیراندازی داشته باشید.»
کارشناسان میگویند یکی از خطرات اصلی ورود به تونلها این است که حماس در ورودیها مواد منفجره کار گذاشته است.
آهرون برگمن، استاد ارشد کینگز کالج لندن که متخصص درگیری عربها و اسرائیل است، در این زمینه گفته که شبهنظامیان «لحظهای که متوجه شوند اسرائیلیها وارد تونلها شدهاند، دکمه را فشار میدهند و ممکن است همه چیز بر سر اسرائیلیها فرو بریزد.»
به نوشته نیویورکتایمز، نیروهای اسرائیلی احتمالا نخواهند توانست کل شبکه تونلهای غزه را نابود کنند.
برگمن افزود: «این تونلها خیلی بزرگاند و از بین بردن همه آنها سودی ندارد. در عوض، آنها بر مسدود کردن ورودیهای تونلها تمرکز خواهند کرد، احتمالا با انجام حملات هوایی یا اینکه مهندسان آنها را با مواد منفجره نابود کنند.»
نیویورکتایمز افزود بعید به نظر میرسد که درگیریها به صورت مخفیانه صورت گیرد، مگر اینکه اسرائیل معتقد باشد که چاره دیگری ندارد.
برگمن گفت که ورود به تونلها مزایای نیروهای اسرائیلی را از بین میبرد.
در حالی که اکنون اسرائیلیها با انبوهی از نیروها، تانکها و هلیکوپترها در حال پیشرفت هستند، او تاکید کرد: «لحظهای که از تونل پایین میروید، یک نفر در مقابل یک نفر قرار میگیرد.»