وزیر خارجه جمهوری اسلامی در ژنو: حماس آماده تبادل اسیران غیرنظامی است
حشمت‌الله ملکی، فرمانده پلیس راه‌آهن کشور، از کشف ۳۷۸ بسته تریاک بلعیده شده از سه قاچاقچی خبر داد و افزود: «ماموران پلیس راه آهن ایستگاه محمدیه قم، با تحت نظر قرار دادن متهمان به مدت ۳۶ساعت، در نهایت سه کیلو و ۵۰۵ گرم تریاک که به صورت بلع در معده قاچاقچیان بود، کشف کردند.»
انسیه خزعلی، معاون ابراهیم رئیسی در امور زنان، دو روز پس از اینکه گفته بود «باید به دانشجویان غزه بورس بدهیم»، اعلام کرد که ««خیلی از دانشگاه‌ها اعلام آمادگی کردند تا به دختران فلسطینی و کسانی که شرایط تحصیل در غزه را ندارند، پذیرش بدهند، هم در مورد فلسطین و هم افغانستان.»
به گزارش رویترز، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در دیدار اخیر خود با اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس به او اعلام کرده است از آنجایی که تهران اطلاعی از تهاجم این گروه به اسرائیل نداشته است، تمایلی به ورود به این جنگ ندارد.
رویترز روز چهارشنبه ۲۴ آبان به نقل از سه مقام ارشد جمهوری اسلامی و حماس که به دلیل حساسیت موضوع نخواستند هویتشان فاش شود، نوشت خامنه‌ای به هنیه وعده داده تهران به پشتیبانی اخلاقی و سیاسی خود از این گروه ادامه می‌دهد اما به صورت مستقیم در درگیری‌ها دخالت نخواهد کرد.
رهبران جمهوری اسلامی و حماس در اوایل ماه جاری میلادی در تهران با یکدیگر دیدار کردند.این دیدار پس از آن انجام شد که واشینگتن به جمهوری اسلامی هشدار داد هر گونه دخالت در مناقشه حماس و اسرائیل، عواقب سنگینی برای تهران به همراه خواهد داشت.
مقام‌های جمهوری اسلامی بارها دست داشتن در حمله حماس به اسرائیل در روز ۱۵ مهر (هفتم اکتبر) را تکذیب کردهاند.
خامنه‌ای روز ۱۸ مهر در یک سخنرانی گفت کسانی که معتقدند حملات حماس «کار غیر‌فلسطینی‌ها است، دچار محاسبه غلط شده‌اند.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هم در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت تهران هیچ گروه یا جنگ نیابتی‌ای در منطقه ندارد.
به گفته امیرعبداللهیان، عملیاتی که حماس انجام داد «تصمیمی کاملا فلسطینی» بود: «خودشان مسوولیت پذیرفتند، تصمیم گرفتند و اقدام کردند.»
اسرائیل با رد این اظهارات، جمهوری اسلامی را متهم می‌کند در برنامه‌ریزی و اجرای این حمله مرگ‌بار نقش داشته است.
الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل، روز ۲۳ آبان جمهوری اسلامی را به دلیل حمایت مالی از حماس، حزب‌الله، جهاد اسلامی و حوثی‌های یمن، «سر مار» خواند.
کوهن گفت تهران به دلیل حمایت مالی و تسلیحاتی از حماس، مسوول حمله این گروه به اسرائیل است.
بر اساس گزارش جدید رویترز، خامنه‌ای با تحت فشار گذاشتن هنیه از او خواسته است آن دسته از اعضای گروه حماس را که به صورت علنی خواستار پیوستن جمهوری اسلامی و حزب‌الله به جنگ علیه اسرائیل هستند، ساکت کند.
سه منبع نزدیک به حزب‌الله نیز تایید کردند این گروه در جریان تهاجم حماس به اسرائیل نبوده و تنها پس از انجام حمله و بالا گرفتن تنش‌ها، نیروهای خود را برای استقرار در مرز لبنان و اسرائیل به حالت آماده‌باش درآورده است.
یکی از فرماندهان حزب‌الله گفت: «ما با جنگ از خواب بیدار شدیم.»
رویترز نوشت این برای اولین بار است که «محور مقاومت» در چندین جبهه بسیج شده است: حزب‌الله وارد شدیدترین درگیری‌های خود با اسرائیل در ۲۰ سال گذشته شده، شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی نیروهای آمریکایی را در عراق و سوریه هدف قرار می‌دهند و حوثی‌های یمن با موشک و پهپاد به اسرائیل حمله کردهاند.
مناقشه کنونی آزمونی برای هم‌بستگی این بازیگرهای منطقه‌ای است زیرا هر کدام از آن‌ها با اولویت‌های متفاوت و چالش‌های داخلی خاص خود مواجه هستند.
مهند حاج علی، کارشناس امور حزب‌الله در اندیشکده «مرکز خاورمیانه کارنگی» در بیروت گفت حمله حماس به اسرائیل شرکای این گروه را در محور مقاومت با انتخاب‌های سختی مواجه کرده است زیرا اکنون با دشمنی روبه‌رو هستند که از نظر نظامی به مراتب از آن‌ها قوی‌تر است.
محمد ضیف، رهبر گردان‌های عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) در پیامی صوتی که روز ۱۵ مهر (هفتم اکتبر) به مناسبت آغاز تهاجم حماس به اسرائیل منتشر کرد، از «برادران مقاومت اسلامی در لبنان، ایران، یمن، عراق و سوریه» خواست با گروه‌های فلسطینی متحد شوند.
رویترز به نقل از منابع مطلع خبر داد جمهوری اسلامی به عنوان رهبر محور مقاومت، تا زمانی که مستقیما از سوی اسرائیل یا آمریکا هدف قرار نگیرد، در مناقشه دخالت نخواهد کرد.
به گفته این منابع، ایران در مقطع کنونی از گروه‌های نیابتی خود مانند حزب‌الله برای حمله به اهداف آمریکا و اسرائیل در منطقه بهره می‌گیرد.
هر چند خالد مشعل، از رهبران حماس، روز ۱۶ اکتبر در مصاحبه‌ای تلویزیونی از حزب‌الله به دلیل اقداماتش تشکر کرد، اما هم‌زمان افزود: «میدان نبرد به بیش از این نیاز دارد.»
مناقشه حماس و اسرائیل تاکنون هزاران کشته و زخمی بر جای گذاشته است. گزارش‌ها حاکی از آن است که درگیری‌های شدید میان دو طرف همچنان در نوار غزه ادامه دارد.
پس از انتشار خبری مبنی بر بازسازی قبور اعضای اعدام شده سازمان مجاهدین خلق، سازمان بهشت زهرا اعلام کرد «برخی قبور، متعلق به اعضای مسلمان سازمان مجاهدین است که قبل از انقلاب اعدام شدند و قبر هیچ کدام از اعدام‌شدگان پس از انقلاب به صورت رایگان در اختیار خانواده‌ها قرار نگرفته است.»
چهار سال پیش در چنین ایامی یکی از گسترده‌ترین اعتراضات مردمی و شدیدترین سرکوب‌ها از سوی جمهوری اسلامی رخ داد. تجمعاتی که با اعتراض به افزایش ۲۰۰ درصدی نرخ بنزین در ۲۴ آبان شکل گرفت، با فراگیر شدنش به «آبان خونین ۹۸» مشهور شد. هنوز پرونده‌هایی باز در ارتباط با آبان ۹۸ وجود دارند.
اعتراضات آبان ۱۳۹۸ در ایران در واکنش به افزایش ناگهانی و شدید قیمت سوخت بود اما خیلی زود ماهیت ضدحکومتی به خود گرفت. تجمعات اعتراضی علیه جمهوری اسلامی طی یک هفته در ۲۹ استان و صدها شهر برپا شدند.
هزاران کشته و بازداشت شده در سرکوبی خون‌بار
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، هزار و ۵۰۰ نفر در جریان سرکوب این اعتراضات کشته شدند. هر چند که عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور دولت حسن روحانی در آن زمان کشته شدن حدود ۲۲۵ نفر را تایید کرد.
سازمان عفو بین‌الملل در ماه‌های پس از کشتار آبان ۹۸ گزارش داد محله‌های فقیرنشین حاشیه شهر تهران با ۱۶۳ کشته، استان خوزستان با ۵۷ کشته و استان کرمانشاه با ۳۰ کشته بالاترین رقم قربانیان را در این سرکوب داشتند.
علاوه بر این، دست‌کم شش هزار مرگ با «منشا نامعلوم» در آبان ماه ۹۸ ثبت شده است.
ناظران می‌گویند آمار بالای کشتار این اعتراضات پس از سخنرانی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در روز ۲۶ آبان و فرمانش برای سرکوب خشن و شدید تجمعات اتفاق افتاد.
او معترضان را اشرار، ضد انقلاب و دشمن خواند و از تصمیم «شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سه‌گانه» برای افزایش قیمت بنزین حمایت کرد.
به دنبال صدور فرمان کشتار از سوی خامنه‌ای، در دومین روز از آغاز اعتراضات سراسری اینترنت شهرهای ایران به مدت یک هفته قطع شد و سرکوب شدت گرفت.
به گفته تحلیل‌گران، این اعتراضات برای جمهوری اسلامی اتفاقی غافلگیر کننده و جدید بود و نوع مواجهه نیروهای سرکوب‌گر با معترضان هم به شکلی بود که گویی با یک دشمن خارجی مواجه هستند.
سازمان عفو بین‌الملل همان زمان در گزارشی نوشت حکومت ایران به شکلی عامدانه و مرگ‌بار از سلاح گرم استفاده کرده و به‌طور نامتناسبی به زور متوسل شده است.
نهادهای حقوق بشری هم در گزارش‌هایی تاکید کردند بسیاری از گلوله‌ها به سر و صورت معترضان شلیک شده است.
کمیسریای عالی حقوق بشر سازمان ملل دو هفته بعد از این اعتراضات با راستی‌آزمایی تصاویر تایید کرد نیروهای امنیتی از روی بام ساختمان‌ها و سوار بر بالگرد به معترضان در حال فرار از پشت سر، مستقیم به صورت یا به اعضای حیاتی آنان تیراندازی کردهاند.
بر اساس گزارش نهادها و سازمان‌های حقوق بشری، در جریان این اعتراضات دست‌کم هشت هزار و ۶۰۰ نفر در استان‌های مختلف بازداشت و بسیاری از آنان پس از مدت کوتاهی با قرار وثیقه آزاد شدند.
با این حال جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران شهریور سال ۹۹ برخورد «به شدت خشن» نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی علیه معترضان را بی‌سابقه و حیرت‌آور خواند و از شکنجه بازداشت‌شده‌ها خبر داد.
سازمان عفو بین‌الملل در گزارش دیگری «اعدام نمایشی، شوک الکتریکی و القای حس خفگی با آب» را از روش‌های شکنجه جمهوری اسلامی برای گرفتن اعتراف اجباری از معترضان بازداشت‌شده اعلام کرد.
در جریان دادرسی‌های ناعادلانه، برخی از بازداشت‌شدگان بدون دسترسی به وکیل انتخابی به حبس‌های طولانی‌مدت هفت و هشت ساله محکوم شدند.
شمار دیگری از معترضان نیز در پرونده‌های مختلف و بدون وجود ادله و شواهدی که حتی از سوی مراجع قضایی جمهوری اسلامی معتبر باشند به اعدام محکوم شدند اما این احکام در دادگاه‌های تجدیدنظر شکسته و لغو شدند.
پرونده‌های باز آبان
با گذشت چهار سال، پرونده برخی از متهمان باز است و تعدادی از خانواده‌های کشته‌شدگان مانند پویا بختیاری به دلیل دادخواهی تحت فشار قرار گرفتند و زندانی شدند.
حدود دو هفته پیش برخی منابع خبر دادند منوچهر بختیاری، پدر پویا، در پرونده‌ای جدید به شش ماه حبس محکوم شده است.
اتهام منوچهر بختیاری در پرونده‌ای که طی دوران زندان برایش تشکیل شده، «توهین» به علی خامنه‌ای است.
او پس از بارها اعتراض به قتل پسرش و تاکید بر پیگیری مجازات آمران و عاملان آن، در اردیبهشت ۱۴۰۰ بازداشت و به سه سال و نیم زندان محکوم شد.
علاوه بر منوچهر بختیاری، ناهید شیرپیشه، همسر سابق او و مادر پویا، شهریور سال گذشته از سوی شعبه یک دادگاه انقلاب کرج به پنج سال حبس محکوم شد.
سایر اعضای خانواده پویا بختیاری نیز طی چهار سال گذشته با فشار، برخوردهای امنیتی، احضار و بازداشت از سوی حکومت مواجه شده‌اند.
پویا بختیاری، شهروندی ۲۷ ساله بود که روز ۲۵ آبان ۹۸ در جریان اعتراضات سراسری با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی به سرش در مهر‌شهر کرج کشته شد.
یکی از پرونده‌های باز آبان ۹۸ مربوط به عباس دریس، زندانی سیاسی محکوم به اعدام در زندان ماهشهر است که اخیرا حکم اعدامش شکست.
دادگاه انقلاب در مهر ماه گذشته او را به اتهام تیراندازی و کشتن یک مامور نیروی انتظامی به «محاربه» محکوم و علیه او حکم اعدام صادر کرد.
در اعتراضات آبان ۹۸، ماهشهر و شهرک‌های حاشیه‌ای آن از کانون‌های اعتراضات بود و گزارش‌های مختلفی درباره به رگبار بستن معترضان در نیزارهای آن منتشر شد.
در اعتراضات ماهشهر، معترضانی که جاده منتهی به پتروشیمی این شهر را بسته بودند، پس از حمله نیروهای امنیتی به نیزارهای اطراف پناه بردند. نیروهای امنیتی معترضان را به گلوله بستند و در نتیجه این گلوله‌باران نیزار آتش گرفت و عده زیادی کشته شدند.
روزنامه نیویورک‌تایمز دهم آذر ماه ۹۸ گزارش داد که در جریان اعتراضات سراسری آبان، حدود ۱۰۰ نفر از معترضان پناه گرفته در نیزارهای ماهشهر کشته شدند.
پس از آن و با افزایش گزارش‌ها در این باره، محسن بیرانوند، فرماندار و رضا پاپی، فرمانده انتظامی ماهشهر در مصاحبه با تلویزیون جمهوری اسلامی کشتار معترضان در نیزارهای این شهر را تایید کردند.
با این حال مقام‌های جمهوری اسلامی آماری از شمار کشته‌شدگان ارائه ندادند.
با گذشت چهار سال از این کشتار، شهروندان در ایران همچنان یاد این سرکوب خونین و کشته‌شدگان آن را زنده نگه داشته‌اند و گزارش‌ها و تصاویری از حضور بر مزار قربانیان جمهوری اسلامی در آن سال منتشر می‌کنند.
بسیاری از مردم معترض جمله «آبان ادامه دارد» را به یکی از مشهورترین شعارهای اعتراضی برای دادخواهی تبدیل کردهاند.
