روزنامه اعتماد در گزارشی به جزییات خودکشی یسنا، دختر ۱۲ ساله در یاسوج و هانيه، دختر ۱۶ ساله در شهرستان محلات پرداخت. بررسی‌های این روزنامه نشان می‌دهند از سال ۱۳۹۵ تا کنون، استان‌های کرمانشاه، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد بالاترین آمار خودکشی را در کشور داشته‌اند.
به توصیه کارشناسان اگر با کسی یا کسانی روبه‌رو می‌شوید که از جمله‌ها و عبارت‌هایی نشان‌دهنده افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده می‌کنند، از آنان بخواهید با پزشک معتمد، نهادهایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند یا فردی مورد اعتماد، درباره نگرانی‌هایشان صحبت کنند. اگر به خودکشی فکر می‌کنید در ایران با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید.
اعتماد با استناد به گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها نوشت که به جز یسنا و هانیه، دست‌کم هفت نوجوان زیر ۱۸ سال از ابتدای دی ماه امسال تا کنون در کشور خودکشی کرده‌اند.
این روزنامه به نقل از یکی از اقوام یسنا نوشت صحبت‌های او نشان می‌دهد خبر در رسانه‌ها تا حدودی درست منتشر شده اما «انگیزه و نحوه خودکشی» این دختر ۱۲ ساله درست منتشر نشده است.
یکی از اقوام «یسنا. ش» در خصوص جزییات این اتفاق به اعتماد گفت یسنا با مصرف قرص به زندگی خود پایان داده است: «او از جدایی مادر و پدرش خیلی ناراحت بود. چند سال پیش پدر یسنا به علت برق‌گرفتگی قطع نخاع شد. یسنا و یکتا دوست داشتند پیش مادرشان زندگی کنند اما خانواده پدری آن‌ها مخالفت می‌کردند و خانه پدربزرگشان زندگی می‌کردند.»
به گفته این منبع آگاه، یسنا هفته قبل از خودکشی نامه‌ای نوشته و به یکی از دوستانش داده و گفته بود: «هر وقت مُردم این نامه را به خانواده‌ام بده. نامه‌ای که از او در فضای مجازی منتشر شده همان نامه است که دست یکی از دوستانش بوده.»
یسنا در این نامه نوشته است: «زن عمو جان دلتنگت می‌شوم. از زندگی سیر شدم. یکتا، گوشی‌ام برای تو یادگاری. زن عمو مواظب یکتا باش. یکتا را به تو می‌سپارم. خداحافظ.»
نویسنده گزارش اعتماد در ادامه تاکید کرد: «برخی دیگر از رسانه‌ها در کنار خبر خودکشی یسنا به خودکشی بیش از هفت مورد نوجوان زیر ۱۸ سال از ابتدای دی ماه جاری تا کنون اشاره کرده‌اند که اعتماد در همین راستا به خبر خودکشی دختر ۱۶ ساله دیگری که اهل شهرستان محلات واقع در استان مرکزی است، می‌پردازد.»
بر اساس این گزارش، «هانیه. ب»، ۱۶ دی ماه امسال در یکی از اتاق‌های خانه‌شان خود را با طناب حلق‌آویز کرد.
یکی از آشنایان این دختر به اعتماد گفت: «آن روز مادر هانیه سر کار بود و خانه نبود. پدر او هم که اعتیاد دارد و اکثرا خانه نیست. حدود ساعت پنج عصر، وقتی خواهر هانیه به سمت اتاق می‌رود تا دفتر و کتابش را بردارد، ناگهان می‌بیند که خواهرش خود را از در اتاق حلق‌آویز کرده. خواهر هانیه به خاله‌شان که خانه آن‌ها بوده، می‌گوید و خاله آن‌ها سریع با چاقو طناب را پاره می‌کند اما دیگر فایده نداشته و هانیه جانش را از دست می‌دهد.»
کرمانشاه، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد در صدر جدول آمار خودکشی
بررسی‌های اعتماد از مرکز آمار ایران نشان می‌دهد استان‌های کرمانشاه، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹۹ سه استانی بودهاند که بالاترین آمار خودکشی را داشته‌اند.
به نوشته این روزنامه، این روند تا امسال ادامه داشته است.
حمید پیروی، نایبرییس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی اعلام کرد استان‌های زاگرسنشین آمار خودکشی بالایی دارند و به نسبت جمعیت، خودکشی در ایلام، کرمانشاه و کهگیلویه و بویراحمد بیشتر است.
نویسنده این گزارش با استناد به این موضوع نوشت این سه استان همچنان طی هفت سال گذشته در صدر آمار خودکشی قرار دارند.
باید در مدارس مددکار اجتماعی حضور داشته باشد
حسن موسویچلک، رییس انجمن مددکاران اجتماعی، در واکنش به خودکشی یسنا با طرح این پرسش که «چند مدرسه مددکار اجتماعی دارند؟»، به اعتماد گفت: «جواب این است که هیچ مدرسهای واحد مددکاری ندارد. وقتی یک نوجوان می‌بیند در شهر محل سکونتش تمام افراد با یک روش خودکشی می‌کنند یا در یک محیط مثل مدرسه، کارخانه، خوابگاه، دانشگاه و … از یک روش برای خودکشی استفاده میشود، یاد میگیرد.»
او با تاکید بر اینکه وقتی نوجوانان دست به خودکشی میزنند لازم است در مدارس مددکار اجتماعی وجود داشته باشد، اضافه کرد: «در حال حاضر اولویت این است که سلامت اجتماعی و روانی آن‌ها ارتقا پیدا کند. وقتی مساله درست شناخته نمیشود طبیعتا راهکار درستی هم برای آن پیدا نمیشود. نتیجهاش هم همین وضعیتی است که میبینیم.»
رییس انجمن مددکاران اجتماعی درباره علل و عوامل افزایش خودکشی در ایران گفت: «با توجه به آمارهای خودکشی که توسط مراجع رسمی اعلام شده، مشخص است در ۱۰ سال اخیر خودکشی منجر به فوت از ۵/۲ به ازای ۱۰۰ هزار نفر به ۷/۴ رسیده است.»
او با نگرانکننده خواندن این آمار برای یک دهه، اضافه کرد: «در گذشته روند تثبیت شدهای داشتیم اما طی یک دهه اخیر ناگهان نرخ خودکشی بیش از دو در ۱۰۰ هزار نفر افزایش پیدا کرده است.»
روزنامه اعتماد شهریور ماه امسال در گزارشی به بررسی محتوای تولید شده درباره «خودکشی» در شبکههای اجتماعی و ارتباط آن با رویدادهای سیاسی و اجتماعی پرداخت و با استناد به کلاندادهها نوشت جستوجوی این کلمه در فروردین ۱۴۰۲ نسبت به نیمه دوم سال ۱۴۰۱ بیش از دو برابر افزایش داشته است.
آمار رسمی خودکشی در ایران از سال ۱۳۹۹ از سوی حکومت منتشر نشده است اما اعتماد روز ۱۹ شهریور به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی، گزارشی با استناد به بررسی دادههای خودکشی از سوی پژوهشگران منتشر کرد.
این دادهها تاکید دارند جستوجو (سرچ) و کاربرد این کلمه در فضای مجازی و البته وقوع خودکشی در جامعه، ارتباط مستقیمی با شرایط اقتصادی و اجتماعی داشته است.
بر اساس این آمار، پس از اعتراضات سال ۹۶، اعتراضات آبان ۹۸، رکود اقتصادی و گسترش فقر پس از همهگیری کووید-۱۹ در سال ۹۹ و فروکش کردن اعتراضات خیابانی خیزش انقلابی در فروردین ۱۴۰۲، خودکشی و صحبت از آن در ایران افزایشی چشمگیر داشته است.
روزنامه اعتماد تیر امسال نیز در گزارشی بر اساس آمار رسمی منتشر شده از سوی فرماندهی انتظامی، نوشت که نرخ مرگ و میر ناشی از خودکشی ۵/۱ مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.
بر اساس گزارش شاخصهای عدالت اجتماعی، طی ۱۰ سال بیش از ۴۰ هزار مرگ ناشی از خودکشی ثبت شده است.
بر مبنای این گزارش، در فاصله سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹، هر سال بهطور متوسط چهار هزار و ۱۸۳ نفر در ایران به دلیل خودکشی جانشان را از دست دادهاند.