سیاست جدید بانک مرکزی در دو برابر کردن سهمیه ارز مسافرتی با حواشی و انتقادهایی همراه شده و در روزهای اخیر ویدیوهایی از ازدحام مسافران متقاضی سهمیه ارز مسافرتی در فرودگاه «امام خمینی» منتشر شده که نشان‌دهنده بی‌نظمی و استفاده افراد از اختلاف قیمت ارز تحویلی با ارز بازار آزاد است.
بانک مرکزی هفته اول اسفندماه امسال در بخشنامه‌ای سرانه فروش ارز مسافرت هوایی به متقاضیان را از ۵۰۰ به هزار یورو افزایش داد.
توجیه بانک مرکزی برای اتخاذ چنین تصمیمی، پاسخگویی به تقاضای فزاینده ارز مسافرتی در روزها و هفته‌های پایانی سال است که موجب بی‌نظمی و نوسان‌های شدید قیمت ارز در بازار آزاد می‌شد.
بانک مرکزی برای ممانعت از سفته‌بازی تحویل ارز مسافرتی را منوط به ارائه مدارک و مستنداتی کرد که نشان دهد متقاضیان، ارز خریداری‌شده را صرفا برای هزینه سفر گرفته‌اند و قصد نوسان‌گیری یا فروش دوباره آن در بازار را ندارند.
این بانک درخواست خرید ارز مسافرتی را به ارائه گذرنامه معتبر، بلیت مسافرت هوایی و رسید پرداخت عوارض خروج از کشور مشروط کرد و تحویل ارز به مسافران به درگاه خروجی فرودگاه‌‌‌ها موکول شد.
با این حال گزارش خبرگزاری دولتی ایلنا نشان می‌دهد فاصله قیمتی ارز تحویلی با قیمت‌ها در ارز بازار آزاد چنان است که راه‌هایی برای دور زدن این تمهیدات پیدا شده است.
به گزارش ایلنا برخی افراد با خرید ارزان‌ترین بلیت خارجی، وارد فرودگاه می‌شوند و پس از تحویل گرفتن یک‌هزار دلار با نرخ حدودا ۴۲ هزار تومان در سالن ترانزیت سوار هواپیما نمی‌شوند و از فرودگاه خارج شده و بلیت را کنسل می‌کنند و نیمی از هزینه بلیت را هم از ایرلاین پس می‌گیرند.
رانت موجود در سرانه ارز مسافرتی با قیمت روز دلار در بازار آزاد حدود ۱۸ هزار تومان به ازای هر دلار است که در نهایت سود ۱۸ میلیون تومانی را رقم می‌زند.
واگذاری چنین رانتی به مسافران پروازهای خارجی انتقاد بسیاری را به همراه داشته که آن را سیاست نادرست اعطای یارانه به دهک‌های بالای درآمدی توصیف می‌کنند.
صادق الحسینی، فعال رسانه‌ای که در مورد مسائل اقتصادی می‌نویسد، در واکنش به ازدحام و تشکیل صف‌های طولانی برای دریافت ارز مسافرتی با انتشار پستی در شبکه ایکس نوشت این اشتباه سیاستی سیاستگذار اقتصادی است.
این اقتصاددان در ادامه پست خود این رانت ارزی را با رانت ارز ترجیحی مقایسه کرد و افزود: «نکته دیگر هم اینکه برای چند میلیون تومن این وضعه! حالا فکر کنید برای چند ده میلیارد دلار ارز ترجیحی چه وضعیه اون پشت پرده!؟»
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت حسن روحانی نیز در کانال تلگرامی خود با اشاره به همین سیاست بانک مرکزی و تبعات آن از ابراهیم رئیسی خواست تا بازدیدی از فرودگاه امام و صف شلوغ تخصیص ارز مسافرتی داشته باشد.
او خطاب به رئیسی افزود: «شاید بخش قابل توجهی از مسافران هم راضی باشند که دولت جنابعالی منابع عظیم این یارانه غیر ضرور را برای رفع محرومیت زیرساختی در مناطق محروم هزینه نماید.»
این واکنش‌ها به دو برابر کردن سهمیه ارز مسافرتی در حالی است که پیش از این وب سایت رسمی دولت و کانال تلگرامی شبکه اطلاعرسانی دولت، پاد، در مطلبی نقدهای مطرح شده درباره این سیاست را «فاقد ارزش کارشناسی» توصیف کرد.
در مطلب منتشر شده در وبسایت دولت، انتقادها به سیاست بانک مرکزی «اتهامزنی به سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی» توصیف شده و «برخی سوداگران بازارهای سرمایهای» هدایتگر این اتهامزنیهای معرفی شدهاند که بر اساس این مطلب، به طور معمول هدفشان «تضعیف مهمترین بازیگر سیاست‌های پولی و بانکی کشور» است.
