وال استریت ژورنال گزارش داد فرانسه، آلمان، هلند و پنج کشور اروپایی ماه گذشته در نامهای به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواستار تحریم جمهوری اسلامی به دلیل تامین سلاح برای شبه‌نظامیان منطقه شدند، اما بورل گفت چنین اقدامی دیپلماسی هسته‌ای با تهران را تضعیف می‌کند.
براساس این گزارش، در حالی که فرانسه، آلمان، هلند و پنج کشور اروپایی دیگر در تلاش بودند تحریم‌های تازه‌ای را علیه جمهوری اسلامی به‌دلیل ارسال موشک و دیگر تسلیحات نظامی به متحدان منطقه‌ای خود وضع کنند، چند مقام ارشد اتحادیه اروپا و به‌طور مشخص، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه، با عقب‌نشینی از این طرح و مخالفت با وضع تحریم‌های جدید گفتند تحریم‌های جدید می‌تواند دیپلماسی با تهران را تضعیف کند.
وال استریت ژورنال، روز سه‌شنبه ۲۹ اسفند، در گزارشی نوشت که این کشورها ماه گذشته در نامهای به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفتند که این اتحادیه باید رژیمی تحریمی را برگزیند که به آنها اجازه دهد بازیگران ایرانی را که اقدام به مشاوره، تامین مالی و مسلح‌سازی شبه‌نظامیان در منطقه می‌کنند، هدف قرار دهند.
جوزپ بورل اما در پاسخ گفته است اکنون این کار را نکنید.
وال استریت ژورنال به نقل از مقام‌های اتحادیه اروپا نوشته است که آمریکا از پاسخ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حمایت کرده است.
با این حال، یک مقام دولت بایدن که نامش اعلام نشده، به وال استریت ژورنال گفت که واشینگتن به اتحادیه اروپا گفته که از افزایش فشار بر تهران از طریق تحریم‌ها در مورد انتقال موشک‌ها و تجهیزات نظامی ایران به شبه نظامیان منطقه و همچنین روسیه حمایت می‌کند.
این مناقشه که روز دوشنبه، ۲۸ اسفند، بار دیگر در نشست وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا مطرح شد، چند روز پس از آن بالا گرفت که اروپا و آمریکا متعهد شدند در صورت تحویل موشک‌های بالستیک ایران به روسیه، به‌سرعت و به‌طور مشترک تحریم‌های جدیدی را علیه تهران اعمال کنند.
مقام‌های غربی گفتند که هنوز هیچ مدرکی ندارند که نشان دهد تهران موشک‌ها را به روسیه تحویل داده باشد، اما انتظار دارند این کار صورت پذیرد.
بر اساس پیش‌نویس بیانیه اجلاس سران، رهبران اتحادیه اروپا در نشست این هفته خود متعهد خواهند شد که در صورت ادامه تحویل موشک به روسیه، تحریم‌های هدفمند علیه افراد و نهادهای وابسته به جمهوری اسلامی را گسترش دهند.
مقام‌های آمریکایی هفته پیش گفتند این تحریم‌ها می‌تواند شامل اقداماتی برای جلوگیری از پرواز خطوط هوایی ملی ایران، ایران ایر، به اروپا باشد.
اتحادیه اروپا پیش از این مقام‌ها و نهادهای ایرانی را به دلیل دادن پهپادها و فناوری هواپیماهای بدون سرنشین به کرملین هدف قرار داده بود.
با این حال مقام‌های اتحادیه اروپا در بروکسل به کشورهای عضو گفته‌اند که اقدام علیه ایران به دلیل حمایت این کشور از متحدانش در خاورمیانه می‌تواند با تشدید تنش‌ها در منطقه، دیپلماسی هسته‌ای را تضعیف کند.
مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ماهها است که متوقف شده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز چندبار نسبت به همکاری نکردن تهران با این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد هشدار داده است.
بورل هفته گذشته در نامهای به هشت کشور عضو اتحادیه اروپا گفت که پیشنهاد آنها برای هدف قرار دادن فعالیتهای بیثباتکننده منطقه‌ای ایران دو «تئاتر» روسیه و خاورمیانه را با هم ترکیب می‌کند، و چنین امری می‌تواند پیامدهایی بالقوه «ناخواسته» داشته باشد.
به گزارش وال استریت ژورنال، که این نامه را دیده است، بورل در نامه خود نوشته است: «ارزیابی دقیق تأثیر احتمالی اقدامات بیشتر برای جلوگیری از این تلقی که اتحادیه اروپا به جای تعامل، تشدید تنش را پیش گرفته و یا به خطر انداختن دیگر اهداف مهم سیاست اتحادیه اروپا مانند مهار برنامه هسته‌ای ایران بیش از هر زمان دیگری ضروری و حیاتی است.»
از زمان آغاز جنگ غزه در ماه اکتبر، مقام‌های غربی با جمهوری اسلامی درگیر بودهاند تا از گسترش جنگ در منطقه جلوگیری کنند. جوزپ بورل در این مدت خواستار آتشبس در غزه و بوده و از عملیات نظامی اسرائیل که به کشته شدن تعداد زیادی از غیرنظامیان منجر شده، انتقاد کرده است.
با توجه به وسعت حمایت نظامی جمهوری اسلامی از گروههایی مانند حماس، حزب‌الله لبنان، حوثیهای یمن و شبه نظامیان عراقی و سوری، گسترش تحریم‌ها به فعالیتهای منطقه‌ای تهران می‌تواند تعداد زیادی از نهادهای دولتی و مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی را در معرض دید قرار دهد.
چنین وضعیتی می‌تواند به تجدید برخی از تحریم‌های لغوشده پس از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، موسوم به برجام از سوی اروپا شود. اما کشورهای عضو اتحادیه اروپا تمایلی به انجام چنین کاری نداشتهاند.
اتحادیه اروپا تحریمهایی را علیه گروههای نیابتی مورد حمایت ایران مانند حماس و حزب‌الله اعمال کرده و در ماموریتی دریایی شرکت کرده است تا از کشتیهای تجاری در برابر حملات حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی محافظت کند.
براساس برجام، قرار بود تحریم موشکی و نظامی جمهوری اسلامی در ماه اکتبر امسال به پایان برسد و تهران حق خرید و فروش تسلیحات نظامی را پیدا کند، اما آمریکا و اتحادیه اروپا این تحریم‌ها را تمدید کردند.
با این حال، اکنون کشورهای دیگر مانند روسیه و چین دیگر مقید به رعایت آن تحریم‌ها نیستند.
پس از کناره گیری تهران از تلاشهای دیپلماتیک برای احیای برجام، زندانی کردن تعدادی از اروپاییها، حمایت از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل و گسترش حمایت نظامی خود از روسیه، کشورهای اروپایی بیشتری به دنبال راههای جدیدی برای افزایش فشار بر تهران هستند.
این زمان به طور بالقوه برای واشینگتن نیز حساس است. به نظر میرسد آمریکا و جمهوری اسلامی هر دو به دنبال اجتناب از درگیری مستقیم هستند.
در حالی که ارتش آمریکا در حال پاسخ به حملات حوثیها است و واشینگتن پس از کشته شدن سه نظامی آمریکایی در اردن در اواخر ژانویه، شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران را در سوریه و عراق هدف قرار داد، اکنون ایالات متحده مذاکرات غیرمستقیم با تهران را برای مهار تنش‌ها از سر گرفته است. مقام‌های آمریکایی همچنان تاکید می‌کنند که به دنبال یک راهحل دیپلماتیک در مورد برنامه هسته‌ای ایران هستند.
وال استریت ژورنال گزارش داده است که نامه مورخ ۲۶ فوریه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، به جوزپ بورل را دیده است که در آن از اتحادیه اروپا خواسته شده به آمریکا بپیوندد «تا تحریم‌های بیشتری علیه نهادها و افراد ایرانی درگیر در همکاری نظامی رو به رشد ایران با روسیه اعمال شود.»
یک مقام ارشد آمریکایی که نامش اعلام نشده، به وال استریت ژورنال گفت که بلینکن هنگام نوشتن این نامه، از تلاش فرانسه و آلمان برای وضع تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی بیخبر بود.
بهنام بن طالبلو، از اعضای ارشد بنیاد دفاع از دموکراسیها، گفت: «هدف قرار دادن شبکههای خرید، تولید و اشاعه موشک‌های ایران سریعترین راه برای اروپا برای پر کردن شکاف تحریم‌های فراآتلانتیک و تشدید فشار بر ایران خواهد بود.»