بر اساس عنصر «پیشبینی ناپذیری» برای گمانهزنی درباره ایران در سال جدید خورشیدی میتوان این رتبهبندی را در نظر گرفت: اول ملت ایران، دوم حکومت جمهوری اسلامی، سوم مناسبات بینالملل و چهارم نیروهای سیاسی و مدنی مخالف و اپوزیسیون ایرانی.
با فرض همین عنصر سال ۱۴۰۳ را میتوان سال تشدید «تشتت و ریزش از بالا، چالش و فرسایش از پایین» دانست.
مردم ایران سال سختتری را در حوزه اقتصادی پیش رو دارند. این امر اعتراضات مطالبهمحور را تشدید خواهد کرد. افزایش شکاف و نفرت بین اکثریت مردم و اقلیت حاکم در حالی که اکثریت ناراضی در دوران ریکاوری بین دو جنبش به سر میبرد، هر آن ممکن است آتش زیر خاکستر نارضایتیها و آتشفشان خشم نهفته اکثریت مردم را فعال کند.
به علت رشد نیروهای افراطیتر در درون حکومت، فضای اجتماعی نیز بستهتر خواهد شد و طنابکشی بین زنان و دختران روی حجاب اجباری به طور خاص و جدال سبک زندگی بین اکثریت جوانان ایرانی و متولیان خشکمغز به طور عام، همچنان و به شدت ادامه خواهد داشت.
بر هم منطبق شدن دو خشم معیشتی و نفرت تحمیل سبک زندگی میتواند فوران آن آتشفشان را تسریع کند.
در درون حکومت اما با تشکیل مجلس شورای اسلامی جدید و مساله انتخاب رییس مجلس، اولین جرقه تشدید منازعات درون سیستمی که در دوران انتخابات فرمایشی شعلهور شده بود، دوباره زده خواهد شد.
سال ۱۴۰۳ همچنین سال دورخیز جریانهای درون نظام برای انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده خواهد بود. همین مساله باز به تشدید تشتت در سطوح فوقانی هیات حاکمه و ریزش در بدنه آن منجر خواهد شد.
مهرهچینی روحانی - نظامی - ولاییهای مطیع در جای جای نظام اجرایی - تبلیغی برای تسهیل جابهجایی از خامنهای پدر احتمالا به خامنهای پسر برای مهار بحران رهبری، ادامه و تسریع خواهد شد.
در درون اپوزیسیون و مخالفان سیاسی و مدنی به خصوص در خارج از کشور ما احتمالا شاهد دو سیر مختلفالجهت خواهیم بود. یکی سیر امتداد و تشدید گرایشات افراطیِ دگرستیز در همه اردوگاههای سیاسی، به خصوص اردوگاه راست افراطی و دیگری سیر رشد افراد و طیفهای معقول و دگرپذیر در میان آنها.
دگرپذیرها همچنان کار سختی برای به بلوغ سیاسی رساندن طیفهای مختلف (و جا انداختن این نکته حیاتی و راهبردی که ما نیازمند «تجمیع» همه نیروها برای «گذار» و «تمرین تکثر» برای شکل دادن یک دموکراسیِ کارآمد و توسعهگرا و نه جنگ همه با هم، در دوران «پس از گذار» هستیم) و به حاشیه راندن گرایشات افراطی و دگرستیز خواهند داشت.
نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی نیز به صورت مستقیم و از طریق نفوذیهایشان به طور غیر مستقیم، همچنان به ریختن بنزین روی آتش اختلافات و مدیریت آن خواهند پرداخت.
در فضای بینالملل نزاع اسرائیلی- فلسطینی، نتایج انتخابات آمریکا و بالاخره روند جنگ روسیه و اوکراین در سیاست ایران اثرگذار خواهد بود.
رفتار حاکمان ایران چه در رابطه با فعالیتهای هستهای و چه منازعات منطقهای و نیروهای نیابتی یا مرتبط با جمهوری اسلامی، با توجه به سه مولفه فوق میتواند دچار قبض و بسط شود.
اما درگیری درونی و چالش دو صدایی سیاستگذاری خارجی جمهوری اسلامی بین دو عنصر موثر - یکی مصلحت حفظ نظام و دیگری آمریکا و اسرائیلستیزی - تصمیمگیری رهبران جمهوری اسلامی را سختتر خواهد کرد.
در هر حال و با هر شرایطی که پیش آید جمهوریخواهان و دموکراسیخواهان ایرانی همچنان وظیفه «تلاش تشکیلاتی» برای رشد همگرایی و انسجام در بلوکبندیهای سیاسی، «گفتمانسازی سیاسی» مبتنی بر نیاز به همگرایی عملیِ حداکثری همه طیفهای سیاسی ایرانی و بالاخره تلاش برای تقویت شبکهسازیهای کوچک، - کوچک اما گسترده و انبوه - را بر عهده دارند.
ملتهب شدن فضای سیاسی با فعال شدن جنبشهای اعتراضی یا ورود جمهوری اسلامی به مرحله تصمیمگیری برای رهبر سوم، علاوه بر زمینه مستعدتر کنشگری مردمان داخل ایران، میدان آزمون دیگری برای اپوزیسیون ایرانی در خارج و داخل کشور است که آیا میتوانند با رفع نقایص یا اشتباهات گذشته، این بار جهشی بزرگتر به سوی آرمانهایشان که همانا آزادی، دموکراسی، عدالت، رفع تبعیض و ساختن ایران آینده است بردارند یا در بر همان پاشنه گذشته خواهد چرخید؟
علی خدایی، عضو شورای عالی کار، با انتقاد از مصوبه این نهاد مبنی بر تعیین ۳۵ درصد برای افزایش دستمزد کارگران در سال آینده با وجود تورم ۴۵ درصد، از خروج اعتراضی نمایندگان کارگری از جلسه شورا و امضا نکردن صورتجلسه خبر داد و گفت این تصمیم «باز هم جامعه کارگری را فقیرتر» خواهد کرد.
حساب ایکس نمایندگی دائم جمهوری اسلامی در دفتر سازمان ملل متحد در ژنو اعلام کرد علی بحرینی، سفیر ایران در این نهاد رییس کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل شد. ریاست ایران بر این کنفرانس مثل ریاست سال گذشته جمهوری اسلامی بر مجمع اجتماعی شورای حقوق بشر سازمان ملل با واکنش مواجه شده است.
رییس دانشگاه آزاد گلستان با اشاره به خاطرهای از حداد عادل، گفت که علی خامنهای در زمان ازدواج پسرش گفته که «یک ریال از بودجه نظام و دولت دریافت نمیکند» و تمام اموال و اثاثیه زندگی او «در یک وانت جا میشود.» خامنهای همچنین گفته که تمام درآمدش از یک خانه اجارهای در تهران است.
محمد موحدی آزاد، دادستان کل کشور گفت: «تظاهر به روزهخواری و خوردن روزه در مقابل مردم و در خیابان و در حضور روزهداران گناه است و شکستن حرمت ماه مبارک است. از طرفی طبق قانون جرم است.»
او افزود: «وظیفه مسئولین فرهنگی آگاه کردن مردم به این امور است که متاسفانه حضورشان محسوس نیست»
ارتش اسرائیل روز سهشنبه ۲۹ اسفند اعلام کرد نیروهای این کشور در عملیات اخیر خود در بیمارستان شفا در شهر غزه، بیش از ۵۰ شبهنظامی حماس را از پا درآوردند. حدود ۱۸۰ مظنون به ارتباط با گروه حماس در جریان این عملیات دستگیر شدهاند.
عملیات ارتش اسرائیل در بیمارستان شفا از صبح دوشنبه ۲۷ اسفند آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
اسرائیل میگوید حماس از اماکن غیرنظامی مانند مدارس، مساجد، بیمارستانها و ساختمانهای مسکونی برای پیشبرد اهداف تروریستی خود استفاده میکند.
وبسایت خبری تایمز اسرائیل از تداوم درگیریها در دیگر نقاط نوار غزه خبر داد.
بر اساس این گزارش، چندین عضو حماس بر اثر حملات اسرائیل در مرکز غزه در ۲۴ ساعت گذشته کشته شدند.
نظامیان اسرائیلی مواضع حماس را در منطقه القراره در حومه خانیونس در جنوب غزه هدف قرار دادند.
در جریان درگیریها در شمال غزه در روز سهشنبه ۲۹ اسفند، یک سرباز اسرائیلی به نام سباستین حایون جان خود را از دست داد.
حایون از فرماندهان تیپ زرهی ۴۰۱ ارتش اسرائیل بود و ۵۱ سال داشت.
بدین ترتیب شمار نیروهای اسرائیلی کشته شده از زمان آغاز عملیات زمینی ارتش این کشور در غزه به ۲۵۱ نفر افزایش یافت.
ادامه مذاکرات آتشبس در دوحه
ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر اعلام کرد هر چند دیوید بارنیا، رییس موساد، دوحه را ترک کرده است اما مذاکرات درباره برقراری آتشبس میان حماس و اسرائیل همچنان در این کشور ادامه دارد.
تایمز اسرائیل نیز خروج رییس موساد از دوحه را تایید کرد و نوشت هیاتی متشکل از مقامهای اطلاعاتی اسرائیل همچنان در این شهر حضور دارند.
این وبسایت خبری به نقل از یک مقام اسرائیلی نوشت گفتوگوهای دوحه ممکن است دستکم دو هفته به طول بینجامد زیرا هیاتهای مذاکرهکننده برای برقراری ارتباط با رهبران حماس در غزه با مشکلاتی روبهرو هستند.
همزمان قطر هشدار داد هر گونه عملیات نظامی اسرائیل در رفح در جنوب نوار غزه، مانع دستیابی به توافق آتشبس خواهد بود.
بیش از یک میلیون آواره فلسطینی برای در امان ماندن از خشونتها در نقاط مختلف غزه، در رفح پناه گرفتهاند.
هشدار آمریکا به لبنان درباره احتمال وقوع جنگ در صورت ادامه حملات حزبالله
شبکه خبری العربیه گزارش داد واشینگتن از بیروت خواسته است برای کاهش تنشها در مرز لبنان و اسرائیل، تعداد زیادی سرباز در این منطقه مستقر کند.
آمریکا همچنین به اطلاع لبنان رسانده است در صورت ادامه تحرکات حزبالله، نمیتواند از پاسخ اسرائیل و وقوع جنگ علیه لبنان جلوگیری کند.
در هفتههای اخیر، آتشباری متقابل در مرز لبنان و اسرائیل شدت گرفته است.
بسیاری از مناطق شمالی اسرائیل در نزدیکی مرز لبنان در پی آغاز مناقشه کنونی و حملات حزبالله به اسرائیل در حمایت از حماس، تخلیه شدهاند.
هشدار سازمان ملل درباره استفاده اسرائیل از گرسنگی به عنوان سلاح جنگی
ولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد هشدار داد اقدام اسرائیل در ادامه اعمال محدودیت علیه ورود کمکهای بشردوستانه به نوار غزه، میتواند به منزله استفاده از گرسنگی به عنوان یک سلاح جنگی در نظر گرفته شود.
تورک تاکید کرد استفاده ابرازی از گرسنگی در منازعات یک «جنایت جنگی» به شمار میرود.
این اظهارات یک روز پس از آن مطرح شدند که سازمان ملل در گزارشی هشدار داد ساکنان شمال نوار غزه در آستانه قحطی قریبالوقوع قرار دارند.
بر اساس گزارش «طبقهبندی یکپارچه سطح امنیت غذایی» (آیپیسی)، حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از فلسطینیان در سراسر غزه، از نظر دسترسی به مواد غذایی در «شرایطی فاجعهبار» به سر میبرند.
کودکان فلسطینی در صف دریافت غذا در رفح، جنوب غزه، ۱۶ بهمن
مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشینگتن با هدف اجتناب از رویارویی نظامی مستقیم
مرکز پژوهشی و تحلیلی «صوفان» در گزارشی اعلام کرد ایران و آمریکا «به صورت فعالانه و مستمر» در تلاش هستند تا از گسترش تنشها در منطقه و رویارویی نظامی مستقیم میان دو کشور جلوگیری کنند.
بر اساس این گزارش، تهران و واشینگتن از طریق اقدامات خود و مذاکرات غیرمستقیم، این پیام را به طرف مقابل مخابره کردهاند که تمایلی به رویارویی مستقیم ندارند.
در گزارش صوفان آمده است که جمهوری اسلامی با هدف جلوگیری از وقوع جنگ با ایالات متحده، کوشیده است تا فعالیت گروههای نیابتی خود را در لبنان، عراق و سوریه تحت کنترل درآورد اما این راهبرد در برابر حوثیهای یمن نتیجهای در بر نداشته است.
این گزارش به اقدام اخیر واشینگتن در تمدید معافیت عراق از تحریمهای بینالمللی برای واردات برق از ایران پرداخت و نوشت بر خلاف دفعات پیشین، معافیت فعلی به جمهوری اسلامی اجازه میدهد به پول حاصل از فروش برق به عراق دسترسی داشته باشد.
بر اساس این گزارش، این اقدام میتواند به تلاشی از سوی آمریکا با هدف متقاعد کردن جمهوری اسلامی برای تحت فشار گذاشتن حوثیها و کاهش تنشها در دریای سرخ تعبیر شود.
از زمان آغاز مناقشه حماس و اسرائیل، حوثیهای یمن، از گروههای نیابتی جمهوری اسلامی، با حمله به کشتیهای بینالمللی در دریای سرخ، تنگه بابالمندب و خلیج عدن، امنیت دریانوردی را در منطقه به خطر انداختهاند.
پیش از این روزنامه فایننشال تایمزگزارش داده بود تهران و واشینگتن در ماه ژانویه در عمان بر سر حملات حوثیهای یمن در دریای سرخ با یکدیگر به صورت غیرمستقیم و مخفیانه مذاکره کردند.
امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد، روز سهشنبه در نامهای به شورای امنیت اعلام کرد حکومت ایران در انتقال سلاح به حوثیهای یمن دست ندارد.