کمیته حمایت از خبرنگاران سوءقصد به پوریا زراعتی را به‌شدت محکوم کرد
اسماعیل نادری، فرماندار گرگان از تعطیلی مراکز تفریحی و گردشگری این شهرستان در روز «سیزده به در»، ۱۳ فروردین، برای «رعایت حرمت شهادت امام علی» خبر داد. در کرمانشاه هم محمدرضا آمویی، فرماندار شهرستان، از تصمیم مشابه و تعطیلی «همه مراکز تفریحی از جمله پارک‌ها و بوستان‌ها» خبر داد.
دومین درخواست رضا شهابی، فعال کارگری زندانی در اوین برای گرفتن مرخصی درمانی رد شد. به نوشته سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌رانی تهران و حومه، مخالفت مقام‌های قضایی و وزارت اطلاعات با مرخصی این عضو ارشد سندیکا با وجود تشخیص پزشک متخصص مبنی بر نیاز او به جراحی صورت گرفته است.
سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌رانی در گزارشی که روز جمعه در کانال تلگرامی این تشکل صنفی منتشر شد، اعلام کرد اولین درخواست رضا شهابی برای مرخصی و آزادی مشروط در بهمن ماه ۱۴۰۲ بود که دادستان تهران با دادن مرخصی به او و آزادی مشروطش مخالفت کرد.
به نوشته این تشکل صنفی، مخالفت دادستان با این موضوع پس از استعلام از ضابط و گزارش او مبنی بر اینکه شهابی هنوز «سر موضع» است و وزارت اطلاعات مخالف دادن مرخصی است، انجام شده بود.
سندیکای شرکت واحد با بیان اینکه در مورد دوم شورای زندان اعلام کرده شهابی فاقد شرایط است و یک‌سوم حکمش را سپری نکرده، تاکید کرد که این موضوع درست نیست و شهابی تا به امروز نزدیک به ۲۳ ماه از حبس خود را تحمل کرده است.
در این گزارش آمده بنا به تشخیص پزشک متخصص مغز و اعصاب، رضا شهابی برای بار دوم نیاز مبرم به جراحی گردن دارد و دستگاه قضایی و وزارت اطلاعات از مرخصی و آزادی مشروط او که مطابق قانون حق هر زندانی است، مخالفت می‌کنند.
این تشکل کارگری با تاکید بر اینکه آزادی مشروط آن هم برای پیگیری درمان و عمل جراحی در خارج از زندان، حق قانونی زندانی است، این پرسش را مطرح کرده که چرا قوه قضاییه که ادعای مستقل بودن دارد، برای پاسخ به درخواست مرخصی یک زندانی از وزارت اطلاعات و بازجو استعلام می‌گیرد؟
شهابی در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱ بازداشت و مدتی بعد از سوی دادگاه انقلاب تهران با اتهامات «فعالیت تبلیغی علیه نظام و اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» به شش سال حبس که پنج سال آن قابل اجراست محکوم شد.
دادگاه این فعال کارگری را بابت مجازات تکمیلی به ممنوعیت خروج از کشور، عضویت در احزاب، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و منع اقامت در تهران و استان‌های مجاور به مدت دو سال محکوم کرد.
این عضو هیات مدیره سندیکای کارگران شرکت اتوبوس‌رانی تهران و حومه پیش از این نیز به دلیل فعالیت‌های صنفی سابقه بازداشت و تحمل حبس داشته است.
سندیکای کارگران شرکت واحد پیش‌تر و در بهمن ماه ۱۴۰۲ در گزارشی نوشت رضا شهابی، داود رضوی و حسن سعیدی، سه عضو این سندیکا، به دلیل بی‌توجهی مسوولان قضایی و زندان اوین به ادامه درمانشان، در شرایط جسمانی وخیم به سر می‌برند.
این گزارش ضمن دادن هشدار درباره وضعیت شهابی در صورت جراحی نشدن، تاکید کرد که رضوی با داشتن ۶۳ سال سن، بیماری‌های گوارشی، چشم و زانو و سعیدی با وجود داشتن بیماری لثه و دهان، از رسیدگی پزشکی محروم هستند.
در سال‌های گذشته گزارش‌های متعددی درباره عدم رسیدگی پزشکی به زندانیان سیاسی در ایران و زیر پا گذاشته شدن حق دسترسی آنان به درمان مناسب از سوی مسوولان زندان‌ها با کارشکنی نهادهای امنیتی، منتشر شده است.
ایراناینترنشنال روز جمعه با انتشار گزارشی خبر داد دست‌کم ۱۷ زندانی سیاسی در زندان شیبان اهواز با وجود وضع نامناسب جسمی از اعزام به مراکز درمانی خارج از زندان محروم‌اند.
این گزارش تاکید کرد اغلب این زندانیان سال‌های طولانی در حبس بوده‌اند و ماموران امنیتی با کارشکنی مانع رسیدگی پزشکی مناسب به آنان شده‌اند.
طی این سال‌ها زندانیان سیاسی زیادی از جمله ساسان نیک‌نفس، فعال مدنی، بهنام محجوبی، درویش گنابادی، بکتاش آبتین، شاعر و فیلمساز و جواد روحی، شهروند معترض، در زندان جان خود را از دست دادند.
جمهوری اسلامی هیچ مسوولیتی در قبال مرگ آن‌ها که به دلیل اعمال فشار، شکنجه و ارائه ندادن خدمات پزشکی بود، نپذیرفته است.
حمله چند فرد ناشناس با چاقو به پوریا زراعتی، مجری تلویزیون ایراناینترنشنال، با محکومیت گسترده چهره‌های سرشناس ایرانی و بین‌المللی، روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها، کنشگران سیاسی، مدافعان حقوق بشر و کاربران رسانههای اجتماعی روبه‌رو شد و در رسانههای بریتانیا و جهان بازتاب یافت.
پوریا زراعتی روز جمعه ۱۰ فروردین، هنگام خروج از منزلش در لندن هدف حمله چند فرد ناشناس قرار گرفت و از ناحیه پا مجروح شد. او در حال حاضر در بیمارستان بستری و وضعیتش پایدار است.
آدام بیلی، سخنگوی ایراناینترنشنال در واکنش به حمله به پوریا زراعتی به رادیو بی‌بی‌سی گفت: «با وجود تهدیدها، خبرنگاران ایراناینترنشنال مصمم به ادامه گزارشگری هستند.»
او افزود: «برای ما، چیزی تغییر نخواهد کرد.»
پلیس لندن گفت با توجه به شغل فرد مضروب به عنوان خبرنگار در رسانه فارسی‌زبان مستقر در انگلستان، به علاوه تهدیدات متعدد در چند وقت اخیر نسبت به این گروه از خبرنگاران، این حادثه از سوی افسران متخصص از فرماندهی ضدتروریسم در دست بررسی است.
کمیته حمایت از خبرنگاران، سوءقصد به زراعتی را «اقدام تروریستی» خواند و آن را به‌شدت محکوم کرد.
این کمیته با اشاره به تهدید سیما ثابت و فرداد فرحزاد در ماه‌های گذشته نوشت: «به‌نظر می‌رسد این حمله نیز توسط نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در خاک انگلستان اتفاق افتاده است.»
سیما ثابت، مجری پیشین ایراناینترنشنال اعلام کرد در پی حمله به پوریا زراعتی، واحد مبارزه با تروریسم پلیس متروپولیتن لندن از او خواسته خانه‌اش را ترک کند و تا اطلاع بعدی در جای دیگری بماند.
او گفت که دولت بریتانیا به اندازه کافی «اقدام قاطع برای مقابله با تروریسم حکومت ایران» نکرد.
در پی حمله به پوریا زراعتی، اتحادیه ملی روزنامه‌نگاران بریتانیا و ایرلند در بیانیه‌ای آن را «تکان‌دهنده» خواند.
میشل استین‌استریت، دبیر‌کل این اتحادیه گفت: «هدف قرار دادن سیستماتیک روزنامه‌نگاران - صرفا برای انجام وظایفشان - باید متوقف شود. جامعه بین‌المللی باید فشار بر ایران را افزایش دهد و سازمان ملل باید ایران را در قبال اقدامات خود پاسخگو کند.»
او تاکید کرد این چاقوکشی «وحشیانه» ناگزیر این نگرانی را در میان بسیاری از روزنامه‌نگارانی که در ایراناینترنشنال و بی‌بی‌سی فارسی هدف قرار گرفته‌اند، ایجاد می‌کند که در خانه یا وقتی سر کار می‌روند، امنیت ندارند.
این اتحادیه افزود حمله به زراعتی پس از افشاگری ماه گذشته مبنی بر محاکمه و محکومیت غیابی روزنامه‌نگاران مقیم و شاغل در بریتانیا در دادگاه انقلاب تهران به اتهام «تبلیغ علیه جمهوری اسلامی» صورت گرفته است.
رهبران جمهوری اسلامی، بارها به صراحت کارکنان ایراناینترنشنال و دیگر روزنامه‌نگاران ایرانی در خارج از کشور را تهدید کرده و دست به اقداماتی علیه آنان زده‌اند.
در پی انتشار خبر حمله به پوریا زراعتی، حامد اسماعیلیون، از چهره‌های مخالف جمهوری اسلامی، با محکوم کردن این اقدام، آن را وحشیانه خواند و نوشت: «خبر وحشتناک حمله با سلاح سرد به آقای زراعتی در لندن خشم همه را برانگیخته است. برای آقای زراعتی آرزوی سلامت می‌کنم و امیدوارم پلیس لندن آمرین و عاملین این حرکت جنایتکارانه را پیدا کند.»
او افزود: «وجود مطبوعات و رسانههای آزاد یکی از ارکان دموکراسی‌ست و بسیار غم‌انگیز است که چنین اعمال وحشیانه‌ای در دنیای آزاد رخ می‌دهد.»
مسیح علی‌نژاد، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی نیز در همین زمینه نوشت: «من از حمله ناجوانمردانه به دوستم بسیار ناراحت هستم. او روزنامه‌نگاری شجاع است که زندگی خود را وقف افشای جنایات و اقدامات تروریستی جمهوری اسلامی کرده است.»
او افزود: «در این دوران سخت که دولت‌ها تهدیدات جمهوری اسلامی را جدی گرفته‌اند و سرکوب فراملی را جرم می‌انگارند، من به‌طور موکد از پلیس لندن می‌خواهم تحقیقات کاملی در مورد این حمله وحشتناک انجام دهد.»
علی‌نژاد با تاکید بر اینکه تهدید مداوم خبرنگاران از سوی جمهوری اسلامی «هشدار دهنده» است، نوشت: «ما باید در محکوم کردن چنین اقدامات بی‌معنای تجاوزکارانه‌ای متحد شویم.»
نازنین بنیادی، هنرپیشه و از چهره‌های مخالف جمهوری اسلامی، در شبکه ایکس با اعلام نگرانی شدید از این حمله، ابراز امیدواری کرد پلیس بریتانیا، تهدیدهای جمهوری اسلامی برای کشتن خبرنگاران ایرانی در تبعید را جدی بگیرد.
به نوشته نشریه دیلی تلگراف، سازمان اطلاعات برای امنیت ملی انگلستان (ام‌آی‌فایو) از این حمله به زراعتی مطلع شده است. در این گزارش به نقش حکومت ایران در تهدید، آزار و اذیت خبرنگاران ایرانی خارج از کشور اشاره شده است.
مهدی حسینی متین، کاردار سفارت ایران در لندن در واکنش به گزارش روزنامه تلگراف درباره این حمله آن را «کاملا عجیب» خواند و ضمن رد دست داشتن جمهوری اسلامی در این حمله، در شبکه ایکس نوشت: «ما هر گونه ارتباط با این ماجرا را تکذیب می‌کنیم.»
بسیاری از دیگر رسانههای بریتانیا از جمله بی‌بی‌سی، ایندیپندنت و گاردین نیز به این خبر و سوابق تهدیدهای جمهوری اسلامی علیه روزنامه‌نگاران ایرانی در خارج از کشور و به‌ویژه کارکنان ایراناینترنشنال پرداخته‌‌اند.
آلیشا کرنز، رییس کمیته روابط خارجی پارلمان بریتانیا، در واکنش به حمله به زراعتی گفت: «در حالی که ما از شرایط این حمله اطلاعی نداریم، ایران همچنان به تعقیب کسانی که شجاعت دارند علیه‌اش حرف بزنند، ادامه می‌دهد. با این حال من متقاعد نشده‌ام که ما و متحدانمان راهبردهای روشنی برای محافظت از مردم در کشورهایمان در برابر آن‌ها (رژیم ایران) و حفاظت از منافع خود در خارج از کشور داریم.»
هانا نیومن، نماینده پارلمان اروپا نیز با محکوم کردن حمله به مجری ایراناینترنشنال، این حمله را کار جمهوری اسلامی دانست.
او ضمن آرزوی بهبودی برای این روزنامه‌نگار، بر ضرورت حفاظت از همه کسانی که در غرب هدف تهدید و خشونت‌های فراملی هستند، تاکید کرد.
علیرضا آخوندی، نماینده ایرانی‌تبار پارلمان سوئد نیز گفت: «خواستار محافظت بریتانیا از چهره‌های مخالف جمهوری اسلامی هستیم.»
گابریل نورونها، مشاور سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران، با اشاره به حمله به مجری ایراناینترنشنال، نوشت: «فقط مساله زمان بود که قاتلان و اراذل و اوباش ایرانی به یکی از اهداف خود در ایالات متحده یا بریتانیا ضربه بزنند.»
او ضمن آرزوی بهبودی برای زراعتی افزود: «امیدواریم دولت بریتانیا شروع به جدی گرفتن تهدیدات رژیم جمهوری اسلامی کند و سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار دهد.»
آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان پیشین وزارت امور خارجه آمریکا نیز در پستی در شبکه ایکس نوشت: «روزنامه‌نگاری جرم نیست اما حمله به روزنامه‌نگاران قطعا جنایت است.»
نیک‌آهنگ کوثر، روزنامه‌نگار حوزه آب، حمله به پوریا زراعتی را حمله به جامعه روزنامه‌نگاری دانست و در شبکه ایکس نوشت: «کسانی که در طول این چند مدت روزنامه‌نگاران مخالف جمهوری اسلامی را از منظر شخصیتی ترور کردند، درست در چارچوب منافع رژیم و فراهم کردن شرایط ترور فیزیکی آن‌ها عمل کرده‌اند.»
بنیامین صدر، روزنامه‌نگار، حمله به زراعتی را نشانه ترس و درماندگی بانیانش مقابل واژه‌ها و قدرت بحث دانست و در شبکه ایکس نوشت خشونت و حمله فیزیکی به کنشگران مدنی و سیاسی یا فعالان رسانه‌ای با هر گرایشی محکوم است.
مینا خانی، فعال حقوق بشر، در شبکه ایکس ضمن تکان‌دهنده خواندن حمله به پوریا زراعتی نوشت: «این بی‌بضاعتی دیاسپورای ایرانی در رابطه با عملیات‌های تروریستی جمهوری اسلامی در خاک اروپا، خنجری بر کمر همه مردم ایران است.»
احمد باطبی، روزنامه‌نگار، با انتشار متنی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت زراعتی یک فرد نیست که با قتلش، میل به دانایی و آگاهی نابود شود: «او عضوی است از یک ملت حقیقت‌جو که هر روز از آن ده‌ها مثل او بیرون می‌آید.»
سعید قاسمی‌نژاد، مشاور ارشد در «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها»، با ابراز امیدواری از اینکه پلیس و نیروهای امنیتی بتوانند به سرعت عوامل این حمله را بازداشت و آمرین احتمالی آن را مشخص کنند، در شبکه ایکس نوشت: «سپاه پاسداران و دیگر نهادهای سرکوب بایستی مدت‌ها پیش و صرف‌نظر از اینکه عامل این حمله و چاقوکشی چه کسی‌ست، تحریم شده و در لیست تروریستی بریتانیا قرار می‌گرفتند.»
او اضافه کرده که اگر مشخص شود عامل این حمله جمهوری اسلامی بوده، دلیل مضاعفی‌ست برای اینکه چرا بریتانیا بایستی تحریم و تروریستی خواندن این نهادها را به سرعت عملی کند.
علی افشاری، فعال سیاسی نیز نوشت: «حمله با سلاح سرد و مضروب کردن پوریا زراعتی، تهدید آشکار علیه آزادی رسانه و سلب حق حیات و امنیت است. فاجعه‌بار است که خیابان‌های لندن برای یک فعال رسانه امن نباشد! پلیس لندن باید عاملان و آمران را شناسایی کند تا مجازات شوند. با مشی زراعتی موافق نیستم اما از حقش دفاع می‌کنم.»
امید جلیلی، کمدین سرشناس ایرانی-بریتانیایی نیز حمله به پوریا زراعتی را محکوم کرد و نوشت: «این مساله بسیار جدی است. زراعتی بدون شک یکی از شجاع‌ترین روزنامه‌نگاران فعلی است. این واقعیت که آن‌ها در حال تلاش برای کشتن او در خاک بریتانیا هستند برای همه ما بسیار نگران‌کننده است.»
وحید بهشتی، فعال سیاسی، حمله به پوریا زراعتی را نشان‌دهنده «درماندگی عمیق» جمهوری اسلامی در مواجهه با روزنامه‌نگاری «منصفانه، صادقانه و مبتنی بر واقعیت» و تاثیرگذاری کار این روزنامه‌نگار دانست.
کریم سجاد‌پور، تحلیلگر ارشد بنیاد کارنگی نوشت: «این حمله زنگ خطری برای مقامات آمریکایی و اروپایی است. ایران فعالانه در تلاش برای کشتن خبرنگاران و فعالان در غرب است.»
کسری اعرابی، پژوهشگر و مدیر تحقیقات مربوط به سپاه پاسداران در سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای، درباره حمله به مجری ایراناینترنشنال نوشت: «پوریا زراعتی بیرون خانه‌اش در لندن با چاقو مورد حمله قرار گرفته است. این حمله پس از آن صورت می‌گیرد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تلاش کرد تا دو روزنامه‌نگار ایرانی-بریتانیایی را در لندن ترور کند. دولت بریتانیا تهدید رژیم اسلام‌گرای ایران و سپاه پاسداران را جدی نمی‌گیرد.»
نازنین افشین جم، فعال حقوق بشر در این مورد نوشت: «چند نقشه ترور دیگر در خاک بریتانیا، کانادا، استرالیا و کشورهای اتحادیه اروپا، سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار خواهد داد؟»
شماری از مخاطبان ایران‌اینترنشال با ارسال پیام‌هایی حمله به پوریا زراعتی را محکوم کرده و ضمن آرزوی سلامتی برای او، خواستار پاسخگو کردن علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی درباره این حمله شدند.
عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران با اشاره به بسته بودن پارک‌های شهر در طول روز سیزدهم فروردین، «سیزده به در»، گفت: «برنامه‌های متنوعی برای این دو روز با رنگ و بوی ایام شهادت حضرت علی طراحی شده که در بوستان‌ها و دیگر مراکز مهم شهر بعد از افطار اجرایی می‌شود.»
نیروی هوایی اوکراین اعلام کرد روسیه در طول شامگاه جمعه تا بامداد شنبه، چهار موشک به شرق اوکراین و ۱۲ پهپاد شاهد به نقاط مختلفی در سراسر این کشور پرتاب کرده است.
نیروی هوایی اوکراین روز شنبه ۱۱ فروردین گزارش داد ۹ پهپاد از پهپادهای شاهد پرتاب‌شده از سوی روسیه، در چهار منطقه اوکراین سرنگون شدند.
جمهوری اسلامی، از متحدان اصلی مسکو، متهم است پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶ را به روسیه ارسال کرده تا در جریان عملیات نظامی در اوکراین مورد استفاده قرار گیرند.
شبکه تلویزیونی اسکای‌نیوز ۲۰ دی ماه سال گذشته گزارش داد حکومت ایران یک پهپاد تهاجمی جدید به نام شاهد ۱۰۷ طراحی کرده که قرار است در جنگ روسیه علیه اوکراین به کار گرفته شود.
آمریکا و اتحادیه اروپا تا کنون تحریم‌هایی را علیه جمهوری اسلامی در ارتباط با کمک نظامی به روسیه وضع کرده‌اند.
پیش‌تر برایان نلسون، معاون وزیر خزانه‌داری ایالات متحده گفته است اقدام‌های غیرقانونی جمهوری اسلامی در تولید پهپادهای مرگ‌بار و تحویل آن‌ها به روسیه و گروه‌های نیابتی تهران در خاورمیانه، از بین برنده ثبات است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان آذر ماه امسال در بیانیه‌ای مشترک از حکومت ایران به دلیل «حمایت عامدانه از جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین» و ارسال صدها پهپاد به روسیه انتقاد کردند.
به گفته این سه کشور، تحویل این پهپادها با آگاهی از این موضوع بوده است که مسکو از آن‌ها برای هدف قرار دادن شهرهای اوکراین و زیرساخت‌های حیاتی استفاده می‌کند.
پرتاب پهپادهای شاهد از سوی روسیه به سمت اوکراین طی هفته اخیر به طور روزانه گزارش شده است.
روسیه طی هفته گذشته حملات هوایی را به زیرساخت‌های انرژی اوکراین آغاز کرده که خسارت قابل توجهی در چندین منطقه به بار آورده است.
در این شرایط ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین اعلام کرده است اگر این کشور کمک‌های نظامی وعده داده شده از سوی آمریکا را دریافت نکند، نیروهای اوکراین باید «در گام‌های کوچک» عقب‌نشینی کنند.
او پیش‌تر از متحدان غربی خود خواسته بود سامانه‌های دفاع هوایی پاتریوت را تحویل اوکراین دهند.
زلنسکی روز چهارشنبه گذشته گفت: «هیچ توجیه منطقی‌ای وجود ندارد که چرا پاتریوت‌ها که تعداد زیادی از آن‌ها در جهان وجود دارد، هنوز آسمان خارکیف و دیگر شهرها و مناطق مورد حمله تروریست‌های روس را پوشش نمی‌دهند.»
علاوه بر ارسال پهپادهای ایران به روسیه، در آذر ماه ۱۴۰۲ اسکای‌نیوز خبر داد تهران و مسکو در آستانه دست‌یابی به توافقی هستند که بر اساس آن جمهوری اسلامی موشک‌های بالیستیک زمین به زمین در اختیار روسیه قرار می‌دهد.
بر اساس گزارش این رسانه بریتانیایی، برد برخی از این موشک‌ها به بیش از ۳۰۰ کیلومتر می‌رسد.
روسیه روز ۲۵ مهر سال گذشته اعلام کرد با توجه به پایان یافتن تحریم‌های موشکی جمهوری اسلامی مطابق برجام، مسکو دیگر محدودیتی در ارائه فن‌آوری موشکی به تهران نمی‌بیند.
وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای گفت مراودات موشکی میان تهران و مسکو دیگر نیازی به تایید شورای امنیت ندارد.
توافق برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) شامل یک سری از لغو محدودیت‌ها موسوم به بندهای غروب است که بر اساس آن، قرار بود محدودیت‌ها علیه جمهوری اسلامی کاهش یابد.
شورای اتحادیه اروپا روز ۲۵ مهر ۱۴۰۲ در بیانیه‌ای اعلام کرد قصد دارد تحریم‌ها علیه برنامه تسلیحاتی و موشکی جمهوری اسلامی را پس از روز موسوم به روز انتقال برجام (۱۸ اکتبر) حفظ کند.
در این بیانیه آمده است طبق ارزیابی شورای اروپا دلایل معتبری برای خودداری از لغو این محدودیت‌ها بر اساس آن‌چه در برجام پیش‌بینی شده بود، وجود دارد.
