ترامپ: اگر به زندان بروم، نلسون ماندلای معاصر می‌شوم
ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، بر همبستگی کشورش با اسرائیل در مقابله با تهدید حماس تاکید کرد و گفت: «در عین حال تمام بریتانیا از خونریزی کنونی شوکه شده و این درگیری وحشتناک باید پایان یابد.»
با گذشت کم‌تر از یک هفته از حمله اسرائیل به ساختمان کنسولی سفارت جمهوری اسلامی در دمشق، پیش‌بینی‌ها درباره نحوه واکنش ایران همچنان موضوع بحث رسانه‌های غربی و مقام‌های حکومتی است. رییس ستاد کل نیروهای مسلح گفت که پاسخ ایران با حداکثر قدرت تخریب خواهد بود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز شنبه ۱۸ فروردین، هم‌زمان با مراسم تشییع جنازه سپاهیان کشته شده در دمشق، بیانیه‌ای منتشر کرد و از اجرای «مجازات پشیمانکننده» برای اسرائیل گفت.
یک روز پیش از این، شماری از مخاطبان ایران‌اینترنشنال با ارسال پیام‌هایی، «رجزخوانی‌های جمهوری اسلامی» را «پوشالی و طبلی تو خالی» خواندند.
در یکی از این پیام‌ها آمده است که وعده انتقام، «خودنمایی مقام‌های جمهوری اسلامی» است چون آن‌ها در عمل «نه توان مقابله با اسرائیل را دارند نه گروه‌های مسلح دیگری که با آن‌ها دشمن هستند».
در بخشی از بیانیه روز شنبه سپاه پاسداران آمده است: «سپاه پاسداران به فضل الهی، مطالبه ملی در مجازات پشیمانکننده دشمن صهیونیستی و حامیان آن از ارتکاب جنایت ناجوانمردانه تروریستی اخیر در دمشق را تحقق خواهد بخشید.»
در اصفهان، محمدحسین باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح، در مراسم تشییع محمدرضا زاهدی، فرمانده ارشد کشته‌شده سپاه پاسداران، گفت که حمله اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق بدون پاسخ باقی نخواهد ماند.
باقری یادآور شد: «زمان و نوع عملیات را ما تعیین می‌کنیم و آن را در هنگام مناسب و با حداکثر آسیب‌رسانی به دشمن قطعا انجام می‌دهیم.»
در حمله روز دوشنبه ۱۳ فروردین اسرائیل، ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق، پایتخت سوریه، هدف قرار گرفت و هفت عضو سپاه پاسداران کشته شدند.
پس از این حمله، بسیاری از مقام‌ها و مسئولان جمهوری اسلامی، اسرائیل را تهدید به انتقام و گرفتن «پاسخ سخت» کردند.
رسانه‌های غربی در روزهای گذشته به گمانه‌زنی درباره پاسخ جمهوری اسلامی به این حمله و چگونگی واکنش آن پرداختند.
روز شنبه نیویورک‌تایمز در گزارشی از حمله اسرائیل با عنوان ضربه‌ای سخت یاد کرد که جمهوری اسلامی را مصمم به پاسخ کرده است و افزود که همین مساله، نگرانی‌ها را درباره وقوع جنگ در منطقه افزایش می‌دهد.
این رسانه به نقل از دو مقام جمهوری اسلامی که نخواستند نامشان فاش شود، نوشت که ایران تمام نیروهای مسلح خود را در حالت آماده‌باش کامل قرار داده و تصمیم گرفته است مستقیما به حمله دمشق پاسخ دهد تا بازدارندگی ایجاد کند.
نیویورک‌تایمز در عین‌حال تاکید کرد زمان یا چگونگی این پاسخ هنوز مشخص نیست.
در روزهای گذشته گزارش‌هایی درباره آماده‌باش اسرائیل برای حمله تلافی‌جویانه احتمالی جمهوری اسلامی منتشر شد.
بر اساس این گزارش‌ها، اسرائیل نیروهای نظامی خود را در حالت آماده‌باش بالا قرار داده، مرخصی واحدهای رزمی را لغو کرده، نیروهای نظامی ذخیره را به واحدهای پدافند هوایی فراخوانده و سیگنال‌های جی‌پی‌اس را مسدود کرده است.
خبرگزاری رویترز روز جمعه در گزارشی به نقل از مقام‌های آمریکایی خبر داد ایالات متحده نیز در آماده‌باش کامل است و برای حمله انتقام‌جویانه احتمالی حکومت ایران به اهداف اسرائیلی یا آمریکایی در منطقه آماده می‌شود.
در همین روز سی‌ان‌ان گزارش داد مقام‌های ارشد دولت آمریکا در حال حاضر بر این باورند که حمله جمهوری اسلامی «حتمی» است و این حمله احتمالا هفته آینده صورت خواهد گرفت.
این رسانه‌ها به اظهارات مقام‌های ارشد سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی درباره انتقام از اسرائیل به ویژه در سخنرانی مراسم حکومتی «روز قدس» اشاره کردند.
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران در این مراسم گفت: «ما هشدار می‌دهیم هیچ عملی از هیچ دشمنی در مورد نظام جمهوری اسلامی بدون پاسخ نخواهد ماند.»
در کنار این تهدیدها، برخی مقام‌ها و رسانه‌های نزدیک به حکومت، رویکرد محتاطانه‌تری درباره انتقام از اسرائیل در پیش گرفته‌اند.
محمدجواد اخوان، مدیر‌‌مسئول روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران، روز شنبه در سرمقاله‌ای با عنوان «سیلی پشیمان‌ساز راهبردی یا تاکتیکی؟» نوشت پاسخ جمهوری اسلامی به حمله اسرائیل قطعی است اما «کیفیت این سیلی» را باید در چارچوب راهبرد کلان حکومت جست‌وجو کرد.
او نوشت: «حریف می‌خواهد ما از زمین موفق خود یعنی راهبرد تنازل کرده و به بازی در زمین او یعنی تاکتیک تن در دهیم. اما بازی مطلوب، حفظ زمین راهبردی در عین استمرار سیاست ابهام است. در جایی که او منتظر نیست ضربه تاکتیکی هم خواهد خورد اما جابه‌جایی زمین بازی رخ نخواهد داد.»
اخوان همچنین به موضوع کشته شدن قاسم سلیمانی از سوی آمریکا اشاره کرد و گفت علی خامنه‌ای، «انتقام سخت اصلی» را در آن رویداد، «غلبه بر هیمنه نرم‌افزاری سلطه و اخراج آمریکا از منطقه» دانسته بود.
احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد نیز روز هفدهم فروردین گفته بود: «در مجازات دشمن نباید شتابزده عمل کرد. در چنین موقعیت‌هایی باید گوش جان به تدبیر رهبر فرزانه سپرد.»
در جریان کشته شدن قاسم سلیمانی، سپاه پاسداران برای گرفتن انتقام از آمریکا، عامدانه به پرواز پی‌اس-۷۵۲ هواپیمایی اوکراین شلیک کرد که تمام ۱۷۶ سرنشین آن همراه با یک جنین کشته شدند.
روز شنبه حسین جلالی، نماینده مجلس و رییس پیشین دفتر محمدتقی مصباح یزدی، روحانی شناخته‌شده به تندروی نیز به دیده‌بان ایران گفت: «اینکه به صورت علنی وارد جنگ شویم را مسئولان و فرماندهان ما به صلاح نمی‌دانند که کشور را درگیر جنگ با اسرائیل کنیم.»
او گفت همه می‌دانند جمهوری اسلامی حامی «مقاومت» است: «با اینکه اسرائیلی‌ها اصرار دارند حضور آشکار و علنی در جنگ داشته باشیم، این خواسته عملی نخواهد شد و ما به صورت نیابتی از طریق گروه‌هایمان پاسخ اسرائیل را خواهیم داد.»
برخی تحلیل‌گران در روزهای گذشته ارزیابی کرده‌اند که با توجه به وضعیت بد اقتصادی ایران و تداوم تحریم‌ها، درگیری همه‌جانبه با اسرائیل یا هر کشور دیگری به نفع جمهوری اسلامی نیست و احتمالا رهبری جمهوری اسلامی «صبر استراتژیک» را در شرایط فعلی مقدم بر «انتقام سخت» می‌داند.
وزارت امور خارجه سوئد در پاسخ به پرسش‌های ایران‌اینترنشنال اعلام کرد تلاش‌های کنسولی برای پیگیری شرایط یوهان فلودروس و احمدرضا جلالی، دو شهروند زندانی این کشور در ایران با شدت ادامه دارد. این وزارت‌خانه به شهروندان سوئدی توصیه کرد همچنان از هر گونه سفر به ایران خودداری کنند.
وزارت امور خارجه سوئد تاکید کرد موضع دولت این کشور در مواردی همچون فلودروس و جلالی، «ثابت و روشن» است.
دفتر مطبوعاتی وزارت امور خارجه سوئد در بخش دیگری از پاسخ خود به ایران‌اینترنشنال اعلام کرد سرپرستی سفارت سوئد در تهران و سفارت ایران در استکهلم بر عهده کاردار موقت است.
روابط ایران و سوئد در سال‌های گذشته و مخصوصا پس از بازداشت، دادگاهی و محکوم شدن حمید نوری، مقام سابق قضایی جمهوری اسلامی به اتهام مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷، تیره شد.
پس از صدور حکم نوری، سفیر جمهوری اسلامی در سوئد به تهران فراخوانده شد اما وزارت امور خارجه اعلام کرد برنامه‌ای برای کاهش سطح روابط وجود ندارد.
از زمان آغاز روند رسیدگی به اتهامات نوری در سوئد، تهران اقدامات تلافی‌جویانه علیه استکهلم و منافعش را در دستور کار قرار داد. در این راستا تا کنون چندین تبعه سوئد در خاک ایران بازداشت شده‌اند.
یکی از این افراد یوهان فلودروس، شهروند سوئدی و دیپلمات اتحادیه اروپاست که از زمان بازداشت در فروردین سال ۱۴۰۱ در زندان به سر می‌برد.
این شهروند سوئد به «جمع‌آوری اطلاعات برای اسرائیل در قالب پروژه‌های براندازانه» متهم شده است.
فعالان سیاسی و حقوق بشر، بازداشت و محاکمه او را تلاشی از سوی تهران برای تحت فشار گذاشتن دولت سوئد به منظور آزاد کردن نوری می‌دانند.
احمدرضا جلالی، پزشک و پژوهشگر ایرانی-سوئدی نیز اردیبهشت سال ۱۳۹۵ بازداشت و به «جاسوسی» متهم شد.
ابوالقاسم صلواتی، قاضی دادگاه انقلاب، برای او حکم اعدام صادر کرد و این حکم در دیوان عالی کشور تایید شد.
جلالی هرگز اتهام جاسوسی را نپذیرفته و گفته پرونده‌سازی برای او و صدور این حکم به دلیل «نپذیرفتن درخواست همکاری با سپاه پاسداران برای جاسوسی از کشورهای غربی» بوده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در ماه‌های گذشته دو تبعه سوئدی دیگر نیز به دست نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی دستگیر شده‌اند.
وزارت امور خارجه سوئد، بهمن ماه ۱۴۰۲ به ایران‌اینترنشنال اعلام کرد برای جلوگیری از پیچیده شدن روند رسیدگی به پرونده این افراد، فعلا نمی‌تواند رقم دقیقی از بازداشت‌شدگان این کشور در ایران ارائه کند.
جمهوری اسلامی با بازداشت خودسرانه اتباع خارجی یا شهروندان دوتابعیتی، به کشورهای غربی فشار می‌آورد تا خواسته‌هایش را برآورده کنند.
عبدالله عبداللهی، پدر یکی از سرنشینان کشتی غرق شده سانچی اعلام کرد احتمالا این کشتی حامل محموله‌ای برای کره شمالی بوده و وقتی سرنشینان از این موضوع مطلع می‌شوند، میان آنان و کاپیتان کشتی تنش به وجود میآید.
کشتی سانچی دی ماه ۱۳۹۶ پس از ۹ روز شعله‌ور ماندن در آب‌های ساحل شرق چین غرق شد و مقام‌های جمهوری اسلامی اعلام کردند ۲۹ خدمه آن کشته شدند.
عبداللهی در گفت‌وگویی با وب‌سایت انصاف‌نیوز که روز جمعه ۱۷ فروردین منتشر شد، درباره دلایل وقوع حادثه برای این کشتی گفت: «مسایلی در کشتی اتفاق افتاده است که بچه‌ها نباید از آن اطلاع پیدا می‌کردند. شاید محموله‌ای در این کشتی وجود داشته که برای کره شمالی حمل می‌شده است. وقتی بچه‌ها می‌فهمند، تنشی با کاپیتان به وجود میآید.»
او افزود: «زمان [دونالد] ترامپ، آمریکا خیلی روی کشتی‌های ایرانی زوم کرده بود. در این شرایط امنیتی، وقتی بچه‌ها متوجه محموله می‌شوند و تنش به وجود میآید، دیگر مدیریت کار از دست آقایان در می‌رود.»
در دی ماه ۱۴۰۱، شرکت خدمات حقوقی هریسچی که وکالت گروهی از خانواده‌های خدمه کشتی سانچی را بر عهده دارد، اعلام کرد طبق گواهی شاهد عینی، یک نامه و عکس‌ها، جمهوری اسلامی از طریق سانچی یک محموله سری را به کره شمالی فرستاده بود.
بر اساس اسنادی که این شرکت به آن دست یافته است، کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، طی نامه‌ای از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی به خاطر ارائه محموله سانچی تشکر کرد.
کشتی سانچی به طور رسمی، حامل ۱۳۶ هزار تن میعانات گازی متعلق به شرکت ملی نفت ایران بود که برای کره جنوبی حمل می‌شد.
این کشتی ساعت ۲۰ شنبه ۱۶ دی ۱۳۹۶ به وقت محلی در آب‌های ساحل شرق چین با یک کشتی فله‌بر چینی برخورد کرد که آتش گرفتن نفت‌کش و مفقود شدن ۳۲ پرسنل آن را در پی داشت.
خود کشتی در نهایت پس از ۹ روز سوختن غرق شد.
مقام‌های جمهوری اسلامی تا کنون نگفته‌اند که این کشتی حامل محموله دیگری برای کره شمالی بوده یا نه اما ایران و کره شمالی که هر دو تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند، روابط نزدیکی به ویژه در حوزه نظامی دارند.
با تناقض‌های آشکار شده در اظهارات مقامات ایران، خانواده‌های سرنشینان کشتی خواستار شفافیت در این زمینه شدند.
عبداللهی در این زمینه گفت: «وقتی احساسات بالا بود، آمدند و شعار دادند که این‌ها شهدای اقتصادی هستند و چه و چه اما حتی سه پیکری که روی عرشه سانچی پیدا شد را هم به عنوان شهید قلمداد نکرده‌اند. یعنی در این پرونده ما فقط دروغ شنیده‌ایم.»
او ادامه داد خانواده‌های سرنشینان این کشتی مدارک متقن دارند که نشان می‌دهد فرزندانشان زنده و در ایران زندانی‌اند.
عبداللهی افزود که نمی‌تواند جزییاتی از فیلم‌های موجود و سایر اطلاعات، مدارک و اسنادی که در دست دارد، ارائه کند اما خانواده‌ها مطمئن هستند بچه‌هایشان از کشتی خارج شده‌اند.
این عضو خانواده‌های سرنشینان سانچی با تاکید بر این ادعای خود که این سرنشینان در ایران زندانی هستند، گفت: «بنابراین تصمیم گرفتیم با صدای بلند به مسئولان اعلام کنیم بچه‌های ما نزد شما هستند و باید زحمت بکشید و آنان را آزاد کنید!»
شرکت هریسچی نیز بر اساس اسنادی که در اختیار دارد، اعلام کرده است که ۲۲ خدمه سانچی زنده هستند و پس از آتش گرفتن این نفت‌کش، چند هفته در بازداشت نیروهای ایران بودند و سازمان اطلاعات سپاه نیز بازداشت آنان را به اطلاع خامنه‌ای رسانده است.
عبداللهی افزود اداره کل اطلاعات استان فارس به عنوان حَکَم، پس از ۱۴ ماه تحقیق و بررسی، گزارشی در ۱۷ صفحه نوشته و به تهران ارسال کرده اما مقامات جمهوری اسلامی اجازه نمی‌دهند این گزارش روی پرونده قرار بگیرد.
اسفند ۱۳۹۹، شعبه ۱۱۵ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع «شهید باهنر» تهران، به دلیل نبود مدرک برای کشته شدن سرنشینان، گواهی فوت ۹ خدمه کشتی سانچی را باطل کرد. با این حال مقام‌های جمهوری اسلامی در تلاش‌اند ادعای خود را به اثبات برسانند.
حسین عباس‌نژاد، سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی، گفته است پرونده نفت‌کش سانچی «از نظر ما» تمام است: «دیه سرنشینان سانچی پرداخت شده و تنها خانواده‌هایی که هنوز مدعی زنده بودن دریانوردان هستند، دیه نگرفتند.»
در پنجمین سالگرد غرق شدن سانچی، ایران‌اینترنشنال گزارش داد اسنادی به صورت اختصاصی دریافت کرده که نشان می‌دهند وقتی کشتی سانچی در حال غرق شدن بوده، نیروی دریایی آمریکا به مقام‌های جمهوری اسلامی پیغام داده است از این کشتی سیگنال دریافت کرده اما تهران اعلام کرده چون با واشینگتن رابطه ندارد، اطلاعات را نمی‌خواهد.
آبرام پیلی، معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، در دیداری درباره نقض حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی گفت‌وگو کردند.
پیلی در این دیدار که روز پنج‌شنبه ۱۷ فروردین انجام شد تمدید ماموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران را تبریک گفت.
او بر حمایت ایالات متحده از گزارشگر ویژه و ماموریت هیات حقیقت‌یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره ایران تاکید کرد و کار هیات حقیقت‌یاب را «مستندسازی اقدام‌های بسیار نگران‌کننده رژیم ایران علیه حقوق مردم خود» دانست.
این مقام ارشد دولت آمریکا این موضوع را برجسته کرد که کارشناسان بین‌المللی هیات حقیقت‌یاب به این نتیجه رسیده‌اند که ممکن است این اقدامات جمهوری اسلامی، «جنایت علیه بشریت» باشد.
پیلی با انتشار عکسی از خود و رحمان در حساب ایکس دفتر نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نوشت که حکومت ایران باید طبق خواسته جامعه بین‌المللی، امکان دسترسی به ایران را بدون هیچ مانعی برای گزارشگر ویژه و هیات حقیقت‌یاب فراهم کرده و همه اطلاعات لازم را در اختیار آنان قرار دهد.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد روز پنج‌شنبه ۱۶ فروردین با تصویب قطعنامه‌ای، ماموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران و هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی در مورد سرکوب معترضان در ایران را برای یک سال دیگر تمدید کرد.
۲۴ کشور عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل در جریان یک رای‌گیری در مقر این شورا در ژنو سوئیس، به این قطعنامه رای موافق و هشت کشور رای مخالف دادند.
پس از تصویب این قطعنامه، وزارت امور خارجه آلمان از تمدید ماموریت هیات حقیقت‌یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل استقبال کرد.
پیش از رای‌گیری درباره قطعنامه نیز ۵۱ نهاد حقوق بشری در نامه مشترکی از کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواسته بودند به تمدید ماموریت‌های هیات مستقل حقیقت‌یاب برای ایران و گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران رای مثبت دهند.
اواخر اسفند ماه ۱۴۰۲، رییس هیات حقیقت‌یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به ایران‌اینترنشنال گفت که معتقد است این هیات باید زمان بیشتری برای رسیدگی به نقض حقوق بشر در جریان سرکوب خیزش مردمی علیه جمهوری اسلامی داشته باشد و همچنان خواستار همکاری جمهوری اسلامی در این زمینه شد.
او افزود که این هیات همه اسناد منتشر شده از سوی جمهوری اسلامی را بررسی کرده و مشخص نیست چرا نماینده جمهوری اسلامی مدعی شده است گزارش این هیات غیرمستند است.
جمهوری اسلامی بارها علیه فعالیت گزارشگر ویژه در امور حقوق بشر ایران و هیات حقیقت‌یاب موضع گرفته و تعیین چنین سازوکاری برای ایران را «سیاسی» دانسته است.
