شورای بازنشستگان ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد تنها راه برآورده شدن مطالبات بازنشستگان خیابان است و کانون‌های بازنشستگی، «تشکل‌های زرد و بی‌خاصیتی» در اختیار حاکمیت هستند. آمار رسمی نشان می‌دهد مستمری بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی حتی نیمی از هزینه‌های آنان را هم پوشش نمی‌دهد.
شورای بازنشستگان ایران روز جمعه ۲۱ اردیبهشت در بیانیه‌ای به انتقاد از کانون‌های بازنشستگی پرداخت و با اشاره به بیش از سه هزار عضو هیات مدیره این کانون‌ها که از منابع متعلق به بازنشستگان استفاده می‌کنند، نوشت: «کانون‌های بازنشستگی تشکل‌های زرد بی‌خاصیتی شده‌اند که بازنشستگان با آگاهی از موقعیت و نقش بی‌تاثیر آن‌ها، خود مستقلا راه خیابان را انتخاب کرده و بی‌توجه به توصیه‌های کانون‌ها و نقش سرعت‌گیر آنان، با اعمال اراده مستقیم خود مطالبات را در کف خیابان جلوی افکار عمومی جامعه مطرح می‌کنند.»
بررسی اخبار اعتراضات بازنشستگان در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد در سال گذشته روی هم رفته حدود ۵۶۰ تجمع اعتراضی از سوی بازنشستگان در ۸۱ روز از سال ۱۴۰۲ در سراسر کشور شکل گرفته است.
۱۵۰ مورد از این تجمعات در آبان و آذر سال گذشته رخ داده و بیشترین اعتراضات از سوی بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی انجام شده است.
نسبت میانگین مستمری سازمان تامین اجتماعی به متوسط هزینه‌های یک خانوار شهری ۴۷ درصد است.
دو صندوق بزرگ در کشور بیشترین تعداد مستمری بگیران را زیر مجموعه خود دارند: سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری.
طبق آمارهای رسمی، میانگین مستمری دریافتی بازنشستگان تامین اجتماعی کمتر از نیمی از هزینه‌های آن‌ها را پوشش می‌دهد.
به گفته دفتر بیمه‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۴۰۱، این نسبت برای صندوق بازنشستگی کشور حدود ۹۳ درصد بوده است.
در ایران ۱۸ صندوق بازنشستگی فعال وجود دارد. از مجموع این ۱۸ صندوق، ۱۴ صندوق شامل کارکنان فولاد، صنعت نفت، شهرداری تهران، بانک مرکزی، بیمه ایران، بیمه مرکزی ایران، سازمان بنادر، هما، صنایع ملی مس، صدا و سیما، کارکنان بانک‌ها، آینده‌ساز و حمایت وکلا، ماهیت صنفی اختصاصی دارند و فقط به پرسنل خود خدمت‌رسانی می‌کنند.
تقریبا تمام آنچه به نام بخش خصوصی شناخته می‌شود به‌علاوه مشاغل آزاد و خویش‌فرما زیر مجموعه سازمان تامین اجتماعی هستند که بزرگ‌ترین سهم بازنشستگان را به خود اختصاص داده است.
صندوق بازنشستگی کشوری، کارکنان دولت و کارمندان را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ هر چند بخش‌هایی از آن‌ها صندوق‌های اختصاصی خود را هم دارند.
صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح کلیه کارکنان نیروهای مسلح شامل ارتش، سپاه پاسداران و نیروی انتظامی را پوشش می‌دهد.
صندوق کشاورزان، روستاییان و عشایر که سهم بزرگی ندارد، همان‌طور که از نامش پیداست روستاییان و عشایر را پوشش می‌دهد.
یک صندوق دیگر هم به نام مستخدمین وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی وجود دارد که سال ۱۳۷۶ تاسیس شده و اطلاعات زیادی درباره آن در دست نیست.
ضریب پوشش صندوق‌های بازنشستگی در ایران در مجموع ۷۳ درصد است که از این میان ۵۳/۶ درصد مربوط به سازمان تامین اجتماعی، هفت درصد مربوط به صندوق بازنشستگی کشوری، هفت درصد مربوط به بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر، چهار درصد نیروهای مسلح و دو درصد، مجموع صندوق‌های دیگر را شامل می‌شود.
در سال‌های اخیر برخی رسانه‌ها به استناد نسبت حمایت (پشتیبانی) صندوق‌های بازنشستگی که حاصل تقسیم تعداد بیمه‌پرداز (کسورپرداز) به انواع مستمری‌بگیران است، به ورشکستگی صندوق‌های تامین اجتماعی پرداخته‌اند.
این نسبت در واقع نشان می‌دهد که در مقابل هر مستمری‌بگیر، چند بیمه‌پرداز وجود دارد. طبق تعریف، اگر این نسبت پایین‌تر از عدد سه باشد، چراغ هشدار ورشکستگی صندوق بازنشستگی روشن شده است و حالت مناسب هم بالای هفت است.
با این نسبت اکثر صندوق‌های بازنشستگی باید ورشکسته شده باشند و سازمان تامین اجتماعی هم با نسبت پشتیبانی ۳/۵ در آستانه ورشکستگی است.
با این حال حتی صندوق بازنشستگی کشوری، دومین صندوق بازنشستگی بزرگ کشور با اینکه سال‌هاست نسبت پیشتیبانی آن زیر عدد سه است، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
امضاکنندگان این بیانیه که از هنرمندان، موسیقی‌دانان، نویسندگان، شخصیت‌های برجسته فرهنگی و فعالان حقوق بشری هستند، ضمن اعلام همبستگی با توماج صالحی، خواهان لغو فوری و بدون قید و شرط حکم اعدام او، لغو تمامی اتهامات و آزادی فوری او شده‌اند.
استینگ، خواننده بریتانیایی، هنرمندان گروه راک بریتانیایی کلدپلی و مارگارت اتوود، نویسنده کانادایی، از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
آنان با تاکید بر اینکه هنر باید اجازه انتقاد کردن، زیر سوال بردن قدرت و به چالش کشیدن آن را داشته باشد، از این موضوع به عنوان حق و وظیفه هنرمندان نام برده‌اند.
روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت، مصطفی نیلی، یکی از وکیلان توماج صالحی، خبر داد لایحه فرجام‌خواهی موکلش در فرآیند تهیه و تنظیم است و در مهلت قانونی ثبت خواهد شد.
نیلی درباره ممنوعیت تماس تلفنی برای موکلش در زندان اصفهان نوشت که لایحه اعتراضی ارسال شده و در انتظار تصمیم مقامات قضایی است.
این وکیل دادگستری با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس، گزارش‌ها مبنی بر «ابلاغ نشدن حکم اعدام موکلش به‌صورت کتبی و عدم امکان فرجام‌خواهی» را تکذیب کرد و نوشت: «حکم توماج صالحی بر اساس تبصره دو ماده ٣٨٠ قانون آیین دادرسی کیفری به صورت حضوری به همکارم امیر رئیسیان ابلاغ و به طور کامل استنساخ شده و در فرآیند تهیه و تنظیم لایحه فرجام‌خواهی هستیم و در مهلت قانونی ثبت خواهد شد.»
مرکز مشاوره حقوقی دادبان، روز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت خبر داد دادگاه انقلاب اصفهان در پرونده‌های توماج صالحی و محمود مهرابی از ابلاغ رسمی دادنامه به محکومان و وکیلان آن‌ها خودداری کرده است.
امیر رئیسیان فیروزآباد، دیگر وکیل توماج صالحی، روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت از محکوم شدن این خواننده زندانی به اعدام با اتهام افساد فی الارض خبر داد.
ایران‌اینترنشنال روز ۱۱ اردیبهشت در گزارشی نوشت طبق درخواست مقام‌های امنیتی زندان دستگرد اصفهان، توماج صالحی از تماس‌های تلفنی محدود خود با خانواده منع شده و هر زندانی دیگری که با او در زندان صحبت کند مورد بازخواست شدید قرار می‌گیرد.
حکم اعدام توماج صالحی از زمان صدور آن واکنش‌های گسترده‌ای در ایران و جهان در پی داشته و بسیاری از چهره‌های سیاسی، مدنی، هنری و زندانیان سیاسی فعلی و سابق خواستار لغو آن شدند.
سفیران حقوق بشر ۱۱ کشور اروپایی شامل فرانسه، آلمان، بریتانیا، سوئد، نروژ، فنلاند، هلند، اسپانیا، استونی، لیتوانی و لوکزامبورگ هم در بیانیه‌ای مشترک صدور این حکم را محکوم کردند.
در این بیانیه از توماج صالحی به عنوان یکی از صداهای قدرتمند حامی اعتراضات مسالمتآمیز یاد شده که آزادی و حقوق زنان و دختران را در ایران مطالبه می‌کند.
هیلل نویر، مدیر اجرایی دیده‌بان سازمان ملل، روز ۱۹ اردیبهشت با انتشار این بیانیه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما سفیران حقوق بشر اروپا حکم اعدام توماج صالحی، ترانه‌سرا و خواننده رپ در ایران را محکوم می‌کنیم و از جمهوری اسلامی می‌خواهیم از مجازات اعدام به عنوان ابزاری برای ایجاد ترس در جامعه و سرکوب مخالفان و منتقدان استفاده نکند.
احمد عابدینی، استاد حوزه‌های علمیه قم و اصفهان، با صدور اطلاعیه‌ای با انتقاد از صدور حکم اعدام برای توماج صالحی نوشت: «گروه‌های مختلفی با این حکم مخالفت کرده‌اند و اجرای آن موجب می‌شود که آن‌ها از دین زده شوند.»
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه جمهوری اسلامی با این «لسان خشن» و «نیروهای خشن» کاری کرده که بسیاری از افراد «ضد انقلاب» یا «ضد اسلام» شده‌اند، نوشت این برخوردها با دین و عقل و اخلاق، ناسازگار است.
نازنین بنیادی، مرجان ساتراپی، گلشیفته فراهانی، هنرمندان ایرانی به همراه شبنم خسروی، دخترخاله توماج صالحی، روز چهارشنبه در یک ویدیوکلیپ که بنیاد برومند آن را منتشر کرد، خواستار اقدام هنرمندان بین‌المللی برای جلوگیری از اجرای حکم اعدام این خواننده معترض زندانی شدند.
توماج صالحی روز ۲۷ آبان پس از تحمل بیش از یک سال حبس که ۲۵۲ روز آن در انفرادی بود، با قرار وثیقه از زندان آزاد شد.
ماموران امنیتی نهم آذر ماه در خیابانی در شهر بابل، دوباره او را بازداشت و به زندان دستگرد اصفهان منتقل کردند.
صالحی در حالی آبان ۱۴۰۱ و در میانه خیزش انقلابی بازداشت شد که با پیام‌هایش در رسانه‌های اجتماعی از اعتراضات مردمی حمایت قاطع کرد.
این خواننده معترض پیش‌تر و در شهریور ماه ۱۴۰۰ بعد از خواندن آهنگ «سوراخ موش بخر» در اصفهان بازداشت و بعد از مدتی آزاد شد.
او در آثار خود به موضوعاتی چون فساد در جمهوری اسلامی، اعتصابات کارگری، اعدام و زندانی کردن مخالفان پرداخته است.
