قائممقام مدیر حوزه علمیه قم: آزادی بیان در حوزه علمیه در اوج است



رسانههای اسرائیل خبر دادند که جمهوری اسلامی تجهیزات پیشرفته دفاع هوایی را در اختیار گروه شبهنظامی حزبالله لبنان قرار داده و ارتش اسرائیل تایید کرده که تاسیسات نگهداری موشکها از سوی حزبالله تهدیدی برای هواپیماهای اسرائیلی است.
رسانههای اسرائیلی روز جمعه ۲۸ اردیبهشت بر اساس برخی تصاویر منتشر شده از سوی ارتش اسرائیل گزارش دادند که این تصاویر بخشهایی از موشک زمین به هوا ساخت ایران را در یک تاسیسات نظامی حزبالله نشان میدهد.
بر اساس این گزارش، این اولین بار است که موشک پدافند هوایی صیاد ۲ در خاک لبنان دیده شده است.
صیاد ۲یک موشک زمین به هوای برد متوسط و ارتفاع بلند ساخت ایران با سیستم هدایت ترکیبی و موتور سوخت جامد است که در سال ۱۳۹۲در ایران رونمایی شد.
در آن زمان، مقامهای جمهوری اسلامی مدعی شدند که از تواناییهای این موشک، «قابلیت بالای ضد جنگ الکترونیک و ردیابی خودکار و مستقل اهداف» است و همچنین این سامانه برای «مقابله با تهدیدات هوایی غافلگیرانه هواپیماهای مدرن جنگی» طراحی و ساخته شده است.
جنگندههای ارتش اسرائیل صبح جمعه این تاسیسات را بمباران کردند و بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی احتمالا این موشکها در حمله اسرائیل آسیب دیدهاند یا پس از پرتاب به زمین سقوط کردهاند.
به گزارش شبکه اسرائیلی کان، حضور این موشک در تاسیسات لبنان تایید میکند که ایران در حال انتقال تسلیحات دفاع هوایی پیشرفته به حزبالله است.
ارتش اسرائیل اعلام کرد که این تاسیسات توسط بخش دفاع هوایی حزبالله استفاده میشد و تهدیدی برای هواپیماهای اسرائیلی بود.
این تازهترین مورد از یک رشته حملات چندین ساله اسرائیل در لبنان و سوریه است که با هدف جلوگیری از رسیدن محمولههای تسلیحاتی ایران به حزبالله صورت میگیرد.
تخمین زده میشود که حزبالله سیستمی از تونلها و پناهگاههای زیرزمینی، حتی بزرگتر از آنچه حماس در غزه ساخته است، برای مقاومت در برابر بمباران ارتش اسرائیل علیه انتقال و ذخیره تسلیحات حزبالله ساخته است.
منابع امنیتی لبنان روز جمعه به رویترز گفتند که حملات اسرائیل به جنوب و شرق لبنان در این روز دستکم پنج نفر از جمله شبهنظامیان لبنانی و فلسطینی و غیرنظامیان سوری را کشت.
اسرائیل و گروه شبهنظامی حزبالله لبنان به موازات جنگ غزه، هفت ماه است که در مرزهای جنوبی لبنان با یکدیگر تبادل آتش کردهاند.
دیگر گروههای شبهنظامی لبنانی و همچنین گروههای شبهنظامی فلسطینی نیز از لبنان به اسرائیل راکت شلیک کردهاند.
رویترز نیز نوشت که حزبالله انواع جدیدی از راکتها را علیه اسرائیل مستقر کرده و رکورد جدیدی در حملات پهپادی به عمق خاک اسرائیل ثبت کرده است.
در بهمن سال گذشته، گروه شبهنظامی حزبالله لبنان که تحت حمایت جمهوری اسلامی فعالیت میکند، اعلام کرد برای اولین بار از آغاز جنگ کنونی غزه، موشک «فلق۱» را به سمت یک پایگاه نظامی اسرائیل شلیک کرد.
پرتاب این موشک از آنجا که ساخت ایران است، بازتاب گستردهای در رسانهها داشت.

حسین قناعتی، رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به مشکلات تامین دارو برای داروخانهها، گفت: «داروخانه ۱۳ آبان بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان از بیمهها طلب دارد و وقتی نتوانیم منابع را در اختیار شرکتهای دارویی قرار دهیم، موجب شکست در فرایند تامین دارو میشود.»

دولت جو بایدن رییسجمهور آمریکا مجوز کلی برای ارائه خدمات، نرمافزار و سختافزار به شهروندان در داخل ایران را به مقررات دولتی بدل میکند.
این تصمیم باعث میشود تا شرکتهای غربی در حوزه انفورماتیک راحتتر بتوانند به شهروندان ایرانی خدمات ارائه کنند، یا سختافزار و نرمافزار بفروشند.
همچنین این تصمیم موجب میشود نگرانیهای این شرکتها در رابطه با تجارت با شهروندان در داخل ایران و خطر تحریم شدن کاهش یابد.
یک مقام آگاه در وزارت خارجه آمریکا به ایران اینترنشنال میگوید که این اقدام نشانه دیگری از حمایت همه جانبه و دو حزبی امریکا از مردم ایران و چرخش آزاد اطلاعات و دسترسی آزاد به اینترنت است.
او افزود که دولت بایدن به آنچه در این حوزه انجام داده مفتخر است.
دولت بایدن یک هفته پس از کشته شدن مهسا امینی مجوزهای مربوط به ارائه خدمات در حوزه تکنولوژی به مردم در داخل ایران را بهروزرسانی کرد.
همچنین واشینگتن در سالهای اخیر تاکید کرده که تسهیل راه ارتباط ایرانیها از داخل با جهان آزاد، از ستونهای اصلی حمایتش از مردم ایران است.
بهروزرسانی مجوزهای مربوط به تجارت تکنولوژی با ایران، ارائه خدمات ویپیان و دور زدن سانسور دولتی اینترنت و وضع تحریم از جمله اقدامات ایالات متحده در سالهای پس از کشته شدن مهسا امینی و اعتراضات مردم ایران بوده است.
باز گذاشتن دست کمپانیهای تکنولوژی در تجارت با مردم ایران، میتواند به تقویت جامعه مدنی از طریق مبارزه با اختلالات دولتی و عمدی اینترنت و جاسوسی دولتی از شهروندان ختم شود.
با این همه، تصمیم در زمینه تجارت با مردم در داخل ایران در نهایت بر عهده شرکتهای خصوصی امریکایی است.
جمهوری اسلامی نه تنها اینترنت را در کل کشور کنترل میکند، بلکه از این کنترل به عنوان یک سلاح استفاده میکند و وقتی معترضان به خیابانها میروند، آن را به طور کامل قطع میکند.
به همین دلیل، همزمان با افزایش اعتراضها به قتل مهسا امینی و کندی اینترنت در کشور، موضوع ارائه خدمات اینترنت ماهوارهای استارلینک به ایرانیان بار دیگر مطرح شد.
در آن زمان، ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، در پاسخ به سوالی درباره امکان ارائه خدمات اینترنت ماهوارهای استارلینک به مردم ایران، نوشت این شرکت درخواست معافیت از تحریمهای مرتبط با ایران را در این زمینه خواهد داد.
در پی اعلام درخواست ایلان ماسک برای معافیت از تحریمهای مرتبط با جمهوری اسلامی با هدف ارائه اینترنت ماهوارهای استارلینک در ایران، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد صادرات برخی تجهیزات اینترنت ماهوارهای در راستای کمک به آزادی اینترنت در ایران ممکن است.
همچنین ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد این کشور حمایت سختافزاری برای توسعه خدمات اینترنت ایرانیان را نیز در دستور کار خود دارد.
یکی از مهمترین بسترهای مرتبط با استارلینک، لزوم وجود ایستگاههای زمینی برای دریافت و ارسال داده به شبکه اینترنت است چرا که خود ماهوارهها مستقیما اینترنتی ندارند و باید دادهها را به شکل مداوم با زمین رد و بدل کنند.
در دیماه ۱۴۰۱، وال استریت جورنال اعلام کرد در شرایط سرکوب خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی و قطع دسترسی آزاد به اینترنت در ایران، کنشگران حقوق بشر موفق شدهاند محمولههای زیرزمینی حاوی ترمینالهای اینترنت ماهوارهای استارلینک را وارد ایران کنند.
یک ماه قبل از آن، مجله آمریکایی تایم در گزارشی اختصاصی درباره تلاشهای مخفیانه برای رساندن دستگاههای استارلینک به ایران نوشت: «اگر پنج هزار گیرنده استارلینک در ایران فعال شود یک شبکه اینترنت در سایه ایجاد میشود که در رساندن صدای ایران به جهان نقشی مؤثر خواهد داشت.»
همچنین در آن سال، گوگل در بیانیهای تاکید کرد در تلاش است تا دسترسی ایمنتر مردم ایران به اینترنت را از راه به کارگیری ویپیانهای مقاوم در برابر فیلترینگ ایجاد کند.

هشتمین دوره از نمایشگاه ناشران فارسیزبان خارج از کشور با عنوان «نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور» به شهر لندن پایتخت بریتانیا رسید.
نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور معمولا هر سال همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران برگزار میشود و این دوره از نمایشگاه، از روز ۲۵ آوریل آغاز شده و تا ۱۰ ژوئن ادامه دارد.
امسال این نمایشگاه در شهرهای نورنبرگ، مونیخ، وین، فرانکفورت، کلن، لایپزیک، برلین، هامبورگ، برمن، لندن، تورنتو، پاریس، آمستردام، روتردام، اوترخت، لسآنجلس، مونترال، استکهلم، یوتوبوری، مالمو، اسلو، کپنهاگ و لوبک برگزار میشود.
همچنین در دوره کنونی، هجده ناشر فارسیزبان از کشورهای مختلف در این نمایشگاه حضور دارند.
مینو گلبهار مدیر انتشارات فروغ که در کلن آلمان مستقر است، روز جمعه در لندن به ایران اینترنشنال گفت: «در ایران سانسور زیاد است و ادبیات زنان بیشتر سانسور میشود.»
او با اشاره به هدف این نمایشگاه که مبارزه با سانسور است، بر نقش زنان و دختران در این میان تاکید کرد.
تینوش نظمجو مدیر انتشارات ناکجا در پاریس نیز به ایران اینترنشنال گفت که ناشران فارسیزبان خارج از کشور با وجود مشکلاتی که دارند توانستهاند این نمایشگاه را به دوره هشتم خود برسانند.
او افزود برگزاری این نمایشگاه نشاندهنده این است که هیچ ایرانی محکوم نیست که تن به سانسور بدهد.
در این نمایشگاه، ناشران و نویسندگان مستقل خارج از کشور حضور دارند، کتابهای تازه خود را عرضه میکنند و با مخاطبان و خوانندگان خود دیدار و گفتوگو میکنند.
سال گذشته، هفتمین دوره این نمایشگاه با شعار «زن، زندگی، آزادی» برگزار شد.
در حالی که همزمان با خیزش انقلابی، بسیاری از شاعران، نویسندگان و مترجمان اعلام کردند کارهای خود را بدون سانسور وزارت ارشاد منتشر خواهند کرد، برگزارکنندگان این نمایشگاه نیز هدف از برگزاری آن را تکثیر صداها، تکثر عقاید و فعالیت ناشران و نویسندگان در فضایی بدون سانسور، توقیف و تهدید عنوان کردند.
در جریان خیزش سراسری، بیش از ۶۰ شاعر و نویسنده ساکن داخل و خارج از کشور با انتشار بیانیهای اعلام کردند از این پس آثارشان را بدون سانسور منتشر میکنند.
در این بیانیه که با عنوان «ما ادبیاتیها» منتشر شد، نویسندگان بعد از اشاره به وقایع اخیر و اعتراضهای سراسری با شعار «زن، زندگی، آزادی»، تاکید کردند: «ادبیات سرزمینی به نام ایران، پس از انقلاب تاریخی-فرهنگی ژینا، دیگر نمیتواند تن به تیغ زنِش و بُرش سانسور بدهد؛ با سانسورگران از در تعامل دربیاید؛ سرکوب زن و زندگی و آزادی را نادیده و ناشنیده و نانوشته بگیرد.»
همچنین به دنبال کشتار مردم به ویژه کودکان در جریان این خیزش، جمعی از فعالان ادبیات و هنر کودکان و نوجوانان، با صدور بیانیهای با عنوان «صدای آزادی، صدای وطن و صدای ایران» به مناسبت روز جهانی کودک، به قتل و بازداشت کودکان و نوجوانان در جریان خیزش انقلابی شهروندان در ایران علیه جمهوری اسلامی اعتراض کردند.
۸۰۰ فعال ادبیات کودکان و نوجوانان نیز در بیانیهای نقض حریم مدارس از سوی نیروهای نظامی و انتظامی را محکوم کرده و هشدار داده بودند این نقض قانون، پیامدهای ناگواری در پی خواهد داشت.
برگزاری نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور در سالهای اخیر با استقبال ایرانیان خارج از کشور مواجه شده است.


مفهوم میهندوستی ایرانی یا ملیگرایی ایرانی از جمله مفاهیمی است که گاه در رسانههای غربی با تعابیر غیرواقعی توصیف شده که این امر به درک نادرست درباره خصوصیات منحصربهفرد این جریان فکری دامن میزند.
این مقاله به واکاوی برخی جنبههای ویژه ملیگرایی ایرانی میپردازد که اغلب به نادرست به عنوان مشابه جنبشهای راست افراطی نژادپرست و بیگانهستیز که در محافل غربی معمول است، تفسیر شده است. فهم این تفاوت برای درک عمیقتر از چشم انداز سیاسی-اجتماعی ایران و مقاومت تاریخی آن در برابر هژمونیهای خارجی اهمیت زیادی دارد.
ملیگرایی، یا همان «میهندوستی»، به عنوان لیبرالترین گفتمان سیاسی در تاریخ معاصر ایران شناخته شده است. این گفتمان فرهنگی و سیاسی همچون سدی محکم در برابر ایدئولوژیهای توتالیتر مانند مارکسیسم و اسلامگرایی قرار داشته و ایران را در دهههای پرتلاطم جنگ سرد از سقوط در دام کمونیسم نجات داده است.
با این وجود، این جریان در سال ۱۹۷۹ توسط اتحادی از کمونیستها و اسلامگرایان شکست خورد و محمدرضا شاه پهلوی ساقط شد.
مخالفان ناسیونالیسم ایرانی متشکل از دو جریان اصلی غربستیز، یعنی اسلام سیاسی و مارکسیسم بودند. خمینی ناسیونالیسم را به شدت محکوم میکرد و دستور به حذف نمادهای ملیگرایی از نهادها و جریانهای سیاسی صادر کرده بود. مارکسیستهای ایرانی نیز، پیش از انقلاب ۱۹۷۹، حملات تروریستی علیه نمادهای نفوذ غرب انجام داده بودند. این گروهها به سرنگونی حکومت پهلوی کمک کردند، حکومتی که به زنان و اقلیتهای دینی آزادیهای وسیعی اعطا کرده بود.
در دوران پهلوی، زنان و اقلیتهای دینی از آزادیهای گستردهای برخوردار بودند و روابط مثبتی بین ایران و اسرائیل برقرار بود. با این حال، مخالفان پهلوی هدفهایی مانند دیپلماتهای آمریکایی را مورد حمله قرار دادند و علیه حقوق زنان مبارزه کردند، در حالی که ملیگرایان به ترویج فرهنگ غربی و توسعه کشور امیدوار بودند.
برای درک بهتر تفاوتهای عمیق میان ملیگرایی ایرانی و دگرستیزی، لازم است به اندیشههای دوران انقلاب مشروطه و سالهای پس از آن توجه کنیم.
میرزاآقاخان کرمانی و سیدحسن تقی زاده، دو اندیشمند برجسته ایرانی، به اصلاحات ساختاری و آموزههای مدرن غربی متعهد بودند. کرمانی، پیشگام جنبش مشروطه، بر ضرورت دوری ایران از استبداد و خرافات تاکید داشت، در حالی که تقی زاده، مدافع نوسازی و مدرنیزاسیون با الهام از دموکراسیهای غربی بود. هر دو بر اهمیت آموزش، آزادی بیان و رسانهها به عنوان پایههای دموکراسی تاکید میکردند.
این خط فکری پس از یک توقف نسبتا طولانی در دهههای ۴۰ و ۵۰ شمسی، که متأثر از نفوذ فکری روشنفکران چپ و شیفته شوروی بود، بار دیگر در دهههای اخیر در میان ایرانیان زنده شده و به محور مبارزه آنها با حکومت جمهوری اسلامی تبدیل شده است.
ناسیونالیسم غربی پس از فروپاشی امپراتوری مقدس و تاسیس دولتملتهای اروپایی به وجود آمد، اما میهن دوستی ایرانی نتیجه هزاران سال وجود دولت-ملت در ایران و ادغام و همزیستی مسالمتآمیز اقوام مختلف در کنار هم است. این نوع میهن دوستی، برخلاف ناسیونالیسم غربی که تاختگرا است، تدافعی بوده و نه تنها به عنوان سدی در برابر اسلامگرایی افراطی عمل کرده، بلکه عاملی برای وحدت سرزمینی ایران و تأمین حق حاکمیت ملی بوده است.
در دوران حکومت پهلوی، که بنیانهای آن بر میهندوستی ایرانی استوار بود، اقلیتهای دینی نظیر یهودیان و بهائیان از آزادیهای گستردهای برخوردار بودند که در خاورمیانه بینظیر بود. این اقلیتها نه تنها در امور عبادتی آزاد بودند، بلکه بسیاری از کارآفرینان متعلق به این جوامع نیز از نظر اقتصادی در جامعه ایران جایگاه برجستهای داشتند. قانون حمایت از خانواده، که در دوران پهلوی تصویب شد، یکی از پیشروترین قوانین در زمینه حق طلاق و سن ازدواج به نفع زنان بود و زنان ایرانی حق رای را پیش از بسیاری از زنان اروپایی، از جمله سوییس، به دست آورده بودند.
در حوزه هنر نیز، زنان اغلب از حقوق بیشتری نسبت به مردان برخوردار بودند. جامعه الجیبیتی ایران نیز از آزادیهای قابل توجهی برخوردار بود و در عرصه هنری نقش فعالی داشت. به عنوان نمونه، یک سال پیش از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، زمانی که طراح معروف همجنسگرا، بیژن صفاری، ازدواج کرد، شهبانو فرح پهلوی به نمایندگی از خود دسته گلی را به عنوان تبریک ارسال داشت.
در ۱۵ سال گذشته حس میهندوستی ایرانی به طرز قابل توجهی در ایران رشد داشته است و ملیگرایان با انسجام مجدد خود به عنوان نیروی محوری در اعتراضات علیه جمهوری اسلامی در سالهای اخیر ظاهر شدهاند.
از دسامبر ۲۰۱۷، ایران شاهد پنج خیزش سراسری بزرگ بوده است که در طی آنها، مردم به طور گستردهای شعارهای ملیگرایانه سر دادهاند. این شعارها عبارتند از: «از کردستان تا تهران، جانم فدای ایران»، «رضاشاه! روحت شاد»، «زن، زندگی، آزادی؛ مرد، میهن، آبادی»، «سنندج، زاهدان، چشم و چراغ ایران»، «میجنگیم، میمیریم، ایران رو پس میگیریم»، «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» و «ایرانی میمیرد، ذلت نمیپذیرد».
این شعارها نشاندهندهی گسترش حس ملیگرایی و وطندوستی در بین مردم ایران است و تمایل آنها به حفظ هویت ملی و استقلال کشورشان را نمایان میکند.
در پایان، میهندوستی ایرانیان، که در میراث فرهنگی و تاریخی غنی ریشه دوانده است، در تضاد شدید با تصویرهای اغلب تقلیلگرایانه و کجدار و مریزی است که در رسانههای غربی یافت میشود.
این مهیندوستی با طبیعت دفاعی و فراگیر خود شناخته میشود، و نشاندهنده ملیگراییای است که وحدت را ترویج میدهد و در برابر فشارهای خصمانه مقاومت میکند تا اینکه باعث ایجاد حذف شود. با درک این ظرافتها، جامعه بینالمللی میتواند در گفتگویی آگاهانهتر و محترمانهتر درباره ایران بحث کند، و هویت ملی منحصر به فرد و آرمانهای مردم آن برای آزادی را به رسمیت بشناسد.