باقریکنی، منتقد برجام و مدافع احیای آن، سرپرست وزارت خارجه شد
جانشین موقت حسین امیرعبداللهیان در دو ماه آینده علی باقری کنی است. او در دولت ابراهیم رئیسی همان نقشی را داشت که عباس عراقچی در دولت روحانی. باقری روزگاری منتقد سرسخت برجام در «کمیسیون برجام» مجلس بود، اما بعد منتقدان مذاکرات احیای برجام را نقد کرد.
با مرگ امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در سقوط بالگردش، حالا علی باقری کنی طی دوماه آینده جانشین او خواهد شد. در یکی از اولین تغییرات وزارت امور خارجه در دولت رئیسی، امیرعبداللهیان ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ باقری کنی را به سمت معاونت سیاسی وزارت خارجه منصوب کرد؛ جایی که پیشتر عراقچی، دست راست محمدجواد ظریف در آن مشغول به کار بود.
باقری کنی خاستگاه متفاوتی از امیرعبداللهیان و چهرههایی مثل محمد مخبر دارد. او زاده یکی از جریانهای نسبتا نوپای اصولگرایی و امنیتی است که جزو استعدادهای درخشان دانشگاه خانوادگیشان «امام صادق» بود و در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ رییس ستاد انتخاباتی سعید جلیلی شد.
این سیاستمدار ۵۷ ساله از سال ۱۳۸۶ در معاونت بینالملل دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی فعالیت کرده و از نظر خانوادگی هم پیوند نسبتا قدرتمندی با بیت علی خامنهای دارد. او برادر داماد علی خامنهای مصباحالهدی باقری کنی است.
رابطه باقریکنی با دولت رئیسی به دوره ریاست رئیسی در قوه قضاییه بر میگردد. پس از ناکامی رئیسی در انتخابات سال ۱۳۹۶ و انتصابش به سمت ریاست قوه قضاییه، از سال ۱۳۹۸ رئیسی باقریکنی را به سمت معاون حقوق بشر قوه قضاییه منصوب کرد.
او هر چند چهره اول نبوده، اما همیشه در جریان مذاکرات بر سر پرونده اتمی ایران بوده و از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ در دوران جلیلی مستقیما در مذاکرات شرکت داشت. بعدها در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی از دستگاه دیپلماسی بیرون رفت و در قامت منتقد تند و تیز برجام در «کمیسیون برجام» همراه سعید جلیلی در رسانهها حاضر شد.
بعد از آغاز به کار دولت رئیسی، امیرعبداللهیان جای ظریف نشست و باقریکنی را هم جای عباس عراقچی نشاند. منتقد دیروز توافق برجام در کنار علیرضا زاکانی و سعید جلیلی، حالا رییس تیم مذاکرهکننده برای احیای برجام شده بو و منتقدان احیای برجام را کسانی مینامید که میخواهند دست نظام را خالی کنند.
هر چند باقریکنی، برادر داماد خامنهای و عضوی از خانواده پرنفوذ مهدویکنی، زاده جریان اصولگرایی و همراه چهرههایی مثل جلیلی و زاکانی بوده، موضعگیریهای اخیرش راجع به احیای برجام گمانهزنیها در مورد چرخش او را مطرح کرده بود، طوری که رسانههای نزدیک به جریانهای اعتدالگرا و اصلاحطلب، مصاحبههای جدید او را «تولد باقری جدید» تعبیر کردند.
حالا این باقریکنی جدید که ظاهرا از دوستان سالهای دورش کمی فاصله گرفته، روی صندلی امیرعبداللهیان نشسته است.
اگر امیرعبداللهیان معتمد سپاه بود، باقریکنی هم برادر داماد علی خامنهای است و از خانوادهای قدیمی، پرنفوذ و البته همیشه وفادار به خامنهای میآید و باید دید سیاستهای خارجی او را چگونه دنبال خواهد کرد.
فتحالله امی، عضو گروه هوافضای دانشگاه تربیت مدرس، با بیان اینکه «شرایط جوی در بازگشت سفر رئیسی مورد توجه قرار نگرفته که بالگرد دچار حادثه شده»، گفت: «در بررسی شرایط جوی کوتاهی شده و شرایط آب و هوا مناسب پرواز نبوده است.»
عبدالقادر اورالاوغلو، وزیر حمل و نقل ترکیه گفت از آنجایی که ایران در حوزه مسئولیت واکنش اضطراری ترکیه قرار دارد، این کشور با شنیدن خبر سقوط بالگرد رئيسی، سیگنالها را بررسی کردند، اما سیگنالی نیافتند. او افزود: «سیستم احتمالا خاموش بوده یا هلیکوپتر آن سیستم را نداشته است.»
در شرایطی که جمهوری اسلامی دستکم به گفته اتحادیه اروپا و ترکیه برای یافتن لاشه بالگرد ابراهیم رئیسی درخواست کمک خارجی کرده بود، پیرحسین کولیوند، رییس جمعیت هلالاحمر نقش کمکهای خارجی را برای پیدا کردن محل سقوط بالگرد حامل رئیسی «شایعه» خواند.
کولیوند روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت گفت بیش از دو هزار نفر از همه گروهها در محلهای حادثه حضور داشتند و «کسی نبود که کم بگذارد» و عملیات کاملا از سوی نیروهای امدادی ایران انجام شد.
او با اشاره به اینکه محل آسیب بالگرد در ارتفاع دو هزار و ۵۰۰ متری بود، تاکید کرد بالگردهای هلال احمر اولین بار محل را شناسایی کردند.
رییس جمعیت هلال احمر ایران تاکید کرد: «هیچ کمک خارجی نداشتیم اگر میگویند کمک خارجی شده، شایعه است.»
اصغر عباسقلیزاده، فرمانده سپاه عاشورای استان آذربایجان شرقی هم با اشاره به ارسال پهپاد از ترکیه برای پیاد کردن بالگرد حامل رئیسی گفت در نهایت پهپادهای ایرانی موفق به پیدا کردن بالگرد شدند.
او افزود: «پهپاد ترکیهای یک لکه سیاه را شناسایی کرده بود، اما وقتی نیروهای ما به آنجا رسیدند مشخص شد آنچه پهپاد ترکیهای تشخیص داده است، بالگرد نیست.»
تصاویر اولیه از لاشه بالگرد رئیسی
در ترکیه، خبرگزاری دولتی آناتولی اعلام کرد لاشه بالگرد حامل رئیسی در مختصات اعلامی پهپاد آکینجی این کشور پیدا شده است.
به گفته سلجوق بایراکدار، رییس هیات مدیره شرکت بایکار ترکیه، پهپاد آکینجی متعلق به نیروی زمینی این کشور منطقه مفقود شدن بالگرد حامل رئیسی را پایش کرد.
وزارت دفاع ترکیه شامگاه یکشنبه اعلام کرد یک فروند پهپاد آکینجی و یک فروند بالگرد از نوع کوگار با قابلیت دید در شب، برای کمک به عملیات جستوجوی بالگرد رئیسی در آذربایجان شرقی اختصاص داده شد و این اقدام به درخواست جمهوری اسلامی انجام گرفت.
همچنین سازمان امداد و نجات ترکیه اعلام کرد که ایران از طریق وزارت خارجه درخواست بالگرد جستوجو و نجات دید در شب از ترکیه کرد.
این سازمان افزود ۳۲ نیروی امدادی و شش وسیله نقلیه از دو استان وان و ارزروم به محل حادثه اعزام شدند.
خبرگزاری آناتولی ترکیه تصاویر زندهای را از عملیات پهپاد این کشور برای جستوجوی بالگرد حامل رئیسی که سقوط کرده پخش کرد.
علاوه بر ترکیه، رسانههای ایران نوشتند دستیار ویژه پوتین در گفتوگو با محمد مخبر، معاول اول رئیسی و کفیل ریاست جمهوری، گفته دو فروند هواپیمای پیشرفته با بالگردهای ویژه به همراه ۵۰ نیروی امداد حرفهای کوهستان به تبریز اعزام خواهد شد.
این تصمیم از سوی روسیه نمیتوانست بدون درخواست یا موافقت جمهوری اسلامی باشد.
جمهوری اسلامی از اتحادیه اروپا نیز درخواست کمک کرده بود.
یانتس لنارچیچ، کمیسر مدیریت بحران اتحادیه اروپا شامگاه یکشنبه اعلام کرد این اتحادیه به درخواست تهران، سامانه نقشهبرداری سرویس مدیریت اضطراری کوپرنیک را برای پیدا کردن بالگرد حامل ابراهیم رئیسی فعال کرده است.
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت درباره عدم اعلام تعطیلی به مناسبت درگذشت رئیسی گفت: «در جلسه دولت اعضا گفتند از رئیس جمهور میترسیم اعلام تعطیلی کنیم او میگفت از خدمت به مردم انرژی میگیرم.»
او افزود: «برخی مواقع همراهان رئیسی میگفتند یادمان نمیآید او آخرین بار کی غذا خورده.»