محمدجواد ظریف: مشخصه بارز حسین امیرعبداللهیان اخلاص و مردم‌داری بود
خوشحالی ایرانیان و واکنش آنان به خبر سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی، رییس دولت جمهوری اسلامی و کشته شدن او، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های اجتماعی و خبری داشته است.
معترضان ایرانی از این اتفاق ابراز خوشحالی کرده و آن را پیامد سرکوب‌های شدید در دوران ریاست جمهوری رئیسی دانسته‌اند. مقامات آمریکایی نیز رئیسی را به دلیل نقض گسترده حقوق بشر محکوم کرده‌اند.
اسکای نیوز در گزارشی به واکنش شهروندان ایرانی پرداخت و نوشت که معترضان از درگذشت رئیسی که «قصاب تهران» لقب گرفته بود، ابراز خوشحالی کرده‌اند.
سه ایرانی به شرط ناشناس ماندن به دلیل ترس از ردیابی از سوی رژیم ایران، با بخش «جهان با یلدا حکیم» اسکای نیوز صحبت کردند.
یکی از آنان که در حال حاضر مخفی است، گفت که سقوط روز یکشنبه که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در آن کشته شد «از پیش برنامه‌ریزی» شده بوده است: «شاید ما همه چیز را ندانیم اما مدت‌ها است که رئیسی مدعی جدی برای جایگزینی رهبر انقلاب، علی خامنه‌ای بوده است و شاید برخی نمی‌خواستند این اتفاق بیفتد. اما در مجموع، این خبر بسیار خوبی بود.»
او در ادامه گفت که تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که در پنج سال گذشته تنها چیزی که واقعا مرا خوشحال کرده، خبر درگذشت رئیسی بوده است.
اسکای نیوز به سرکوب اعتراضات پس از مرگ مهسا ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد در زمان ریاست جمهوری رئیسی اشاره کرد و به نقل از واشینگتن نوشت که رئیسی «دست‌هایش به خون مردم آلوده است» زیرا این روحانی تندرو، «یکی از مهره‌های اصلی در سرکوب وحشیانه مردم ایران برای نزدیک به چهار دهه» بوده است.
یک دانشجوی ۲۳ ساله که در چندین تظاهرات ضد حکومتی علیه جمهوری اسلامی شرکت کرده است به اسکای نیوز گفت: «درگذشت رئیسی مردم ایران را بسیار خوشحال کرد.»
او در ادامه گفت که در خیابان‌ها مردم شیرینی می‌دادند و به هم لبخند می‌زدند: «این نشان‌دهنده این است که این خبر تا چه حد باعث شادی مردم شده است.»
یک زن خانه‌دار که به دلیل شرکت در جنبش «زن، زندگی، آزادی» مورد ضرب و جرح قرار گرفته است، گفت که نفرت عمومی از رژیم جمهوری اسلامی بر هیچ‌کس پوشیده نیست.
او افزود: «مرگ رئیسی ثابت کرد درد و رنجی را که در این سال‌ها بر مردم ما وارد کرده‌اند روزی نصیب خودشان خواهد شد. واکنش شخصی من به مرگ رئیسی این بود که خیلی خوشحال شدم.»
این زن ادامه داد: «من اصلا ناراحت نیستم، با اینکه هیچ وقت برای هیچ‌کس آرزوی مرگ نمی‌کنم اما این مرد نه تنها کاری برای ملت ما نکرد بلکه دستور کشتن تعداد بی‌شماری از جوانان بی‌گناه را صادر کرد.»
تام توگنهات، معاون امنیتی وزیر کشور و عضو پارلمان بریتانیا، در شبکه ایکس در واکنش به مطلبی از بی‌بی‌سی درباره رئیسی با عنوان «میراث چندگانه» او، این مطلب را «چرند» خواند.
کاربران ایکس در یادداشت توضیحی مربوط به رئیسی در پای این پست، لقب «قصاب تهران» او را یادآوری کرده‌اند.
جیم بتل، عضو مجلس اعیان پارلمان بریتانیا نیز این مطلب را «اشتباهی عظیم» خواند و خواستار حذف آن شد.
یادداشت بی‌بی‌سی با اشاره به سوابق قضایی و سیاسی رئیسی، علاوه بر اعدام زندانیان سیاسی در دهه ۶۰، به اعتراضات سراسری در زمان ریاست‌جمهوری‌اش هم پرداخته است.
در بخشی از این یادداشت به اقدامات او در زمان ریاست قوه قضاییه با عنوان اصلاح روند رسیدگی قضایی پرداخته شده است.
در بخشی دیگری از این مطلب، به سفرهای استانی اشاره و نوشته شده است که او به بسیاری از نقاط ایران سفر کرد و قول ساخت میلیون‌ها خانه ارزان‌قیمت، کاهش تورم و مبارزه با فساد را داد.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، پس از انتشار خبر مرگ رئیسی گفت که رییس‌جمهوری ایران «در بسیاری از موارد نقض حقوق بشر، از جمله کشتار غیرقانونی هزاران زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۷، نقشی کلیدی و دست داشته است».
میلر افزود: «بعضی از بدترین موارد نقض حقوق بشر به ویژه نقض حقوق بشر علیه زنان و دختران ایران در دوران ریاست جمهوری او رخ داد.»
او گفت که رویکرد ایالات متحده در قبال ایران به دلیل مرگ آقای رئیسی «تغییر نخواهد کرد».
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا درباره گزارش‌ها از شادی ایرانیان به دنبال کشته شدن رئیسی گفت: «با توجه به سرکوب وحشیانه و بد‌رفتاری نسبت به زنان و دختران در دوره رئیسی، عکس‌العمل مردم ایران در قبال مرگ او را درک می‌کنم اما کاملا روشن است که نمی‌توانم به جای آن‌ها صحبت کنم.»
سقوط بالگرد رئیسی و همراهانش بسیاری از ایرانی‌ها را به وجد آورد و پیام‌های ارسالی به ایران‌اینترنشنال و انبوه نظرات کاربران در رسانه‌های اجتماعی حکایت از استقبالشان از مرگ رئیسی داشت.
تصاویری از آتش‌بازی و شاد‌نوشی به مناسبت این اتفاق نیز منتشر شده‌اند.
خانواده‌های دادخواه قربانیان جمهوری اسلامی با نوشتن پیام‌هایی شادی خود را از شنیدن خبر مرگ او اعلام کردند.
در این پیام‌ها از رئیسی به عنوان یکی از مهم‌ترین ناقضان حقوق بشر در ایران یاد و تاکید شده است که او با مرگش از محاکمه گریخت.
ورزشکاران نیز در این زمینه واکنش‌هایی کنایه‌آمیز داشتند.
محمدرضا فغانی، داور فوتبال، در این باره نوشت: «چه کرده‌اید که مرگتان این‌قدر شیرین است؟»
کیمیا علیزاده، قهرمان تکواندو که امسال با پرچم بلغارستان در المپیک پاریس حاضر خواهد شد، مصرع غزلی از حافظ را که رئیسی در دیدار با رجب طیب اردوغان خواند، بازنشر کرد: «خوش باش که ظالم نبرد راه به منزل ...»
در خارج از ایران، با وجود ستایش حماس از ابراهیم رئیسی، خبر کشته شدن او در سانحه هوایی با بیتفاوتی ساکنان نوار غزه مواجه شد.
آن‌ها معتقدند رئیسی در دوران حضور خود در قدرت، تنها زجر و ویرانی را برای این باریکه به ارمغان آورد.
در پی شادی مردم در خیابان‌ها و فضای مجازی، مقام‌های امنیتی جمهوری اسلامی، از جمله مقامات قضایی و انتظامی، کاربران فضای مجازی و روزنامه‌نگاران را تهدید کردند که «امنیت روانی جامعه» را مخدوش نکنند.
محمد موحدی آزاد، دادستان کل کشور، روز دوشنبه با انتشار بخشنامه‌ای کاربران رسانه‌های اجتماعی را تهدید به «برخورد سریع، موثر و بازدارنده» کرد.
روح الله حریزاوی، قائم مقام سازمان تبلیغات اسلامی، خواستار تبیین و معرفی گفتمان ابراهیم رئيسی شد و گفت: «به گفته رهبری، دشمنان از نام سلیمانی واهمه دارند، شهید رئیسی نیز از دکتر رئیسی برای دشمن خطرناک‌تر است و باید گفتمان شهید رئیسی را در جامعه نشر و تبیین کنیم.»
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، در پیامی به محمد مخبر جان باختن ابراهیم رئيسی را به دولت ایران و خانواده‌های کشته‌شدگان تسلیت گفت.
فواد چوبین، دایی آرتین رحمانی نوجوان کشته‌شده در اعتراضات ۱۴۰۱، در ایکس نوشت ماموران اطلاعات خواهرش هنگامه چوبین و روجا چوبین را تهدید کرده و گفته‌اند: «این آخرین اخطار است اگر استوری بگذارید، شادی کنید به خاطر حادثه رئیس جمهور به اون بچه‌هاتون هم رحم نمی‌کنیم، همشون رو می‌کشیم.»
محمدعلی موحدی کرمانی، روحانی سالخورده، در شرایطی نامشخص ریاست مجلس خبرگان رهبری، نهاد تعیین‌کننده جانشین رهبر جمهوری اسلامی را به دست می‌گیرد.
اعضای مجلس خبرگان رهبری که وظیفه انتخاب رهبر بعدی جمهوری اسلامی را برعهده دارند، روز سه‌شنبه ۳۱ اردیبهشت ماه آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی را برای یک دوره دو ساله به عنوان رییس مجلس خبرگان برگزیدند.
موحدی کرمانی که پیش از این ریاست سنی این مجلس را برعهده داشت، با ۵۵ رای موافق به ریاست مجلس خبرگان انتخاب شد. در این جلسه سیدهاشم حسینی بوشهری و علیرضا اعرافی، روسای حوزه‌های علمیه ایران به ترتیب به عنوان نواب اول و دوم رییس مجلس خبرگان انتخاب شدند.
ابراهیم رئیسی، پیش از مرگش در سانحه سقوط هلیکوپتر در روز یکشنبه، به عنوان نماینده خراسان جنوبی در مجلس خبرگان، در غیاب افرادی چون احمد جنتی، حسن روحانی و صادق لاریجانی محتمل‌‌ترین نامزد برای این پست بود.
احمد جنتی، رییس پیشین این مجلس، ۹۷ سال دارد، نمی‌تواند مستقل راه برود، صحبت کند و از خودش مراقبت کند. او برای انتخابات روز سه‌شنبه مجلس خبرگان نامزد نشد. همچنین، صادق آملی لاریجانی به دلیل به دست نیاوردن آرای مورد نیاز و حسن روحانی در پی رد صلاحیت از سوی شورای نگهبان نتوانستند راهی این مجلس شوند.
پس از درگذشت رئیسی، مجلس خبرگان و در واقع علی خامنه‌ای، در انتخاب فرد مورد اعتماد از میان روحانیون سالخورده مجمع دچار مشکل شدند. هیچ تضمینی وجود ندارد که آن‌ها فرد مناسبی را برای یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ جمهوری اسلامی انتخاب کرده‌باشند، هرچند یکی از تواناترین‌ها را انتخاب کرده‌اند.
سیاستمداران و تحلیلگران ایرانی موافق هستند که این دور از مجلس خبرگان اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا ممکن است در این دوره برای جانشینی خامنه‌ای تصمیم‌گیری شود. برخی از اعضای سابق، مانند حسن روحانی، با توجه به سن و سال و بیماری خامنه‌ای، اجتناب‌ناپذیر بودن این تصمیم را گوشزد کرده‌اند. اما جالب این‌جاست که خامنه‌ای حدود ۱۰ سال از رییس پیشین و کنونی این مجلس جوان‌تر است.
موحدی کرمانی متولد ۱۳۱۰ است و ۹۳ سال دارد. او در مقایسه با سایر نمایندگان سالخورده و بیمار این مجلس، نسبتا ظاهری سلامت دارد. او از چهره‌های قدیمی جمهوری اسلامی است و اگرچه هیچ‌گاه جایگاه بالایی در مجلس خبرگان نداشته اما اکنون به فرد مورد نظر آن‌ها تبدیل شده‌است. شاید علیرضا اعرافی که مورد اعتماد خامنه‌ای نیز هست، از نظر توانایی‌های مدیریتی می‌توانست گزینه بهتری برای این سمت باشد.
موحدی کرمانی، روحانی محافظه‌کار، راست‌گرا و با سابقه، از بنیانگذاران جامعه روحانیون مبارز و از اعضای حزب جمهوری اسلامی است. او پنج بار به مجلس خبرگان راه یافته‌است و از ابتدای انقلاب عضو مجلس شورای اسلامی نیز بوده‌است. او همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
موحدی کرمانی در مورد برخی مسائل فرهنگی از جمله حرام اعلام کردن پیام‌رسان تلگرام موضع‌گیری کرده‌است.
موحدی کرمانی در سال‌های اول جمهوری اسلامی به سپاه پاسداران نزدیک بود اما ارتباط او با نسل جدید افسران سپاه پاسداران چندان روشن نیست.
در جلسه روز سه‌شنبه مجلس خبرگان از مجموع ۸۶ نماینده مجلس، ۸۳ نفر حضور داشتند که که برخی از آن‌ها با کمک پرستاران مرد توانستند در جلسه شرکت کنند. موحدی کرمانی با کسب ۵۵ رای، ریاست جلسات مجمع را تا دو سال آینده بر عهده خواهد‌داشت. مدیریت جلساتی که بیش از ۳۰ درصد از شرکت‌کنندگان از انتخاب او حمایت نکرده‌اند، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
رییس جدید مجلس خبرگان ممکن است در زمانی که جمهوری اسلامی بیشترین نیاز را به یک رییس مجلس قدرتمند برای دستیابی به اجماع بر سر تعیین جانشین دارد، با مشکل مواجه شود. مگر آن‌که تمامی تصمیمات از پیش گرفته شده‌باشد و صحنه توسط خود خامنه‌ای برای اعلام جانشین یا جانشینانش اداره شود.
نداشتن اطمینان به آینده، شرایط را برای بسیاری نامشخص، برای عده‌ای ناامن و برای برخی دیگر نیز ناپایدار می‌کند.
