خبرگزاری مهر: شهروند تبریزی پس از شنیدن خبر مرگ امام جمعه دچار ایست قلبی شد
تصویری از اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در مراسم تشییع جنازه ابراهیم رئیسی در مشهد، با واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است. حضور پرشمار محافظان و همچنین نوع لباسی که ظاهرا جلیقه ضدگلوله در زیر آن پوشیده، توجه کاربران را به خود جلب کرده است.
سازمان غیردولتی عفو بین‌الملل با انتشار نامه‌ای نسبت به خطر جدی اجرای حکم اعدام دست‌کم ۱۵ زندانی در ارتباط با اعتراضات سراسری در ایران هشدار داد. به نوشته عفو بین‌الملل، هشت تن از این افراد در رابطه با خیزش «زن، زندگی، آزادی» بازداشت و به اعدام محکوم شده‌اند.
این نهاد حقوق بشری بین‌المللی در نامه‌ای که خطاب به غلامحسین محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی نوشته و روز سوم خرداد منتشر کرده، از فاضل بهرامیان، مهران بهرامیان، محمود مهرابی، محمد خضرنژاد، منوچهر مهمان‌نواز، مجاهد کورکور، رضا رسایی و توماج صالحی، به‌عنوان کسانی که در رابطه با خیزش «زن، زندگی، آزادی» به اعدام محکوم شده‌اند، نام برده است.
عفو بین‌الملل با اشاره به این‌که اتهامات این افراد «محاربه، افساد فی‌الارض و بغی» عنوان شده در نامه خود تاکید کرده که آنها پس از محاکمه‌های به‌شدت ناعادلانه به اعدام محکوم شده‌اند.
در این نامه با اشاره به این‌که این ۱۵ زندانی، تحت شکنجه و دیگر بدرفتاری‌ها از طریق ضرب‌وشتم، شوک الکتریکی و خشونت جنسی قرار گرفته‌اند، تاکید شده که نگرانی‌ها از اعدام‌های مرتبط با اعتراضات در حال افزایش است.
سازمان عفو بین‌الملل روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت در گزارش سال ۲۰۲۳ خود درباره ایران نوشت جمهوری اسلامی همچنان از مجازات اعدام به‌عنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی مخالفان، معترضان و اقلیت‌های قومی استفاده می‌کند.
پیش‌تر و در روز ۱۶ فروردین، این سازمان از اعدام ۸۵۳ نفر در ایران در سال ۲۰۲۳ خبر داد و آن را در هشت سال گذشته بی‌سابقه دانست.
سعید شیرازی، ابوالفضل مهری‌حسین‌حاجیلو، دیگر زندانیانی هستند که عفو بین‌الملل در نامه روز سوم خرداد خود درباره وضعیت آنها ابراز نگرانی کرده و نوشته دست‌کم پنج نفر دیگر نیز در جریان اعتراضات سراسری بازداشت و در معرض صدور حکم اعدام قرار دارند.
عفو بین‌الملل همچنین از اژه‌ای خواسته فورا تمامی احکام اعدام مرتبط به اعتراضات سراسری در ایران را لغو کند و پرونده‌های این افراد را مطابق با استاندارهای دادرسی بین‌المللی و بدون توسل به مجازات اعدام بازبینی کند.
این سازمان حقوق بشری در بخش پایانی نامه خود از رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی خواسته از بازداشت‌شدگان در برابر شکنجه‌های بیشتر و دیگر بدرفتاری‌ها محافظت کند و فورا با هدف لغو مجازات اعدام در ایران یک تعلیق رسمی برای اعدام‌ها اعلام کند.
از زمان آغاز اعتراضات سراسری «زن، زندگی، آزادی» در شهریور ۱۴۰۱، سرکوب فعالان مدنی، سیاسی و معترضان از سوی حکومت شدت گرفته و همچنان ادامه دارد.
این اعتراضات به یک خیزش سراسری در ایران تبدیل شد و جمهوری اسلامی تاکنون دست‌کم ۹ معترض از جمله محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، محمد حسینی، محمدمهدی کرمی، مجید کاظمی، سعید یعقوبی، صالح میرهاشمی، میلاد زهره‌وند و محمد قبادلو را در ارتباط با آن اعدام کرده است.
اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، به «دیده‌بان ایران» گفت: «تیمی از ستادکل نیروهای مسلح مسئول بررسی سانحه بالگرد رئیسی شده است.» او افزود: ««تمام مسائل از جمله روایت سرنشینان و خلبانان دو بالگرد دیگر، افراد حاضر در میدان و وسایل الکترونیکی در گزارش آورده می‌شود.»
بنیاد حقوق بشر (HRF) جایزه واتسلاف هاول در سال ۲۰۲۴ را به صورت مشترک به توماج صالحی، خواننده ایرانیِ محکوم به اعدام، و دو هنرمند اویغور و ونزوئلایی اهدا کرد.
در وب‌سایت بنیاد حقوق بشر آمده: «صالحی هنرمند هیپ‌هاپ ایرانی است که به دلیل انتشار ترانه‌هایی در اعتراض به رژیم ایران و در دفاع از حقوق بشر شهرت یافته.»
به گفته این بنیاد، صالحی در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» با انتشار چندین ترانه از حقوق زنان حمایت کرد.
بنیاد حقوق بشر ترانه «فال» صالحی را به عنوان نمونه‌ای از هنر اعتراضی این خواننده معرفی کرد و افزود این آهنگ و به‌ویژه این بخش از متن آن «موی آزادی که تو باد تکون می‌خورد، یک دل شجاع با یک زبون تند»، در جریان خیزش انقلابی ایرانیان محبوبیت پیدا کرد و از سوی معترضان زمزمه می‌شد.
این بنیاد در ادامه مطلب خود، خلاصه‌ای از بازداشت، شکنجه، محاکمه، و در نهایت حکم اعدام صالحی ارائه کرد.
دادگاه انقلاب اصفهان روز پنجم اردیبهشت صالحی را به اتهام «افساد فی الارض» از طریق «معاونت در بغی، اجتماع و تبانی، تبلیغ علیه نظام و دعوت به آشوب»، به اعدام محکوم کرد.
صفحه توماج صالحی در شبکه اجتماعی ایکس روز ۹ آذر ۱۴۰۲ از بازداشت این خواننده به دست ماموران مسلح در خیابانی در بابل خبر داد و نوشت او با برخوردی خشونت‌آمیز همراه با ضرب و شتم به مکانی نامعلوم منتقل شد.
بر اساس این گزارش، دستگیری او بدون ارائه هر گونه حکم قضایی و کارت شناسایی و با ضرب و جرح شدید همراه بود و ماموران لباس شخصی با قنداق تفنگ‌های کلاشنیکف و کلت کمری به او ضربه زدند.
پیش‌تر و در روز ۲۷ آبان سال گذشته، صالحی پس از تحمل بیش از یک سال حبس که ۲۵۲ روز آن در سلول انفرادی سپری شده بود، با قرار وثیقه از زندان آزاد شد.
تور هالوورسن، بنیان‌گذار بنیاد حقوق بشر گفت جایزه بین‌المللی واتسلاف هاول برای مخالفت‌ورزی خلاقانه، «هرساله از افرادی تجلیل می‌کند که با شجاعت و خلاقیت، استبداد را برملا می‌کنند و مفهوم "زندگی در حقیقت" را تجسم می‌بخشند».
علاوه بر صالحی، طاهر حاموت ایزگیل، شاعر و فعال اویغور، و گابریلا مونته‌رو، پیانیست ونزوئلایی هم جایزه هاول سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص دادند.
مراسم تجلیل از این هنرمندان قرار است روز ۱۵ خرداد در جریان نشست «انجمن آزادی اُسلو» در نروژ برگزار شود.
هاول نمایشنامه‌نویس اهل جمهوری چک بود که به دلیل مبارزاتش علیه حکومت کمونیستی چکسلواکی در یادها باقی مانده است.
هاول به عنوان اولین نخست‌وزیر جمهوری چک انتخاب شد و از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۳ قدرت را در این کشور در دست داشت. او در سال ۲۰۱۱ درگذشت.
جایزه بین‌المللی سالانه «هاول» از سوی انجمن آزادی اسلو به توماج صالحی، به عنوان یکی از سه دریافت‌کننده، اهدا شد. در بیانیه منتشر شده توسط این انجمن آمده: «توماج صالحی با موسیقی خود شجاعت و نافرمانی استثنایی را نشان داده که به سرود اعتراضات زن، زندگی، آزادی تبدیل شده است».
