مشاور سازمان تبلیغات اسلامی: ترامپ کازینودار بود اما رئیسی عالم وارسته
علی‌محمد زنگانه، استاندار گلستان، در حسابش در اینستاگرام درباره مرگ رئیسی در سقوط بالگردش نوشت: «قلب ما مثل بدن مطهرت سوخته و چاک‌چاک شده. چگونه نبودنت را باور کنیم.» او همچنین در یک مصاحبه گفت که «همیشه از رئیسی قاطعیت دیدم اما عصبانیت ندیدم.»
مهدی هادیان، جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی درباره سقوط بالگرد حامل رئیسی و بررسی دلیل آن گفت که «کادر پروازی رییس‌جمهوری در واقع بهترین کادر پروازی ما بودند.» او افزود: «همواره برای ماموریت‌های خاص از بهترین‌ها استفاده می‌شد.»
در واکنش به تکذیب پیدا شدن بالگرد حامل ابراهیم رئیسی با پهپاد آکینجی ترکیه از سوی جمهوری‌اسلامی، عبدالقادر اورال‌اوغلو، وزیر حمل و نقل ترکیه گفت مختصاتی که پهپاد آکینجی ارسال کرده است، هم از لحاظ زمانی و هم از نظر مکانی با اطلاعات سقوط بالگرد تطابق دارد.
اورال‌اوغلو در نمایشگاه بین‌المللی حمل و نقل در آلمان در گفت‌وگو با خبرنگار سی‌ان‌ان ترک گفت که سیستمی در فرودگاه اسن بوغا در آنکارا وجود دارد که می‌تواند گزارش شرایط اضطراری برای وسایل نقلیه هوایی و دریایی و همچنین کوهنوردان را دریافت کند.
به گفته او، اوکراین، ایران، عراق، افغانستان، پاکستان و ترکیه، کشورهایی هستند که در صورت وجود شرایط اضطراری، سیگنال‌هایشان به این مرکز ارسال می‌شود.
یک‌شنبه گذشته، خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران، گزارش داد بالگرد حامل ابراهیم رئیسی، رییس دولت جمهوری اسلامی در آذربایجان شرقی دچار سانحه شده است.
وزیر حمل و نقل ترکیه گفت در ساعت ۱۵:۴۶ دقیقه به وقت ترکیه از سوی ایران تماسی با آنکارا گرفته شده که آیا سیگنالی به وسیله این مرکز دریافت شده است یا نه.
بر اساس گفته‌های این وزیر ترکیه، به مقامات ترکیه اعلام نشده که به چه دلیل این سوال پرسیده شده و ترکیه خبر داده که سیگنالی دریافت نکرده است.
وزیر حمل و نقل ترکیه در ادامه اشاره کرد که آن‌ها بعدا دریافته‌اند بالگرد متعلق به ابراهیم رئیسی سقوط کرده است.
تسنیم در گزارش اولیه سقوط بالگرد رئیسی نوشت برخی همراهان رییس دولت جمهوری اسلامی در این بالگرد «توانسته‌اند تماسی با مرکز برقرار کنند».
تهران بعدتر اظهارات متناقضی درباره این سقوط و چگونگی پیدا کردن لاشه بالگرد رئیسی مطرح کرد.
بر اساس اظهارات مقام‌های غربی، جمهوری اسلامی از کشورهای مختلف از جمله آمریکا و اتحادیه اروپا برای پیدا کردن این بالگرد درخواست کمک کرده بود اما پیرحسین کولیوند، رییس جمعیت هلال‌احمر، نقش کمک‌های خارجی را برای پیدا کردن محل سقوط بالگرد حامل رئیسی «شایعه» خواند.
وزیر حمل و نقل ترکیه در ادامه گفت‌وگوی خود با سی‌ان‌ان ترک با اشاره به اینکه در ابتدا قرار بود دو بالگرد ترکیه به منطقه بروند اما به دلیل شرایط نامساعد آب و هوایی نتوانستند اعزام شوند، افزود: «سرانجام پهپاد آکینجی به منطقه ارسال شد.»
اورال‌اوغلو دو روز پیش اعلام کرده بود بالگرد حامل رئیسی و همراهانش یا فاقد دستگاه ارسال سیگنال بوده یا دستگاه ارسال سیگنال خاموش بوده است.
او روز چهارشنبه درباره اینکه آیا وسیله پروازی دیگری در آن زمان در آسمان دیده می‌شده یا نه، پاسخ داد: «تا جایی که ما می‌دانیم پرنده و وسیله نقلیه هوایی دیگری در آن زمان در آسمان در حال پرواز نبوده است.»
پیش از این اصغر عباسقلی‌زاده، فرمانده سپاه عاشورای استان آذربایجان شرقی با اشاره به ارسال پهپاد از ترکیه برای پیاد کردن بالگرد حامل رئیسی گفته بود در نهایت پهپادهای ایرانی موفق به پیدا کردن بالگرد شدند: «پهپاد ترکیه‌ای یک لکه سیاه را شناسایی کرده بود اما وقتی نیروهای ما به آنجا رسیدند مشخص شد آنچه پهپاد ترکیه‌ای تشخیص داده است، بالگرد نیست.»
او گفته بود: «در ادامه، چند پهپاد ایرانی که آن‌ها هم مشغول گشت‌زنی در مناطق کوهستانی بودند، در نهایت موفق به شناسایی، تصویربرداری و ارسال تصاویر به مرکز مدیریت ستاد بحران شدند.»
وزیر حمل و نقل ترکیه در ادامه گفت: «ما وظیفه همسایگی خود را به جا آوردیم و آنچه که لازم بود انجام دادیم.»
او همچنین عملیات را «موفقیت‌آمیز» ارزیابی کرد و افزود نیازی به وارد شدن به درگیری لفظی وجود ندارد.
در ادامه روایت‌های متناقض درباره یافتن بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و همراهان او و اجساد آنان، ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اعلام کرد پهپاد ترکیه‌ای موفق به انجام این کار نشد بلکه یک پهپاد ایرانی از شمال اقیانوس هند به ایران بازگشت و این محل را کشف کرد.
ستاد کل نیروهای مسلح روز چهارشنبه دوم خرداد در اطلاعیه‌ای اعلام کرد پهپاد ترکیه‌ای به دلیل «نداشتن تجهیزات تشخیص و کنترل نقاط زیر ابر» موفق به اعلام دقیق محل سقوط بالگرد نشد و در نهایت به کشور ترکیه بازگشت.
به گفته این ستاد، در ساعات اولیه صبح روز دوشنبه، «نقطه دقیق حادثه سقوط بالگرد توسط نیروهای امدادگر زمینی و پهپادهای ایرانی نیروهای مسلح که از ماموریت در شمال اقیانوس هند فراخوانده شده بودند، کشف شد».
پیش از این رسانه‌های ترکیه خبر داده بودند پهپاد ساخت این کشور محل سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئیسی را پیدا کرده است.
سلجوق بایراکتار، رییس هیات مدیره شرکت بایکار ترکیه، درباره مشارکت پهپاد آکینجی در عملیات جست‌وجوی بالگرد حامل ابراهیم رئیسی گفت: «پهپاد آکینجی در منطقه‌ای صعب العبور و با پرواز از درون دره‌ها موفق به اجرای ماموریت شد. شاید هم پهپاد آکینجی تنها پهپاد موجود در جهان است که امکان اجرای چنین عملیاتی را در شرایط مذکور دارد.»
او اضافه کرد: «ابتدا یک فروند پهپاد آکینجی مسلح که در حال اجرای ماموریت دیگری بود به سمت ایران پرواز کرد اما با عدم موافقت طرف ایرانی یک پهپاد غیرمسلح دیگر به ایران اعزام شد.»
مقام‌های جمهوری اسلامی پیدا شدن محل کشته شدن رئیسی و همراهان او به وسیله پهپاد ترکیه‌ای را رد کرده‌اند.
ستاد کل نیروهای مسلح ایران اعلام کرد «پهپادهای پیشرفته ایرانی» که بالگرد رئیسی را یافتند، مجهز به رادار «سار» هستند.
بر اساس گزارش رسانه‌های ایران، از جمله ویژگی‌های رادارهای سار، قابلیت کار در «تمام ساعات شبانه روز با شرایط مختلف جوی و تهیه تصاویر موثر و با کیفیت و تفکیک‌پذیری بالا است که می‌تواند کاربردهای مختلفی در مصارف نظامی و غیرنظامی داشته باشد».
هم‌زمان برخی رسانه‌های داخلی اعلام کردند وزرشکاران موتورسواری کراس موفق به یافتن محل سقوط این بالگرد شدند.
ویدیوهایی نیز از رسیدن این موتوسواران به محل حادثه منتشر شده است.
ساعد نیوز نوشت: «این گروه موتورسوار بود که در ساعت ۵:۳۰ دقیقه بامداد توانسته بود محل را شناسایی کند.»
به جز ماجرای یافتن محل بالگرد، ابهامات دیگری نیز درباره این حادثه مطرح است.
یکی از این ابهام‌ها، تماس تلفنی محمدعلی آل‌هاشم، امام جمعه تبریز است.
غلامحسین اسماعیلی، رییس دفتر رئیسی گفته است امام جمعه تبریز تلفن خود را پاسخ می‌داده.
او از قول آل‌هاشم گفته است که او در محل حادثه هیچ‌کس را نمی‌دیده، تنها بوده و کسی در اطرافش نبوده است.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات نیز گفته است: «گوشی یکی از سرنشینان بالگرد رییس‌جمهوری تا ساعت هفت و هشت شب روشن بود و توانستیم با استفاده از آنتن‌دهی آن اطلاعات خوب و دقیق‌تری از محدوده بگیریم و در اختیار گروه‌های امدادی و تیم‌های پهپادی کشور ترکیه که قبلا با هماهنگی مجوز دریافت کرده بودند، قرار دهیم.»
مقام‌های جمهوری اسلامی توضیح نداده‌اند که چرا با وجود این سیگنال‌ها، یافتن محل سقوط بالگرد تا این حد طول کشیده است.
انجام شدن این پرواز با وجود آب و هوای بد نیز یکی از ابهام‌های مطرح است.
سایت نورنیوز، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، نوشت که بالگرد حامل رئیسی «از نوع بل-۲۱۲ بوده است که ویژگی آن استفاده از دو موتور قدرتمند است. این بالگرد چند منظوره در صورت از کار افتادن یک موتور، می‌تواند با موتور دوم به پرواز ادامه بدهد و در مقایسه با بالگردهای تک‌موتوره، ایمنی قابل توجهی دارد.»
بالگردهای «بل ای‌اچ-۱ سوپر کبرا»، ساخت شرکت آمریکایی بل هستند.
بر اساس گزارش‌ها، به دلیل تحریم‌ها این بالگردها از سوی «شرکت هلی‌کوپترسازی ایران» اورهال می شوند.
سالم رسیدن دو بالگرد دیگر در حال پرواز همراه این بالگرد، موضوع نقض فنی در این بالگرد را برجسته کرده است اما سایت نورنیوز نوشت: «بررسی وضعیت فنی بالگرد و سلامت آن، با توجه به حضور رییس‌جمهوری و مقامات عالی در این پرواز، طبیعتا با حساسیت بیشتری انجام شده است.»
این سایت نزدیک به شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد پرواز بالگرد در منطقه کوهستانی و آب و هوای «به شدت متغیر» در فصل بهار و «احتمال ایجاد توربولانس یا باد پیچک در شرایط جوی ذکر شده است که رخدادی دفعی و غیر‌قابل پیش‌بینی است».
نورنیوز نگفت که چرا در این وضعیت آب و هوایی، این پرواز انجام شده است.
در رسانه‌های اجتماعی تصاویر کادر پرواز مورد توجه قرار گرفته است.
صبا و مهرداد بختیاری، خواهر و برادر منوچهر بختیاری، زندانی سیاسی و پدر پویا بختیاری، با انتشار عکسی اعلام کردند که بهروز قدیمی، تکنسین این پرواز، پسرعمه آن‌ها بوده است.
طاهر مصطفوی، کمک‌خلبان محسن دریانوش و بهروز قدیمی، مسئول فنی، نیروهای آشیانه جمهوری اسلامی ایران متعلق به نیروی هوایی ارتش بودند.
مطرح شدن این ابهام‌ها باعث شده است محمدحسین باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح با صدور دستوری، خلبان علی عبدالهی، معاون هماهنگ کننده ستاد کل نیروهای مسلح را مامور بررسی سقوط این بالگرد کند.
تصاویر منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که گروهی از حامیان حکومت در مراسم تشییع ابراهیم رئیسی پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آن نوشته شده «به یک شهید زنده برای ادامه راه شهید جمهور نیازمندیم.»
روزنامه «جمهوری اسلامی» چاپ تهران، به بررسی گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال وجود «توطئه خارجی» در سقوط بالگرد و مرگ ابراهیم رئیسی و همراهانش پرداخت.
این روزنامه روز پنج‌شنبه سوم خرداد در مطلبی تحلیلی نوشت هر چند در ابتدا تصور بر این بود که شرایط جوی باعث سقوط بالگرد شده اما: «اکنون تمام ذهن‌ها مشغول گمانه‌های پررنگ درباره "توطئه بودن حادثه" است.»
جمهوری اسلامی با اشاره به محل وقوع حادثه در نزدیکی مرز ایران و جمهوری آذربایجان، تاکید کرد که «استقرار امکانات نظامی، اطلاعاتی و مخابراتی اسرائیل در جدار مرزی جمهوری آذربایجان، احتمال دست داشتن اسرائیل را در سقوط بالگرد رئیسی» پررنگ می‌کند.
پیش از این یک مقام اسرائیلی به خبرگزاری رویترز گفته است اسرائیل در سقوط بالگرد رئیسی که منجر به مرگ او و هیات همراهش شد، دخالتی نداشته است.
این مقام اسرائیلی که نامش فاش نشده، گفته است: «ما نبودیم.»
در بخشی از مطلب روزنامه جمهوری اسلامی آمده است: «اینکه از سه بالگرد ایرانی در حال بازگشت از منطقه مرزی به سوی تبریز فقط بالگرد حامل رئیسی دچار حادثه شد، می‌تواند ارتباطش با عوامل جوی را منتفی و احتمال توطئه را تقویت کند.»
این گزارش با استناد به اظهار‌نظر بعضی متخصصان فنی که گفته‌اند «ابتدا بالگرد در هوا منفجر شده و سپس سقوط کرده است» خبر داد: «در این فرض، ماجرا می‌تواند ناشی از مداخلات بیرونی یا درون بالگرد باشد.»
روزنامه جمهوری اسلامی فرض سوم را در زمینه احتمال وجود توطئه خارجی در سقوط بالگرد، ایجاد «اختلال و از کار افتادن تجهیزات راداری و ناوبری» آن خواند.
در ادامه این فرض آمده است: «در این فرض هم احتمال توطئه وجود دارد و تمام این موارد را می‌توان ناشی از عوامل بیرونی دانست.»
این در حالی است که یک مقام ارشد دولت جو بایدن به شبکه ان‌بی‌سی نیوز گفته است «هیچ دخالت خارجی‌ای» در سقوط بالگرد حامل ابراهیم رئيسی وجود نداشته است.
این مقام اظهارات محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی را مبنی بر نقش آمریکا در این سقوط به دلیل تحریم فروش قطعات هوانوردی، «مضحک» خواند.
مطلب روزنامه جمهوری اسلامی در انتها بر «ضعف اساسی تدبیرکنندگان امور سفر رئیسی و بی‌توجهی‌شان به نکات ایمنی»، «ضعف ناوبری ایران» و نیز «ضعف شدید در بخش تامین امنیت در برابر توطئه‌های خارجی» تاکید کرد.
روزنامه هم‌میهن نیز در سرمقاله روز پنج‌شنبه سوم خرداد خود با عنوان «ضعف‌های ادامه‌دار» به انتقاد از عملکرد حکومت در «اطلاع‌رسانی نادرست و ابهام‌آمیز» و خودداری از «توضیح چرایی» سانحه سقوط بالگرد رئیسی و همراهانش پرداخت.
این رسانه، گزارش مستقیم روزنامه‌نگاران ترکیه از محل سقوط و حضور نیروهای مردمی موتورسوار در محل حادثه پیش از نیروهای رسمی را از جمله این ابهامات خواند.
احتمال حضور اضافه بر ظرفیت سرنشینان بالگرد و استفاده از مسیر کوهستانی به‌جای حرکت بر فراز جاده اصلی از دیگر احتمالاتی است که هم‌میهن در سرمقاله خود به آن‌ها پرداخت.
هم‌زمان چاک شومر، سناتور دموکرات آمریکا گفت مقام‌های امنیتی به او گفته‌اند «هیچ مدرکی دال بر کار نادرست» در سقوط بالگرد رئیسی وجود ندارد.
او افزود بالگرد در هوای بسیار بد و مه‌آلودی در شمال غرب ایران سقوط کرد: «بنابراین به نظر یک تصادف است اما هنوز به طور کامل در حال بررسی است.»
مطرح شدن احتمال «توطئه خارجی» در سقوط بالگرد حامل رئیسی در شرایطی است که در ماه‌های اخیر تنش‌ها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل افزایش یافته و پس از کشته شدن یک مقام ارشد نیروی قدس در سوریه، سپاه پاسداران برای اولین بار به اسرائیل حمله کرد.
ویدیوی رسیده به ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد یکی از شهروندان اسرائیل بنری در شهر تل‌‌آویو نصب کرده که روی آن به زبان عبری نوشته شده: «ما هم از مرگ جلاد تهران خوشحالیم.»
از سوی دیگر گیلاد اِردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل متحد از اقدام شورای امنیت در اعلام یک دقیقه سکوت به مناسبت کشته شدن رئیسی انتقاد کرد و آن را یک رسوایی خواند.
اردان گفت: «این شورا که هیچ اقدام واقعی‌ای برای آزادی گروگان‌های ما [در نوار غزه] انجام نداده، سر خود را در برابر مردی خم کرد که مسوول کشتار و قتل هزاران نفر در ایران، اسرائیل و سراسر جهان است.»
او به طعنه پرسید: «آیا شورای امنیت برای گرامی‌داشت هیتلر یک دقیقه سکوت خواهد کرد؟»
