
نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان اعلام کرد این کشور به صورت رسمی از سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) خارج خواهد شد. این ائتلاف نظامی سال ۲۰۰۲ به ابتکار مسکو تشکیل شد و شش کشور بلاروس، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و روسیه در آن عضویت داشتند.
پاشینیان روز چهارشنبه، ۲۳ خرداد، در پارلمان ارمنستان گفت: «مشخص شد که اعضای این ائتلاف به تعهدات خود بر اساس پیمان عمل نمیکنند، بلکه به همراه آذربایجان برای جنگ علیه ما برنامهریزی میکنند.»
او افزود ایروان در خصوص زمان خروج از سازمان پیمان امنیت جمعی تصمیمگیری خواهد کرد.

روابط ارمنستان و روسیه در پی حمله آذربایجان به قرهباغ در سال گذشته به سردی گراییده است.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان چهار سال پیش و پس از حدود سه دهه، بار دیگر بر سر حاکمیت قرهباغ کوهستانی با یکدیگر درگیر شدند و پس از چندین هفته، آتشبسی تحت حمایت مسکو امضا شد.
با این حال تنشها بین باکو و ایروان پس از آن همچنان ادامه یافت و هر از گاهی به درگیری نظامی منجر میشد تا اینکه سرانجام نیروهای آذربایجان در سپتامبر ۲۰۲۳ وارد قرهباغ کوهستانی شدند و حاکمیت بر این منطقه را از آن خود کردند.
ارمنستان اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی را متهم میکند که در پی حملات نظامی آذربایجان، حاضر به مداخله نشدند.
ایروان همچنین نیروهای حافظ صلح روسیه را به دلیل عملکردشان در برابر حمله آذربایجان به قرهباغ مورد انتقاد قرار داده است.
بر اساس پیمان امنیت جمعی که کارکردی مشابه ناتو دارد، در صورتی که حملهای نظامی به یکی از کشورهای عضو صورت گیرد، سایر اعضا متعهد به حمایت از آن کشور هستند.
قرهباغ بر اساس قوانین بینالمللی بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته میشود اما اکثریت جمعیت در این منطقه را ۱۲۰ هزار ارمنی تشکیل میدادند که بسیاری از آنها در پی مناقشه اخیر به ارمنستان گریختند.
پیشتر و در مهرماه ۱۴۰۲، پاشینیان توافقنامههای امنیتی میان ایروان و مسکو را «غیرموثر» خواند و گفت پیمان امنیتی که ایروان در آن حضور دارد، نتوانسته است منافع ملی و امنیت ارمنستان را تامین کند.
او در آن مقطع زمانی افزود ایروان سیاستهای امنیتی خود را تغییر خواهد داد و از این پس با شرکایی همکاری خواهد کرد که حاضرند در راستای منافع دوجانبه قدم بردارند.
از آن زمان تاکنون، دولت ارمنستان مانورهای نظامی مشترکی را با نیروهای آمریکایی به انجام رسانده، خواستار کمک غرب برای تقویت دموکراسی در این کشور شده و احتمال پیوستن به اتحادیه اروپا را مطرح کرده است.
بر اساس توافق تعیین مرزها بین باکو و ایروان، آذربایجان روز پنجم خرداد کنترل چهار روستا را به مساحت ۶/۵ کیلومتر مربع در منطقه مرزی غازاخ، همجوار با ارمنستان به دست گرفت.

آمریکا روز چهارشنبه ۲۳ خرداد دور جدیدی از تحریمها را علیه روسیه به اجرا گذاشت. این تحریمها شرکتهای چینی را که از جنگ روسیه علیه اوکراین حمایت میکنند، هدف قرار میدهد.
این بسته جدید همچنین موسسات مالی خارجی را که با نهادهای تحریم شده روسی همکاری میکنند، بیش از پیش تحت فشار میگذارد.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین روز پنجم اسفند ۱۴۰۰ کلید زد. از آن زمان، ایالات متحده بیش از چهار هزار شخص و کسبوکار روسی را به منظور متوقف کردن جریان پول و تسلیحات به این کشور، تحت تحریم قرار داده است.
تحریمهای جدید واشینگتن همچنین به دنبال آن است تا زیرساختهای مالی روسیه را هدف قرار دهد و تبادلات مالی از مبدا و به مقصد این کشور را محدود کند.
پس از اعلام بسته تحریمی جدید آمریکا، بورس مسکو خبر داد انجام معاملات با استفاده از دلار و یورو را متوقف خواهد کرد.

آرون فورسبِرگ، مدیر سیاستگذاری و اجرای تحریمهای اقتصادی وزارت امور خارجه ایالات متحده در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «ما باید با خودمان بسیار صادق باشیم؛ پوتین دشمن بسیار توانمندی است که میکوشد خود را [با شرایط جدید] تطبیق دهد و همکاران مشتاقی [برای دور زدن تحریمها] بیابد.»
او افزود به همین دلیل وضع تحریم علیه مسکو امری «پویا» به شمار میرود.
از زمان افزایش شمار تحریمها علیه روسیه، این کشور در تلاش است با تاسیس شرکتهای جدید، چرخه تامین نیازهای خود را بازسازی کند.
یکی از راهکارهای روسیه برای مقابله با اقدامات تنبیهی بینالمللی، بازگشایی شرکتهای تحریمی در همان مکان اما با نامی متفاوت است.
آسوشیتدپرس نوشت واشینگتن به همین دلیل برای اولین بار نشانی شرکتهای تحریمی را نیز در فهرست خود قرار داده است.
آمریکا با وضع بیش از ۳۰۰ تحریم جدید در روز ۲۳ خرداد قصد دارد تا اشخاص و شرکتها را در کشورهایی نظیر چین، امارات متحده عربی و ترکیه، از کمک به مسکو در مسیر دستیابی به فنآوریهای کلیدی بازدارد.
بسته تحریمی جدید مبادلاتی را به ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار میان روسیه و تامینکنندگان کارزار جنگی این کشور علیه اوکراین هدف گرفته است.
این تحریمها در حالی وضع میشوند که اجلاس آتی سران جی-۷ قرار است از پنجشنبه ۲۴ خرداد در پولیا در جنوب شرقی ایتالیا برگزار شود.
تداوم پشتیبانی از اوکراین و مقابله با روسیه از محورهای اصلی این اجلاس به شمار میوند.
در روزهای گذشته رویارویی غرب و مسکو بر سر مناقشه اوکراین شدت بیشتری یافته است.
برخی کشورهای غربی اخیرا به اوکراین اجازه دادهاند با استفاده از تسلیحات ارسالی از سوی این کشورها، خاک روسیه را هدف قرار دهد.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) روز ۱۰ خرداد اعلام کرد «زمان آن فرا رسیده است» کشورهای عضو این پیمان به اوکراین اجازه دهند با سلاحهای غربی به روسیه حمله کند.

ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه روز ۱۷ خرداد هشدار داد این اقدام غرب میتواند امنیت بینالمللی را تضعیف کند و به «مشکلاتی بسیار جدی» بینجامد.
او تهدید کرد مسکو میتواند تسلیحات دوربرد خود را به «برخی مناطق جهان» ارسال کند تا برای حمله به مواضع غرب مورد استفاده قرار گیرند.

از حالا تا ماه مهر (سپتامبر) اخترشناسان و علاقهمندان به نجوم در سراسر جهان منتظر وقوع یک رویداد نادر «نو اختر» هستند. در این رویداد یک ستاره بسیار کمنور به ناگهان درخشان شده و برای مدتی در آسمان شب با چشمان غیرمسلح دیده میشود.
آژانس فضایی ناسا اعلام کرد در این رویداد نجومی شاهد یک درخشش ناگهانی در صورت فلکی اکلیل شمالی خواهیم بود.
ستاره تی-سیآربی (T-CrB) که به نام «ستاره شعلهور» نیز شناخته میشود، یک سیستم دو تایی متشکل از یک کوتوله سفید و یک غول سرخ است.
این سیستم ستارهای که در فاصله سه هزار سال نوری از زمین قرار دارد، معمولا بدون ابزار رصدی قابل دیدن نیست اما انتظار میرود در روزها یا هفتههای آینده به اندازهای روشن شود که با چشم غیرمسلح هم برای چند روز قابل دیدن باشد.
در این سیستم به صورت دورهای، یک غول سرخ موادی را به درون کوتوله سفید میریزد که منجر به انفجار هستهای حرارتی و درخشش ناگهانی سیستم میشود. این پدیده به نام «نو اختر» شناخته میشود و با «اَبَر نو اختر» (سوپر نوا) که شامل مرگ انفجاری یک ستاره بزرگ است، تفاوت دارد.
غول سرخ یک ستاره بزرگ و درخشان است که در مرحله دوم عمرش به سر میبرد و همجوشی هستهای در لایه بیرونی مرکز این ستاره اتفاق میافتد اما کوتولههای سفید، باقیمانده ستارههایی مشابه خورشید هستند که کل سوخت هستهای خود را مصرف کرده و آخرین مرحله قابل مشاهده ستارههای کمجرم را نشان میدهند.
این درخشش اولین بار در سال ۱۲۱۷ میلادی به وسیله یک منجم آلمانی مشاهده شد که در توصیف این پدیده نوشت: «یک ستاره کمنور که برای مدتی با نور زیاد میدرخشید.»
آخرین فوران مشاهده شده از این سیستم در سال ۱۹۴۶ رخ داده است و اخترشناسان از دیدن آن، دوباره بسیار هیجانزده هستند چون این فرصت یک بار در طول عمر بسیاری از افراد رخ میدهد.
ویلیام جی. کوک، سرپرست دفتر محیطهای شهابسنگی ناسا گفته است مطالعه این نو اختر در ستاره تی-سیآربی، به ما کمک میکند تا انتقال جرم بین ستارهها در این سیستمها را بهتر بفهمیم و تصویر دقیقتری از واکنشهای هستهای حرارتی که در سطح کوتوله سفید رخ میدهد، ارائه کنیم.
انتظار میرود درخشش این نو اختر که برای اخترشناسان حرفهای و علاقهمندان آماتور به نجوم فرصتی منحصر به فرد است از نیمکره شمالی قابل مشاهده باشد.

ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین اعلام کرد سه سامانه موشکهای زمین به هوای روسیه را در شبهجزیره اشغالی کریمه هدف قرار داده است. حمله شب گذشته، دومین حمله اوکراین به سامانههای موشکی روسیه در کریمه در هفته جاری بود.
به گفته ستاد کل اوکراین، در این عملیات یک سامانه اس-۳۰۰ و دو سامانه پیشرفتهتر اس-۴۰۰ در نزدیکی مناطق بِلبِک و سِواستوپول هدف قرار گرفتند.
بر اساس این گزارش، دو رادار این سامانههای موشکی در پی این حمله تخریب شدند.
فرماندار منصوب شده از سوی مسکو در کریمه ضمن تکذیب خبر تخریب رادارها گفت سامانههای دفاعی در این منطقه موفق شدند حمله اوکراین را دفع کنند.
کریمه از سال ۲۰۱۴ به دست روسیه اشغال شده است.
اخیرا برخی کشورهای غربی به اوکراین اجازه دادهاند از سلاحهای ارسالی از سوی این کشورها برای حمله به خاک روسیه استفاده کند.
آندری یِرماک، رییس دفتر رییسجمهوری اوکراین روز ۱۵ خرداد گفت اجازه به کییف برای استفاده از تسلیحات غربی به منظور حمله به خاک روسیه میتواند مسیر جنگ را تغییر دهد.
ادامه کنفرانس بازسازی اوکراین در برلین
دومین روز از کنفرانس بازسازی اوکراین در برلین، پایتخت آلمان برگزار شد.
بیش از دو هزار نماینده از ۶۰ کشور با شرکت در این کنفرانس دو روزه، راهها و ابتکارهای جامعه بینالمللی را برای حمایت از اوکراین و توسعه کسبوکارها در این کشور بررسی کردند و به تبادل نظر پرداختند.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، روز ۲۲ خرداد در این کنفرانس خواستار کمک جامعه جهانی به تعمیر شبکه برق این کشور و سرمایهگذاری بلندمدت در سامانههای انرژی اوکراین شد.
او بر لزوم ادامه حمایتها از کییف برای افزایش تواناییهای اوکراین در برابر حملات موشکی روسیه تاکید کرد.
زلنسکی روز ۲۳ خرداد در سفری به عربستان سعودی وارد جده شد و مورد استقبال مقامهای عربستان سعودی قرار گرفت.

آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا روز ۲۲ خرداد خبر داد این کشور ۱۴۰ میلیون یورو برای کمک به زیرساختها، راهآهن، مینزدایی، کشاورزی و بهداشت اوکراین اختصاص خواهد داد.
ایتالیا تاکید کرد با اتخاذ موضعی فعال در اجلاس آتی سران جی-۷، به حمایتهای خود از اوکراین و بازسازی آن ادامه خواهد داد.
این اجلاس قرار است از پنجشنبه ۲۴ خرداد در پولیا در جنوب شرقی ایتالیا برگزار شود.
مجارستان: به صورت مشروط طرح ناتو را برای کمک به اوکراین وتو نمیکنیم
در تحولی دیگر، مجارستان اعلام کرد طرح پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را برای پشتیبانی از اوکراین وتو نخواهد کرد؛ مشروط بر اینکه این طرح، بوداپست را ملزم به ارائه کمکهای مالی یا نظامی به کییف نکند.
رهبران کشورهای عضو ناتو ماه آینده میلادی در واشینگتن گرد هم میآیند تا درباره شیوه جدیدی از ارائه کمکهای امنیتی و آموزش نظامی به اوکراین در چارچوبی قابل پیشبینیتر و بلندمدت تصمیمگیری کنند.
ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، روز ۲۳ خرداد در دیدار با ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی گفت: «بر اساس قوانین ناتو و سنتهای ما، تمامی اقدامات نظامی خارج از قلمرو ناتو تنها میتواند ماهیتی داوطلبانه داشته باشد.»

اوربان از روابط نزدیکی با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه برخوردار است.
پیشتر و در روز ۱۰ خرداد، استولتنبرگ اعلام کرد «زمان آن فرا رسیده است» کشورهای عضو این پیمان به اوکراین اجازه دهند با سلاحهای غربی خاک روسیه را هدف قرار دهد.
در پاسخ به این اقدام، ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه روز ۱۷ خرداد تهدید کرد این کشور میتواند تسلیحات دوربرد خود را به «برخی مناطق جهان» ارسال کند تا برای حمله به مواضع غرب استفاده شوند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد گروه حماس خواهان ایجاد «تغییرات بیشماری» در طرح پیشنهادی واشینگتن برای برقراری آتشبس در نوار غزه شده است. او افزود برخی از این تغییرات قابل اجرا نیستند و در نتیجه پاسخ حماس به معنای اصرار بر ادامه مناقشه کنونی است.
بلینکن روز چهارشنبه ۲۳ خرداد در نشست خبری مشترکی با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر و وزیر امور خارجه قطر در دوحه گفت خواستههای حماس فراتر از آن چیزی است که این گروه پیش از این در مذاکرات آتشبس مطرح کرده بود.
وزیر امور خارجه ایالات متحده از ذکر جزییات بیشتر در خصوص تغییرات مورد نظر حماس خودداری کرد.
پیشتر و در روز ۱۱ خرداد، جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا از طرحی سه مرحلهای برای توقف خشونتها در غزه خبر داد و گفت این توافق میتواند زمینه را برای آزادی گروگانهای اسرائیلی در بند حماس و پایان جنگ فراهم آورد.
همزمان جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، تغییرات پیشنهادی از سوی حماس را «جزیی» خواند و گفت بسیاری از آنها قابل پیشبینی بودند.
او افزود برخی موارد مطرح شده از سوی حماس با آنچه در قطعنامه شورای امنیت ذکر شده، تفاوت اساسی دارند.
قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای توقف درگیریها در غزه روز ۲۱ خرداد در شورای امنیت با ۱۴ رای موافق به تصویب رسید.
روسیه تنها کشور عضو شورای امنیت بود که به این قطعنامه رای ممتنع داد.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را گروگان گرفتند که از این تعداد ۱۰۵ نفر پس از برقراری آتشبس موقت در نوامبر ۲۰۲۳ آزاد شدند.
نیروهای ویژه ارتش اسرائیل روز ۱۹ خرداد با حمله به نصیرات در مرکز نوار غزه چهار گروگان اسرائیلی را آزاد کردند.
اسرائیل شمار گروگانهای در قید حیات باقیمانده در غزه را کمتر از ۸۰ نفر تخمین زده است.

بلینکن در ادامه سخنان خود در دوحه، رویکرد حماس را در قبال توافق پیشنهادی آتشبس مورد انتقاد قرار داد و گفت: «حماس حدود دو هفته منتظر ماند و [در نهایت] خواهان تغییرات زیادی شد. زمان تصمیمگیری همین حالا است. هر چقدر شرایط کنونی ادامه پیدا کند، مردم آسیب بیشتری خواهند دید.»
او بر ضرورت ادامه تلاشها برای دستیابی به توافق آتشبس تاکید کرد و همزمان گفت هیچ تضمینی در این مورد وجود ندارد.
این هشتمین سفر وزیر امور خارجه آمریکا به منطقه از زمان آغاز مناقشه کنونی است. او پیش از عزیمت به دوحه، راهی مصر، اسرائیل و اردن شده و با رهبران این کشورها در خصوص راههای پایان دادن به بحران کنونی رایزنی کرده بود.
رهبران ۱۷ کشور جهان روز ۱۷ خرداد در بیانیه مشترکی با ابراز حمایت کامل از طرح پیشنهادی بایدن، از گروه حماس خواسته بودند هر چه سریعتر آن را بپذیرد.
بنا بر اعلام حماس، حملات اسرائیل به غزه تاکنون جان دستکم ۳۷ هزار و ۲۰۲ فلسطینی را گرفته و منجر به زخمی شدن بیش از ۸۴ هزار و ۹۳۰ تن شده است.

بلینکن در دوحه خواهان تعهد اسرائیل به قوانین بشردوستانه بینالمللی در خصوص منازعات مسلحانه و حقوق بشر شد و گفت دولت و وزارت امور خارجه ایالات متحده میزان پایبندی اسرائیل و سایر طرفهای درگیر به این قوانین را ارزیابی میکنند.
او ضمن قدردانی از تلاشهای قطر در مسیر دستیابی به صلح در منطقه، این کشور را «شریکی خستگیناپذیر» خواند.
نخستوزیر قطر نیز در این نشست اعلام کرد رویکرد هر دو طرف مناقشه، یعنی اسرائیل و حماس در قبال طرح آتشبس «غیرسازنده» بوده است.
او خواستار یافتن راهحلی دائمی برای مناقشه کنونی شد تا «دو کشور اسرائیل و فلسطین» بتوانند در کنار یکدیگر همزیستی داشته باشند.