انتخابات و اقتصاد دولت روحانی؛ ۶ برابر شدن بهای پراید، افزایش ۱۸۰ درصدی نقدینگی
چهرههای اصلاحطلب در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۳ از مسعود پزشکیان حمایت کردند. بخش بزرگی از تبلیغات آنها مربوط به فشار اقتصادی سه سال دولت ابراهیم رئیسی است اما کارنامه اقتصادی آخرین دولت مورد حمایت ایشان چیست؟ به عنوان مثال، قیمت بنزین در کدام دولت سه برابر شد؟
بر اساس اسناد و اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال، یکی از دلایل بازداشت بشیر بیآزار، مدیر پیشین صدا و سیمای جمهوری اسلامی که در فرانسه سکونت دارد، همکاری او با نیروی قدس سپاه پاسداران بوده است.
ایراناینترنشنال پیشتر و در روز ۱۸ خرداد گزارشی از بازداشت بیآزار و صدور حکم ترک خاک (دیپورت) برای او منتشر کرد. افراد مطلع از این پرونده گفتند که او در بازداشت اداری به سر میبرد و مراحل رسمی برای بازگرداندنش به ایران با توجه به صدور حکم دیپورت در جریان است.
همزمان گروهی از زندانیان پیشین فرانسوی-ایرانی و یک انجمن حقوق بشری شکایتی را از بیآزار تنظیم کردند و ضمن ارائه آن به دادستانی عمومی پاریس، خواستار توقف حکم اخراج او شدند.
بنا بر اسناد و اطلاعات وزارت کشور فرانسه، بیآزار «با واحد ۸۴۰ نیروی قدس سپاه پاسداران ارتباط دارد ... که ماموریت آن انجام عملیات مخفی و/یا تروریستی در خارج از ایران است و بسیاری از کشورهای غربی آن را مسئول برنامهریزی، اجرا و فرماندهی عملیات ترور در خاکشان، بهویژه علیه ایرانیان اپوزیسیون میدانند».
در این اسناد، بیآزار به عنوان «تهیهکننده رادیو و تلویزیون دولتی ایران» و فردی «بسیار نزدیک به ایرانیان طرفدار رژیم یا نمایندگان رسمی جمهوری اسلامی» معرفی شده است.
اسناد و اطلاعاتی که به ایراناینترنشنال رسیده حاکی از آن است که این مدیر پیشین صدا و سیما «فعالانه» در فشار جمهوری اسلامی به تلویزیون ایراناینترنشنال، شرکت داشته است.
بر این اساس، بیآزار از دو خبرنگار ایراناینترنشنال که روز ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ در حال تهیه گزارش از آتشسوزی در کنسولگری جمهوری اسلامی در پاریس بودند، فیلمبرداری کرده و یک روز بعد، این ویدئو را در شبکه اجتماعی اینستاگرام به اشتراک گذاشته است.
به نوشته این اسناد، بیآزار مطلع بوده که «همکاران تلویزیون ایراناینترنشنال از سوی تهران "تروریست" محسوب میشوند و بنابراین ممکن است هدف انتقامجویی [حکومت ایران] قرار گیرند».
ایراناینترنشنال درباره این موضوعات و اتهامات مطرحشده با رشید لومودا، وکیل بیآزار، تماس گرفت تا نظر او را درباره این مسائل جویا شود، اما او این تماسها را بیپاسخ گذاشت.
رسانهها در شهریور ماه سال گذشته از حمله به سفارت جمهوری اسلامی در پاریس خبر دادند. بر اثر این رویداد، بخشی از در پشتی سفارت دچار آتشسوزی شد.
در سالهای گذشته و بهویژه پس از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی»، جمهوری اسلامی کوشیده است شبکه ایراناینترنشنال و کارکنان آن را به شیوههای مختلف هدف قرار دهد.
اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات دولت ابراهیم رئیسی، آبان ماه ۱۴۰۱ گفت تهران ایراناینترنشنال را به عنوان سازمانی تروریستی میشناسد.
اسناد و اطلاعاتی که به ایراناینترنشنال رسیده، نشان میدهند بیآزار همچنین در ترویج «پروپاگاندا» در حمایت از حماس و حزبالله و انتشار «مجموعهای از مطالب نفرتبار و توهینآمیز علیه اسرائیل» در شبکه اجتماعی ایکس پس از تهاجم هفتم اکتبر حماس دست داشته است.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را گروگان گرفتند.
بر اساس اسناد وزارت کشور فرانسه، بیآزار که از طریق ویزای «پژوهشگر» همسرش در فرانسه اقامت داشته، «مرتبا در شبکههای اجتماعی مطالب توهینآمیز نسبت به فرانسه منتشر کرده است».
در یکی از این موارد، بیآزار روز ۱۱ تیر ۱۴۰۲، مطلب عطاالله مهاجرانی، وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی حکومت ایران را در رابطه با ناآرامیهای فرانسه ریتوییت کرده که «حاوی اطلاعات غلط» در خصوص این رویداد بوده است.
کشته شدن یک نوجوان ۱۷ ساله الجزایری-مراکشیتبار به دست پلیس فرانسه در تیر ماه سال گذشته به اعتراضات گسترده در این کشور منجر شد.
پیگیریهای تهران برای آزادی بیآزار
علی باقریکنی، سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز ۲۳ خرداد اعلام کرد تهران در حال رایزنی با پاریس درباره پرونده بیآزار است و تلاشها برای آزادی او ادامه دارد.
کاظم غریبآبادی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه هم روز ۲۸ خرداد اخراج این مدیر پیشین صدا و سیما از فرانسه را «غیرقانونی و مغایر حقوق بشر» توصیف کرد و در ایکس نوشت: «با توجه به تهیه بلیت برگشت و عدم منع قانونی خروج، چرا فرانسه همچنان به بازداشت این تبعه ادامه میدهد؟»
لومودا، وکیل بیآزار، در گفتوگو با هفتهنامه لوپوئن بازداشت موکلش را خودسرانه خواند و از پاسخگو نبودن مقامهای فرانسوی در مورد این پرونده انتقاد کرد.
لومودا در پاسخ به سوالی درباره همکاری بیآزار با سرویسهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی گفت: «متهم کردن فردی بدون ارائه کوچکترین دلیل برای چنین ادعایی کافی نیست ... مطلقا هیچ چیزی در پرونده برای توجیه این اتهام وجود ندارد.»
او فیلمبرداری این مدیر پیشین صدا و سیما از خبرنگاران ایراناینترنشنال را تایید و همزمان تاکید کرد: «موکلم با افشای هویت این روزنامهنگاران در فضای خصوصی آنها را به خطر نینداخته. او فقط در خیابان از آنها فیلم گرفته.»
بازداشت و اخراج این چهره نزدیک به حکومت حتی به کارزارهای انتخابات ریاستجمهوری نظام هم کشیده شد.
امیرحسین قاضیزاده هاشمی، یکی از نامزدهای مورد تایید شورای نگهبان، روز ۲۸ خرداد با اشاره به اقدامات پیشین حکومت برای آزادی اسدالله اسدی از بلژیک و حمید نوری از سوئد، تاکید کرد سرنوشت بیآزار را از طریق وزارت امور خارجه تا زمان آزادی او پیگیری میکند.
اسدی، دبیر سوم سفارت جمهوری اسلامی در وین، تیر ماه سال ۱۳۹۷ به اتهام تلاش برای بمبگذاری در گردهمایی سازمان مجاهدین خلق در فرانسه بازداشت و در بهمن ۱۳۹۹ در دادگاه بلژیک به ۲۰ سال زندان محکوم شد.
نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت به اتهام دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی دهه ۶۰، در آبان ۱۳۹۸ در سوئد بازداشت و پس از محاکمه، به حبس ابد محکوم شد.
دیوان عالی سوئد روز ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ فرجامخواهی نوری را رد کرده بود.
اسدی و نوری در جریان مبادله زندانیان با دو کشور بلژیک و سوئد آزاد شدند.
حمید نوری، مقام قضایی سابق جمهوری اسلامی و متهم به دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی در دهه ۶۰
وبسایت پرستیوی، رسانه انگلیسیزبان جمهوری اسلامی روز ۲۷ خرداد در گزارشی نوشت بازداشت این مقام پیشین صداوسیما «خودسرانه» و «با انگیزههای سیاسی» صورت گرفته است.
به گزارش پرستیوی، نظرات بیآزار در شبکههای مجازی در ارتباط با مناقشه غزه «منصفانه و پرشور» بوده و او از این طریق توانسته دنبالکنندگان بسیاری را در ایکس و اینستاگرام جذب کند
این رسانه وابسته به حکومت ایران افزود اقدام پاریس علیه بیآزار با هدف «مرعوب کردن صداهای طرفدار فلسطین و مخالف صهیونیسم در فرانسه و دیگر کشورهای غربی» انجام گرفته است.
بر اساس این گزارش، پدر او به نام حبیبالله بیآزار به مدت هشت سال مشاور وزارت امور خارجه و حدود هشت سال دیگر سفیر جمهوری اسلامی در کشورهای یونان، آلبانی و بلغارستان بود.
پرستیوی نوشت حبیبالله بیآزار که «یکی از طرفداران اصلی احیای فرهنگ قرآنی در جوامع غربی» به شمار میرفت، در سال ۲۰۰۸ درگذشت.
نشریه «هالیوود ریپورتر» گزارش داد آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار از ۴۸۷ هنرمند برای عضویت در این آکادمی دعوت به عمل آورده است. بهرام بیضایی و مریم کشاورز از جمله سینماگران ایرانی هستند که برای عضویت اسکار دعوت شدهاند.
رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران درباره انتخابات ریاست جمهوری گفت: «راهبرد انتخاباتی سپاه دعوت از آحاد ملت برای مشارکت حداکثری، کمک به تضمین امنیت و سلامت و ممنوعیت پاسداران در ورود مصداقی به انتخابات است.»
جمعی از مادران دادخواه با انتشار بیانیهای، «سیرک نمایشی» ریاستجمهوری را تحریم کردند و گفتند تا زمان محاکمه و مجازات قاتلان فرزندانشان، دست از عدالتخواهی برنمیدارند.
این بیانیه روز چهارشنبه ششم تیر منتشر شد و تاکنون مادران دادخواه و خانوادههای ۲۵ جوان کشته شده در کردستان به دست نیروهای حکومتی، آن را امضا کردهاند.
امضاکنندگان بیانیه گفتند جمهوری اسلامی در سالهای اخیر هزاران خانواده را با اعدام و شلیک مستقیم، داغدار کرده و هزاران جوان را به دلیل اعتراض به نابرابری، بیکاری، ظلم و فقدان آزادی، در خیابانها کشته است.
به گفته آنان، با این حال «در آستانه انتخابات نمایشی، نامزدهای حکومت که خود مسئول و شریک این جنایات هستند، از آزادی و بهبود وضعیت کنونی» صحبت میکنند.
همزمان با این بیانیه، شبکه سراسری انقلاب «زن، زندگی، آزادی»، فراخوانی برای اقدامات اعتراضی هماهنگ و فعالانه علیه انتخابات ریاستجمهوری منتشر کرد.
این فراخوان خواستار اعتراضاتی چون شعارنویسی، دیوارنویسی، دیدار با خانوادههای دادخواه و خانواده زندانیان سیاسی و شعاردهی شبانه شد.
مادران دادخواه کردستان در بیانیه خود تاکید کردند تا زمانی که به حقشان در محاکمه و مجازات جنایتکاران و قاتلان فرزندان خود دست نیافتهاند، از عدالتخواهی دست برنمیدارند.
آنها در پایان با محکوم کردن تمامیت جمهوری اسلامی گفتند در هیچ «به اصطلاح انتخابات نمایشیای» شرکت نخواهند کرد.
در روزهای گذشته شماری از فعالان مدنی و خانوادههای دادخواه نیز در پیامهایی بر تحریم انتخابات ریاستجمهوری تاکید کردند.
آنها با بیان اینکه تنور انتخابات نمایشی با تبلیغات گرم نمیشود، تصریح کردند با وجود جمهوری اسلامی، فردایی برای ایران وجود نخواهد داشت.
بسیاری از دانشجویان، فرهنگیان، فعالان سیاسی و مدنی و زندانیان سیاسی در ایران با نوشتن نامه و امضای بیانیههای مختلف از مردم خواستهاند از شرکت در انتخابات نظام پرهیز کنند.
الکسی ددوف، سفیر روسیه در تهران، در گفتوگو با ایسنا، درباره نگاه این کشور به انتخابات ریاستجمهوری ایران گفت: «ما مطمئن هستیم که انتخابات به خوبی و بدون مشکل جدی در ایران برگزار میشود و مردم ایران میتوانند نامزد مورد نظر خود را انتخاب کنند.»
این اعداد را دشمن یا اعضای ستاد رقیب اصلاحطلبان و پزشکیان ارائه نکردهاند بلکه گزارش عملکرد دولت دوم حسن روحانی بین سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ است که از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار ثبت و ضبط شدهاند.
فشار اقتصادی در سه سال اخیر و دولت ناکام ابراهیم رئیسی قابل انکار نیست. افزایش قیمت دلار و اینکه تورم نقطه به نقطه در دولت رئیسی رکورد زده، درست است اما تجربه مردم از آخرین دولت تحت حمایت اصلاحطلبان نیز تفاوت چندانی با سه سال دوره رئیسی ندارد. تنها تفاوت این است که از دولت مورد حمایت اصلاحطلبان سه سال گذشته اما دولت رئیسی هنوز تمام نشده است.
افزایش ۵۶۰ درصدی قیمت دلار
قیمت دلار در پایان سال ۱۳۹۵، سه هزار و ۶۴۵ تومان بود. اواخر اسفند ۱۳۹۹ و در پایان عمر دولت دوم روحانی، قیمت هر دلار در بازار آزاد به بیش از ۲۴ هزار تومان رسیده بود. این یعنی رشد ۵۶۰ درصدی قیمت دلار در چهار سال. یعنی به طور میانگین هر سال دولت دوم روحانی، قیمت دلار ۱۴۰ درصد افزایش داشته است.
افزایش چهار و نیم برابری نرخ تورم
نرخ تورم سالانه در سال ۱۳۹۵، برابر با ۶/۹ درصد بود. این عدد در سال ۱۳۹۶ یعنی شروع دولت دوم روحانی به ۸/۲ درصد رسید. سال ۱۳۹۷، نرخ تورم به ۲۶/۹ درصد رسید. در سال ۱۳۹۸، نرخ تورم سالانه ۳۴/۸ درصد بود و در پایان سال ۱۳۹۹، تورم سالانه به ۳۶/۴ درصد رسید.
در واقع نرخ تورم در پایان دولت دوم روحانی حدودا چهار و نیم برابر نرخ تورم در ابتدای کار دولت دوازدهم بود.
مسکن، هفت برابر
در ایران تغییرات قیمت مسکن در شهرستانها معمولا تابعی از تغییرات در تهران است.
بر اساس گزارش بانک مرکزی میانگین قیمت یک متر آپارتمان مسکونی در تهران در فروردین ۱۳۹۶ حدود ۴/۳۷ میلیون تومان بوده است.
این عدد بر اساس همین گزارش در فروردین سال ۱۴۰۰ به ۲۹/۳۲ میلیون تومان رسیده است.
این یعنی قیمت مسکن در چهار سال حدود هفت برابر افزایش یافته است.
نصف شدن میران تفریحات در چهار سال
نتیجه افزایش قیمت مسکن و مواد غذایی، خود را در بودجه خانوارها نشان داد.
طبق گزارش مرکز آمار ایران از بودجه خانوار، در سال ۱۳۹۶ یعنی اولین سال فعالیت دولت دوم روحانی، سهم بخش «تفریحات، سرگرمی و خدمات فرهنگی» از مجموع بودجه یک خانوار شهری ۲/۹ درصد بود که این رقم در سال ۱۴۰۰ و پایان دوره چهار ساله روحانی، به ۱/۶ درصد رسید و در واقع نصف شد.
خودرو شش برابر شد
قیمت یک دستگاه پراید ۱۱۱ صفر در فروردین سال ۱۳۹۶ حدود ۲۲ میلیون تومان بود.
قیمت همین خودرو در فروردین سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۲۷ میلیون تومان رسید. یعنی حدودا شش برابر شد.
پژو ۲۰۶ تیپ-۵ در فروردین سال ۱۳۹۶ حدود ۳۹ میلیون تومان بود.
قیمت همین خودرو در فروردین سال ۱۴۰۰ به حدود ۲۵۷ میلیون تومان رسید. یعنی افزایش ششونیم برابری.
بنزین سه برابر شد
۲۴ آبان ۱۳۹۸، قیمت بنزین به شکلی غافلگیر کننده از هر لیتر هزار تومان به هر لیتر سه هزار تومان رسید. این جریان اعتراضاتی سراسری را رقم زد و با سرکوب گسترده معترضان، آبان خونین ۹۸ در تاریخ جمهوری اسلامی ثبت شد.
برخی مقامات دولتی سعی کردند نقش خود را در افزایش قیمت بنزین کتمان کنند.
با وجود این، نظریهپردازان جریان اصلاحات از جمله عباس عبدی که امروز تمام قد از پزشکیان دفاع میکند، در آن زمان دربست از افزایش قیمت بنزین حمایت و حتی به مجلس که طرحی برای بازگرداندن قیمت بنزین ارائه کرده بود حمله کردند.
چاپ پول، روزی ۱۹۰ میلیارد تومان
پایه پولی که بعضا از آن با عنوان چاپ اسکناس هم یاد میشود در واقع هر پولی شامل اسکناس، سکه و اعتباراتی است که یک بانک مرکزی منتشر میکند. رقم پایه پولی در سال ۱۳۹۵ برابر ۱۷۹/۸۳ هزار میلیارد تومان بود. این رقم در سال ۱۳۹۹ و پایان دولت دوم روحانی به ۴۵۸/۸۹ هزار میلیارد تومان رسید.
پایه پولی طی چهار سال دوم دولت روحانی حدود ۱۵۵ درصد افزایش داشت. در واقع دولت روحانی طی چهار سال حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرد؛ هر سال حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان و هر روز حدود ۱۹۱ میلیارد تومان.
نقدینگی افزایش ۱۸۰ درصدی داشت
نقدینگی که در کنار پایه پولی از عوامل موثر افزایش نرخ تورم به شمار میرود در سال ۱۳۹۵ برابر ۱۲۵۳/۳۹ هزار میلیارد تومان بود که در فروردین سال ۱۴۰۰ و پایان دولت دوم روحانی به ۳۴۹۰/۰۷ هزار میلیارد تومان رسید. یعنی حدود ۱۸۰ درصد افزایش یافت.