با کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر حماس، در تهران، جمهوری اسلامی انگشت اتهام را به سوی اسرائیل نشانه رفت و دولت آمریکا را «حامی و هم‌دست» این کشور معرفی کرد. اسرائیل سکوت و آمریکا نسبت به حمله اظهار بی‌خبری کرد. همزمان بسیاری از کشورها نسبت به افزایش تنش‌ها در منطقه هشدار دادند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با تاکید بر اینکه تمرکز آمریکا بر آتش‌بس در غزه باقی ماند، گفت که این کشور در مرگ هنیه دخالتی نداشته و در این مورد به آمریکا اطلاعی داده نشده است.
وزیر دفاع ایالات متحده، لوید آستین نیز روز چهارشنبه اعلام کرد که انتظار ندارد گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران عزمی برای تشدید حملات علیه نیروهای آمریکایی در منطقه داشته باشند.
آستین در هنگام ترک فیلیپین به خبرنگاران گفت که برآورد واشنگتن این نیست که وضعیت چندماه پیش (افزایش تنش‌ها) تکرار شود.
سخنگوی دولت اسرائیل
دیوید منسر، سخنگوی دولت اسرائیل با تاکید بر اینکه کشورش «آماده مقابله با هر سناریویی در رویارویی با جمهوری اسلامی و حزبالله» است، گفت که اسرائیل درباره مرگ هنیه اظهارنظر نمی‌کند.
منسر تاکید کرد اسرائیل به مذاکرات آتش‌بس غزه متعهد است و می‌خواهد توافق برای آزادی گروگان‌ها را به نتیجه برساند.
همزمان بسیاری از کشورهای دنیا نسبت به تشدید تنش‌ها در خاورمیانه هشدار دادند:
اتحادیه اروپا
پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی گفت این اتحادیه «موضع اصولی در رد قتل های فراقانونی» دارد.
او از همه طرف‌ها خواست تا با حداکثر خویشتن‌داری از تشدید تنش‌ها اجتناب کنند و گفت هیچ کشوری از تشدید تنش‌ها در خاورمیانه سودی نخواهد برد.
کوبا
برونو رودریگز، وزیر امور خارجه کوبا قتل اسماعیل هنیه در تهران را «نقض آشکار حاکمیت جمهوری اسلامی ایران و تشدید بیشتر اوضاع جنگی کنونی در منطقه خاورمیانه» دانست و به شدت محکوم کرد.
سوریه
وزارت امور خارجه سوریه اسرائیل را مسئول کشتن اسماعیل هنیه خواند و گفت ترور هنیه کل منطقه را به آتش می‌کشاند.
ترکیه
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه نیز کشتن «شنیع» اسماعیل هنیه در تهران را به شدت محکوم کرد و گفت: «ترور هنیه اقدامی نفرت‌انگیز با هدف بر هم زدن آرمان فلسطین، مقاومت شکوهمند غزه و مبارزه عادلانه برادران فلسطینی ما و تضعیف روحیه و ارعاب فلسطینیان است.»
اردن
وزارت امور خارجه اردن اقدام اسرائیل در کشتن اسماعیل هنیه را به شدت محکوم کرد و گفت این اقدام، نقض قوانین بین‌المللی و تشدید تنش و هرج‌ومرج بیشتر در منطقه است.
روسیه
وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای خواستار خویشتن‌داری همه طرف‌ها پس از کشته شدن اسماعیل هنیه شد و گفت کسانی که پشت کشتن هنیه هستند از «پیامدهای خطرناکی که این اقدام برای منطقه خواهد داشت» آگاه بودند.
چین
وزارت امور خارجه چین طی بیانیه‌ای «ترور هنیه را در تهران» به شدت محکوم کرد.
قطر
وزارت امور خارجه قطر کشته شدن اسماعیل هنیه را «جنایتی شنیع» خواند و گفت «این ترور و رفتار بی‌پروای اسرائیل» منجر به تضعیف شانس دست‌یابی به صلح می‌شود..»
آلمان
آنالنا بربوک وزیر امور خارجه آلمان در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه مردم لبنان هنوز هم از پیامدهای جنگ سال ۲۰۰۶، انفجار بندر بیروت در ۲۰۲۰ و وضعیت وخیم اقتصادی رنج می‌برند گفت که «بیشتر مردم لبنان نمی‌خواهند جنگی رخ بدهد.»
بربوک با تاکید بر ضرورت اتخاذ مواضعی برای کاهش تنش و جلوگیری از سرایت آتش به منطقه، گفت: «من از همه، به ویژه ایران، می‌خواهم بخاطر مردم منطقه خویشتن‌داری کنند و کاهش تنش را در پیش بگیرند.»
او اضافه کرد: «حملات حزبالله به اسرائیل باید متوقف شود. و همچنین حملات سازمان تروریستی حماس که حملات وحشیانه زیادی به اسرائیل انجام داده است.»
وزیر خارجه آلمان بار دیگر از همه شهروندان آلمانی در لبنان خواست تا هرچه سریعتر از این کشور خارج شوند.
پیشتر نیز سباستین فیشر، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان پس از ترور هنیه، خواستار پرهیز از تشدید بیشتر تنش در منطقه شد. او گفت که در پیش گرفتن اقدامات تلافی‌جویانه، مسیر اشتباهی است.
عمان
بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، کشته شدن اسماعیل هنیه را محکوم کرد و گفت این اقدام منجر به افزایش درگیری‌ها و پسرفتی جدی در مسیر صلح خواهد شد.
ایتالیا
آنتونیو تایانی، وزیر امور خارجه ایتالیا با اعلام حمایت از موضع بلینکن، همتای آمریکایی خود پس از ترور هنیه گفت برقراری آتش‌بس در غزه در پی این رویداد «ضروری» است.
تایانی با تاکید بر اینکه مطلقا نمی‌خواهد خاورمیانه وارد جنگی آشکار شود گفت رم به تلاش‌های خود برای جلوگیری از گسترش درگیری‌ها در خاورمیانه ادامه می‌دهد.
استرالیا
استرالیا نسبت به تشدید تنش در خاورمیانه پس از کشته شدن هنیه هشدار داد.
پاکستان
وزارت امور خارجه پاکستان در پیامی، کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران را «اقدامی غیرمسئولانه» خواند و نسبت به «ماجراجویی در حال گسترش اسرائیل» هشدار داد.
مصر
وزارت امور خارجه مصر در بیانیه‌ای نوشت «سیاست تشدید تنش اسرائیل» در دو روز گذشته را محکوم می‌کند و نسبت به عواقب «سیاست ترور و نقض حاکمیت کشورها» هشدار می‌دهد.
این وزارت‌خانه گفت تشدید وضعیت می‌تواند به وقوع درگیری‌های گسترده در منطقه منجر شود که عواقب امنیتی وخیمی به دنبال خواهد داشت.
روابط جمهوری اسلامی با رژیم حاکم بر ونزوئلا در سالهای اخیر همواره خوب بوده است. چه زمانی که محمود احمدینژاد به دیدار چاوز میرفت و چاوز برای «زیارت» مقبره امام هشتم شیعیان به مشهد میآمد و چه زمانی که ابراهیم رئیسی، مادورو، جانشین چاوز را به گرمی در آغوش میکشید.
این صمیمیت منحصر به فرد، عقبه اقتصادی هم دارد.
خانه سازی در شهرک هوگو چاوز
در دوران ریاست جمهوری احمدینژاد بین سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰، جمهوری اسلامی از طریق شرکتهای کیسون و خانهسازی ایرانیان، ۲۴ هزار واحد مسکونی در ونزوئلا ساخت.
از این تعداد، ۲۰ هزار واحد آن مربوط به شهرک هوگو چاوز در نزدیکی شهر والنسیا است.
ارزش این واحدها حدود دو میلیارد دلار تخمین زده شدهاند.
جمهوری اسلامی مدعی شد در این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون دلار سود کرده است.
خودروسازی، پراید به اسم تورپیال و سمند به اسم سنتارو
حوالی سال ۱۳۸۶، در ماه عسل روابط جمهوری اسلامی و ونزوئلا که یک سر آن احمدینژاد در تهران و سر دیگرش چاوز در کاراکس بود، یک شرکت مشترک خودروسازی در ونزوئلا تاسیس شد. شرکتی به نام ونیراتو.
این شرکت ۳۶ درصد ایرانی و ۶۴ درصد ونزوئلایی بود. ونیراتو ترکیبی از ایران خودرو و سایپا بود. سایپا پرایدهایش را به اسم تورپیال و ایران خودرو، سمندهایش را به اسم سنتارو در این کارخانه مونتاژ می‌کرد.
این شرکت به دلیل زیانده بودن عملا در سال ۱۳۹۴ تعطیل شد.
خرداد سال ۱۴۰۲، پس از سفر رئیسی به ونزوئلا گفته شد قرار است این خط تولید دوباره احیا شود.
فروشگاه ارتش، شعبه کاراکاس
سال ۱۳۹۹، فروشگاه زنجیرهای «اتکا» متعلق به ارتش جمهوری اسلامی، فروشگاهی زنجیرهای در ونزوئلا به نام مگاسیس تاسیس کرد که مدیرعامل آن عیسی رضایی، از مدیران قدیمی مجموعههای اقتصادی وابسته به نیروهای مسلح بود.
مدیرعامل مگاسیس ونزوئلا، سوابقی مثل معاونت مالی و برنامه‌ریزی بانک انصار، عضویت در هیات مدیره بنیاد تعاون وزارت دفاع، سازمان اتکا و سرمایهگذاری غدیر را در کارنامه داشت.
خط تولید پهپاد
از حوالی سال ۱۳۸۰، جمهوری اسلامی با ونزوئلا همکاریهایی را برای ساخت پهپاد آغاز کرد.
حدودا از سال ۱۳۹۲، جمهوری اسلامی در ونزوئلا خط تولید پهپاد راه انداخته است.
ونزوئلا اولین مقصد صادرات قطعات پهپاد جمهوری اسلامی در جهان است به طوری که طی ۱۰ سال اخیر، حدود ۳۷ درصد از مجموع صادرات قطعات پهپاد ایران، به ونزوئلا بوده است.
در دو ماه اول امسال نیز حدود چهار میلیون دلار قطعات پهپاد به ونزوئلا صادر شده است.
بنزین در برابر طلا
اوایل سال ۱۳۹۹ رسانهها فاش کردند در اقدامی عجیب، پنج نفتکش کوچک حامل بنزین از سوی جمهوری اسلامی روانه ونزوئلا شده است. در همین زمان مشخص شد ونزوئلا هم ۹ تن طلا برای جمهوری اسلامی ارسال کرده است.
ارزش طلای ارسالی ونزوئلا برای جمهوری اسلامی حدود ۱۰ برابر بیشتر از ارزش بنزین صادراتی بود. مشخص نشد که آیا محموله ۹ تنی طلا فقط در ازای بنزین بوده است یا بخشی از معاملهای بزرگتر.
پالایشگاه فراسرزمینی
جمهوری اسلامی یک پالایشگاه فراسرزمینی در ونزوئلا به نام الپالیتو دارد. پالایشگاهی با ظرفیت ۱۰۰ هزار بشکه در روز.
خرداد سال ۱۴۰۲، فرهاد احمدی، مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت، خبر داد ۷۰ درصد پروژه تامین قطعات و خدمات فنی این پالایشگاه به اتمام رسیده است.
قرارداد بازسازی و تعمیرات این پالایشگاه به ارزش ۱۱۰ میلیون یورو از سوی جواد اوجی، وزیر نفت دولت ابراهیم رئیسی منعقد شده بود.
بانک مشترک ایران و ونزوئلا
در دولت محمد خاتمی، جمهوری اسلامی و ونزوئلا توافق کردند بانک مشترک ایران و ونزوئلا را تاسیس کنند.
بر اساس این تفاهمنامه، این بانک در سال ۱۳۸۶ با مشارکت بانک توسعه صادرات از سوی ایران و بانک دلتسرو از سوی ونزوئلا تاسیس شد.
ارزش داراییهای این بانک در پایان سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ حدود ۶/۵ هزار میلیارد تومان اظهار شده است.
حالا ونزوئلا درگیر اعتراضات گسترده است. اعتراضاتی که ممکن است به سرنگونی حزب چپگرای حاکم در این کشور پس از ربع قرن پایان دهد.
مادورو احتمالا با نگرانی این اعتراضات را پیگیری می‌کند اما در این سوی دنیا، جمهوری اسلامی هم نگرانیهای خود را در مورد این اعتراضات دارد که سرنوشت سرمایهگذاریها و تاثیر احتمالی نتیجه این اعتراضها بر معترضان در تهران، از جمله آنهاست.
او روز سه‌شنبه در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی شرکت کرده بود و از اظهارات ضد اسرائیلی او به وجد آمده بود.
از هنیه چه می‌دانیم؟
اسماعیل هنیه با خوشحالی از محل امن زندگی‌اش در قطر، به تماشای نتایج هولناک مرگ‌بارترین حمله حماس به اسرائیل نشست. تصاویر منتشر شده از محل کار رییس دفتر سیاسی حماس در دوحه او را نشان دادند که جشن گرفت و سجده شکر به جا آورد.
اسماعیل هنیه که بود و برای رسیدن به جایگاهی که داشت، چه مسیری را طی کرده بود؟
بریتانیکا، سی‌ان‌ان و اکونومیک‌تایمز پیش از این در گزارش‌هایی به این پرسش‌ها پرداخته بودند.
اوایل زندگی و فعالیت سیاسی
اسماعیل هنیه متولد سال ۱۹۶۲ در اردوگاه آوارگان شاطی در نوار غزه بود.
والدین عرب-فلسطینی او در سال ۱۹۴۸ از روستای خود در نزدیکی اشکلون واقع در اسرائیل کنونی آواره شدند و زندگی‌شان را در اردوگاه پناهندگان نوار غزه گذراندند.
هنیه و همسرش امل، ۱۳ فرزند داشتند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده از غزه، پیش از این سه پسر (حازم، امیر و محمد) و سه نوه هنیه، در یک حمله هوایی اسرائیل به نوار غزه در روز چهارشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۳ کشته شدند. اسرائیل مسئولیت این حمله را برعهده گرفت. در ماه‌های گذشته گزارش‌هایی نیز از کشته شدن برخی دیگر از بستگان هنیه منتشر شد.
به نوشته اکونومیک تایمز، هنیه یک میلیونر بود. او ثروتش را از راه مالیات ۲۰ درصدی بر تمامی کالاهایی به دست آورد که از مصر و از طریق تونل‌ها به نوار غزه می‌رسند.
بریتانیکا در گزارشی نوشت همان‌طور که برای کودکان پناهنده معمول است، هنیه در مدرسه‌ای تحصیل کرد که از سوی آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی در «خاور نزدیک» اداره می‌شد.
او در سال ۱۹۸۱ وارد دانشگاه اسلامی غزه شد و در آنجا ادبیات عرب خواند.
هنیه در دوران دانشجویی انجمن دانشجویی اسلامگرای وابسته به اخوان‌المسلمین را رهبری می‌کرد.
او یکی از اعضای جوان موسس گروه اسلامگرای حماس در سال ۱۹۸۸ بود و روابط نزدیکی با رهبر معنوی این گروه، شیخ احمد یاسین داشت.
هنیه همان ابتدا و در سال ۱۹۸۸ به دلیل شرکت در انتفاضه اول به دست مقامات اسرائیلی دستگیر و به مدت شش ماه زندانی شد.
یک سال بعد هم دوباره دستگیر و زندانی شد تا اینکه در سال ۱۹۹۲ اسرائیل او را همراه حدود ۴۰۰ اسلامگرای دیگر به جنوب لبنان تبعید کرد.
هنیه پس از توافق اسلو در سال ۱۹۹۳ به غزه بازگشت. او پس از بازگشت، به ریاست دانشگاه اسلامی غزه منصوب شد.
نخست‌وزیری و رهبری حماس
زمینه رهبری هنیه در حماس از سال ۱۹۹۷ و زمانی فراهم شد که او منشی شخصی یاسین و از نزدیکان اصلی‌اش بود.
این دو در سال ۲۰۰۳ هدف یک سوءقصد از سوی اسرائیل قرار گرفتند.
به گزارش سی‌ان‌ان در آوریل سال ۲۰۰۴ پس از مرگ دو رهبر قبلی حماس، هنیه همراه محمود زهار و سعید صیام، بخشی از «شورای رهبری» مخفی این گروه شبه‌نظامی شد.
در سال ۲۰۰۶ حماس در انتخابات پارلمانی فلسطین شرکت کرد و هنیه در راس فهرست قرار گرفت. حماس در این انتخابات با کسب ۷۶ کرسی از ۱۳۲ کرسی پارلمان، به پیروزی قاطع رسید.
به این ترتیب هنیه نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین شد.
جامعه بین‌المللی در اعتراض، با تعلیق کمک‌‌های خود به تشکیلات خودگردان به رهبری حماس واکنش نشان داد و فشار مالی قابل توجهی را بر بدنه حاکمیت آن وارد کرد.
روز ۱۴ دسامبر ۲۰۰۶ هنیه از یک سوءقصد در مرز مصر و غزه جان سالم به در برد. در این حمله محافظ او کشته و یکی از پسرانش زخمی شد.
حماس، گروه فلسطینی فتح را مسوول این حمله دانست.
اوایل ژوئن ۲۰۰۷ حماس پس از یک هفته نبرد با فتح، کنترل نوار غزه را به دست گرفت.
در ۱۴ ژوئن همان سال و در پی تشدید درگیری‌ها میان حماس و فتح، محمود عباس دولت را منحل و هنیه را از سمت نخست‌وزیری برکنار کرد.
نتیجه این اقدام، شکل‌گیری یک دولت خودمختار به رهبری حماس و در راس آن اسماعیل هنیه در نوار غزه بود.
جیمی کارتر، رییس‌جمهوری سابق آمریکا در ماه ژوئن سال ۲۰۰۹ با هنیه در غزه ملاقات کرد تا در مورد روند صلح خاورمیانه با او گفت‌وگو کند.
بلافاصله پس از این دیدار، اسرائیل بسته تحریمی جدیدی را در نوار غزه اجرا و مصر نیز از تصمیم تل‌آویو پیروی کرد.
بر اساس گزارش سی‌ان‌ان، هنیه روز دوم ماه می سال ۲۰۱۱ کشتن اسامه بن لادن در پاکستان را محکوم و از او به‌عنوان یک مبارز مقدس برای مسلمان و قربانی ظلم و ستم آمریکا یاد کرد.
هنیه در زمان رهبری حماس در غزه توانست آزادی بیش از هزار اسیر فلسطینی را در ازای گیلاد شالیت، سرباز اسیر اسرائیلی تضمین کند.
علاوه بر این، عملکرد حماس در جنگ با اسرائیل در تابستان ۲۰۱۴ به‌طور گسترده از سوی افکار عمومی فلسطین «موفقیت‌آمیز» تلقی شد.
در همین حال تلاش برای آشتی بین حماس در نوار غزه و تشکیلات خودگردان تحت رهبری فتح در کرانه باختری در جریان بود.
در یکی از این اقدام‌‌ها طی سال ۲۰۱۴، دولت خودگردان حماس در غزه رسما استعفا داد تا راه را برای تشکیل دولت وحدت با فتح باز کند.
هنیه با این کار، از سمت نخست‌وزیری خود استعفا داد. او همچنان رهبر محلی حماس در غزه باقی ماند تا اینکه در سال ۲۰۱۷ یحیی سنوار جایگزینش شد.
شورای حماس در ششم ماه می سال ۲۰۱۷ هنیه را به جای خالد مشعل، به ریاست دفتر سیاسی این گروه انتخاب کرد.
چند ماه بعد و در پی به رسمیت شناختن اورشلیم به‌عنوان پایتخت اسرائیل از سوی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری وقت آمریکا، هنیه خواستار یک «انتفاضه» دیگر برای مبارزه با اسرائیل شد.
انتساب عنوان تروریست و زندگی در خارج از غزه
سی‌ان‌ان در گزارش خود نوشت که آمریکا در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۸ هنیه را «به‌عنوان تروریست» معرفی کرد.
پس از آن، هنیه در دسامبر ۲۰۱۹ نوار غزه را ترک و زندگی در ترکیه و قطر را آغاز کرد. با این تصمیم، توانایی او برای نمایندگی حماس در خارج از محاصره غزه بیشتر شد.
شرکت در مراسم تشییع قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در ژانویه ۲۰۲۰ و مراسم تحلیف ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهوری کشته شده ایران در سقوط هلی‌کوپتر، از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های عمومی او پس از خروج از غزه بود.
مقامات حماس در ماه اوت ۲۰۲۱ اعلام کردند هنیه دوباره به‌عنوان رهبر حماس انتخاب شده است.
گروه‌های فلسطینی حماس و فتح در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲ با میانجی‌گری الجزایر به توافق برای آشتی رسیدند.
هنیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد جنبش حماس از دیدار با مقامات فتح برای پایان دادن به شکاف میان فلسطینیان خرسند است.
موشک‌باران اسرائیل در روز هفتم اکتبر که منجر به یک جنگ بزرگ میان اسرائیل و حماس شد، بدون شک به برنامه‌ریزی دقیق و تایید بالاترین سطوح رهبری حماس، چه در غزه و چه در دوحه نیاز داشت.
بر اساس گزارش‌ها، سران حماس از جمله هنیه احتمالا برای این حمله با متحدان منطقه‌‌ای خود، جمهوری اسلامی و گروه لبنانی حزبالله هماهنگ بودند.
استقرار هنیه در دوحه و خارج از محاصره غزه، امکان ملاقات آزادانه او را با متحدان حماس فراهم کرده بود.
