در برابر تهدید روسیه، ارتش‌های اروپای شرقی با بحران کمبود نیرو مواجه شده‌اند. جمهوری چک با برگزاری دوره‌های آموزشی تابستانی برای دانش‌آموزان و دیگر کشورهای منطقه با کمپین‌های تبلیغاتی و افزایش بودجه دفاعی، در تلاش‌اند برای جبران کمبود نیرو، نسل جدیدی از سربازان را به کار گیرند.
- ناهید کیانی از کیمیا علیزاده انتقام گرفت و صعود کرد.
- کیمیا علیزاده کشور ندارد.
- علیزاده به ملتش پشت کرد، نمک خورد و نمکدان شکست.
- به کدام پرچم می‌خواهد افتخار کند؟
اینها مجموعه‌ای از تیترها و صفاتی هستند که رسانه‌های حامی جمهوری اسلامی و کارشناسان صدا و سیما در ۲۴ ساعت اخیر درباره علیزاده به کار بردند.
او که در مرحله مقدماتی مسابقات تکواندوی المپیک ۲۰۲۴ پاریس به ناهید کیانی باخت، به مدال برنز رسید. کیانی در مسابقه فینال در برابر حریفی از کره جنوبی شکست خورد و دوم شد.
کیمیا علیزاده کیست؟
علیزاده، متولد سال ۱۳۷۷ است و زمانی که ۱۸ سال داشت، در المپیک ۲۰۱۶ برزیل، توانست مدال رشته تکواندو را از آن خود کند و لقب جوان‌ترین مدال‌آور تاریخ ایران و اولین زن مدال‌آور ایران در المپیک را به خود اختصاص دهد.
پس از این پیروزی، ۳۱ مرداد ۱۳۹۵، صفحات اجتماعی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تصویری از علیزاده را با این جمله از خامنه‌ای منتشر کردند: «من از صمیم قلب از همه زنان ورزشکاری که در عرصه بین‌المللی با حجاب حضور دارند، تشکر می‌کنم.»
متعاقب پیام خامنه‌ای، رسانه‌ها و صدا و سیما به قدردانی از پیروزی علیزاده با حجاب پرداختند؛ به خصوص این که خامنه‌ای در اظهارات دیگری گفت: «به بانوان ورزشکاری که نشانه افتخار‌آمیز پوشش زن ایرانی را به رخ همگان کشیدند، به بانوی شجاعی که با حجاب کامل در پیشانی کاروان درخشید و به مربیان و پیشکسوتان ورزش کشور خوش‌آمد می‌گویم و از همه شما سپاسگزاری می‌کنم. قدر شما را می‌دانیم.»
جوایز زیادی به علیزاده داده شد. نوجوان ۱۸ ساله، به واسطه همین رسانه‌ها به سیاست کشیده شد. او مدالش را به شهدای گمنام تقدیم کرد و برای مظلومیت محسن حججی، از نیروهای اعزامی جمهوری اسلامی به سوریه، کشته شده تحت عنوان «مدافع حرم» نوشت.
اما بعد، در دی ماه ۱۳۹۸، پس از آبان خونین آن سال و شلیک سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی، علیزاده از کشور خارج شد. او که به هلند سفر کرده بود، به ایران بازنگشت. علیزاده حالا جوانی ۲۱ ساله شده بود.
او در اینستاگرام از «تبعیض‌ها» و «پول‌های کثیف» در ایران حرف زد و گفت نمی‌خواهد جزیی از «سیستم سرکوب، فساد و دروغ» باشد.
علیزاده در نامه‌ای که خطاب به مردم ایران نوشت، خود را یکی از میلیون‌ها زن سرکوب شده در ایران خواند که هر زمان صلاح دیدند، مصادره‌اش کردند.
سوءاستفاده از وطن و پرچم
در پی اظهارات کارشناسان تلویزیون جمهوری اسلامی و رسانه‌های حامی آن علیه علیزاده پس از شکست او در مقابل کیانی، شهروندان ایرانی در فضای مجازی از این قهرمان تکواندو دفاع کردند.
در شبکه اجتماعی ایکس و اینستاگرام، تصاویری از کمربند علیزاده منتشر شد که روی آن سه رنگ پرچم ایران مشاهده می‌شود.
برخی رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران ساکن ایران به اتهاماتی که حامیان حکومت به علیزاده زدند واکنش نشان دادند.
از سوی دیگر، تصاویر مراسم اهدای مدال‌ها که صداوسیمای جمهوری اسلامی بخش‌هایی از آن را سانسور کرد منتشر شد که علیزاده، کیانی را در آغوش کشید و در تصویری دیگر، او به شانه علیزاده بوسه زند.
این صحنه‌ها از سوی کاربران، به عشق و علاقه‌ای تعبیر شد که با وجود خط‌کشی‌های جمهوری اسلامی، میان شهروندان وجود دارد.
حمیدرضا ابک، روزنامه‌نگار سابق و از حامیان دولت حسن روحانی، به بهانه مسابقه علیزاده و کیانی در فیس‌بوک خود مطلبی منتشر کرد.
ابک با اشاره به مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر نوشت: «ما هم به اضطرار آن‌قدر به این مفهوم زیبا و بی در و پیکر (وطن) اندیشیده‌ایم که اوضاعمان به هم ریخته است. تقی به توقی می‌خورد مجبوریم بلافاصله چرتکه بیندازیم که آیا این اتفاق احیانا به وطن ربط نداشت؟ این بابا وطن‌دوست است یا دارد سرمان کلاه می‌گذارد؟ تکلیف مسابقه تکواندوی کیمیا و ناهید چه می‌شود؟ "سمت درست وطن" کجاست؟»
محمد جواد روح، سردبیر روزنامه هم‌میهن نیز در نوشته‌ای به این مسابقه و حاشیه‌های آن اشاره کرد.
روح نوشت: «به نظرم هر دو باری سنگین‌تر از تمرینات و تلاش‌ها و مبارزات را بر دوش کشیده‌اند. بار سنگین قضاوت هموطنان خود را. از تندروترین‌های دو طرف که هر یک، یکی از دو دختر را خائن و خودفروخته می‌خواند تا قضاوت‌های میانه‌روتری که سعی می‌کرد سبک‌وسنگین کند و همه ابعاد و زوایای مساله را ببیند.»
جمهوری اسلامی یا ایران؟
کاربران شبکه‌های اجتماعی مشخصا به همدلی کیانی و علیزاده اشاره داشته‌اند. آن‌ها مرز بین علیزاده و کیانی را نه ایران، بلکه جمهوری اسلامی می‌دانند. این دو جوان، همدیگر را در آغوش کشیدند، علیزاده سه رنگ پرچم ایران را روی کمربندش دارد و کیانی به شانه علیزاده بوسه می‌زند.
اینها نشان می‌دهند، مرز بین این دو، ایدئولوژی جمهوری اسلامی است نه آنچه کارشناسان صدا و سیما می‌گویند.
پس از انتشار صحنه در آغوش گرفتن کیمیا و ناهید، شاهزاده رضا پهلوی با اشاره به رقابت این دو نوشت: «جمهوری اسلامی قهرمانان ایران را وادار می‌کند تا وطنشان را ترک و بر خلاف میل زیر پرچم دیگر کشورها در رقابت‌ها شرکت کنند.»
او افزود: «ناهید و کیمیا هر دو برنده هستند و بازنده، رژیم پلید و اهریمنی جمهوری اسلامی است.»
به گزارش خبرگزاری رویترز، ارتش‌های کشورهای اروپای شرقی عضو سازمان نظامی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، از جمله جمهوری چک، رومانی، لهستان و مجارستان، سال‌هاست در دست‌یابی به اهداف استخدامی خود با مشکل مواجه‌اند.
این مساله باعث کمبود سرباز در واحدهای ارتش‌های منطقه و عدم آمادگی رزمی نیروها شده است.
برنامه‌های آموزشی و کمپین‌های تبلیغاتی
در جمهوری چک، برنامه‌های آموزشی تابستانی برای دانش‌آموزان دبیرستانی به منظور آشنا کردن آن‌ها با زندگی نظامی و ترغیبشان به پیوستن به ارتش، اجرا می‌شود.
بر اساس گزارش روز جمعه ۱۹ مرداد رویترز، این برنامه چهار هفته‌ای در یک منطقه نظامی بسته در غرب پراگ برگزار می‌شود و شامل آموزش‌های عملی مانند تیراندازی و تاکتیک‌های نظامی است.
حدود ۸۰ دانش‌آموز دبیرستانی در این برنامه شرکت کرده‌اند.
در کشورهای دیگر مانند مجارستان و لهستان نیز کمپین‌های تبلیغاتی گسترده‌ای با استفاده از بیلبوردها، تبلیغات رسانه‌ای و حتی ساخت سریال‌های تلویزیونی به منظور جذب نیروهای جدید در حال انجام است.
در مجارستان تا پایان سال ۲۰۲۴، یک سریال تلویزیونی با موضوع ارتش به عنوان بخشی از یک کمپین رسانه‌ای برای جذب نیروهای جدید پخش خواهد شد.
رقابت شدید در بازار کار و پایین بودن نرخ بیکاری در این کشورها از دیگر چالش‌های بزرگ آن‌ها در جذب نیروست. جوانان ترجیح می‌دهند به جای پیوستن به ارتش، در بخش خصوصی با درآمد بالاتر مشغول به کار شوند.
در مقابل، ارتش‌ها تلاش می‌کنند با ارائه پیشنهادهای مالی جذاب‌تر و ساده‌تر کردن معیارهای پزشکی و سلامتی، جوانان را به خدمت نظامی تشویق کنند.
تهدیدهای امنیتی و افزایش بودجه دفاعی
پس از آغاز جنگ اوکراین با تهاجم روسیه به این کشور، تهدیدات امنیتی در منطقه افزایش یافته است.
لهستان به عنوان بزرگ‌ترین کشور اروپای شرقی، در تلاش است تا بودجه دفاعی خود را به حدود پنج درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش دهد.
این کشور برای آموزش نظامی شهروندان جوان، کمپینی با نام «تعطیلات با ارتش» راهاندازی کرده و برنامه‌های گسترده‌ای برای افزایش تعداد سربازان خود به ۳۰۰ هزار نفر در نظر دارد.
یکی دیگر از مشکلات ارتش‌های اروپای شرقی، ترک خدمت سربازان حرفهای پس از چند سال خدمت است.
آمارها نشان می‌دهند در سال ۲۰۲۳، بیش از ۹ هزار سرباز حرفهای لهستان را ترک کرده‌اند.
ارتش‌ها برای مقابله با این مشکل در حال تدوین پیشنهادهای مالی جدید و جذاب‌تر برای حفظ نیروهای فعلی خود هستند.
در رومانی ۴۳ درصد از پستهای افسران و ۲۳ درصد از پستهای سربازان و دیگر درجات حرفهای خالی ماندهاند که حاکی از بحران کمبود نیرو در این کشور است.
رومانی با کمبود نیروهای آموزشدیده برای استفاده از تجهیزات نظامی جدید خود مانند جتهای جنگنده اف-۱۶ مواجه است.
کشورهای اروپای شرقی امیدوارند با جذب نسل جدیدی از سربازان جوان، بتوانند بحران کمبود نیرو را پشت سر گذاشته و آمادگی دفاعی خود را افزایش دهند.
