متین حسنی، معترض آسیب‌دیده چشمی، به کیهان: من سند یکی از جنایات شما هستم
نگار کورکور، خواهر مجاهد کورکور، از بازداشت‌شدگان خیزش انقلابی در ایذه، در پستی در ایکس در ارتباط با خطر اعدام این معترض نوشت: «جان برادرم در خطر است صدایش باشید.»
گزارشگران بدون مرز و انجمن قلم آمریکا درباره امنیت و سلامت نرگس محمدی و سایر زندانیانی که در اوین هدف حمله نیروهای نظامی و نگهبانان زندان قرار گرفته‌اند، ابراز نگرانی کردند. انجمن قلم آمریکا با تهیه طوماری خواستار آزادی نرگس محمدی شد و از مردم خواست این طومار را امضا کنند.
خبرگزاری رویترز به نقل از دو منبع اطلاعاتی اروپایی که نام آنها را اعلام نکرد، گزارش داد ده‌ها نفر از پرسنل نظامی روسیه برای استفاده از سامانه موشکی بالستیک دوربرد فتح-۳۶۰، در خاک ایران آموزش می‌بینند و تهران قرار است به‌زودی صدها موشک بالستیک به روسیه بفرستد.
به گفته این دو منبع، جمهوری اسلامی به‌زودی صدها فروند موشک بالستیک هدایت‌شونده ماهواره‌ای را در اختیار روسیه قرار خواهد داد تا از آنها در جنگ خود علیه اوکراین استفاده کند.
به گفته این منابع، گمان می‌رود نمایندگان وزارت دفاع روسیه در ۱۳ دسامبر در تهران قراردادی با مقام‌های جمهوری اسلامی برای دریافت فتح-۳۶۰ و یک سامانه موشکی بالستیک دیگر به نام ابابیل که در سازمان صنابع هوافضای دولتی ایران ساخته شده است، امضا کرده باشند.
این دو مقام امنیتی با استناد به منابع اطلاعاتی محرمانه متعدد به رویترز گفتند که پرسنل روسی به ایران سفر کرده‌اند تا نحوه کار با سامانه دفاعی فتح-۳۶۰ را بیاموزند. این سامانه موشک‌هایی با حداکثر برد ۱۲۰ کیلومتر و کلاهک ۱۵۰ کیلوگرمی پرتاب می‌کند.
یکی از این منابع گفت: «تنها مرحله ممکن بعدی پس از آموزش، تحویل واقعی موشک‌ها به روسیه خواهد بود.»
یک کارشناس نظامی نیز به رویترز گفت که مسکو موشک‌های بالستیک خود را دارد، اما عرضه فتح-۳۶۰ می‌تواند به روسیه اجازه دهد تا از زرادخانه بزرگ‌تری برای حمله به اهدافی فراتر از خط مقدم برخوردار شود.
یک سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، به رویترز گفت که ایالات متحده و متحدانش در ناتو و گروه هفت «آماده پاسخگویی سریع و شدید در صورت پیشبرد چنین نقل و انتقالاتی از سوی جمهوری اسلامی هستند.»
او گفت: «این اقدام گامی بلند از سوی جمهوری اسلامی برای حمایت از جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین خواهد بود.»
کاخ سفید بارها نسبت به تعمیق مشارکت امنیتی بین روسیه و جمهوری اسلامی از زمان آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین هشدار داده است.
سکوت مسکو، انکار تهران
وزارت دفاع روسیه به پرسش‌های رویترز در این زمینه پاسخ نداد، اما نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد در بیانیه ای اعلام کرد که جمهوری اسلامی یک همکاری راهبردی بلندمدت با روسیه در زمینه‌های مختلف از جمله همکاری‌های نظامی دارد.
در این بیانیه آمده است: «با وجود این، از منظر اخلاقی، جمهوری اسلامی از انتقال هرگونه سلاح، از جمله موشک‌هایی که به‌طور بالقوه می‌توانند در درگیری با اوکراین به کار گرفته شود، تا پایان این جنگ خودداری می‌کند.»
کاخ سفید تایید نکرده است که جمهوری اسلامی به پرسنل نظامی روسیه برای کار کردن با سامانه موشکی فتح-۳۶۰ آموزش می دهد یا اینکه در حال آماده شدن برای ارسال این تسلیحات به روسیه برای استفاده از آنها علیه اوکراین است.
این دو منبع اطلاعاتی هیچ چارچوب زمانی دقیقی برای تحویل موشک‌های فتح-۳۶۰ به روسیه ارائه نکردند اما گفتند که این کار به زودی انجام خواهد شد. آنها همچنین هیچ اطلاعاتی در مورد وضعیت قرارداد ابابیل ارائه نکردند.
یک منبع اطلاعاتی از یک آژانس اروپایی دیگر نیز به رویترز گفت که اطلاعاتی دریافت کرده است که نشان می‌دهد روسیه سربازانی را برای آموزش استفاده از سامانه‌های موشکی بالستیک جمهوری اسلامی به ایران فرستاده است.
این منبع که او نیز نخواست نامش فاش شود، گفت که چنین آموزش‌هایی برای استفاده از تسلیحات ایرانی ارائه شده به روسیه، اقدامی رایج است.
یک مقام ارشد جمهوری اسلامی که او هم خواست نامش فاش شود، به رویترز گفت که جمهوری اسلامی به روسیه موشک و پهپاد فروخته است اما موشک‌های فتح-۳۶۰ را به این کشور ارائه نکرده است.
او افزود: «هیچ منع قانونی برای اینکه تهران چنین تسلیحاتی به روسیه بفروشد، وجود ندارد.»
این مقام مسئول با بیان اینکه جمهوری اسلامی سلاحی برای استفاده در جنگ اوکراین به روسیه نفروخته است، گفت: «جمهوری اسلامی و روسیه به صورت متقابل قطعات و تجهیزات نظامی خرید و فروش می‌کنند.»
اقدامات بی‌ثبات کننده
رویترز در ادامه گزارش اختصاصی خود نوشته است که تا کنون، حمایت نظامی تهران از مسکو عمدتا به فروش پهپادهای تهاجمی شاهد محدود می‌شد که میزانی نه چندان قابل توجه از مواد منفجره را حمل می‌کردند و سرنگونی آنها آسان‌تر بود، زیرا از موشک‌های بالستیک کندتر هستند.
جاستین برانک، پژوهشگر ارشد نیروی هوایی در مؤسسه خدمات متحد سلطنتی (RUSI) یک اندیشکده دفاعی در لندن، گفت: «تحویل تعداد زیادی موشک بالستیک کوتاه‌برد از سوی جمهوری اسلامی به روسیه باعث افزایش بیشتر فشار بر سیستم‌های دفاع موشکی اوکراینی می‌شود.
او با اشاره به وجود پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی در اوکراین مانند سامانه‌های پاتریوت ساخت آمریکا و سامانه‌های SAMP/T اروپایی، گفت:«موشک‌های بالستیک را تنها می‌توان به‌طور قابل اعتماد با لایه بالایی سامانه‌های اوکراینی رهگیری کرد.»
وزارت دفاع اوکراین در این زمینه به پرسش‌های رویترز پاسخ نداد.
یک سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت که مسعود پزشکیان، رییس تازه دولت در جمهوری اسلامی مدعی است که می‌خواهد سیاست‌های جمهوری اسلامی را تعدیل کند و با جهان تعامل داشته باشد، اما اقدامات بی‌ثبات کننده‌ای از این دست، با این لفاظی‌ها در تضاد است.
محدودیت‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد برای صادرات برخی موشک‌ها، پهپادها و سایر فناوری‌های ایران در اکتبر ۲۰۲۳ به پایان رسید. با این حال، ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحریم‌ها علیه برنامه موشکی بالستیک ایران را در بحبوحه نگرانی‌ها در مورد صادرات تسلیحات به نیروهای نیابتی این کشور در خاورمیانه و روسیه همچنان حفظ کرده‌اند.
ارزیابی جدید آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی در حال حاضر به دنبال ساخت تسلیحات هسته‌ای نیست اما در حال انجام فعالیت‌های تحقیقاتی است که تهران را در موقعیت بهتری برای راه‌اندازی برنامه تسلیحات هسته‌ای قرار می‌دهد.
به گزارش وال استریت جورنال، یک مقام آمریکایی در این زمینه گفت که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده همچنان معتقد است جمهوری اسلامی در حال حاضر برای ساخت سلاح هسته‌ای تلاش نمی‌کند و شواهدی وجود ندارد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، دستور ازسرگیری برنامه تسلیحات هسته‌ای را که تا حد زیادی در بیش از ۲۰ سال پیش به حالت تعلیق درآمد، از سربگیرد.
گزارش اطلاعاتی آمریکا در شرایطی منتشر شده است که جمهوری اسلامی به ویژه در یک سال گذشته بر سرعت غنی‌سازی اورانیوم و میزان غلظت و ذخایر اوارنیوم غنی‌شده خود افزوده است.
در گزارش ماه ژوییه مدیر اطلاعات ملی آمریکا به کنگره این کشور آمده است:«جمهوری اسلامی فعالیت‌هایی را انجام داده که اگر بخواهد این کار را انجام دهد، این کشور را برای تولید یک سلاح هسته‌ای در موقعیت بهتری قرار می‌دهد.»
این گزارش ارزیابی اطلاعاتی پیشین ایالات متحده را رد می‌کند؛ در گزارش قبلی گفته شده بود جمهوری اسلامی ایران فعالیت‌های کلیدی لازم برای تولید یک سلاح هسته‌ای قابل آزمایش را انجام نمی‌دهد.
کارشناسان می‌گویند که دلیل تغییر در ارزیابی اطلاعاتی جدید، کار تحقیقاتی علمی و مهندسی است که جمهوری اسلامی در یک سال گذشته انجام داده است.
یک مقام آمریکایی در این مورد به وال‌استریت‌ژورنال گفت تحقیقاتی که جمهوری اسلامی انجام می‌دهد «می‌تواند شکاف دانشی را که تهران در تسلط بر توانایی ساخت سلاح با آن مواجه است کاهش دهد»، اگرچه اطلاعات ایالات متحده نشان می‌دهد که این تحقیقات زمان مورد نیاز کشور برای ساخت سلاح را کوتاه نمی‌کند.
سخنگوی دفتر مدیر اطلاعات ملی گفت: «جمهوری اسلامی برنامه هسته‌ای نظامی فعالی ندارد.»
مقام‌های آمریکایی هیچ جزبیاتی در مورد ماهیت کاری که گمان می‌رود جمهوری اسلامی انجام می دهد ارائه نکردند.
با این حال، به گفته افراد مطلع، در ماه‌های اخیر نگرانی‌هایی در میان مقام‌های اسرائیلی و آمریکایی در مورد تحقیقات مرتبط با تسلیحات اتمی از سوی جمهوری اسلامی، از جمله مدل‌سازی رایانه‌ای و متالوژی، وجود داشته است.
اواخر تیرماه، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، گفت: «تهران به دلیل اینکه توافق هسته‌ای کنار گذاشته شد، به جای اینکه حداقل یک سال با ظرفیت تولید مواد شکافت‌پذیر برای ساخت سلاح هسته‌ای فاصله داشته باشد، اکنون احتمالاً یک یا دو هفته تا انجام این کار فاصله دارد.»
جمهوری اسلامی از زمان خروج آمریکا از برجام تاکنون، از تعهدات خود در چارچوب برجام شدیدا کاسته و سرعت و میزان غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داده است.
بر اساس یک گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز هشتم تیرماه منتشر شد، ایران نیمی از سانتریفیوژهای پیشرفته خود را در سایت فردو نصب کرده است.
آی‌آر-۶ نسل ششم سانتریفیوژهای تولید ایران است و یکی از پیشرفته‌ترین ماشین‌های مورد استفاده در غنی سازی در زیرساخت اتمی ایران به‌شمار می‌رود.
دیپلمات‌ها بر این باورند که نصب سانتریفوژهای نسل ششم واکنشی است به قطعنامه پنجم ژوئن (۱۶خرداد) شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی. در این قطعنامه بر ضرورت افزایش همکاری تهران با آژانس و لغو محدودیت‌های موجود برای بازرسان خبره تاکید شده بود.
جمهوری اسلامی در شهریور سال گذشته دسترسی تعدادی از بازرسان مجرب آژانس را به تاسیسات اتمی خود را قطع کرد.
دیده‌بان حقوق بشر سوریه از حمله یک پهپاد «تهاجمی» به پایگاه خراب الجير، مقر نیروهای آمریکایی در حومه حسکه خبر داد و نوشت که این پهپاد در داخل پایگاه سقوط کرد. تصاویر منتشر شده حاکی از وقوع آتش‌سوزی در این پایگاه است.
