امام جمعه قم: زایندهرود و دریاچه ارومیه یکروز آب دارند و یکروز ندارند



مجید داغری، عضو کمیسیون آموزش مجلس گفت: «نتایج کنکور و سهم ۷ درصدی مدارس دولتی در رتبههای برتر نشان میدهد مافیا به آموزش و پرورش کشور هم رخنه کرده است.» او افزود: «افزایش فاصله طبقاتی قشر فقیر و غنی در آموزش، خود را در قالب آمار سهم مدارس دولتی در برترین نخبگان علمی نشان داد.»

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در موضعگیری جدید خود بدون اشاره مستقیم به تلاشهای اخیر روسیه برای احداث دالان «زنگزور»، آن را «خط قرمز» و «غیرقابل قبول» توصیف کرد.
عراقچی در حساب خود در شبکه ایکس با اشاره تلویحی به تحرکات جمهوری آذربایجان برای احداث دالان زنگزور نوشت: «صلح، امنیت و ثبات منطقهای تنها یک اولویت نیست، بلکه یکی از استوانههای امنیت ملی ماست.»
او افزود ترسیم دوباره مرزها «کاملا غیرقابلقبول است و برای ایران خط قرمز به شمار میرود».
موضوع احداث دالان زنگزور پس از سفر اواخر مرداد ۱۴۰۳ ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، به جمهوری آذربایجان بار دیگر در کانون توجه قرار گرفت.
پس از این سفر، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، ضمن اعلام حمایت از باز شدن زنگزور که در مرز ایران و ارمنستان قرار دارد و سرزمین اصلی آذربایجان را به جمهوری خودمختار نخجوان که زیرمجموعه این کشور محسوب میشود، وصل میکند، گفت: «روسیه طرفدار انعقاد سریع یک معاهده صلح میان باکو و ایروان و رفع انسداد ارتباطات است.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم با اشاره به گفتوگوهای صلح سهجانبه، گفت: «ما نگرانی طرف ایرانی را در مورد دالان زنگزور دیدهایم که باید برای شفافسازی با تهران تماس بگیریم اما موضع مسکو در این مورد کاملا قطعی است. ما بر اساس این واقعیت پیش میرویم که راه حل باید برای ارمنستان، آذربایجان و همسایگان منطقه قابل قبول باشد.»
زاخارووا تاکید کرد: «برای ایران شفافسازی میکنیم تا آن را بپذیرد.»
چرا زنگزور برای ایران مهم است؟
دالان زنگزور، یک مسیر حملونقل زمینی است. این مسیر جمهوری آذربایجان را از طریق استان سیونیک که جنوبیترین استان ارمنستان محسوب میشود و با ایران هممرز است را به منطقه نخجوان متصل میکند.
در این صورت جمهوری آذربایجان بدون عبور از پستهای بازرسی ارمنستان، به منطقه نخجوان و از آنجا به ترکیه متصل شود.
اگر این دالان باز شود و در اختیار آذربایجانیها قرار بگیرد، مرزهای ایران و ارمنستان با یکدیگر به طور کامل قطع خواهد شد؛ استان آذربایجان شرقی ایران از مسیر ترانزیت باکو به آنکارا حذف میشود و ایران دیگر نمیتواند برای ترانزیت محصولات خود به اروپا، مانند امروز بهراحتی از مسیر ارمنستان استفاده کند و برای این منظور ناچار است به ترکیه و جمهوری آذربایجان وابسته شود.
موضع رهبر جمهوری اسلامی
مخالفت ایران با احداث این دالان وابسته به دولتها نیست. علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، بارها با احداث آن مخالفت کرده است.
خامنهای در دو دیدار جداگانه در تابستان ۱۴۰۱، با پوتین و رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، صراحتا درباره احداث این دالان ابراز مخالفت کرد.
او همچنین از ابتدای سال جاری، دوبار با نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، دیدار کرده و مخالفت خود با احداث زنگزور را اعلام کرده است. با این وجود روسیه، متحد دیرین خامنهای، حالا پشت سر جمهوری آذربایجان و ترکیه، از احداث این دالان حمایت میکند.

گروکشی روسها در شمال و جنوب ایران
حشمتالله فلاحتپیشه، رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده ادوار مجلس، در گفتوگویی با وبسایت دیدهبان ایران با اشاره به تحمیل سیاست یکسویه از سوی روسها به ایران در مناسبات تهران با غرب، گفت: «تهران در سیاست خارجی خود مجبور بوده است که امتیازات متعددی را به مسکو بدهد که حداقل در یک مورد در سالهای اخیر شاهد فدا شدن برجام پای جنگ اوکراین بودهایم.»
فلاحتپیشه معتقد است «تحمیل سیاست نگاه به شرق» اشتباه جمهوری اسلامی است که سیاست یکسویه روسیه در مقابل ایران را رقم زده است؛ تا جایی که روسها در مسایل حیثیتی مرتبط با مرزهای ایران، گروکشی میکنند.
به گفته او، اتفاقی که در موضوع زنگزور رخ داده، شبیه به بازی است که روسها در مساله رژیم حقوقی دریای خزر، با ایران انجام دادند.
فلاحتپیشه با تاکید بر این که روسها یک ایران محاصرهشده را میپسندند، گفت: «دولت روسیه ایرانی را میپسندد که دائما در چالش و تنش باشد و با تحریمهای غربی مواجه باشد.»

احمد خاتمی، امام جمعه تهران گفت: «خداوند در قرآن به سنتها اشاره دارد و یکی از این سنتها در جوامع براندازی ظلم است، ظالم از بین رفتنی است و این دیر و زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد.» او افزود: «هیچ چیز به اندازه ظلم نعمت را تغییر نمیدهد، نعمت را میگیرد و عذاب میفرستد.»

علیرضا صباحیفرد، فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش گفت: «جمهوری اسلامی با تجهیز نیروهای مسلح خود به پیشرفتهترین سامانههای پدافند هوایی، به قدرت برتر منطقهای تبدیل شده است.» او افزود: «امنیت آسمان کشور به شکل چشمگیری ارتقا یافته است.»

حسنعلی تقیزاده، رییس هیات مدیره سندیکای شرکتهای تولیدکننده برق، در یک برنامه در صداوسیما با ابراز اینکه سرانه مصرف برق ایرانیان نصف سرانه مصرف برق اروپاست، گفت: «الکی نگوییم که مردم مصرفشان زیاد است، متاسفانه عادت داریم گناه را گردن مردم بیندازیم.»
او در برنامه تلویزیونی «میز اقتصاد» که روز ۱۵ شهریور از شبکه شش صداوسیما پخش شد، گفت با «دستفرمان فعلی»، ناترازی صنعت برق در سالهای آینده به مراتب افزایش خواهد یافت.
تقیزاده افزود: «صادق باشیم، مردم را مقصر ندانیم الکی نگوییم که مردم مصرفشان زیاد است، متوسط مصرف سرانه مردم ایران هزار و ۲۲ کیلووات ساعت در سال است دنیا هزار و ۱۹۲ کیلووات ساعت است، اروپا ۲ هزار و ۱۲۰ کیلووات ساعت است مردم ما به طور متوسط خیلی برق را کم مصرف میکنند، ولی متاسفانه عادت داریم گناه را گردن مردم بیندازیم.»
این اظهارات تقیزاده در حالی است، که عباس علیآبادی، وزیر نیرو، هفتم شهریور برای رفع مشکل «ناترازی» برق در کشور، توصیه کرده بود مردم مصرف خود را کاهش دهند و به جای کولر از پنکه استفاده کنند.
علیآبادی درباره منسوخ شدن پنکه افزود در خیلی از کشورها همچون ژاپن همچنان از این سیستم استفاده میشود.
اختراع واژه به جای حل مساله
در بخش دیگری از این میزگرد، علیرضا غفوریفرد، کارشناس صنعت برق، با آسیبشناسی جریان رسانهای در موضوع بحران برق در ایران گفت پیدایش واژه «ناترازی» هم یکی از ابتکارات بوده است.
او افزود قبلا وقتی به واژه «خاموشی» به کمبود برق اشاره داشتیم و حالا عمق نگرانی و ناراحتی، پشت «واژه زیبای ناترازی» پنهان میشود.
سرکوب بخش خصوصی
تقیزاده در این گفتوگوی خبری با اشاره به سرکوب بخش خصوصی در صنعت برق ایران از سال ۱۳۹۳ به بعد، گفت در سال ۱۳۹۲، قراردادهایی با بخش خصوصی برای تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی منعقد شد، اما پس از تکمیل واحدها، هیچ پولی به آنها پرداخت نشد. در ادامه این نروگاهها برای تامین مالی به سراغ تسهیلات صندوق توسعه ملی رفتند و با توجه به افزایش نرخ ارز، هزینههای مالی آنها افزایش یافته است.
تقیزاده درباره بازپرداخت این تسهیلات گفت: «وقتی رشد ارز یک جامپ شدیدی داشت هیات دولت مصوب کرد نیروگاههایی که از صندوق توسعه تسهیلات گرفتهاند میبایست با نرخ رسمی اقساط خودشان را پرداخت کنند.»
زمینهسازی برای افزایش قیمت برق
پیشتر هم، رضا ریاحی، نایب رییس هیات مدیره شرکتهای تولیدکننده برق، تیرماه ۱۴۰۳ درباره تسهیلات صندوق توسعه ملی گفته بود عمده سرمایهگذاران در صنعت برق از تسهیلات صندوق توسعه ملی استفاده کردهاند.
با توجه به اینکه تسهیلات صندوق توسعه ملی بهصورت ارزی بوده است، در زمان پرداخت نیز ارز درخواست میکند، نتیجه اینکه طی سالیان اخیر قیمت ارز شدیدا بالا رفته که باعث شده بدهی سرمایهگذاران بخش نیروگاهی بالا برود در حالی که درآمد آنها ریالی است.
روز ۱۵ شهریور هم مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر، گفت ارزانی برق موجب افزایش بیرویه مصرف و بالا رفتن تقاضای نامتعارف شده است.
زنجیره بحران برق در کشور
نارضایتی شهروندان از خاموشیها تنها یک روی مساله است. با تداوم خاموشیهای گسترده به دلیل ناتوانی جمهوری اسلامی در تامین برق مورد نیاز مصارف خانگی و سایر بخشها، تبعات این بحران روز به روز گستردهتر میشود.
در بخش صنعت، منصور علیمردانی، نماینده ابهر در مجلس، با اشاره به قطع مکرر برق در شهرکهای صنعتی گفت: «قطع برق بسیاری از صنعتگران را به خاک سیاه نشانده است.»
سامان فیروزی، مدیر عامل «کرمان موتور» نیز با اشاره به هفت روز قطع مکرر برق، گفت: «قطع برق اثرات مخربی روی خط تولید کارخانجات گذاشته و تولید خودرو را مختل کرده است.»
در بخش کشاورزی، به گفته محمدرضا ترابی، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان، «۲۰ تا ۴۰ درصد محصول پسته استان پوک شده و به حوضچههای پرورش ماهی خسارت سنگینی وارد شده است.»
تبعات قطعی مکرر برق در صنایع به مراتب بیش از قطعی برق شهروندان بوده است. علاوه بر تاثیرات اقتصادی آن، در هفتههای گذشته، تجمعات اعتراضی در برخی از شهرکهای صنعتی گزارش شده است.
در یک نمونه، صنعتگران پردیس در استان تهران، در اعتراض به قطع مکرر برق اقدام به بستن جاده آبعلی کردند. از سوی دیگر، افزایش قیمت برخی محصولات در نتیجه خاموشیها، مثل سیمان، تاثیر میان مدت خود را در قیمت مسکن در آینده خواهد گذاشت.