عفو بینالملل: جمهوری اسلامی همچنان از مجازات سرکوب «خیزش مهسا» مصون مانده است
سازمان عفو بینالملل با انتشار گزارشی در دومین سالگرد خیزش «زن، زندگی، آزادی» تاکید کرد مقامات جمهوری اسلامی و عاملان جنایت علیه مردم، همچنان به شکل نظاممندی از مجازات مصوناند. دایانا الطحاوی، از مدیران این سازمان، خواستار آغاز تحقیقات کیفری دولتهای دیگر درباره این جنایات شد.
مسعود پزشکیان در اولین سفر خارجی خود همراه پیام علی خامنهای که در یک لوح عربی گنجانده شده بود، به عراق رفت. قرار بود ابراهیم رئیسی این سفر را انجام دهد. این اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی است که یک رییس دولت این حکومت به شهر بصره و نیز اقلیم کردستان سفر خواهد کرد.
رییس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۳، در اولین سفر خارجی خود راهی عراق شد.
قرار بود رئیسی به عنوان رئیس دولت سیزدهم این سفر را انجام دهد که در پی مرگ او، پزشکیان راهی عراق شد.
در این سفر، پزشکیان یک لوح حاوی پیام رهبر جمهوری اسلامی را به محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق تقدیم کرد.
در این لوح که به زبان عربی نوشته شده است، خامنهای از عراقیها بابت «پذیرایی از شرکتکنندگان در راهپیمایی اربعین» تشکر کرده است.
نشست خبری با نخستوزیر عراق
در نشست خبری مشترک پزشکیان با السودانی که بعدازظهر روز ۲۱ شهریور برگزار شد، پزشکیان با اشاره به استفاده از فرصتهای همکاری بین دو کشور، گفت: «در این زمینه نیازمند اجرای توافقات امنیتی بین دو کشور هستیم تا با تروریستها و دشمنان مقابله کنیم. همان کسانی که ثبات و امنیت منطقه را به مخاطره انداختند.»
رییس دولت چهاردهم یادآور شد: «تصورم این است که در کشورهای اسلامی به دلیل رسالت خداوند بر ما، باید از هر گونه فتنه و اختلاف پرهیز کنیم. اکنون اگر با هم و در کنار هم باشیم، مانع افتادن در دامن آتش خواهیم شد.»
پزشکیان با اشاره به درگیریهای گروههای فلسطینی و ارتش اسرائیل پس از حملات هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، گفت: «هر فلسطینی که دنبال دفاع از خود باشد را تروریست مینامند. ین ادبیات جدیدی است که کسانی که به دنبال دفاع از خود باشند را تروریست مینامند.»
السودانی هم ضمن اشاره به کمک جمهوری اسلامی برای تامین گاز عراق گفت: «از جمهوری اسلامی تشکر میکنیم که در خرید گاز از ترکمنستان به ما کمک کرد. با وجود تحریمهای موجود، برادران ایرانی به ما کمک گستردهای کردند.»
السودانی خاطرنشان کرد: «هیچکس حق ندارد از خاک عراق برای حمله به ایران استفاده کند.»
پیش از این نشست، رییس دولت چهاردهم در دیدار با عبداللطیف جمال رشید، رییسجمهوری عراق، با اشاره به این که تقویت وحدت میان کشورهای اسلامی منجر به بیاثر شدن تحریمها خواهد شد، گفت: «وحدت میان کشورهای اسلامی کلید و رمز خشکاندن ریشه تروریسم صهیونیستی خواهد بود.»
جمال رشید ضمن اشاره به رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت سیزدهم جمهوری اسلامی، «نقض حاکمیت ارضی ایران، ترور شهید اسماعیل هنیه و کشتار مردم غزه و فلسطین» را محکوم کرد.
اولین سفر خارجی پزشکیان
بر اساس اعلام رسمی، سفر پزشکیان به عراق سه روزه خواهد بود و هدف آن افزایش ارتباطات سیاسی، اقتصادی و امنیتی است.
اولین برنامه پزشکیان در این سفر، دیدار با رییسجمهوری عراق بود.
پزشکیان پیش از عزیمت به عراق گفت: «بر اساس سیاستهایی که قبلا اعلام شده و همچنین سیاست اعلامی مقام معظم رهبری مبنی بر ارتباط صمیمی با همسایگان، به خصوص عراق که از گذشته با ما ارتباطات زیادی داشته و کشور دوست و مسلمان و همسایه و همکار اقتصادی و سیاسی و اجتماعی ماست و مرکز علم و فرهنگ اسلامی است و روحانیت از آنجا نشات گرفته است، طبیعتا اولین سفر خارجی دولت چهاردهم میتواند از کشور دوست و برادر، عراق باشد.»
او پس از ورود به بغداد، ابتدا به محل یادبود ابومهدی مهندس، از رهبران گروههای مسلح عراق رفت و به آن ادای احترام کرد. مهندس همراه با قاسم سلیمانی در روز ۱۳ دی ۱۳۹۸، به دستور دونالد ترامپ، رییسجمهوری وقت آمریکا، در عراق کشته شد.
۱۹ اردیبهشت۱۴۰۳ ، حدود ۱۰ روز پیش از مرگ ابراهیم رئیسی، نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان به تهران سفر و با رهبر جمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه پاسداران دیدار کرد
سفر به اقلیم کردستان، ۱۵ یادداشت همکاری و بازدید از بصره برای اولین بار
آن طور که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دولت چهاردهم گفته، قرار است در سفر پزشکیان به عراق، ۱۵ یادداشت تفاهم میان دو کشور به امضا برسد.
علاوه بر دیدارهای رسمی با نخستوزیر، رییسجمهوری، روسای مجلس و دستگاه قضایی و امضای اسناد همکاری مشترک، پزشکیان دیدارهایی نیز با تجار و ایرانیان ساکن عراق خواهد داشت.
علی عابدی، سرکنسول جمهوری اسلامی در بصره با اشاره به بیسابقه بودن دیدار یک رییس دولت جمهوری اسلامی از بصره گفت: «دیدار با مسئولان استانی بصره و همچنین دیدار با شیوخ عشایر، مواکب، اساتید دانشگاهها، علما، اصحاب فرهنگ و هنر، تجار و بازرگانان، از دیگر برنامههای آقای پزشکیان در جریان سفر به بصره است.»
پزشکیان قرار است از برخی پروژههای شرکتهای ایرانی در بصره بازدید کند.
خبرگزاری ایسنا خبر داده است او به دعوت رسمی مقامات اقلیم کردستان راهی اربیل و سلیمانیه در شمال عراق خواهد شد.
پزشکیان در حالی قرار است به اقلیم کردستان سفر کند که جمعه ۱۶ شهریور، اردوگاه احزاب کرد کومله در اقلیم کردستان، با فشار جمهوری اسلامی جابهجا شد.
این اولین بار است که یک مقام جمهوری اسلامی در این سطح از اقلیم کردستان بازدید میکند.
۱۹ اردیبهشت امسال، نیچروان بارزانی، رییس اقلیم کردستان، در سفر به تهران با خامنهای، رئیسی و حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران دیدار کرد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در شبکه ایکس نوشت: بار دیگر آمریکا و اروپا بر اساس اطلاعات غلط و منطق معیوب عمل کردند، جمهوری اسلامی به روسیه موشکهای بالستیک ارسال نکرده، تمام.
او افزود: «معتادین تحریم از خود بپرسند چگونه ایران قادر است تسلیحات پیچیده بسازد و بفروشد؟»
مریم مقدم، سینماگر، در اینستاگرام نوشت در حالیکه میخواسته بعد از مدتی طولانی برود و خانوادهاش را در سوئد ببیند و شاید بتواند در نمایش فیلمشان «کیک محبوب من» حضور داشته باشد، در فرودگاه پاسپورتش را توقیف کردند و گفتند او و بهتاش صناعیها مجددا ممنوعالخروج شدهاند.
مجید میراحمدی، رییس ستاد مرکزی اربعین گفت: «بنا بر گزارشات واصله، اربعین ۱۴۰۳ از منظر کسب رضایت زائران نسبت به اربعین سالهای قبلی بینظیر بود.»
او افزود: «حتی یک نفر فوتی ناشی از گرمازدگی نه در داخل عراق و نه در ایران شاهد نبودیم. این شبیه معجزه است.»
هیات نمایندگی ایالات متحده در شورای حکام با انتشار بیانیهای درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی، گفت که تهران به جای پاسخ دادن به نگرانیهای جامعه بینالمللی، به «حرکت در مسیر نادرست» ادامه میدهد.
این بیانیه تاکید کرد که جمهوری اسلامی همچنان برنامه هستهای خود را گسترش میدهد، آبشارهای سانتریفیوژهای پیشرفته بیشتری نصب و اورانیوم با غنای بالا تولید میکند که هیچ توجیه قابل قبولی برای استفاده صلحآمیز ندارد.
در بخشی دیگر از بیانیه آمده است: «در واقع، تولید اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی ایران، در تضاد با رفتار سایر کشورهای غیر هستهای عضو انپیتی است.»
روز چهارشنبه ۲۱ شهریور، میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین، در سخنرانی خود در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: «اگر برجام به شکل کامل اجرا میشد، تقریبا تمام نگرانیهای موجود در مورد برنامه اتمی ایران برطرف میشد.»
به گفته اولیانوف، این توافق به دلیل سیاست کشورهای غربی به ویژه آمریکا، به طور کامل اجرا نشد.
بر اساس آخرین گزارشهای محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که روز هشتم شهریور به رویت خبرگزاری رویترز رسیده است، جمهوری اسلامی همچنان برنامه تولید اورانیوم با غنای بالای خود را که میتواند برای ساخت سلاح هستهای به کار گرفته شود، ادامه میدهد.
کشورهای غربی میگویند غنیسازی اورانیوم با این غلظت، هیچ توجیه غیرنظامیای ندارد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز روز دوشنبه ۱۹ شهریور در نشست شورای حکام آژانس تاکید کرد ذخایر اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی تا سطح ۲۰ درصد و ۶۰ درصد همچنان در حال افزایش است و آژانس، اطلاعات کافی درباره تولید سانتریفیوژها و موجودی آنها در ایران ندارد.
او یادآور شد که جمهوری اسلامی، تعداد آبشارهای مورد استفاده برای غنیسازی UF6 را نیز بیشتر کرده است.
بر اساس گزارش گروسی، آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیوستگی اشراف خود را بر تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها و دیافراگمها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم در ایران از دست داده است.
سه سال و نیم پیش جمهوری اسلامی اجرای تعهدات هستهای خود تحت برجام، از جمله اجرای موقت پروتکل الحاقی را متوقف کرد و از آن زمان، آژانس دسترسیهای تکمیلی در ایران نداشته است.
نمایندگی آمریکا: تهران با آژانس شفاف نیست
هیات نمایندگی ایالات متحده در شورای حکام در بیانیه خود با اشاره به همین موضوع، تاکید کرد تهران به جای ارائه شفافیت بیشتر، اجرای پروتکل الحاقی را متوقف و تداوم آگاهی آژانس درباره تولید قطعات سانتریفیوژ را قطع کرده است.
این بیانیه افزود: «همانطور که بهوضوح اعلام کردهایم، ایران باید بدون تاخیر بیشتر، تعهدات قانونی خود را در زمینه پادمانها بهطور کامل اجرا کند و شفافیت کامل در مورد فعالیتهای مربوط به غنیسازی سانتریفیوژها به آژانس ارائه دهد.»
شورای حکام روز ۱۶ خرداد قطعنامه پیشنهادی فرانسه، بریتانیا و آلمان، موسوم به تروئیکا را درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی به تصویب رساند و از تهران خواست تا همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بهبود ببخشد و ممنوعیت ورود «بازرسان مجرب» آژانس را لغو کند.
جمهوری اسلامی روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ مجوز فعالیت گروهی از بازرسان آژانس در ایران را باطل کرده بود.
گروسی در سخنرانی روز دوشنبه خود گفت هیچ پیشرفتی در حل مسائل باقیمانده مربوط به پادمانهای انپیتی با جمهوری اسلامی حاصل نشده اما ایران مدعی است که همه مواد، فعالیتها و مکانهای هستهای را طبق توافقنامه پادمانهای انپیتی اعلام کرده. با اینحال، این ادعا با یافتههای آژانس که حاکی از وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانساخت در مکانهای اعلام نشده در ایران است، سازگاری ندارد.
گروسی تاکید کرد که آژانس باید بداند مکان فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده مرتبط کجاست.
نمایندگی جمهوری اسلامی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز یکشنبه ۱۸ شهریور با انتشار یک یادداشت توضیحی، اسناد این نهاد نظارتی سازمان ملل را درباره مراکز و فعالیتهای هستهای اعلام نشده تهران «ساختگی و غیرمعتبر» خواند و اعلام کرد حکومت ایران هیچ تعهدی برای پاسخگویی به سوالات آژانس بر اساس این اسناد ندارد.
این یادداشت همچنین نگرانی آژانس در مورد تولید اورانیوم با غنای بالا در ایران را «بسیار تعجبآور» توصیف و تاکید کرد: «هیچ محدودیتی در سطوح و مقادیر غنیسازی پیشبینی شده در موافقتنامه پادمان جامع وجود ندارد.»
پیشتر و در خرداد امسال نیز نمایندگی جمهوری اسلامی در وین گزارش گروسی را در مورد رفع نشدن ابهامها درباره یافتن ذرات اورانیوم با منشا انسانی در تورقوزآباد، «بر اساس اطلاعات و شواهد غیرمعتبر» خوانده و گفته بود تورقوزآباد یک «انبار ضایعات صنعتی» است.
اولین بار، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در مهر ۱۳۹۷ در سخنرانی خود در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، با نشان دادن نقشه و عکس به مکانی در تورقوزآباد کهریزک در جنوب غربی تهران اشاره کرد و آن را «انبار مخفی مواد و تجهیزات هستهای» معرفی کرد.
شهروندان در ایران همچنان با پیامدهای سرکوب خشونتآمیز اعتراضات سال ۱۴۰۱ دست و پنجه نرم میکنند در حالی که عاملان این سرکوبها که طبق قوانین بینالمللی «جنایت» توصیف میشوند، از مجازات مصون ماندهاند.
عفو بینالملل روز چهارشنبه ۲۱ شهریور گزارشی منتشر و تاکید کرد که مردم سراسر ایران طی این اعتراضات، دههها سرکوب و تبعیض جنسیتی را به چالش کشیدند.
بر اساس این گزارش، هیچ تحقیقات کیفری «موثر، بیطرفانه و مستقلی» در مورد جنایات و نقضهای جدی حقوق بشری که از سوی مقامهای حکومتی حین و پس از خیزش انقلابی رخ داد، انجام نشده است.
به کار بردن غیرقانونی سلاح گرم
جنایاتی که عفو بینالملل در گزارش خود از آنها یاد کرده است، شامل استفاده گسترده و غیرقانونی نیروهای امنیتی از زور و سلاح گرم است.
نیروهای امنیتی با شلیک گلولههای جنگی، تیراندازی با تفنگهای ساچمهای، پرتاب گاز اشکآور و ضرب و جرح شدید معترضان با استفاده از باتون، صدها معترض و رهگذر از جمله تعداد زیادی کودک را به قتل رساندند و باعث جراحات شدید و ماندگار برای بسیاری دیگر شدند.
عفو بینالملل تاکید کرد مقامهای جمهوری اسلامی کوشیدهاند تا خانوادههای دادخواه قربانیان را با بازداشتهای خودسرانه، پیگردهای ناعادلانه، تهدید به مرگ و آزار و اذیتهای مداوم، ساکت کنند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر نیز روز ۲۰ شهریور با انتشار گزارشی هشدار داد مقامهای جمهوری اسلامی اعضای خانوادههای دهها نفر از افرادی را که در طول اعتراضات دو سال گذشته کشته، اعدام یا زندانی شدهاند، با اتهامهای دروغین بازداشت یا تهدید کرده یا مورد آزار و اذیت قرار داده است.
گزارش جدید عفو بینالملل تاکید کرد که دو سال پس از خیزش انقلاب ایرانیان علیه جمهوری اسلامی، مقامهای حکومت، حملاتشان را به حقوق بشر شدت بخشیدهاند و با سرکوب خشونتآمیز فزاینده علیه زنانی که قوانین حجاب اجباری را نقض میکنند، «جنگی علیه زنان و دختران» راه انداختهاند.
افزایش اعدامها در ایران برای سرکوب اعتراض شهروندان
جمهوری اسلامی استفاده از مجازات اعدام را برای خاموش کردن صدای مخالفان خود افزایش داده است.
اواسط شهریور امسال سازمان حقوق بشر ایران اعلام کرد در ماه گذشته (آگوست) دستکم ۱۰۰ نفر در ایران اعدام شدند و به این ترتیب تعداد اعدامهایی که جمهوری اسلامی در هشت ماه نخست سال جاری میلادی در ایران انجام داده، به دستکم ۴۰۲ نفر رسیده است.
نوزدهم شهریور نیز ۲۶ نهاد حقوق بشری با صدور بیانیهای مشترک، نگرانی عمیق و اعتراض شدیدشان را نسبت به وضعیت زندانیان سیاسی محکوم یا در معرض صدور حکم اعدام در ایران، ابراز کردند.
آنها در این بیانیه، از تلاش آشکار و دامنهدار جمهوری اسلامی برای انتقام گرفتن از خیزش «زن، زندگی، آزادی» و سرکوب و تداوم نقض سیستماتیک حقوق زنان ایران گفتند.
دایانا الطحاوی، معاون مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بینالملل، سالگرد این خیزش را «یادآوری هولناکی» از این موضوع دانست که بسیاری از مردم ایران همچنان از «پیامدهای سرکوب وحشیانه حکومت» رنج میبرند و قربانیان، بازماندگان و خانوادههای آنان هنوز از دستیابی به حقیقت، عدالت و جبران خسارت محروماند.
او در ادامه، به تلاشهای دو ساله جمهوری اسلامی برای پنهان کردن جنایاتش از طریق «کمپین تبلیغاتی مبتنی بر انکار و تحریف واقعیت» و همچنین، «تهدید بازماندگان و خانوادههای قربانیان» اشاره کرد.
الطحاوی تاکید کرد به دلیل نبود امکان تحقیقات مستقل و بیطرفانه در داخل ایران، دولتهای دیگر باید از صلاحیت قضایی جهانی استفاده و تحقیقاتی کیفری را درباره جنایات مقامهای جمهوری اسلامی آغاز کنند.
سازمان عفو بینالملل ۳۰ مرداد سال گذشته با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود مقامهای حکومت در آستانه سالگرد کشته شدن مهسا ژینا امینی، کمپین آزار و اذیت خانواده جانباختگان اعتراضات را با هدف ساکت کردن آنان و نیز مصون ماندن خود از مجازات، تشدید کردهاند.
الطحاوی همان زمان گفت خانواده کشتهشدگان اعتراضات باید در مقابل بازداشت خودسرانه، تهدید و سایر اقدامات تلافیجویانه حکومت محافظت شوند.