رییس فراکسیون زنان مجلس: در کتاب‌های آمریکا به جای کلمه مادر، «زائو» می‌نویسند
مژگان افتخاری، مادر مهسا ژینا امینی، از اعتصاب عمومی و تجمع‌ها به مناسبت سالگرد قتل دخترش قدردانی کرد. او نوشت: «یکشنبه به پاسداشت یاد ژینا و به‌خون‌خفتگان حق خواه ژینا، کردستان یکپارچه، ایران یکصدا و جهانی که همراه ما بود. بودنتان، نشانه‌ای از راستی و نیک‌کرداری و حق‌طلبی است.»
وزیران خارجه آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند در بیانیه مشترکی در دومین سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، خیزش «زن، زندگی، آزادی» را جنبشی جهانی خواندند و بر حمایت از زنان ایران تاکید کردند. فرانسه و اتحادیه اروپا نیز به همین مناسبت بیانیه‌های جداگانه‌ای صادر کردند.
در بیانیه وزیران امور خارجه آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند که روز دوشنبه ۲۶ شهریور منتشر شد، آمده است: «ما در کنار زنان و دختران و مدافعان حقوق بشر ایرانی، از تمامی اقشار جامعه، در مبارزه روزانه آنها برای حقوق بشر و آزادی‌های اساسی ایستاده‌ایم.»
آنها با اشاره به گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد در خصوص اعتراضات ۱۴۰۱ گفتند جمهوری اسلامی هنوز به موارد مطرح شده در خصوص سرکوب جنبش مهسا پاسخ نداده و با این کمیته که از سوی جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته شده، همکاری نکرده است.
در اسفند ۱۴۰۲، کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در نخستین گزارش خود درباره جنبش مهسا اعلام کرد سرکوب خشونت‌بار این اعتراضات و تبعیض ساختاری فراگیر علیه زنان و دختران، منجر به نقض جدی حقوق بشر در ایران شده است و بسیاری از این موارد سرکوب، مصداق «جنایت علیه بشریت» محسوب می‌شوند.
بر اساس این گزارش، موارد نقض حقوق بشر در اعتراضات «زن، زندگی، آزادی»، شامل قتل، اعدام‌های فراقضایی و کشتن‌های غیرقانونی، استفاده غیرضروری و بی‌رویه از قوای قهریه، سلب خودسرانه حق آزادی، شکنجه، تجاوز، ناپدیدسازی‌های قهری، و تعقیب و آزار مبتنی بر جنسیت بوده است.
وزیران امور خارجه ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند در ادامه بیانیه خود، به تحمیل فزاینده سیاست حجاب اجباری از سوی جمهوری اسلامی در قالب طرح موسوم به «نور» پرداختند و گفتند این طرح «دور جدیدی از آزار و خشونت» را علیه زنان در پی داشته است.
آنها افزودند: «زنان و دختران در ایران همچنان در زندگی روزمره خود با سرکوب شدید روبه‌رو هستند ... حکومت ایران زیرساخت‌های نظارتی خود را تقویت کرده است تا زنان و دختران را به دلیل فعالیت‌های مسالمت‌آمیزشان بازداشت، زندانی و در برخی موارد شکنجه کند.»
به گفته وزیران امور خارجه این پنج کشور، گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری نشان می‌دهند «ایران یکی از بزرگ‌ترین مجریان اعدام زنان در جهان است».
فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی (فراجا) از روز ۲۵ فروردین اجرای طرح موسوم به «نور» را با هدف تحمیل حجاب اجباری در سراسر کشور به اجرا گذاشته است.
پس از اجرایی شدن این طرح، تصاویر و ویدیوهای بسیاری از بدرفتاری با زنان مخالف حجاب اجباری و بازداشت خشن آنان منتشر شد.
وزیران خارجه آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند همچنین از دولت مسعود پزشکیان خواستند به وعده خود برای کاهش فشار بر جامعه مدنی در ایران عمل کند و به استفاده از زور برای تحمیل حجاب اجباری پایان دهد.
آنها تاکید کردند از طریق ساز و کارهای مختلف، از جمله اعمال تحریم‌ها و محدودیت‌های ویزا، به تلاش خود برای پاسخگو کردن مقام‌های جمهوری اسلامی در قبال نقض حقوق بشر در ایران ادامه خواهند داد.
پزشکیان در دوران تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری از طرح نور انتقاد کرده بود. با این حال، اجرای این طرح در کشور همچنان ادامه دارد.
بیانیه وزارت امور خارجه فرانسه و اتحادیه اروپا به مناسبت دومین سالگرد جنبش مهسا
وزارت امور خارجه فرانسه روز ۲۶ شهریور در بیانیه‌ای به مناسبت دومین سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی اعلام کرد پاریس «همچنان در کنار زنان ایرانی در مبارزه‌شان برای آزادی ایستاده است».
این وزارت‌خانه افزود: «فرانسه که دیپلماسی فمینیستی را در پیش گرفته، همچنان متعهد و مصمم به مبارزه و حذف تمامی اشکال خشونت‌های مبتنی بر جنسیت در سراسر جهان، به‌ویژه خشونت علیه زنان و دختران است.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در بیانیه‌ای، جنبش «زن، زندگی، آزادی» را برگرفته از «شجاعت و عزم تعداد بی‌شماری از ایرانیان، به‌ویژه زنان» توصیف کرد و یاد مهسا امینی را گرامی داشت.
بورل از جمهوری اسلامی خواست «هم در قوانین و هم در عمل، تمامی اشکال تبعیض نظام‌مند علیه زنان و دختران در زندگی عمومی و خصوصی» را از بین ببرد.
مهسا ژینا امینی روز ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ به دست نیروهای گشت ارشاد بازداشت شد و مورد ضرب و شتم قرار گرفت. او سه روز پس از دستگیری بر اثر شدت جراحات وارده در بیمارستان کسری تهران جان خود را از دست داد.
در پی این رویداد، تجمعات اعتراضی ابتدا در تهران و سپاس در بسیاری از نقاط ایران شکل گرفت.
سازمان حقوق بشر ایران در شهریور سال گذشته گزارش داد در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی، دست‌کم ۵۵۱ معترض، از جمله ۶۸ کودک و ۴۹ زن کشته شدند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، با اشاره به استفاده حوثی‌های یمن از موشک هایپرسونیک علیه اسرائیل، به المسیره، شبکه تلویزیونی حوثی‌ها، گفت: «اتهام علیه ایران مبنی بر ارسال سلاح به یمن اهانت به ملت یمن است، زیرا یمن فناوری لازم را در اختیار دارد.»
جمعی از بازنشستگان شامل معلمان بازنشسته و بازنشستگان مخابرات بار دیگر در تهران و شهرهای مختلف ایران از جمله اصفهان، تبریز، سنندج، مریوان، اهواز، ساری و کرمان تجمع کردند و خواستار برآورده شدن مطالبات بی‌پاسخ‌مانده خود شدند.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده در شبکه‌های اجتماع، جمعی از معلمان بازنشسته روز دوشنبه، ۲۶ شهریور، در مقابل سازمان برنامه و بودجه در تهران تجمع کردند.
هم‌زمان بازنشستگان مخابرات در شهرهای مختلف ایران از جمله بندرعباس، اصفهان، تبریز، سنندج، مریوان، اهواز، ساری، کرمان و شمار دیگری از شهرها تجمع اعتراضی برگزار کردند.
این اولین بار نیست که بازنشستگان تجمع اعتراضی برگزار می‌کنند. پیشتر ویدیوهای رسیده نشان می‌داد گروهی از بازنشستگان مخابرات در تهران روز دوشنبه ۱۹ شهریورماه تجمع اعتراضی برگزار کردند و شعارهایی چون «شرکت شده صد پاره، بخور بخور زیاده» سردادند.
اعتراضات بازنشستگان همراه با اعتراضات گروه‌های دیگر در سال‌های اخیر بارها به دلیل پرداخت نشدن مطالبات از سوی دولت برگزار شده است.
افزایش حقوق بازنشستگی و مستمری‌ها متناسب با نرخ کنونی و واقعی تورم یکی از مطالبات اصلی بازنشستگان است.
تجمعات روز دوشنبه هم‌زمان با برگزاری اولین نشست خبری مسعود پزشکیان صورت گرفت.
رییس دولت در جمهوری اسلامی در این نشست درباره مطالبات پرداخت نشده بازنشستگان گفت: «مقداری از بدهی بازنشستگان پرداخت شده است.»
او افزود: «مبلغ بدهی ما به آنها بیش از ۷۰ همت (هزار میلیارد تومان) است. اما کل آنچه در قانون آمده ۲۰ همت است؛ درحال پیدا کردن منبع برای پرداخت مازاد آن هستیم.»
روز سه‌شنبه، ۲۰ شهریورماه، نیز تجمع گروهی از بازنشستگان در کرمانشاه برگزار شد و یکی از سخنرانان خبر داد که جواد عزیزی یکی از معترضان در منزل خود به‌دست ماموران اطلاعات کرمانشاه و با حکم دادگستری بازداشت شده است.
قبل از آن نیز شماری از بازنشستگان صنعت فولاد و تامین اجتماعی روز ۱۸ شهریور مقابل وزرارت کشور و سازمان تامین اجتماعی تجمع اعتراضی برگزار کردند.
رسیدگی نشدن به وضعیت بازنشستگان ایران منجر به بدتر شدن شرایط معیشتی آنان شده است.
سه روز پیش، حسن موسیوند، عضو هیات مدیره کانون کارگران بازنشسته خرم‌آباد، گفت: «بازنشستگانی داریم که برای درمان بیماری سرطان یک عضو خانواده یا خرید جهیزیه فرزند و یا پول پیش خانه به وام نیاز دارند.»
او افزود: «بازنشستگان حتی برای نیازهای ضروری و حیاتی زندگی خود هم نمی‌توانند وام دریافت کنند.»
بررسی اخبار اعتراضات بازنشستگان در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد در سال گذشته روی هم رفته حدود ۵۶۰ تجمع اعتراضی از سوی بازنشستگان در ۸۱ روز از سال ۱۴۰۲ در سراسر کشور شکل گرفته است.
۱۵۰ مورد از این تجمع‌ها در آبان و آذر سال گذشته رخ داده و بیشترین اعتراضات از سوی بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی انجام شده است.
وب‌سایت خبری فرانس۲۴ روز دوشنبه، ۲۶ شهریور، نوشت دو سال پس از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی»، هنوز انقلابی «خاموش» در ایران در جریان است.
این رسانه افزود دامنه اعتراضات مردمی پس از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی و «سرکوب وحشیانه» آن از سوی حکومت جمهوری اسلامی، «تاثیری ماندگار» بر جامعه ایران گذاشته است.
شورا مکارمی، انسان‌شناس و کارشناس امور ایران، در رابطه با جنبش مهسا گفت: «ما اکنون می‌دانیم که خشونت بی‌سابقه‌ای در جریان سرکوب تظاهرکنندگان به‌کار گرفته شد. این سرکوب بسیار بدتر از چیزی بود که تصور می‌کردیم.»
مکارمی افزود تحقیقات سازمان ملل متحد در خصوص «میزان بی‌رحمی» نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی برای سرکوب اعتراضات ۱۴۰۱ روشنگری کرد.
در اسفند ۱۴۰۲، کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در نخستین گزارش خود درباره جنبش مهسا اعلام کرد سرکوب خشونت‌بار این اعتراضات و تبعیض ساختاری فراگیر علیه زنان و دختران، منجر به نقض جدی حقوق بشر در ایران شده است و بسیاری از این موارد سرکوب، مصداق «جنایت علیه بشریت» محسوب می‌شوند.
فرانس۲۴ همچنین نوشت نیروهای امنیتی حکومت ایران در جریان جنبش مهسا، بیش از ۳۰ هزار نفر را بازداشت کردند و دست‌کم ۵۵۱ معترض را کُشتند که در میان آنان، ۴۹ زن و ۶۸ کودک دیده می‌شوند.
این رسانه تاکید کرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» تغییرات مهمی در جامعه ایران به وجود آورده که از آن جمله می‌توان به تغییر رویکرد مردان نسبت به حقوق زنان، مخالفت قشر مذهبی با حکومت و بریدن جامعه از اصلاح‌طلبان اشاره کرد.
تغییر رویکرد مردان نسبت به حقوق زنان
فرانس۲۴ با استناد به گزارش کمپین حقوق بشر ایران که روز ۲۲ شهریور منتشر شد، نوشت انقلاب خاموش زنان ایران همچنان ادامه دارد.
در گزارش کمپین حقوق بشر ایران آمده است: «با وجود تمام این سرکوب‌های وحشیانه و مستمر، انقلابی آرام در سراسر ایران رخ داد که پیش‌قراولان آن زنانی‌اند که شجاعانه از تن دادن به یکی از نمادهای آشکار ظلم و تبعیض حاکمیت جمهوری اسلامی، یعنی حجاب اجباری، سرباز می‌زنند. زنانی که به‌طور پیوسته، به خشونت و به تبعیض‌های ساختاری و آپارتاید جنسیتی که دهه‌ها ادامه داشته است، با صدای قاطع و بلند "نه" می‌گویند.»
شورا مکارمی در ادامه اظهارات خود گفت جنبش مهسا تنها به نافرمانی در برابر حجاب اجباری محدود نشده و «یک انقلاب فرهنگی» در ایران به وجود آورده است.
او اضافه کرد: «در درون خانواده‌ها، در عرصه خصوصی، روابط سلسله‌مراتبی در حال تغییر است. جایگاه زنان و دختران جوان تغییر کرده است. رفتار مردان نیز تغییر کرده است؛ آنها دیگر جایگاه قدرت خود را بدیهی فرض نمی‌کنند.»
به گفته این مردم‌شناس، مردان اکنون آگاه هستند که در گذشته، خود به ابزار حکومت برای سرکوب تبدیل شده بودند.
مخالفت قشر مذهبی با حکومت
فرانس۲۴ گزارش داد تغییر نگاه اقشار سنتی و مذهبی به جمهوری اسلامی یکی دیگر از دستاوردهای مهم جنبش مهسا است.
شورا مکارمی در همین رابطه گفت به لطف خیزش «زن، زندگی، آزادی»، اکنون «پایبندی به ارزش‌های سنتی و دین از پایبندی به رژیم مستقل شده است».
این مردم‌شناس افزود این امر در جامعه ایران پذیرفته شده که شما می‌توانید به ارزش‌های سنتی و مذهبی متعهد بمانید و در عین حال، اساسا با جمهوری اسلامی مخالف باشید.
فرانس۲۴ همچنین به اعتصاب بازاریان در پشتیبانی از خیزش انقلابی ۱۴۰۱ اشاره کرد و نوشت بازاریان به‌صورت سنتی در ایران به روحانیت نزدیک بودند، اما در جنبش مهسا در حمایت از اعتراضات وارد عمل شدند و به آن قوت بخشیدند.
این رسانه اضافه کرد: «از زمان اعتراضات، تغییرات قابل توجهی در حوزه سیاسی-اجتماعی ایران رخ داده است.»
مکارمی با اشاره به تجمعات خودجوش در خیابان‌های ایران، شعارهای ضد حکومتی در مدارس، گرافیتی‌های روی دیوار و پست‌های شبکه‌های اجتماعی تاکید کرد این اقدامات اعتراضی کوچک اما گسترده دامنه واقعی مخالفت مردم ایران با حکومت را به تصویر می‌کشد.
بریدن جامعه از اصلاح‌طلبان
فرانس۲۴ نوشت ایرانیان در جریان جنبش مهسا، آخرین تابوهای باقی‌مانده حکومت را شکستند و علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را مورد انتقاد قرار دادند.
شنیده شدن شعارهای «مرگ بر خامنه‌ای» در تظاهرات و اقدام دختران دبیرستانی در گرفتن انگشت وسط دستان خود به سوی تصویر رهبر جمهوری اسلامی بیش از هر چیز، نمایانگر تمایل جامعه ایران به تغییر رژیم بود.
به گزارش فرانس۲۴، این موضوع چیزی نبود که اصلاح‌طلبان جرات بیان آن را داشته باشند.
مکارمی در همین رابطه گفت پیش از جنبش «زن، زندگی، آزادی»، اصلاح‌طلبان «مجرای اصلی» ابراز نارضایتی سیاسی در برابر حکومت بودند اما از به چالش کشیدن مبانی اصلی جمهوری اسلامی خودداری می‌کردند.
به گفته این مردم‌شناس، ایران اکنون شاهد جنبشی است که خود را از قید و بندهای اصلاح‌طلبان رها کرده.
فرانس۲۴ مشارکت پایین مردم در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری در ایران را نشان‌دهنده شکاف میان مردم و اصلاح‌طلبان خواند و نوشت تحریم ۶۰ درصدی دور نخست این انتخابات، در تاریخ ایران بی‌سابقه بود.
بیش از ۵۰ درصد شهروندان واجد شرایط هم از شرکت در دور دوم انتخابات برای معرفی جانشین ابراهیم رئیسی سرباز زدند.
فرانس۲۴ افزود تحریم انتخابات اخیر از «سرخوردگی عمیق» جامعه ایران از نظام سیاسی این کشور حکایت دارد؛ نظامی که در پی انقلاب سال ۵۷ شکل گرفت و اصلاح‌طلبان بخشی از آن هستند.
