رویترز: مشخص نیست دستگاه‌های منفجر شده پیجر است یا تجهیزات ارتباطی دیگر
العربیه از انفجارهایی در چند منطقه لبنان همزمان با تشییع جنازه کشته‌شدگان حزب‌الله بر اثر انفجار پیجرها خبر داد. خبرنگار شبکه الجزیره در ایکس نوشت دور جدیدی از انفجارها در مناطق جنوب لبنان و حومه جنوبی بیروت رخ داد و دستگاه‌هایی در خودروها، موتورسیکلت‌ها و دست افراد منفجر شدند.
یک منبع ارشد امنیتی لبنانی و منبع دیگری به رویترز گفته‌اند موساد، سرویس جاسوسی اسرائیل، مقدار کمی مواد منفجره را در داخل ۵۰۰۰ پیجر مدل AP924 ساخت شرکت تایوانی گلد آپولو که حزب‌الله ماه‌ها پیش سفارش داده بود، جاسازی کرده است.
در حالی که حمله‌های اسرائیل به مناطق مختلف نوار غزه و کرانه باختری ادامه دارد و انفجارهای گسترده پیجرهای حزب‌الله در لبنان، خطر تشدید درگیری‌های منطقه‌ای را افزایش داده، وزیر خارجه آمریکا قصد دارد در سفر به مصر، جزییات پیشنهاد جدید برای آتش‌بس غزه و آزادی گروگان‌ها را بررسی کند.
در شامگاه سه‌شنبه ۲۷ شهریور و ساعت‌های آغازین چهارشنبه، حمله‌های ارتش اسرائیل به مناطق مختلف نوار غزه، از جمله شهر غزه و اردوگاه پناهندگان نصیرات ادامه داشت.
از سوی دیگر، ارتش اسرائیل چهارشنبه از کشته شدن چهار نیروی خود در درگیری‌های نوار غزه خبر داد و به این ترتیب، تعداد کشته‌های ارتش اسرائیل در جنگ غزه به ۷۱۳ نفر رسیده است.
حمله‌های اسرائیل به کرانه باختری نیز ادامه داشت. به گزارش رسانه‌های فلسطینی، نیروهای اسرائیل سه‌شنبه ۲۷ شهریور به مناطق مختلف کرانه باختری، از جمله در شهرهای زیتا و دیرالغصون طولکرم، بلاطه در نابلس، رام‌الله و الخلیل حمله کردند.
در حالی که انفجار هزاران پیجر حزب‌الله در نقاط مختلف لبنان و کشته شدن دست‌کم ۹ نفر و مجروح شدن نزدیک به سه هزار نفر، خطر تشدید جدی تنش‌ها در منطقه را افزایش داده است، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، چهارشنبه با هدف پیشبرد توافق آتش‌بس غزه، به مصر می‌رود.
متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفت بلینکن در دیدار با مقام‌های مصری به دنبال این است که چگونه می‌توان پیشنهادی برای آتش‌بس ارائه داد که مورد قبول دو طرف درگیر باشد.
مقام‌های آمریکایی از هفته‌ها قبل اعلام کرده‌اند که به زودی پیشنهاد جدیدی را برای توافق آتش‌بس غزه و آزادی گروگان‌ها ارائه خواهند داد.
این اولین بار از آغاز جنگ غزه است که بلینکن در سفر به خاورمیانه، در اسرائیل توقف نخواهد کرد. متیو میلر درباره دلیل سفر نکردن بلینکن به اسرائیل، به خبرنگاران گفت علاوه بر اینکه بلینکن قصد دارد درباره برخی مسائل دوجانبه با مصر مذاکره کند، هنوز برخی موضوع‌ها در ارتباط با توافق آتش‌بس باقی مانده که آمریکا باید با دولت مصر آنها را مورد بررسی قرار دهد.
میلر گفت پیشنهاد مورد نظر آمریکا هنوز آماده نشده و به همین دلیل بلینکن نمی‌تواند پیشنهاد زودهنگامی را به اسرائیل ارائه کند یا اقدام‌های دیپلماتیک دیگری را در پیش گیرد.
مذاکرات طولانی برای آتش‌بس
از زمان شروع جنگ غزه، مصر و قطر در تلاش‌های دیپلماتیک آمریکا برای تحقق آتش‌بس در غزه، نقش میانجی مهمی را ایفا کرده‌اند.
همین امر روابط قاهره و واشینگتن را بیش از پیش بهبود بخشیده و باعث شد هفته گذشته بلینکن شرایط حقوق بشری آمریکا برای ارائه کمک‌های نظامی به مصر را کنار بگذارد و برای اولین بار در زمان دولت جو بایدن، با ارائه یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار کمک نظامی به این کشور موافقت کند.
در حالی که حماس در حمله‌های سال گذشته خود به اسرائیل هزار و ۲۰۰ نفر را کشت و ۲۵۰ نفر را گروگان گرفت، حمله‌های اسرائیل به نوار غزه نیز به کشته شدن بیش از ۴۱ هزار نفر و آوارگی اکثریت جمعیت دو ملیون و ۳۰۰ هزار نفری این باریکه منجر شده است.
قائم‌مقام نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در گفت‌و‌گویی اختصاصی با ایران‌اینترنشنال به مناسبت قتل حکومتی مهسا ژینا امینی و آغاز جنبش «زن زندگی آزادی» گفت: «متاسفانه چیزی در ایران تغییر نکرده و ما همچنان شاهد سرکوب وحشیانه مردم از سوی حکومت ایران هستیم.»
او که سه‌شنبه ۲۷ شهریور با سمیرا قرائی از ایران اینترنشنال گفتگو کرد با اشاره به ادامه نقض حقوق‌بشر در ایران گفت: «به همین دلیل، امروز این‌جا هستم تا در کنار جامعه بین‌الملل درباره نقض مداوم حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی روشنگری کنم.»
آبرام پیلی با اشاره به بیانیه مشترک وزیران خارجه آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا، و نیوزیلند در دومین سالگرد قتل مهسا ژینا امینی، گفت واشینگتن و متحدانش از جمهوری اسلامی خواسته‌اند تا «به جای حرف کاری انجام دهد» و افزود: «همان‌طور که رییس‌جمهور بایدن پیش‌تر گفته داستان مهسا امینی با قتل بی‌رحمانه‌اش تمام نشده و الهام‌بخش افراد زیادی چه در داخل و چه در خارج ایران بوده است.»
پیلی در ادامه با اشاره به ادامه تلاش مردم ایران برای رسیدن به دموکراسی گفت «ما به صراحت اعلام موضع کرده‌ایم و الان باز هم می‌گوئیم که ما در کنار مردم ایران و تلاش‌شان برای رسیدن به ایرانی آزاد و دموکرات ایستاده‌ایم.»
او درباره مبارزه مردم ایران با سانسور و تلاش برای دور زدن فیلترینگ هم گفت: «رساتر کردن صدای مردم ایران بسیار برای ما مهم است» و ایرانیان باید بتوانند به جهان متصل بمانند و حرف‌هایشان را به گوش بقیه دنیا برسانند: «ما قبل از قتل مهسا امینی هم روی مسئله اینترنت در ایران متمرکز بودیم اما بعد از قتل مهسا تلاش‌هایمان گسترده‌تر شد. مجوزهای عمومی را به روزرسانی کردیم، از کمپانی‌های آمریکایی و خارجی خواستیم از مردم ایران حمایت بیشتری بکنند و از گسترش وی‌پی‌ان و دیگر ابزارهای دور زدن فیلترینگ هم حمایت کردیم. همه این‌ها برای این بود که مردم ایران به جهان متصل بمانند.»
قائم‌مقام نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در ادامه گفت ایالات متحده صدای مردم داخل ایران را شنیده است و «برای همین ما در خط مقدم تلاش‌ها برای اخراج جمهوری اسلامی از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد بودیم و حامی ادامه کار کمیسیون حقیقت‌یاب سازمان ملل هستیم.»
این مقام آمریکایی گفت همه اقداماتی‌است که در رابطه با ایران انجام می‌شود ناظر به این هدف است که تمرکز جامعه بین‌الملل از آن‌چه در داخل ایران می‌گذرد، پرت نشود: «اقدامات دیگری هم برای پاسخ‌گو کردن جمهوری اسلامی نظیر تحریم و اقداماتی دیگری که این هفته اتخاذ خواهد شد، انجام خواهد شد.»
آدام پیلی با اشاره به مساله محدودیت ویزایی که در بیانیه مشترک به آن اشاره شده است، گفت: «هر سال که مقام‌های جمهوری اسلامی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به امریکا می‌آیند با محدودیت‌های زیادی مواجه‌اند. چه برای سفرشان به این جا و در چه در مورد ترددشان در داخل نیویورک و ما هم به شکل مداوم دنبال راه‌هایی هستیم که محدودیت‌ها را بیشتر کنیم.»
در نتیجه انفجار پیجرهای حزب‌الله لبنان، دست‌کم ۹ نفر کشته و نزدیک به ۳ هزار نفر زخمی شدند که به گفته منابع لبنانی اکثرا از ناحیه صورت و چشم و دست آسیب دیده‌اند. شبکه تلویزیونی الحدث گزارش داده در نتیجه این انفجارها نزدیک به ۵۰۰ نفر از اعضای حزب‌الله بینایی خود را از دست دادند.
درباره این انفجارها گمانه‌زنی‌های زیادی منتشر شده است اما هنوز روشن نیست انفجار نزدیک به ۳ هزار دستگاه پیجر در یک بازه یک ساعته دقیقا به چه شکلی و با چه موادی و با استفاده از چه فن‌آوری هممان منفجر شده‌اند.
آن‌چه در ادامه می‌آید مجموعه‌ای خلاصه از دانسته‌های ما درباره انفجار پیجرهای حزب‌الله است که رویترز منتشر کرده است.
این انفجارها چه زمانی و در چه مکان‌هایی رخ دادند؟
انفجارها نزدیک به ساعت ۳:۳۰بعد از ظهر به وقت محلی (۱۲:۳۰به وقت گرینویچ) در منطقه ضاحیه در حومه جنوبی بیروت و در دره بقاع شرقی که از پایگاه‌های حزب‌الله است، آغاز شد.
انفجارها نزدیک به یک ساعت به طول انجامید و شاهدان رویترز و ساکنان ضاحیه گفتند که آنها صداهای انفجار را تا ساعت ۴:۳۰بعد از ظهر به وقت محلی (۱۷:۳۰به وقت گرینویچ) می‌شنیدند.
به گفته منابع امنیتی و بر اساس ویدئوهایی که رویترز بررسی کرده است، برخی از این انفجارها پس از زنگ خوردن پیجرها رخ داد، که باعث شد کاربران آنها، دستشان را روی پیجرها بگذارند یا آنها را برای بررسی صفحه نمایش و خواندن پیام احتمالی به صورت خود نزدیک کنند.
اندازه انفجارها چقدر بود؟
فیلم‌هایی که رویترز بررسی کرده نشان می‌دهد، این انفجارها نسبتا محدود بودند. در دو کلیپ جداگانه از فیلم‌های دوربین‌های مداربسته سوپرمارکت‌ها، انفجارها فقط شخصی که پیجر را همراه خود داشت یا نزدیک به آن بود، مجروح کرد.
در فیلم‌هایی که از بیمارستان‌های لبنان گرفته شده و در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد، جراحت افراد عمدتا در سه ناحیه دیده می‌شود. افرادی که صورت و چشم‌هایشان آسیب دیده است، افرادی که دستشان آسیب‌دیده و انگشت‌هایشان قطع شده است و کسانی که زخم‌های عمیقی در ناحیه ران و کمر دارند که احتمالا محل نصب پیجر بوده است.
ویدیوها و گزارش‌ها نشان نمی‌دهد که انفجار این پیجرها خسارات عمده‌ای به ساختمان‌ها وارد کرده یا آتش‌سوزی ایجاد کرده باشند.
چه نوع پیجرهایی منفجر شدند؟
تصاویر پیجرهای نابودشده که رویترز بررسی کرده و قالب و برچسب‌هایی روی پشت آنها نشان می‌دهد که این پیجرها با پیجرهای ساخته شده به دست شرکت تایوانی گلد آپولو همخوانی دارند.
این شرکت تاکنون در این مورد اظهانظر نکرده و نه حزب‌الله و نه این شرکت هم به سوالات رویترز در این باره پاسخ ندادند.
دو منبع آشنا به عملیات حزب‌الله به رویترز گفتند که این گروه با این هدف که ردیابی اعضا آنها از سوی اسرائیل غیرممکن شود، این پیجرها را برای ارتباطات داخلی تهیه کردند.
سه منبع امنیتی هم به رویترز گفتند پیجرهایی که منفجر شدند، جدیدترین مدل‌هایی بودند که حزب‌الله در ماه‌های اخیر وارد کرده بود.
نیویورک تایمز به نقل از چند مقام آگاه گزارش داد اسرائیل مواد منفجره را در داخل پیجرهایی که حزب‌الله به شرکت تایوانی «گولد آپولو» سفارش داده بود، کار گذاشته بود.
بر اساس این گزارش، اسرائیل مواد منفجره را پیش از ورود این پیجرها به لبنان در داخل آنها جاسازی کرده بود.
نیویورک تایمز گزارش داده حزب‌الله در جریان این معامله بیش از سه هزار پیجر به شرکت تایوانی گولد آپولو سفارش داده شده بود.
حزب‌الله سه هزار پیجری را که از این شرکت تایوانی خریده است بین اعضای خود در نقاط مختلف لبنان توزیع کرده و برخی از آنها را به متحدانش در ایران و سوریه داده بود.
چه چیزی باعث انفجار پیجرها شد؟
حزب‌الله اعلام کرد که دستگاه‌های آنها در حال انجام تحقیقات گسترده امنیتی و علمی برای شناسایی علل این انفجارهای همزمان هستند.
حزب‌الله لبنان در بیانیه‌ای اسرائیل را عامل انفجار پیجرها در سراسر لبنان اعلام کرد و این حادثه را «تجاوز جنایتکارانه» خواند و تهدید کرد اسرائیل را به دلیل انفجار پیجرها «مجازات» خواهد کرد.
رسانه‌ها به نقل از منابع دیپلماتیک و امنیتی درباره شیوه انفجار این پیجرها گمانه‌زنی‌های زیادی مطرح کرده‌اند.
اسکای‌نیوز عربی به نقل از منابع آگاه گزارش داد که موساد ماده انفجاری «پینتریت» در باتری‌های پیجرهای حزب‌الله لبنان جاساز کرده بود و افزایش دمای باتری‌ها از راه دور منجر به انفجار آنها شد.
یک منبع امنیتی لبنانی به سی‌ان‌ان گفت پیجرهایی که منفجر شدند جدید بوده و حزب‌الله در ماه‌های اخیر خریداری کرده بود.
این منبع اطلاعات دقیقی درباره تاریخ دقیق خرید پیجرها یا مدل آنها ارائه نداده است.
همزمان یک مقام حزب‌الله به آسوشیتدپرس گفته پیجرهایی که این گروه استفاده کرده ابتدا داغ شده و سپس منفجر شدند.
یک کارشناس سابق مهمات ارتش بریتانیا هم به بی‌سی‌سی گفت این دستگاه‌ها احتمالا هر کدام بین ۱۰ تا ۲۰ گرم مواد منفجره نظامی قوی را در خود جای داده بودند که درون یک قطعه الکترونیکی جعلی پنهان شده بود. به گفته این کارشناس، این مواد با سیگنالی مانند یک پیام متنی الفبایی فعال می‌شدند.
نیویورک تایمز به نقل از چند مقام آگاه گزارش داد اسرائیل مواد منفجره را در داخل پیجرهایی که حزب‌الله به شرکت تایوانی «گولد آپولو» سفارش داده بود، کار گذاشته بود.
بر اساس این گزارش، اسرائیل مواد منفجره را پیش از ورود این پیجرها به لبنان در داخل آنها جاسازی کرده بود.
نیویورک تایمز گزارش داده حزب‌الله در جریان این معامله بیش از سه هزار پیجر به شرکت تایوانی گولد آپولو سفارش داده شده بود.
حزب‌الله سه هزار پیجری را که از این شرکت تایوانی خریده است بین اعضای خود در نقاط مختلف لبنان توزیع کرده و برخی از آنها را به متحدانش در ایران و سوریه داده بود.
رویترز می‌گوید بر اساس آن‌چه در کتاب «بلند شو و تو اول بکش»، نیروهای اطلاعاتی اسرائیل پیش از این نیز بمب‌هایی را در تلفن‌های شخصی دشمنان خود کار گذاشته‌اند.
هکرها نیز پیش از این توانسته‌اند کدهای مخرب را به دستگاه‌های شخصی تزریق کنند که در برخی موارد باعث داغ شدن و انفجار آنها شده است.
رد فرضیه گرم شدن باطری‌ها
پل کریستنسن، کارشناس ایمنی باتری‌های لیتیوم یونی در دانشگاه نیوکاسل، به رویترز گفت خسارات ناشی از این انفجارها با موارد شناخته‌شده از خرابی چنین باتری‌هایی در گذشته سازگار به نظر نمی‌رسد.
آفودیکه ازیکویه، استاد مهندسی مکانیک در دانشگاه تگزاس در آستین به رویترز گفته ان‌چه باعث تردید در بروز این انفجارها به دلیل داغ شدن باتری‌ها می‌شود این است که معمولا تنها باتری‌های کاملا شارژ شده می‌توانند آتش بگیرند یا منفجر شوند: «در شارژ زیر ۵۰ درصد، باتری گاز و بخار تولید می‌کند، اما نه آتش و انفجار. این بسیار بعید است همه افرادی که پیجرهایشان از کار افتاد، باتری‌هایی کاملا شارژ شده داشته باشند.»
مقامات چه گفته‌اند؟
وزارت خارجه لبنان این انفجارها را یک «حمله سایبری اسرائیلی» خواند، اما نگفت بر اساس چه اطلاعاتی به این نتیجه رسیده است.
وزیر اطلاعات لبنان گفت این حمله نقض حاکمیت لبنان است و وزیر بهداشت لبنان گفت همه امیدوار بودند طرفین به سمت پایان درگیری‌ها یا نوعی آتش‌بس در حرکت هستند، اما این واقعه تنش‌ها را به شدت تشدید می‌کند و اسرائیل مقصر واضح این حادثه است.
متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفت که این کشور در انفجار پیجرهای اعضای حزب‌الله لبنان نقشی نداشته است و گفت در حال جمع‌آوری اطلاعات درباره انفجار پیجرها در لبنان هستیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین گفت تشدید تنش نظامی به هدف اسرائیل برای بازگرداندن آوارگان اسرائیلی به شمال کمکی نخواهد کرد.
پنتاگون اعلام کرد که ایالات متحده در انفجارهای پیجرهای حزب‌الله در لبنان که منجر به کشته شدن حداقل هشت نفر و زخمی شدن نزدیک به سه هزار نفر شد، دخالتی نداشته است.
پاتریک رایدر، سخنگوی پنتاگون، در یک نشست خبری گفت: «تا جایی که می‌دانم، آمریکا هیچ دخالتی در این موضوع نداشته است. باز هم می‌گویم این حادثه را زیر نظر داریم.»
این حملات چه تاثیری بر درگیری اسرائیل و حزب‌الله می‌گذارد؟
تحلیل‌گران معتقدند این واقعه می‌تواند تنش بین اسرائیل و حزب‌الله را که از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس در غزه در اکتبر گذشته، با هم درگیری‌های متناوب داشته‌اند، تشدید کند.
اما کارشناسان می‌گویند با توجه به اینکه هیچ یک از طرفین مایل به جنگ تمام عیار نیستند و آمریکا هم تلاش کرده مانع چنین جنگی شود، هنوز تردید دارند که این واقعه منجر به یک جنگ همه‌جانبه بین اسرائیل و حزب‌الله شود.
متیو لویت، معاون سابق دفتر اطلاعاتی وزارت خزانه‌داری آمریکا و نویسنده کتابی درباره حزب‌الله، گفت انفجار پیجرها می‌تواند عملیات‌های حزب‌الله را برای مدتی مختل کند.
جاناتان پانیکوف، معاون سابق افسر اطلاعات ملی آمریکا در خاورمیانه هم به رویترز گفت که حزب‌الله ممکن است بزرگترین شکست ضد اطلاعاتی خود در دهه‌های اخیر را کم‌اهمیت جلوه دهد، اما افزایش تنش‌ها می‌تواند در صورت تداوم ناکامی‌های دیپلماتیک به جنگ تمام‌عیار منجر شود.
