عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد



خانوادههای گروگانهای اسرائیلی معتقدند حکومت ایران نقشی کلیدی در حملات هفتم اکتبر و ادامه درگیریها در منطقه داشته و دارد.
با گذشت یک سال از حمله هفتم اکتبر، خانوادههای گروگانهای اسرائیلی همچنان در برزخی از امید و ناامیدی به سر میبرند. برای این خانوادهها، زمان گویی در آن روز شوم متوقف شده است.
این خانوادهها معتقدند کلید آزادی عزیزانشان در دست جمهوری اسلامی است.
داستان اودِد و یوچود لیفشیتز
اودِد و یوچود لیفشیتز، پدربزرگ و مادربزرگ دنیل لیفشیتز، نمادی از صلح و انساندوستی بودند.
این زوج، به عنوان فعالان دیرینه حقوق بشر، سالها برای نزدیک کردن اسرائیلیها و فلسطینیها تلاش کرده بودند، تا جایی که بیماران غزهای را برای درمان به اسرائیل میبردند.
به گفته دنیل، در سال ۱۹۷۲، اودِد ارتش اسرائیل و آریل شارون را برای حمایت از اعراب بادیهنشین در رفح به چالش کشید.
او روزنامهنگار، فعال صلح و مدافع حقوق بشر بود که با پزشکان بدون مرز در رواندا همکاری داشت. آنها بر این باور بودند که تنها راه نجات غزه، آموزش است.

ربوده شدن این زوج، تناقضی تلخ را آشکار میکند، کسانی که عمر خود را صرف تلاش برای نزدیک کردن دو طرف درگیری کردهبودند، اکنون به گروگان گرفته شده و در جنگی که با آن مخالف بودند، به عنوان اهرم فشار مورد استفاده قرار گرفتهاند.
یوچود، مادربزرگ دنیل، پس از ۱۶ روز اسارت آزاد شد، اما پدربزرگ ۸۳ سالهاش، اودد، یک سال پس از آن واقعه همچنان در بند است.
صمیمیترین دوست دنیل، پزشکی که در هفتم اکتبر به قتل رسید و بیش از یک چهارم ساکنان کیبوتس نیر عوز، جایی که دنیل در میان ۴۰۰ عضو آن بزرگ شده بود، از سوی حماس ربوده شده یا کشته شدهاند.
دنیل در آن زمان در فرانسه بود و خوشبختانه مادرش ریتا و دخترش در روز حمله در تلآویو به سر میبردند و از مرگ احتمالی یا ربوده شدن در امان ماندند، اما خانه پدربزرگ و مادربزرگش در نیر عوز، در نزدیکی مرز غزه در جنوب اسرائیل، به خاکستر تبدیل شد.

در حالی که دنیل این فاجعه و رنج بیخبری از سرنوشت پدربزرگ خود و سایر گروگانها را به یاد میآورد، بر این باور است که کابوسش با رهبری جمهوری اسلامی آغاز شدهاست.
دنیل در مصاحبه با ایراناینترنشنال گفت که تمام این وقایع با چراغ سبز حکومت ایران آغاز شد و آنها محرک اصلی این رویدادها بودند.
به گفته دنیل، جمهوری اسلامی قادر است به رنج همگان پایان دهد و حماس را برای برقراری آتشبس و آزادسازی گروگانها تحت فشار قرار دهد. او بر این باور است که حکومت روحانیون بیشتر مایل به تشدید درگیریهاست.
دنیل معتقد است چنانچه اسرائیل به جای حمله به غزه، بهطور مستقیم با جمهوری اسلامی مواجه میشد، شاید تا کنون این بحران خاتمه یافتهبود: «اگر از همان ابتدا، به جای حمله به غزه، به تهران پاسخ میدادیم، احتمالا اوضاع مسیر دیگری را طی میکرد.»

بر اساس آمار وزارت بهداشت غزه که تحت کنترل حماس است، نیروهای اسرائیلی ۴۱ هزار نفر را در غزه کشتهاند.
از زمان حمله غافلگیرکننده حماس، اسرائیل اعلام کرده که هدف اصلیاش نابودی این گروه است و تلاش میکند تلفات غیرنظامیان را به حداقل برساند.
بر اساس آمار رسمی اسرائیل، از هفتم اکتبر تاکنون حدود هزار و ۲۰۰ نفر از شهروندان این کشور جان خود را از دست دادهاند. این آمار شامل ۸۰۰ غیرنظامی، ۳۴۶ سرباز و ۶۶ مامور پلیس میشود.
داستان جودی و گادی
داستان جودی واینستین هاگی و گادی هاگی نیز به همان اندازه دردناک است. این زوج عاشق یکدیگر بودند.

به گفته دخترشان، آیریس واینستین هاگی، آنها فعالان صلحطلب و بیزار از جنگ بودند.
جودی پدر و مادرش را افرادی آزاداندیش توصیف میکند. پدرش در ارکستر نظامی اسرائیل فلوت مینواخت، در کیبوتس به عنوان سرآشپز فعالیت میکرد و مادرش به تدریس زبان انگلیسی و ذهنآگاهی مشغول بود.
جودی در گفتگو با ایراناینترنشنال گفت: «پدر و مادرم یک گروه موسیقی به نام جَز الاینس داشتند و در سراسر اسرائیل برنامه اجرا میکردند.»

آنها در هفتم اکتبر پس از پیادهروی صبحگاهیشان خارج از مزارع کیبوتس نیر عوز، از سوی حماس به قتل رسیدند. این کاری بود که هر روز انجام میدادند، اما آن روز مثل همیشه پایان نیافت.
به گفته دخترشان، جودی شاهد کشته شدن همسرش بود. او با اورژانس پزشکی تماس گرفته و جزئیات آنچه را اتفاق افتادهبود، از طریق تلفن شرح داده بود.
آیریس، پس از شنیدن نوار گفتگوی مادرش با اورژانس، آن را با رسانهها به اشتراک گذاشت.
به گفته آیریس، آمبولانسی که اورژانس فرستاد در راه مورد اصابت موشک قرار گرفت.
مادرش پس از آن تماس درگذشت، اما آیریس دقیقا نمیداند چه اتفاقی افتاد. گادی به گفته همسر ناامیدش در تلفن «به شدت آسیب دیده بود» و جودی زخمی شدهبود؛ «هر دو آنها از سوی تروریستهای موتور سوار حماس، مورد اصابت گلوله قرار گرفتند.»
آیریس گفت: «تنها چیزی که میدانم این است که مادرم شاهد قتل پدرم بود. نمیدانم او پس از آن به قتل رسید یا از جراحاتش درگذشت.»
اجساد آنها به غزه منتقل شده و هنوز به عنوان گروگان نگه داشتهمیشوند.
جودی در نیویورک متولد و در تورنتو بزرگ شده بود. او تابعیت کانادایی، آمریکایی و اسرائیلی داشت. همسرش نیز پاسپورت آمریکایی و اسرائیلی داشت.
یک سال از آن فاجعه میگذرد و آیریس میگوید هنوز قبری برای رفتن بر سر آن ندارد.
جودی و گادی آخرین پیام متنی را حدود ساعت هفت صبح برای فرزندانشان فرستادند و گفتند که تحت حمله راکتی قرار دارند. آیریس از والدینش خواستهبود که پس از رسیدن به خانه به او اطلاع دهند. اما این اتفاق هرگز نیفتاد.

آیریس گفت: «از آن زمان تا کنون مثل یک روز طولانی بودهاست. آنها از ما دزدیده شدند. و ما دیگر نمیتوانیم خاطرات جدیدی بسازیم.»
او در ادامه افزود که بزرگترین پشیمانیاش این است که فرزندانش نمیتوانند در کنار پدربزرگ و مادربزرگشان بزرگ شوند.
آیریس سؤالات زیادی درباره اینکه چرا چندین ساعت طول کشید تا نیروهای اسرائیلی در نیر عوز پاسخ دهند، دارد.
بر اساس نتایج یک تحقیق رسمی، ارتش اسرائیل در برآورد صحیح و واکنش بهموقع به حمله حماس به کیبوتس نیر عوز در هفتم اکتبر ناکام ماندهاست.
گزارش منتشر شده در ماه جولای حاکی از آن است که فرماندهی جبهه غزه، نیروهای خود را به مناطق مجاور اعزام کرده، اما از فرستادن نیرو به خود کیبوتس نیر عوز غفلت ورزیده است.
این گزارش همچنین آشکار ساخت که نیروهای امنیتی با تاخیری هفت ساعته به محل حادثه رسیدهاند، امری که بر شدت فاجعه افزوده است.
آیریس، در حالی که خواهان پاسخگویی دولت اسرائیل است، جمهوری اسلامی را مسئول اصلی این فاجعه میداند.
او در گفتگو با ایراناینترنشنال گفت که شرایط کنونی، فرصتی مناسب برای رویارویی با رهبران مذهبی تهران، که به اعتقاد او طراحان اصلی این حملات هستند، فراهم کردهاست.
آیریس با تاکید بر ضرورت اقدام علیه جمهوری اسلامی گفت: «به نظرم زمان آن فرا رسیده که در قبال رژیم تهران دست به کار شویم. اکنون وقت آن است.»
او که از تجربه دردناک خود برای همدلی با ایرانیان خارج از کشور بهره میگیرد، در تلاش است تا جبههای متحد در برابر آنچه رهبری مستبد جمهوری اسلامی میخواند، شکل دهد.
آیریس همچنین به سخنرانی اخیر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، خطاب به مردم ایران اشاره کرد. این سخنرانی که به زبان انگلیسی و با زیرنویس فارسی پخش شد، حاوی هشداری به حکومت و پیامی اطمینانبخش به مردم ایران بود.
او در پایان افزود: «به نظرم این اتحاد واقعا نیرومند است. دلیل خاصی دارد که بیبی (بنیامین نتانیاهو) با مردم ایران سخن گفت. معتقدم باید به نحوی متحد شویم و این جبهه را با همکاری یکدیگر ایجاد کنیم.»


علی کریمی، دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف به سایت جماران گفت: «در نقاط مختلفی از دانشگاه شریف به تعداد خیلی بالا دوربین گذاشته شده است.» او افزود: «اخیرا هم یک خبری آمده که میخواهند در خوابگاه دختران از دوربینهای تشخیص چهره برای موضوع حجاب استفاده کنند.»

همزمان با افزایش تنشها بین جمهوری اسلامی و اسرائیل، صداهایی برای تغییر «دکترین دفاعی» از بدنه جمهوری اسلامی بهگوش میرسد. ۳۹ نماینده مجلس در نامهای به شورایعالی امنیت ملی خواستار تغییر دکترین دفاعی شدند. یک نماینده هم به صراحت خواستار ساخت سلاح هستهای شده است.
۳۹ نماینده مجلس شورای اسلامی از شورایعالی امنیت ملی خواستند در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی تجدید نظر کند. مبنای این دکترین، فتوای علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، است که در آن خامنهای «کاربرد» سلاح هستهای را مثل سایر سلاحهای کشتار جمعی از جمله سلاح شیمیایی و میکروبی «حرام» دانسته است.
پس از حمله موشکی دهم مهرماه ۱۴۰۳ که جمهوری اسلامی آن را «وعده صادق ۲» نامگذاری کرد، گمانه زنیها درباره پاسخ اسرائیل به حکومت ایران بالا گرفت. این دومین حمله جمهوری اسلامی از خاک ایران به خاک اسرائیل بود.
تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی یکی از اهدافی است که در جریان گمانهزنی پاسخ اسرائیل به عملیات «وعده صادق ۲» از آن به عنوان هدفی بالقوه یاد میشود.
با وجود فتوای خامنهای درباره حرام بودن بهکار بردن سلاح هستهای، حسنعلی اخلاقی امیری، یکی از مدافعان تغییر دکترین دفاعی جمهوری اسلامی درباره نامه ۳۹ نماینده به شورای عالی امنیت ملی گفت: «فتوای رهبر معظم محفوظ است چراکه در ادبیات فقه امامیه زمان و مکان در تغییر احکام دخالت دارد و همچنین احکام ثانویه میتواند جای احکام اولیه را بگیرد.»
سابقه تهدید به تغییر دکترین دفاعی
این اولین بار نیست که بحث درباره حرکت جمهوری اسلامی به سمت سلاح هستهای مطرح میشود. پس از عملیات موسوم به «وعده صادق ۱» که فروردین امسال انجام شد، موضوع احتمال پاسخ اسرائیل هم مورد توجه قرار گرفت، در آن زمان هم بحث احتمال تغییر دکترین دفاعی مطرح شد.
اردیبهشت ۱۴۰۳، کمال خرازی، مشاور امور بینالملل خامنهای هم درباره تغییر دکترین هستهای جمهوری اسلامی صحبت کرده بود.
خرازی بیستم اردیبهشت در مصاحبه با شبکه خبری الجزیره گفت که جمهوری اسلامی از «ظرفیت تولید بمب هستهای» برخوردار است. او در این مصاحبه با اشاره به احتمال حمله نظامی اسرائیل به تاسیسات اتمی در ایران، تاکید کرده بود در صورت تهدید موجودیت جمهوری اسلامی، تهران دکترین هستهای خود را تغییر خواهد داد.
او ۲۳ اردیبهشت هم در جریان سخنرانی در همایش گفتوگوهای ایرانی-عربی در تهران گفت: «ما که دارای سلاح هستهای نیستیم و فتوای رهبری در این خصوص هست. ولی اگر دشمن شما را تهدید کند، باید چه کار کنیم؟ ناچار میشوید در دکترین خود تغییر ایجاد کنید.»
روز چهارشنبه، ۱۸ مهر، همزمان با انتشار خبر نامه ۳۹ نماینده، محمدرضا صباغیان بافقی، نماینده مجلس شورای اسلامی در گفتگو با سایت دیدهبان با بیان اشاره به احتمال حمله اسرائیل به پالایشگاهها و تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی گفت: «ما برای دفاع از خود و امنیت کشور با صلاحدید رهبری رویکرد هسته ای را تغییر داده و به سمت همان سلاحی می رویم که آنها دارند، ساخت سلاح هستهای گزینه ایران برای ایجاد بازدارندگی است.»
او تاکید کرد که چون امروز دیگر هیچ سازمان بینالمللی و حتی کشورهای مدعی اروپایی و آمریکایی نمیتوانند اسرائیل را «کنترل کنند»، بنابراین جمهوری اسلامی باید با ساخت سلاح هستهای، «بازدارندگی دفاعی» ایجاد کند.
ماجرای فتوای خامنهای
فتوا در ادبیات شیعی به معنای حکم شرعی است که «فقیه» آن را بر اساس آموزههای دینی و شرایط زمانی و مکانی بیان میکند و عمل به آن برای پیروان او لازم و واجب است.
ماجرای فتوای خامنهای به سال ۱۳۸۲ بر میگردد. در متن آن فتوا آمده است علاوه بر سلاح هستهای سایر سلاحهای کشتار جمعی تهدیدی علیه بشریت است و ما (جمهوری اسلامی) کاربرد این سلاحها را «حرام میدانیم».
این فتوا سال ۱۳۸۹ زمانی که مناقشه جمهوری اسلامی و غرب بر سر برنامه هستهای ایران به اوج خود رسیده بود، مورد استقبال رهبران غربی قرار گرفت.
جان کری، وزیر امورخارجه سابق ایالات متحده، در آن زمان گفته بود او برای فتوا، احترام زیادی قائل است و آن را به عنوان یک نقطه شروع خوب در نظر میگیرد. او گفته بود خودش و باراک اوباما، رییس جمهوری پیشین آمریکا، قویا از صدور این فتوا از سوی خامنهای استقبال میکنند.
همچنین در جریان مصاحبههایی که مذاکره کنندگان جمهوری اسلامی داشتند، آنها بارها برای رفع اتهام تلاش جمهوری اسلامی برای استفاده نظامی از انرژی هستهای از این فتوای خامنهای یاد کرده بودند.
محمدجواد ظریف و همکارانش در کتابی شش جلدی به نام «راز سر به مهر» درباره مذاکرات اتمی، به صورت خاص به این فتوا و نقش آن در مذاکراتشان پرداختند.
بهمن ماه سال ۱۳۹۹، محمود علوی، وزیر اطلاعات دولت حسن روحانی در یک برنامه تلویزیونی، گفت: «مقام رهبری[علی خامنهای] فتوا داده است که سلاح هستهای حرام است اما اگر گربه را در گوشهای گیر بیندازند، ممکن است رفتارش با وقتی که گربه آزاد است فرق کند و اگر ایران را به آن سمت هل بدهند دیگر تقصیر ایران نیست.»

عبدالحسین روحالامینی، نماینده تهران در مجلس گفت: « حدود ۴۰ تا ۵۰ نماینده، در جلسات شرکت نمیکنند یا در تجمعات بیحد و حصر حضور دارند که با ورود مسئولان این رفتارها بیشتر میشود و پیشنهاد ساخت جایگاه جدا برای مسئولان، ما را به مضحکه تبدیل کرده است.»

عزتالله ضرغامی، وزیر پیشین گردشگری گفت: «جمهوری اسلامی با حمله مستقیم، دقیق و قاطع به اسرائیل نهایت شجاعت و اقتدار را نشان داد و جام اخلاق و شجاعت را همزمان کسب کرد.» او افزود: «ما خیلی توجه داریم که مردم عادی آسیب نبینند، همین محدودیتهای جدی برای عملیات نظامی فراهم میکند.»