رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پیش از سفر به ایران اعلام کرد فضای مانور هسته‌ای برای تهران، تنگ‌تر میشود. او با تاکید بر عدم نظارت کافی بر بخش‌های حساس مانند تولید سانتریفیوژها، دست‌یابی به نتیجه در زمینه نظارت بر فعالیت‌های نامشخص تهران را ضروری اعلام کرد.
بر اساس بند «۲» ماده «۱۰» مصوبه ۲۰ آبان ۱۴۰۳ هیات وزیران، وزارت نفت مکلف شده است نظام تعرفه‌گذاری گازبها در بخش خانگی را، طوری طراحی کند که گازبهای پنج درصد از این بخش، به قیمت بالاترین تعرفه فروش گاز محاسبه و از مشترکین اخذ شود.
نظام تعرفه‌گذاری پلکانی پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در دولت محمود احمدی‌نژاد آغاز شد. در آن زمان هدف این شیوه تعرفه‌گذاری افزایش صرفه‌جویی مشترکان عنوان شد.
اما اکنون دولت با این مصوبه، وزارت نفت را مکلف کرده طوری نظام تعرفه‌گذاری را تغییر دهد، که دولت بتواند از درصدی از مشترکان، بالاترین نرخ را دریافت کند.
تعرفه‌بندی گاز بر اساس سه فاکتور تاثیرگذار «مقدار مصرف»، «زمان مصرف» و «اقلیم» انجام میشود.
در ماه‌ههای گرم سال که از اول اردیبهشت تا ۱۵ آبان‌ماه در نظر گرفته میشود، میزان مصرف پایه در تمامی اقلیم‌های کشور برابر در نظر گرفته میشود. اما در ماه‌های سرد که از ۱۶ آبان تا ۳۱ فروردین است، تعرفه گاز بر اساس میزان مصرف در اقلیم‌های مختلف کشور، متفاوت است.
اقلیم
براساس نظام تعرفه‌بندی فعلی، کشور به پنج اقلیم تقسیم شده است. مبنای این تصمیم‌گیری درجه حرارت متفاوت در مناطق ایران است. ۱۵ درصد مشترکین در اقلیم اول، ۲۸ درصد در اقلیم دوم، ۵۰ درصد در اقلیم سوم، چهار درصد در اقلیم چهارم و سه درصد در اقلیم پنجم قرار دارند.
اقلیم یک سردترین و اقلیم پنج، گرم‌ترین اقلیم‌های کشور هستند. برای نمونه، شهرهایی مثل تبریز، ارومیه و همدان در اقلیم اول طبقه بندی شده‌اند و مناطقی مثل اهواز و ماهشهر، در اقلیم پنجم قرار گرفتند. در این تقسیم‌بندی تهران در اقلیم سوم قرار گرفته است.
مشترکی که در اقلیم اول (مناطق سردسیر) تا ۸۰۰ مترمکعب مصرف کند، در پله ششم و گروه مصرف متوسط قرار می‌گیرد. اما همین ۸۰۰ مترمکعب در در اقلیم پنجم (گرمسیر) در پله نهم و مشترکان پرمصرف قرار خواهد گرفت.
پله‌های مصرف
طبق آخرین شیوه‌نامه‌ای که شرکت ملی گاز ایران اعلام کرده است، تعرفه مشترکان گاز خانگی در ۱۲ پله و و پنج اقلیم محاسبه میشود. پله‌های یک تا سه مشترکان کم مصرف هستند که گازبهای آنها برای هر مترمکعب به ترتیب: ۴۱۴، ۶۹۰ و ۹۶۶ ریال است؛ پله‌های چهار تا شش، مشترکان با مصرف متوسط هستند که گازبهای آنها برای هر مترمکعب به ترتیب: ۱۷۵۸، ۲۴۶۱ و ۳۴۴۶ ریال مقرر شده است؛ گروه بعدی مشترکان پرمصرف هستند که در پله‌های هفتم تا دهم قرار دارند و تعرفه گاز آنها برای هر مترمکعب به ترتیب: ۵۵۶۷، ۷۷۹۳، ۱۰۹۱۱، ۱۵۲۷۵ ریال تعیین شده است؛ در نهایت دو پله یازدهم و دوازدهم، طبق این شیوه قیمت‌گذاری مشترکان بسیار پرمصرف تشخیص داده شده که گاز بهای آنها ۵۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ ریال معین شده است.
طراحی تعرفه
بالاترین سقف تعرفه طبق آخرین اعلام شرکت ملی گاز شش هزار تومان است، حالا هیات وزیران دولت مسعود پزشکیان وزارت نفت را مکلف کرده است طوری نظام تعرفه‌بندی را طراحی کند (تغییر دهد)، که دولت بتواند از پنج درصد مصرف این بخش، حداکثر گازبها را دریافت کند. اقدامی که در نوع خود کم سابقه است.
در ادامه دولت در بندهای «۳» و «۴» ماده «۱۰» همین مصوبه، وزارت نفت را مکلف کرده است تعرفه مشترکین تجاری را هر شش ماه، معادل ۱۰ درصد میانگین بالاترین تعرفه داخلی شش ماه قبل افزایش دهد و گازبهای گلخانه‌ها را به همین ترتیب معادل ۵ درصد افزایش دهد. این افزایش قیمت‌ها نیز در نهایت روی قیمت مصرف کننده اعمال خواهد شد.
شهروندان در ایران که مالک ذخایر غنی گاز در جهان است، از یک سو به دلیل نبود زیرساخت مناسبت، به دلیل ناتوانی جمهوری اسلامی در تامین گاز نیروگاه‌ها، در سال ۱۴۰۳، مثل سال‌های جنگ، باید جدول خاموشی را تحمل کنند و از طرف دیگر در آستانه فصل سرد، با این مصوبه، باید گازبهای بیشتری به دولت پرداخت کنند.
به گزارش رویترز، گروسی در آستانه سفر به ایران از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا برای حل مشکلات طولانی‌مدت با آژانس، همکاری بیشتری نشان دهند.
او روز سه‌شنبه در حاشیه اجلاس کاپ۲۹ در باکو گفت: «از این که بتوانم به جامعه جهانی بگویم دقیقا چه اتفاقی در ایران رخ می‌دهد، فاصله دارم. در وضعیت بسیار دشواری قرار دارم. به نوعی، ایران باید ما را یاری کند تا بتوانیم به آنها کمک کنیم.»
گروسی با تاکید بر این که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در حال رشد است، گفت: «من فکر می‌کنم فضای مانور هسته‌ای برای تهران تنگ‌تر میشود. ما اکنون در مناطق حساس مانند تولید سانتریفیوژ و سایر موارد، امکان نظارت نداریم.»
برنامه سفر به ایران
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز یک‌شنبه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد مدیرکل این نهاد به منظور دیدار با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران به تهران سفر خواهد کرد و درباره تمام جنبه‌های مربوط به بیانیه مشترک توافق شده با ایران در ماه مارس سال ۲۰۲۳ بحث‌های فنی خواهد داشت.
او شامگاه چهارشنبه ۲۳ آبان برای مذاکرات مهم درباره برنامه هسته‌ای ایران وارد تهران خواهد شد.
این اولین سفر گروسی به تهران در دوران ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان، رییس‌دولت چهاردهم و پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکاست.
قرار است گروسی در این سفر دو روزه با پزشکیان، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی در تهران دیدار کند.
نگرانی‌ها از ادامه غنی‌سازی اورانیوم
گروسی ماه‌هاست که برای پیشرفت در مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، از جمله درخواست برای افزایش همکاری در زمینه نظارت بر تاسیسات هسته‌ای و توضیح آثار اورانیوم کشف‌شده در سایت‌های اعلام‌نشده، تلاش کرده است.
پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای موسوم به برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریم‌ها، جمهوری اسلامی غنی‌سازی اورانیوم را به سطوح بالاتری رسانده است؛ اکنون غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد در جریان است که نزدیک به سطح ۹۰ درصد مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای است.
بر اساس گزارشهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی اکنون به میزان کافی اورانیوم غنیشده با خلوص بالا برای ساخت حدود چهار بمب هسته‌ای در صورت تکمیل فرایند غنی‌سازی بیشتر، دارد.
دیدار در سایه انتخاب ترامپ
سفر گروسی به تهران پس از انتخاب ترامپ در آمریکا انجام میشود که حامی سیاست فشار حداکثری بر تهران است.
رییسجمهوری منتخب آمریکا در دوره پیشین ریاست جمهوری خود از توافق بین‌المللی برجام خارج شد. توافقی که قرار بود فعالیت‌های اتمی ایران را در ازای لغو برخی تحریمهای بین‌المللی محدود کند.
نگاهی به گزینههای احتمالی ترامپ برای تشکیل کابینه جدید دولت آمریکا نشان می‌دهد که در آینده نزدیک، مساله هسته‌ای ایران دوباره به یکی از مهمترین سوژههای سیاست خارجی آمریکا بدل خواهد شد.
مارکو روبیو که این روزها از او به عنوان وزیر امور خارجه احتمالی دولت ترامپ یاد میشود یکی از سیاستمداران آمریکایی است که در یک دهه گذشته بر مسائل مربوط به جمهوری اسلامی در سیاست خارجی آمریکا تمرکز کرده و از منتقدان سرسخت برجام و نحوه تعامل باراک اوباما، رییسجمهوری پیشین و جو بایدن، رییس جمهوری فعلی این کشور با تهران بوده است.
هر چند تهران همواره اتهامات درباره تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای را رد کرده و اعلام کرده که برنامه هستهایاش برای مصارف غیرنظامی است اما در ماه‌های اخیر و با اوج گرفتن تنشها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، زمزمههایی از تغییر احتمالی دکترین هسته‌ای حکومت ایران در رسانهها مطرح شده است.
۱۸ مهر امسال، ۳۹ نماینده مجلس در نامهای به شورای عالی امنیت ملی خواستار تغییر دکترین دفاعی شدند و یک نماینده هم به صراحت خواستار ساخت سلاح هسته‌ای شد.
پیش از این و در اردیبهشت سال جاری کمال خرازی، مشاور امور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی اعلام کرد «در صورت تهدیدات دشمن»، تهران چارهای جز «تغییر دکترین هسته‌ای خود» نخواهد داشت.