تصور علمی ما از حافظه در آستانه تحولی بنیادین قرار گرفته است. بر اساس پژوهش‌های نوین، توانایی ذخیره و پردازش خاطرات، برخلاف باور پیشین، تنها به نورون‌های مغزی محدود نمی‌شود و سلول‌های دیگر بدن نیز از این توانایی برخوردارند.
به گزارش نوروساینس نیوز، مطالعه‌ای که پژوهش‌گران دانشگاه نیویورک انجام دادند، نشان می‌دهد ویژگی منحصر به فرد نورون‌های مغزی در فعال‌سازی «ژن حافظه» در پاسخ به محرک‌های شیمیایی، تنها محدود به مغز نیست و سلول‌های دیگر بدن نیز این توانایی را دارند.
اهمیت این یافته را می‌توان از دو جنبه بررسی کرد؛ از یک سو، این پژوهش خاطرنشان می‌کند که یادگیری از طریق تکرار می‌تواند ویژگی ذاتی تمام سلول‌های بدن باشد و از سوی دیگر، این مطالعه جدید می‌تواند مسیرهای نوینی را در درمان اختلالات حافظه و یادگیری بگشاید.
نیکولای کوکوشکین، پژوهش‌گر ارشد این تحقیق، که نتایج آن در مجله «نیچر کامیونیکیشنز» منتشر شد، گفت: «اگرچه همواره یادگیری و حافظه را منحصر به مغز و سلول‌های مغزی می‌دانستیم، پژوهش ما نشان می‌دهد که سلول‌های دیگر بدن نیز می‌توانند یاد بگیرند و خاطرات را شکل دهند.»
بررسی اثر تکرار فاصلهدار در سلول‌های غیرعصبی انسان
هدف این پژوهش، درک بهتر رفتار سلول‌های غیرمغزی در فرآیند حافظه بود. به‌طور خاص، محققان به دنبال بررسی این موضوع بودند که آیا این سلول‌ها نیز از یک ویژگی شناخته‌شده عصبی به نام «اثر تکرار فاصلهدار» بهره می‌برند یا خیر.
«اثر تکرار فاصلهدار» یکی از ویژگی‌های کلیدی در شکل‌گیری حافظه است. این اثر بیانگر این واقعیت است که انسان‌ها در یادگیری مطالب با فواصل زمانی مشخص، عملکرد بهتری نسبت به یادگیری فشرده دارند.
به عبارت دیگر، مطالعه با فاصله‌های زمانی منظم، نسبت به روش فشرده (که به‌طور معمول برای آمادگی در آزمون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد)، اثربخشی بیشتری در حفظ اطلاعات دارد.
بررسی رفتار سلول‌های غیرمغزی در فرآیند یادگیری
محققان در این پژوهش به مطالعه دو نوع سلول غیرمغزی انسانی در محیط آزمایشگاه پرداختند. آن‌ها سلول‌هایی از بافت عصبی و کلیه را انتخاب کردند و در شرایطی مشابه سلول‌های مغزی قرار دادند.
در این آزمایش، سلول‌ها در معرض الگوهای متنوعی از سیگنال‌های شیمیایی قرار گرفتند، درست مانند فرآیندی که هنگام یادگیری اطلاعات جدید در مغز رخ می‌دهد و نورون‌ها با انتقال‌دهنده‌های عصبی تعامل می‌کنند.
محققان این فرآیند را در طول زمان تکرار کردند تا چگونگی یادگیری این سلول‌ها را بررسی کنند.
واکنش شگفت‌انگیز سلول‌های غیرمغزی در فرآیند حافظه
آزمایش‌ها نشان داد که سلول‌های غیرمغزی، درست مانند نورون‌های مغز، توانایی فعال‌سازی «ژن حافظه» را دارند.
این همان ژنی است که در مغز، هنگام شناسایی الگوهای اطلاعاتی و بازسازی اتصالات عصبی برای شکل‌گیری خاطرات فعال می‌شود.
برای پایش فرآیند حافظه و یادگیری، دانشمندان با مهندسی ژنتیک، سلول‌های غیرمغزی را طوری تغییر دادند که پروتئینی درخشان تولید کنند. این پروتئین نشان می‌داد که ژن حافظه چه زمانی فعال و چه زمانی غیرفعال می‌شود.
کشف الگوی یادگیری در سلول‌های غیرمغزی
یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که این سلول‌ها توانایی تشخیص الگوی تکرار پالس‌های شیمیایی را دارند.
این پالس‌ها که از روی انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز شبیه‌سازی شده بودند، به جای یک محرک طولانی و پیوسته، به‌صورت متناوب ارائه می‌شدند، درست مانند نورون‌های مغز ما که در فرآیند یادگیری به جای دریافت حجم زیادی از اطلاعات در یک جلسه، آن را در فواصل زمانی دریافت می‌کنند.
همچنین مشخص شد زمانی که این پالس‌ها با فاصله‌های زمانی منظم ارسال می‌شدند، «ژن حافظه» قوی‌تر و طولانی‌تر فعال می‌ماند، در مقایسه با حالتی که همان میزان محرک به صورت یک‌جا ارائه می‌شد.
سلول‌های بدن و یک ویژگی مشترک شگفت‌انگیز
کوکوشکین، دانشیار بالینی علوم زیستی در دانشگاه نیویورک و پژوهش‌گر مرکز علوم عصبی این دانشگاه، گفت: «این یافته‌ها به روشنی اثر تکرار فاصلهدار را نشان می‌دهند. این پژوهش آشکار می‌سازد که توانایی یادگیری به روش تکرار با فاصله زمانی، تنها محدود به سلول‌های مغزی نیست، بلکه می‌تواند یک ویژگی بنیادین در تمام سلول‌ها باشد.»
افق‌های نوین در درک ساز و کار حافظه
به گفته پژوهش‌گران، این یافته‌های نوین علاوه بر گشودن مسیرهای جدید در مطالعه حافظه، می‌تواند دستاوردهای ارزشمندی در حوزه سلامت به همراه داشته باشد.
کوکوشکین افزود: «این کشف، دریچه‌های جدیدی را به سوی درک بهتر ساز و کار حافظه می‌گشاید و می‌تواند به توسعه روش‌های موثرتر برای تقویت یادگیری و درمان اختلالات حافظه بینجامد.»
او افزود: «این یافته‌ها نشان می‌دهد که باید نگاه تازه‌ای به عملکرد بدن داشته باشیم، نگاهی شبیه به آنچه به مغز داریم. برای مثال، باید به این بیندیشیم که چگونه پانکراس الگوی وعده‌های غذایی پیشین را به خاطر می‌سپارد تا سطح قند خون را متعادل نگه دارد، یا چگونه یک سلول سرطانی می‌تواند الگوی شیمی‌درمانی را در حافظه نگه دارد.»
بر اساس این یافته‌ها، حافظه ویژگی مشترک تمام سلول‌های بدن است و درک بهتر ساز و کار آن می‌تواند به پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه پزشکی و درمان منجر شود.
کالاس که در دوران نخست‌وزیری به نقض حقوق بشر در ایران و سرکوب معترضان به دست جمهوری اسلامی در پاییز ۱۴۰۱ اعتراض کرد، از حامیان جدی اوکراین به شمار می‌رود.
او که قصد دارد موضوع قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی اروپا را با وزیران خارجه این اتحادیه مطرح کند، این هفته در برابر اعضای پارلمان اروپا گفت خط مشی این اتحادیه در قبال تهران، باید سخت‌تر باشد
فرایند جایگزینی کمیسرهای اروپا
قرار است کمیته‌های پارلمان اروپا پس از ارزیابی عملکرد و صلاحیت کمیسرهای پیشنهادی، نتایج را به کنفرانس روسا (شامل رییس پارلمان و روسای گروه‌های سیاسی) ارائه کنند.
این کنفرانس در ۲۱ نوامبر ارزیابی نهایی را انجام داده و جلسات استماع را خاتمه می‌دهد.
رای‌گیری نهایی برای تایید کل هیات کمیسرها از سوی نمایندگان پارلمان اروپا در جلسه عمومی ۲۵ تا ۲۸ نوامبر در استراسبورگ برگزار خواهدشد.
مواضع کالاس در پارلمان اروپا
کالاس این هفته در جلسه استماع پارلمان اروپا موضعی صریح و قاطع در قبال روسیه و جنگ اوکراین اتخاذ کرد و با تاکید بر این که روسیه باید هزینه تخریب‌های خود را در اوکراین بپردازد، پیشنهاد داد تمامی دارایی‌های بلوکه شده روسیه به ارزش حدود ۳۰۰ میلیارد یورو، برای بازسازی اوکراین استفاده شود.
کالاس در این جلسه گفت: «روسیه در حال نابود کردن اوکراین است و باید برای این اقدامات پاسخگو باشد. دارایی‌های بلوکه شده روسیه می‌تواند نقشی اساسی در بازسازی اوکراین ایفا کند.»
او هشدار داد که رها کردن این کشور از سوی آمریکا می‌تواند منجر به تقویت چین و دیگر بازیگران استراتژیک جهان شود و گفت اگر آمریکا نگران چین است، باید به پاسخ اروپا و آمریکا به تجاوز روسیه نیز توجه داشته باشد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، در دوران کمپین انتخاباتی خود بدون اشاره به جزییات بیشتر، بارها وعده داد که به جنگ اوکراین پایان خواهد داد.
کالاس در برابر اعضای پارلمان اروپا، در خصوص خاورمیانه موضعی محتاطانه اتخاذ کرد و خواستار خویشتنداری طرف‌های درگیر شد.
او بر اهمیت رعایت قوانین بین‌المللی بشردوستانه و محافظت از غیرنظامیان تاکید کرد.
استعفا به قصد جانشینی بورل
کالاس پس از سه سال و نیم حضور در مقام نخست وزیری استونی، روز دوشنبه ۲۵ تیر، در یک دیدار کوتاه با آلار کاریس، رییس‌جمهوری این کشور در کاخ ریاست‌جمهوری در تالین، پایتخت استونی، استعفای رسمی خود را تقدیم کرد.
کاریس در بیانیه‌ای دوران نخست‌وزیری کالاس را «دوره‌ای پر از بحران» توصیف کرد و اظهار داشت که دولت او با بحران‌های «کرونا»، «رکود اقتصادی» و «جنگ در اروپا» مواجه بود.
به گفته کاریس، روسیه با تجاوز به اوکراین «تصویر قبلی امنیت این کشور» را نابود کرد.
کابینه کالاس از ائتلاف سه حزب شامل حزب راست میانه اصلاحات، حزب سوسیال دموکرات و حزب لیبرال استونی ۲۰۰، تشکیل شد.
با استعفای نخست‌وزیر، کابینه او نیز به طور خودکار منحل می‌شود.
تا زمان سوگند خوردن کابینه جدید در اوایل ماه اوت، کابینه فعلی به عنوان دولت موقت به کار خود ادامه خواهد داد.
مطالعه سیاست دفاعی و خارجی
کالاس در سه سال گذشته بودجه دفاعی سالانه این کشور را نزدیک به ۱/۵ میلیارد دلار که معادل سه درصد تولید ناخالص داخلی استونی است افزایش داد.
زمانی که او نخست‌وزیر استونی شد، فکر می‌کرد سیاست خارجی نقطه ضعفش است؛ پس با توصیه‌های دیگر رهبران، یک برنامه مطالعاتی شخصی طراحی کرد.
او در حال حاضر در حال خواندن تاریخ ایران است و آثاری از مارگارت تاچر، هنری کیسینجر و بیوگرافی ولادیمیر زلنسکی اوکراینی در سال جاری و همچنین کتاب‌هایی درباره خاورمیانه، اسرائیل-فلسطین و تایوان را بررسی کرده است.
کالاس درباره ایران چه می‌گوید؟
کالاس تاکنون چندین بار نگرانی‌های خود را در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران ابراز کرده است.
او در اعتراضات سراسری که پس از کشته شدن مهسا ژینا امینی در پاییز ۱۴۰۱ شکل گرفت، خشونت نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در سرکوب معترضان را محکوم کرد و از نقض حقوق بشر در ایران به عنوان یک نگرانی جدی برای استونی و جامعه بین‌المللی یاد کرد.
کالاس همچنین در خصوص سیاست‌های تهران در منطقه و همکاری‌های جمهوری اسلامی با روسیه و بلاروس ابراز نگرانی کرده است.
او حکومت ایران را یکی از متحدان اصلی روسیه در جنگ اوکراین توصیف کرده و گفته است همکاری‌های نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی با روسیه و بلاروس می‌تواند تنش‌های منطقه‌ای و جهانی را تشدید کند.
کالاس پس از حمله پهپادی جمهوری اسلامی به اسرائیل در فروردین ماه، پستی در شبکه ایکس منتشر کرد و در آن از «حمله غیرموجه ایران به اسرائیل» به شدیدترین وجه ممکن ابراز تاسف و از هر گونه تشدید تنش نظامی در منطقه انتقاد کرد.
کالاس معتقد است چنین حملاتی می‌توانند به افزایش خشونت و بی‌ثباتی در خاورمیانه منجر شوند و باید از آن‌ها جلوگیری کرد.
سابقه فعالیت سیاسی
کالاس از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۷ نماینده استونی در پارلمان اروپا بود.
در این دوره تمرکز او بر موضوعات مربوط به بازار داخلی و حمایت از مصرف‌کنندگان بود.
پس از بازگشت از پارلمان اروپا، کالاس به عنوان نماینده مجلس استونی انتخاب شد.
او در سال ۱۳۹۷ رهبری حزب اصلاحات استونی را به دست گرفت و جایگزین هاوی راسکو شد.
کالاس سرانجام در دی ۱۳۹۹ توانست به عنوان نخست‌وزیر استونی سوگند یاد کند و پا جای پای پدر خود بگذارد.
زندگی شخصی کایا
کایا کالاس در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۵۶ در تالین به دنیا آمد و هم اکنون ۴۷ ساله است.
پدر او سییم کالاس، نخست‌وزیر سابق و یکی از بنیان‌گذاران حزب اصلاحات است.
کالاس فارغ‌التحصیل رشته حقوق از دانشگاه تارتو در شهر تارتو استونی است.
او قبل از ورود به عرصه سیاست، به عنوان وکیل فعالیت می‌کرد.
کالاس متاهل است و سه فرزند دارد.
این زن سیاستمدار تلاش کرده تا میان زندگی حرفه‌ای و خانوادگی خود تعادل برقرار کند. او از نقش مادر بودن به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی خود یاد می‌کند.
